Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 1, 13 April 1896 — Page 3

            Haina.---Ua pahola ae ka ma nao lokahi ma ka puuwai o ka poe kakoo alii, o keia hoolele ia ana mai o ka pualikoa Amerika me na lako kaua no kekahi kahua hana i maopopo mua ole, oia ka hana lima nui me ke ano apuka, aole i makemakeia ko lakou lele ana mai no ka hoomahi ana i ke kulanakauhale nei, oiai he maluhia no ke kulanakauhale malalo o ka hoomalu ana a ke Aupuni Hawaii.

            Aohe mea i lilo ai o ka Piano a L.B. Kerr ma ka Poaono nei, he 1,355 poe koho i ka nui o na anoano o ka ipu pu, he 9 poe i koho pololei ma 650 anoano. Owai la o ia poe ke loaa i ka wa e koho hou ai?

Ko Enelani Alihikaua Nui Maluna O Kona Mana Pualikoa.

O ke kanaka nana e hoomalu nei ko Enelani mana haua aina o na pualikoa ma kahi hoolulukaua Alasedota, aia no ia maluna o ka Mea Kiekie ka Alihikaua Nui ke Duke o Konate me Seteraeva K. G. O keia kekahi o na keiki a ka Moieahine Vitoria e ola nei, a e like me ka lilo ana o ke Duke o Edineboro o Haku Adimarala Kiekie no ko Enelani mana kaua moana, a me ka lilo ana o ke Dutu o Konate i Alihikaua Nui no kona mana kaua aina maluna o na pualikoa, na keia mau kanaka elua auanei e kakoo i ko Beritania Nui Nohoalii imua o na makani ino a pau e pa mai ana me ka oi o ka pahikaua a me ka ikaika o ka pukunuiahi, a e loaa ana i ke kanaka manao kolohe he wahi hoopaa nona maloko o ka halepaahao, ma ka hiki ole ke hamabaga aku ia Enelani maluna o na kahua laula o ka moanawai akea, me na kahua kaua aina e holomoku ia ana e ka muliwai o ke koko.

Mamuli o kona makaukau a’o kaua, a me komo iloko o na oehu uluaoa nana i kakoo i ka mana kanawai o enelani, na ia mea i haawi aku ka manao hilinai iloko o kela lahuikanaka nui, e apono i kona hookohu ia ana ma ia kulana hanohano o ka aina hanau.

Aole loa he manao kanalua iloko o keia la, ina he kukala kaua kekahi e komo kino no ka hopena o kona inoa hanhano, aia he miliona o na leo kahea e kakoo ana i ke Duke o Konate ma ke ano Alihikaua Nui imua o ke kahua kaua. Aka, na keia hope aku e hoike mai i kona kulana kupaa i ke ao holookoa, a o na mea hiki ke hoomaopopo ia i keia wa, oia keia e hoike aku nei malalo iho.    He 45 na makahiki o ke keikialii i keia manawa, a ua komo oia iloko o na pualikaua i Iune, 1868, mahope koke iho a kona puka ana mai ke Kula A’okoa o Wulawika. Mamuli o kona kulana eleu a me ka aapo, ua loaa iaia ka ike kiekie e pili ana i ka Oihana Koa o na Eneginia, na Pukuniahi me na Pualikoa Raifela, a malalo o ia mau ike oia i komo ai iloko o ka Puali Husa Helu 7.    

Ua noho koa maoli oia iloko o keia puali e like me na koa e ae, a ua loaa iaia na leo mahalo ia e like me ke ohohia ia e kona mau poo oihana, a nolaila, ua koho lokahi ia oia i Kapena no ka puali i Aperila, 1874, a lilo i Mekia i Augate, 1875, a i Konela i 1879.

I ke kukala kaua mawaena o Aigupita me Enelani, ua hoouna ia o Kenela Wulese, oia ka Alihikaua o na pualikoa Beritania iloko o Aigupita, a malalo o kana kauoha, ua haawi ia ka puali mua loa malalo o ke Keikialii, a oia kona hookamaaina mua ana i kana mau haawina kula i a‘o ai he 12 makahiki i hala ae, e honi i ka uwahi pauda imua o ke ola a me ka make—ke kaulana a me ka inoa hanohano iloko o na hanauna a pau ma keia hope aku.

O ka leo kauoha a Wuluse no ke pale aku no ka pu mai o ka enemi ma kekahi kulana paa, oia kana i hooko aku ai ma ka hoemi hope ana aku ia lakou me ke auhee, oiai ka puali holookoa o Wuluse e pii aku ana no ke kuhua kupaa mua e ku malaelae ai imua o ke kahua kaua, Ua lilo i ke Keikialii ka hanohano mua loa a Wuluse i pahola ai no na kaua a Enelani iloko o Aferika, ma kona hooko pololei ana i na kauoha i haawi ia aku nana e kakoo me ka oi pookela loa o ka pahikaua.                                                                                             (Apopo hoea aku,)

Kai Kasepiana………………………. 11     “

                                                            jun12 tfd.

            Kuai hooemi, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penei na kuai ana, na Alapia huluhulu pelu palua o 39 iniha ka laula, he .35 keneta wale no o ka I-a. 30 iniha lanla. 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula. 10 keneta o ka I-a, na papale kalepono eleele o na ano a pau $3.00 mamua, a i keia wa $1.00, na papale maline $1.00. E kipa, e komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nani uluwehiwehi o KALAHIKI, he ole hoi ka lohe pepeiao. E ike ia kakou hoa kanaka, mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka, ua like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia ono ai.

                                                april24,            1m.-dly.

Iulai15,            1895.               jul15 1 mo