Ka Lau Oliva, Volume II, Number 1, 1 January 1872 — Ka Moolelo o na Kula Sabati o Kawaiahao, no ka Makahiki 1871. [ARTICLE]
Ka Moolelo o na Kula Sabati o Kawaiahao, no ka Makahiki 1871.
K hjm Kuls Sabati o Kawai&liao : Aole au i kamaaina nie oukou uia kei makahiki okoa i halu aku nei. Ma ka la elua o ka iualuna o A|>erila, ua hoomaka au e hanaf keia liana inawaena o oukou. Ua hui mai ua hoa o ke Kula Sabali o Kawaiiahao ma kela a me keia la }>ule o ka makahiki i I\ala aku nei a pau loa, aole haule."ikS!H !a pule i hitna ole ia ka hana o ke kula mn nala pule kanalima kiima<nakolu. « A efe ka avarika o ka liulu o kavmakahiki, elua lißneri kaiiaha kumamalima poe i akoakoa Ttm ke # kula Sabati itia kela me*keia la }>nle| oia ka. avarika 110 ka niakahiki okoa, koe wale nu na huina ha[iaha eha, ka manawa e'hui at na kula apana ma Kav\ aialiao. A ma ka hapaha mua o ka makahiki; elua hanen kumamaono ka avafika o ka hēlu o ka poe hele i ke kula ; a ma ka hapaha elua, elua hanen kanawalu kumamakolu ka avarLka, a ma ka liapalia ekohi, elua haneri kanaha kumamawalu ka avarika, a ma ka hapaha hope o ka makahiki, elua hakuiftamakoltt ka o ka hele ana mai; Ma ka la 21 o ka malaina o Mei ka wa i oi aku ai ka hehuia o ka poe i akoakoa i ke kula Sahati niamua ae o na la pule e ae o ka makaliiki; a ma ka la 29 o lanuari, ua emi loa ka lieluna mamua o na la pule e ae. Ua ao inai' keia mea ia kakou, ma ka wa niakalii, e mahiiahua ana ka heluna o ka poe hele i ke kula "Saeati,. a ma ka wa hooilo, e emi ana. Hookahi hapakolu o ke knla, ua lilo i }>oe makua, eia nae, aole paha lakuii i hikl i fea hapakolu, aka malalo iki iho nne. A iia o.i aku ka hehnia o na kaikmahine, no ka ina kahiki m;umia o na keiki kan<\ Ma na kula apana, «a holn ka hana nia kekahi 'wahi, a ma kekalii wahi lie anp ]»alaka. Ua pilikia k'e knla o Waikiki-kai 110 ka haalele o ko lakou Kahu fci lakon, aka, ua hooikaika o Naili nia ia hana. Ma ke kwla o Kamoiliili- ua loaa iaia ekoln mau kahu ma ka makahiki i hala aku nei, o-Kipi ka inna, a ua hooikaika oia i ka hana ma ka hapa nui o ka' makahiki, aka, no kona ano nawaliwali, ua waiho oia i ka hajia; a nolaila, «a hapai o Makale, i ka liana no ka mtuwa pokole, a haalele kela, alaila, komo o Elama, a oia ke kahu oia kula i keia manawa. Ma ia kula, aohe nui o na haumaua, e like me kuu makeniake. kwla o Palolo, ua hooikaika o Keoki KakelA, a ua hoomaka hou ia ka.hana maiaiia, a iaahuahua 110 ka heluna o ka poe ma
ia kula, eia nae, Wle nui na ina ia wahi, he mau kanaka makua wale no. Ma ka malama o Augate, ua hele akn la o Keoki Kakela i na aina e,na komo mai o Wile a Wakahauki i ka liana ma Palolo, a ua lilo oia i kahu ma ia wahi a inki i k<»ia la. Ua holo maikai ka hanama ia kub, a eia kekahi kumfu i manao nui ai au iaiakou, no ko lakoH liilii nui ana i ke ilala ma kehl:.me keiamahina hou. Ma ke kula o Manoa, ua maikai ka liana] ma ka makahiki okoa. Ikaik» ka mauao o [ na keikl a .me na makuai oia kula Sabati, a ma kuu ike ana, he manao nui lakou i ke kula, a i ka hanā malaila, a i ko lakou kahu in liookano. 'Eia kekahi pomaikai o lakou,j aolo lakou hoololi pinopine i ko lakou kahu,j a ke malama nei. o Hookano i ka hana me ke anoku i ka pololoi loa. Ke mahalo aku. nei au i kola kula, a me ko lakou kahn, no ko lakou hinieni ana, a no ko lakou piuilu ana i iia haleiu. • Ma ke kula o Makiki, ua holo pouo kahana e like rne Manoa. ts r ui no ka'heluna o na keiki malaila, a makaukau no lakou ina ninau, a. ine na olelo pualu, a me ka himeni. O loane Paona ke kaliu, a ua hooikaika kela ma ua īnea e pili ana i ke kula. () Miss Juliana Kulika kekahi kokua malaih\ ma ka hapalua mua o ka makahiki; a o S. Pokue ke kokua ma ka hapalim hope. * Maikai ka hana rna ke kula o Pauoa, rnalalo o Kelia ke kahu, a me Meie Wakahauki ke kokua, a ua oi ke akamai o na keiki nia ka himeni ana. Ua hoomaka hou.ke kula Sahati ; o K.apalania, J. K;\lama ke kahu, a ke iioo;kaikS toi ke kahu i ka hana mahiila, a ma ka hoike ana mai o lakou i ka huina hapaha niahope, ke nnnao nei au e holo pono ana no na hana. * Ma.keia niaknhiki i hala akn nei, iia hni mai na kula a[>ana a |>au īne ke kula o Kawaiahao ma ka halepule ma kela me keiaha paha inakahiki, elux hui ana ; a |jenei ka Imluua. Ma ka malama o Maraki la 2(5, elima haneri kuinaniaono ka poe a pan i akoakoa mai. Ma ka huina elua ma lifne 20, eliina haneri kanaha ka heluna. Ma ];a huina ekola, ma Okaloha, elima haneri kumamahiku ka heluna, a ma ka huina mahope, ma Dekemaha 31, eha haneri kumainawalu ka heluna ; a eha haneri me kai'iaiwa, ka avarika, o na huina hapaha 11 o ka makahiki i pau. Eia ko'u manao hope e hai aku ia oukou, e ua hoa o Kav;aiahao a me na apana, he hana maikai keia, ke makemake aku nei au e hooikaika mawaena o oukou, e hapai i keia hana me ka niaikai, a e alakai ia oukou make ano naauao, e like me ke Akua j haawi mai ai ia'u. Ua koho oukou ia'u i Kahu no ka ma-
kahiki hou, aemanaonni au i kaoukoH iuau manao apono mai ia'u, no ka manawa i hala aku nei,' a kc nonoi akn au, e oluolu oukou ia'u ma keia makahiki hou, ina ko'u auo heihaheiua, a e kokua tnai oukou ia'u mi na haha. Ma na haua ana kumu e loaa ka pomaikai, ina palakā na kumu, aoi« e fcolo ka liana, mn ka manao ikaika oke fe&hu wale no. A mai poina knkou a pau ika pule pinepine i ke Akua Mana Loa, no na Ku!a Sabati i alohaia e kakoft. E haawi au ia oukou i ko'u manao maikai no.ka makahiki hou. 13. I)ole. Kahu o na Kuhi Sabati o Kawaiahao. llquolulu, lair, 3
Na Kokua no Dekemaba.—Ua oi ae ka huina pau o na kokua Oekemnha i ko ka malama <*Novemaba ; aka o kcvk.trmn oia oi oia ka Pepn Kakaii Inioa a J. S Kekukahiko 110 na pono oka Papa llimeni, akahi 110 a hoil-p ia Ma kalulu mahma liou, aia no o Manoa inamua ; o Kapalama kai lif«na lihi aku, oia na hetVi- ; ehia Ma ka lulu ku i ka wa, o ka Apana Akahi kai oi ; liiieaue kau like loa o Kapalama ine ka Apana elna, elima wale 110 keneta ko kaawnle. Ma na luln Poaha, ua oi o Waikiki.kai imamu-i o na apana e ae.
j Ina i makemake oe e pili kaumaha na p< ino maluna ilio ou ; alaila, e hoomanao oe iii o( 1/10 wale 110, ka mea au i nele ai; ka m< lau i kuk'o ai; ka inea kupono i kanaka ke liana mai ia oe ; ka mea a kanaka e nianao nei nou / alaila, aole mea pono ia be. 1 h lioino auanei oe i na mea a pau au e lioopa aku ai, a.e hoolilo oe i na mea a pau a ke Akua, e hoonha mai ia'mal.una ou i mea nou e hewa ai, a e poino ai; a e pilihua kou naau ine ke kaiimaha e like me kou makemako. — 1 KmosJey. ! fnl,: ka wahie, <• pio no ke ahi. I ole ka imea holoholo oleh», pau ka hakaka. I O ivA luli ana oke |wini nia kona ami, oia ka mea palaualelo ma kona moena.