Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 8, 1 June 1898 — KA MOOLELO O NA K EIKI ALII AUWANA Elua [ARTICLE]

KA MOOLELO O NA K EIKI ALII AUWANA Elua

A eia waip no ka ia nei mea i ike o ko lau& Dei hiki ana aku i kekaLi hale alii kakela nani, lohe ftku la ia i ka leo huro huro o na kanaka, ia ku malie ana ilio o ua lio ihu nni nei, i nana ae ka hana o ua keiki alii nei, ua piha feu'i ke alo o ka liale alii kakela me na kanaka aole i kana mai; e ku aaa na laina koa me na aliikoa, e noho noai ka Moi kane mekana aliiwahine a me ka hooiiina aopuni, na kaukanalii, na poe hanohano a koikoi o ka aina, a me na makaainana a lehulehu wale he mau tausani o na tausani o ko lakou nui. E u-a ana, e huro ana, e kani ana na Bana, e k&ni ana ka pu aloha he 21, e kani kui-lua ana a kui-kola na leo o ka bele. A i kaia nei hoomaopopo aku me he la, he la kulaia no ke uupuui, elike me na la hanau o na'lii, a mauJa_ kulaia e ae puha oia rciau anoOiai ke keiki alii e iko nei 1 keia mau mea kupanaha loa imua o kona alo, me he moe uhane la ia wa ua komo koke mai la ka noonoo hikiwawe iloko o na, o kana mea e ike nei aole ia he moeuhano nana, aka, he mea oiaio maoli no ia o ke komo koke ana mai o ka hilahila nui iloko o ia nei, mamuli o ko i nei ike ana iho i koha kulana pupull, a ano hehena imua o kekahi anaina hanohano loa a ihi kapu, imua o ka Moi kane a me ka Moiwahine, na'lii a me na poe koikoi o ka aina, ua hele no hoi ko inei wahi lole a na haehae, oiai oia e lawe hele ia ana e ka lio ihu nui, auanoko aku la hoi keia i ka haehae i kahi kuka, ka palule, lea 1010 wawae ka papale a koe aku kahi pale ili oluna me lalo i ka-ili, i mea hoi n.a kooa muli o iko iho ai, aukali mai mapope o kona meheu. Oiai, i ka wa i ku malie iho ai ua lio ihu īmi nei, ku ana laua noi imua o kekahi anuu mii ka lepo mai i hoohiwahiwa ia mo na hae liko ole o na aupuni, na lau nahele, na pua hoi o leela me keia ano i haliiia me na moena weleweka lihilihi gula ma ka aoao akau o ua anuu nei. Xa lii ka Moi kane: Ka Moiwahine. A ma ka aoao hema o ka Moi ke kaikamahinoolii, a liooilina hoi o ke aupuni, mahope iho o ko ka Moi make ana.- ma ka aoao bema* na kaukaualii. na'lii a me ka poe koikoi o ka aina. hiki ar.a o ua lio ihu nui noi imua o ua anuu la, oia »0 ka wa i kani ai na pu aloha o ke kake-

la, kani na bele, huro-. na kanaka» a haawi hoi na puali koa i ka lakōu man pu ike alo (Present arms,) ia wa puhi mai la ka Bana i ke mele lahui a ku ae la ka Moi a me ka Moiwahiue, a pela hoi me ka hooilina kalaunu ke kama'alii Siriana na kaukaualii, na lii me na poe koikoi o ka aina. I ka wa i kuu iho ai ka leo o ka feana, iho mai Ja. ko ka Moi-puuk u-alii- ft-na©-i-o-ka-310r _ Bihopa nui (Arch Bishop)mai luna mai oka anutr, ai kahi a kalio ihu nui e ku nei me ke keiki alii iluna o kona kua. E pa? ana ka puuku me ka hoailona alii ma kona lima akau, o ka Bibopa hoi e paa sna ika ipu pule, ame kekahi keiki uuku e paa ana ika puke-kule. Ia wa, ua hoomaka ilio la ka Bihopa e pule, a me ke kuni ana i ka mea ala, ika amene ana o kana pule, wehe ae la ka puuku aiii i kana owili pepa a heluhelu mai la i keia mau huaolelo imua o ke keiki alii. "I—Me ka moakaka." E ke keiki alii, ka mea a ke Akna kiekie loa i koho maiai i kane na ka hooilina kalauna o ko makou aupuni net. Ano; ke hoopa aku nei au ia oe, ma k®u poo 1 keia hoailona alii o ke aupuni; [Cepter) he hoailona, e_ hoike mai ana, ua koho pono io mai ke Akua ia oe i waena o na kelki alii o ka honua nei i kane na keikamahinealii o <S'eriana ka hooilina kalaunu hoi o 'ka noho alii o ko makou aupuni; ano ua lilo oe i lala no ko makou ohana elike me ia i koho ia mai ai e ke Akua. Na Kk Moi Rio I. M.cl o ionn puu/kii Alii la. s 'JEsmcil Ha/woiiei m(t hnmikou Hale Aln i Jccia la s<) n b'e,b. A Ia wa ua lalau akula ka puuku i ka lima o ke keiki alii Willama Alendro Albatino. Akahi no a hookuu mai la ia iaia mai luna mai o ke kua o kona lio (Hoopopokamo,) a alakai ia aku la keia meia, olohelohe no, ua hele ka lauoho,a kiwala-o; hele no hoi na wahi maka a papaaku i ka lepo,' aka he mea ole nae ia i ka makemake o ke Akua me ia kulana ole no o ua keiki alii nei, ua lilo nae ia mau minute, i mau minute ilihia loa imua o ke anaina alii, ua lawe aku ]a ka puuku a hoolauna aku la i na Moi a me ka hooilina Moi, ia wa haawi ae la ke anaina be ekolu leo huro, a lawe loa ia aku la ke keiki alii i kekahi mau rumi o ka halealii i lionmakaukauia nona. E na m-.kamaka, e kala mai i ko oukoti mea kakau moololo. Oiai; aohe hana a ko keikialii, ua kau ke poo i kauluna o ka moe hoi a Moi a ke kaliuna mana o Haupu. Nolaila e lioauaka aku ana ko oukou mea kakau moolelo i ko ano o keia lio ihu nui a mn kana hana, i ka wa e makomake ia ai kekahi mea ano nui no ke aupuni, a no ka lahui paha e loaa, pel» no hoi ko na Moi e noho ana ma ke poo o ke aupuni. Nolaila, o keia jio ihu nūi e olelo ia nei, aolo ia lie holoholoua e ae, o ka Hipopokamu no ia a kakou e ike nei maloko o na kii palapala aina, eia nae i ka wa k,ahibo, he holoholona oi aku o ka ikaika a me ka mama i ka holo, aohe he holoholona oi aku mamua o na, ma ka lohe, i ke kauoha ke kauoha ia oia e hana i kekahi