Ka Makaainana, Volume IV, Number 18, 28 October 1895 — Page 7

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, OKA TOBA 28, 1895. 7

ua hele kino aku na Moi e kukulu i mau ahahui lala ma kela a me keia apana o na mokupuni. Ua apono a ua lokahi ka lahui i keia kumuhana hoolaupai i na Hawaii oiaio. Ua hooikaika maoli no ka Moi Kalakaua, a ua nui kana imi ana ma na ano a pau i mea e hoopakele ae ai i ka lahui mai kona nalowale loa ana aku, no ka hopena e hiki koke mai ana i ka wa a kakou e ike ole ai i kona manawa.
            Ua hooikaika ka Moi a ua nui kona hakoko ana me kona mau kuhina a me na poe haiki o ka noonoo o ia au, a pela i hoopau pinepine ia ai na Aha Kuhina lehulehu o ke au hooponopono aupuni o Kalani MOI Kalakaua, ka Moi imi pomaikai no kona lahui ana i lia mau ai e hookoia ka makia o kona aupuni, oia hoi, "ka hooulu a hoola lahui." Aole oia i hoi hope, ua hakoko mau me kona mau enemi mamuli o ka hoomaka ana o na mikanele e kulai i ka noho aupuni o ka Moi Kalakaua. O ia kekahi hua moa pilau maea a na mikanele i paki aku ai i ka maka o Kalani Moi, ka puuwai hamama.
            O na kumuhana a ka Moi Kalakaua i hoolala ai no ke ola o kona lahui, a no na pomaikai o ke Aupuni, oia hoi, e aie ke aupuni i elima miliona dala no ke kukulu ana i mau halemai a puni ka Paeaina, a no ke kukulu ana i na halekula, kahi e hoonaauaoia ai na keikikane a me na kaikamahine i kela a me keia ike, a malaila e aoia ai lakou i na rula o ke ola kino a mahope ma reia lakou, a na ke kanawai i hooholoia e ka Ahaolelo e hooponopono i na rula o ke ola kino. O keia kekahi mahele a ka Moi Kalakaua i hoolala ai no ka hooulu a hoola i ka lahui. He nui aku no paha, o keia nae kahi mea uuku i loaa ia'u, a o ia ka'u e hoike ae la. [Aole i pau,]

            Poalima, Novemaba 2, e ku mai ai ka Wa rimu mai na Panalaau Hema mai a e holo loa ana no Vanekouwa, B. K.
            He Pake ka i loaa aku i ka ho ra 1 o ka wanaao Poakolu iho la e hiamoe ana iloko o ka halekuke o kekahi hale ohana, a ua hoalaia aku oia a laweia no ka Halewai e hoaumoe hou ai a ao ia po.
            Ua hele a komo iloko o kekahi pahale ma alanui Beritania i ka po Poalua iho la kekahi makai kaulio, a huhu aku la i kekahi poe e himeni ana ma ka lanai o ka hale, me ka olelo pu aku i ko lakou hanakuli loa. Ia manawa i kipaku koke ia mai ai ua wahi makai la e hele iwaho, no ka mea, aohe ona kuleana e komo ai iloko. Ua puka koke aku la oia iwaho me ka hookaulua ole iho.

HOOMANA KA TOLIKA

He Kuhikuhi no e Ao ana i na Hoahanau o ka Ekale sia Anagalikana.

APANA ELUA— MAHELE II.
MAHELE III.
NA KUMU O KA HOOHULI HOOMAEMAE.
[Hoomauia mai ka Helu 17, Buke IV.]

                Aka, o ka oi loa aku o ke kukonukonu mamua ae o keia ae la a pau, o ia no ko ka pope komo akeakea ana mai me na pono kuokoa o ka Ekalesia Enelani mamuli o ka mea i kapaia he "MAU HOOLAWA E ANA" (provisions). Ua manaoia ma o keia, ua hoomaopopo a hoolawa e no ka pope mamua ae i kekahi mea e hoopiha aku ai i ka hakahaka hou ae o kekahi o na kulana pomaikai ana e koho ai. I kekahi wa ua hoohanaia keia koi me ka hopena maikai, aka, i ka hapanui aku o ka manawa, ua okoa ae ka hookoia ana. Mamuli o "na hoolawa e ana," ua hoopihaia na kulana kiekie loa, a me na noho'na oi aku iloko o ka Ekalesia, e na poe o na aina e, he lehulehu hoi o lakou i noho aku no i kahi e, a aole loa i kipa iki mai i ko lakou mau kihapai, me ka ike ole i ka olelo a me ka helehelena o ko lakou mau pu-a, e ohi mau ana nae hoi iloko o ia manawa a pau i na loaa o ia mau kulana pomaikai. No keia poe i "hoolawa e ia" pela ae la e na pope, ua olelo o Akibihopa Terene (Trench),—"Malia paha, ma ka lawe ana ae i na mea a pau a hoomaopopo iho, a maluna ae hoi o na mea a pau ua lehulehu loa na poe i hookohuia pela he 'poe i hoopailuaia ma ke ola a noho pono ana' (wahi mai a ka hooia a kekahi ia kakou i kakau mai ai iloko o 1311), o keia hoi ma ka hapanui o na manawa o ka emi mai o ke ala popilikia a lakou e hookamoe ai, a o ko lakou noho ana i kahi e ka mea pomaikai nui loa e hiki ai ia lakou ke haawi mai. . . . Ua kueia keia 'mau hoolawa e ana' ma na wahi a pau, . . . . a aohe no hoi he haohao ana. O ke ano o ka hoonohoia ana mai o na kahunapule o na aina e ma ka aina nei, o ka palena hoi o ka hoaoia ana mai o ka manao hoomanawanui o na poe Pelekane, e hoomaopopoia no paha hoi ia ma ke kumu hooia iloko o ka makahiki 1240, ua hoouna mai o Pope Geregorio IX. i ka akibihopa o Kanatebure a me na bihopa o Linekona a me Salisebure, e kauoha mai ana ia lakou e hoolako aku no ekolu haneri poe Roma iloko o na hakahaka mua loa me na kulana pomaikai i hiki hoi ia lakou ke haawi mai, a e papa mai ana hoi ia lakou mai ka waiho ana aku i kekahi poe e ae aia keia poe ana i koho e mai ai a ua hoolawa e ia mamua."*
            Ua haule mai ke kulana malama pono uhane ia o ka lahui iloko o kekahi kulana emi pu iho, i hiki ole loa hoi ke hoomaopopoia i ko keia wa. E hiki no paha hoi ke hoomaopopoia kulana ma ke kumu maopopo, o Cadinela Wuluse (Cardinal Wolsey), e noho mau ana hoi imua o ke aloalii ma ke ano he Kaulike a Kuhina Nui, e paa ana i ka wa hookahi i ke kulana akibihopa o Ioka, a me na kulana bihopa ekolu o Toanai (Tournai) ma Belegiuma, Linekona a me Winikeseta (Winchester). Ua hoea mai ke kulana hupo iwaena o ka lahui, e like hoi me ka Mr. Simona (Simmons) hoike ana ma kana mau hoakaka ana no ka Buke Mesa o na Hoahanau (Lay Folks Mass Book), e like hoi me ka nee ana o ka manawa, ua emi a emi loa mai ko lakou wahi iloko o na oihana haipule o ka Ekalesia, a hiki i ka lilo kaokoa loa ana o ka Mesa i oihana haipule wale no na na kahunapule.
                *Ia Mr. Aubrey Moore maloko o kana Mau Haiolelo a me na Palapala e pili ana i ka Moolelo o ka Hoohuli Hoomaemae ana, e olelo ana no ka huina dala i amioia aku mai ka aina a iloko o na pahu hoahu dala a na pope, ua hoike mai ia kakou iloko o ke au noho alii o Heneri III. ua unuhi aku na kahunapule kuwaho he 60,000 maka iloko o hookahi makahiki, he huina oi ae o ka nui mamua o na loaa o ka Leialii.
[Aole i pau.]

            E holo hou aku ana no Hilo ka mokukaua Amerika Beninetona i keia mau la iho, a e kau pu aku ana maluna ona ke Kuhina Amerika Wilisi.
            Kohu moa uakea na keiki o ka Bana Lahui, wahi a ka lakou mau leta, ke lawe a la no a lilo hiu a wela papahi mau i lei o ka lanakila. Hawaii no ka oi.
            I ka Poalua nei i hopuia ai kekahi wahine haole no ka lawe kolohe ana i ke dala a me ka uwati pakeke a kekahi mea o luna o ka Auseteralia, a hoopaaia i ka Halewai. Imua o ka Aha Apana i ka Poakolu iho la, ua hookuuia oia.

Kuai Emi Loa! Kuai Hoopau!!
Aia ma ka Halekuai o KU KIMA.

Helu 411, alanui Nuuanu. Helu 59 maluna. E hoomaka ana mai keia la aku no eha pule wale no. Na Kalakoa o na waihooluu like ole, he emi loa. Na Papa-mu nani, he 40 keneta no ka i-a. Pela me ko na kane mau lole maikai. Emi loa ke kumukuai. Na paa lole kamalii, oluolu ka auhau. E hele mai i ikemaka, aole lohe pepeiao. ok 14-2mh

NO WAIANAE.
O. R. L. Co.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.

E haalele no na Kaamahu ia Honolulu nei i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M. o na Poaono. Ke huli hoi mai, e hoea ana i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:26 P.M. Ma na La Pule, e haalele ana ke Kaamahu ma ka hora 9:15 A.M. E hoea hou mai ana i ka hora 5:26 P.M. Na Palapala Uku Puni: Papa Ekahi - - $1 75 Papa Elua - - - 1 25 F. C. Smith, Agena Ohua a Palapala Nui ok 21-tf

HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.

Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua." Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa Na Kalakoa, Na Keokeo, Na Makalena, Na Kinamu, Na Huluhulu, Na Lihilihi, Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku. Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai. M. PALAU, Luna Nui. ok 14-tf

HALEPAI MAKAAINANA.
F. J. TESTA (Hoke) - - Ona

Aia ma Alanui Konia, mauka o ke kih Akau, ma ka huli ma Ewa, o Alanui Moi Ua makaukau loa e hana i na ano hana paipalapala a pau loa, e laa Na Bona, Na Aelike, Na Laikini, Na Palapala Kono, Na Likiki, Na Bila-poo, Na Hoolaha Pai Alanui, A pela aku, a pela aku. NA HANA BUKE A ME PAI NUPEPA. Aia malaila e paiia nei na nupepa "Ka Makaainana" a me "Ke Kuokoa" namu. E hookoia no na kauoha me ka hikiwawe a me ka eleu. iul 15-mhp

Hui Mea Kahiko Hawaii.

Kuai mai a hoolilo aku i na ano mea kahiko a pau o kakou nei, na Peahi, na Eke-Lauhala a ano e ae paha, na Moena, a pela aku, ma Alanui Moi, mauka ae o ka Hale Repubalika. HARRY SAYLOR, Luna Nui. aug. 12-tf.

J. K. KAHOOKANO.

LOIO a he Kokua ma ke Kanawai. KEENA HANA: Alanui Kaahumanu Honolulu. ian 8, '94 1mk

F. J. TESTA, (Hoke).

MEA OHI A KOI AIE Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha. Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha. Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau. Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole. Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komi sina Haahaa. Ua makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula. E loaa no oia ma keia keena. apr 8-1mk