Ka Makaainana, Volume VII, Number 11, 15 March 1897 — Page 3
HONOLULU , OAHU, POAKAHI, MARAKI 15, 1897.
NA PALAPALA.
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, aia no maluna ona poe na lakou i kakau mai.]
Ka Ninau Hoohuiaina.
[Mai ka Helu 9.]
Ko hohono mai nei nae hoi ka uwahi o ua hoohuiaina nei a ua o mea ma, e like no hoi me ka'u i ninau iho nei ia lakou e hoike mai i na ua hana io lakou i ka palapala hoohui o Hawaii nei me Amerika Huipuia, eia nae, aole lakou i hoike mai i ka oiaio. He keu no keia a na poe pee. Ua like no ia me ka'u
i olelo ai aole e hiki ia lakou ke hana ia hana, no ka mea, aole no lakou maoli ia manao, aka, no hai mai. O ke lakou hana he paa ipu-kuha no na haku o lakou.
E nana ae i ua olelo maluna, a ua ahuwale ka nanehuna o ka hoohuiaina lakou, a aia ma kela palapala hoonui a W.O. Kamika i lawe aku nei i Amerika. Aia ma ka pauku o na kuikahi hoohuiaina la, ua oleloia malaila he $20,000 no ka Moi Liliuokalani, he uku hoomau no kela a me keia makahiki a hiki i ka pau ana o kona ola. A no Kama'lii Kaiulani hoi he $100,000 kona uku, oia hoi, he uku pau. O ke Aupuni a me na pono o ke Aupuni a me ka lahui, ua hooliloia aku no ke kuikahi me Amerika Huipuia. Ua loaa mai keia mai a Kaulukou ma mai, a nolaila, auhea iho la ko ka lahui pomaikai i oleloia ma ia kuikahi. No ka mea, ina he oiaio keia mau lono o wawaia nei, auwe ka make elima hana a ka lokoino a me ke aloha ole.
O ia mau hana ana pela a na poo noonoo ole i ko ka lahui mau pono, he powa a he pepehikanaka maopopo loa ia ano i keia lahuikanaka a me ko lakou Alii. Ua ahona no ina aole oukou i hoohanauia mai. Ma keia wahi la, ke manao nei au ua lawa ka'u hoakaka ana no keia kumu o ka hoohui ana i ko kakou aina aloha me Amerika Huipuia, oiai Huipuia, oiai, ua loihi ae nei ka manawa no ka hoakaka ana i ka hewa a me ka poino o ka lahui i nei mea he hoohuiaina. Oiai, e hiki mai ana no i keia wa koke iho kela puolo hohono o ka hoohuiaina, i mea pilau i ke Aupuni o Amerika Huipuia a me na aupuni e ae o ka honua; koe wale no keia, o ko'u manao kalaiaina, malaila au e kalai ai i ka'u makakila. E kukulu aku ana au i ko'u kahua kalaiaina akea a kuliu no ka pono o ko kakou aina aloha a me ko la lahui pono a me ko kakou mau Alii, a malaila like kakou a pau e huki like ai, i mea e loaa mai ai ke ola a me na pomaikai kaulike o na mea a pau e noho ana maluna o Hawaii aina.
I mea e oiaio ai keia mau olelo maluna ae, ua olelo au ma na helu i hala ae e aie kakou i $50,000,000 no kakou iho no na hana ano nui o ko kakou aina, oia hoi, ke ola o ko kakou lahui a me na pomaikai holomua o ka aipa, a o ia maoli no ka kakou hana pono e hana ai aole hoi o ke kaukai aku na waho e hoopomaikai ia kakou, oiai, aia o Amerika Huipuia maluna o ka ninau dala. A e noho mai ana kona kau Ahaolelo no ka hooponopono i ko lakou dala kumu no ka pono o ko lakou dala i dala kumu no ka aina, alaila, pehea la e loaa mai ai ia mea he dala ia kakou, oiai, ua laulaha mai he paonioni nui pili i ke dala mai ia aina mai. A pela no hoi mai kekahi mau aupuni e ae, ke paonioni nui mai nei no i dala kumu no ko lakou mau aina like ole, a pela no hoi au e manao nei e hana like me kela mau aupuni i oleloia ae la. A no ka mea hoi, ina e haaleleia mai ana kakou e Amerika Huipuia ma ka hoopauia ana mai o ke Kuikahi Panailike, pehea iho la kakou e pono ai? E mihi ana, e uwe ana, a e kuwo ana. Ua like loa no ia me ka hookomo ana ia Hawaii nei iloko o ka pahukupapau o ka make mau loa, ke ole kakou e noonoo pono; a ua like loa no hoi ia me ka uhao ana a kekahi kauka i ka laaumake i kekahi kanaka e ma'i ana, a oia ko kakou hopena. O ke kumu o ia mea, no ko kakou noho palaka a nanea, a manao aku ka pono ia hai.
[A keia pule ae e hoike aku ana au i ka'u papa kuhikuhi kalaiaina no ka pono o ko kakou aina ma na kahua alakai oiaio; ke hopu like kakou a hoonee like i na kahua manaolana o ka palekana ana ae mai keia noho pio ana o kakou.]
Aole i pau.
Ma ka hale (inu rama) Kukai o na Poe Kalepa, kihi akau o na alanui Moi me Nuuanu, e loaa ai ka Hapa me Hapa, elua kiaha no ka hapaha (25 keneta). Waina Kaleponi, $1 no ke galani. Pela no hoi me ke Sake maikai loa. No ka Barani maikai, $1 no ka omole. E hoomanao i keia.
*8--4
He aha fea kuai i na mea hana lima noeau ka i malamaia maloko o ka hale Kula Sabati o ke kihapai ekalesia o ka luakini Sana Anaru e ka Hui Humuhumu malalo o Misasa Wilisi, wahine a ka Bihope o Honolulu, mai ka auwina la a me ka po Poaono, Feberuari 27. Ke unuhi ae i na lilo, he $700 ka mea i loaa, a no ka waihona kukulu hale ia pomaikai. Ua nui no ka ikaika o na wahine i ka hana.
UWILA MAI KA PO.
No na Hana Malu o ke Ao e Noonooia Nei.
(Hoopau ana.)
7-Eia ka lua o kana mau olelo, "o na kanaka mamua, aole." Eia paha ke ano, aole o na kanaka ka mua, (o na poo alakai no ka mua e lawelaweia ai)
8-Eia ke kolu o na olelo, "o na kanaka maoli wale no ke okiia na poo." Eia paha ke ano o keia mau olelo, o na kanaka maoli ke kinaiia, ke hooneleia i na hana, na oihana, e hookuewaia lakou ma na mea a pau. Ina iho la o ke ano nui iho la keia o na olelo a keia haole a ka moe e hoike nei a hoea io mai pela, alaila, e olelo ae au, he lokomaikai keia no ka moe i ka hoike ana mai, no kahi me ai manao mua ia, aka, ina he olelo nele keia no na haole i oihana, o ia paha.
9-Ka inoa o ka mea nana ka moe, o ia o Keahi. He me apono ke nanaia ka hana a keia inoa, a o ia keia: "O ka haunaele e hoea mai ana, he ahi ia; o ka hakaka, he ahi ia; o ka hopuhopu ano, he ahi ia; o ka ma'i ahulau, he ahi ia, a pela aku. O ka helehelena paha keia o na pua lehua a kahi manu iiwi i lawe mai ai i ka nupepa KA MAKAAINANA mamua iho nei i huai ia ae ai, no ka "akoakoa ana o na loio me na Kuhina."
A ina no hoi o keia mau hale i hoolakoia i na kukui uwila a o na poali ka hale, ua pio, oia hoi, ua haule wale na kumuhana i manaoia, a i ole, ua kaliia paha no kahi wa aku. O keia paha ka haule ana mai o ka La a pouli iho la ke Aupuni Lahui, pau ae la na hale i ka aia e ke kukui uwila, a o ia paha ka pouli mai o ka noonoo maikai, a pela paha i haule wale ai na kumuhana i hoolalaia a na kuhikuhi puuone. Alia la! malia aole pela, eia ka pela no.
Ua loaa keia moe i ka po o ka la 11, Poakahi. O ia no paha ka la i hoolalaia ai kahi hana a mau hana paha e na kuhiku hipuuone o ke Aupuni.
A nolaila, ke hoomanao ae la au i na olelo noeau a na poe kakele olelo o na au i hala aku, a o ia keia: "E nihi ka hele'na i ka uka o Puna." (Kamapuaa 8:24.) "E hamau ka leo o makani ananei." (Ka ahupahau 5:8.) "E hookaawale ka akule i ka hohonu." (Makuaikeke 9:32.) "I ka lani no ka ua, waele e no ke pulu o lalo." (Kuanoo 11-4) "Oni hapaku ka i'a o Kupaau." (Uala-neenee 20:4) O Pua ka wiliwili, nanahu ka mano" (Kuapuhi o Kaupo 6:3.) "E noke wale no i ka pule i ka la o ka make aohe e ola" (Lohiau 15:10), no ka mea, "Ua hewa ka i'a a Umiamaka, he okea o loko." (E aha-ana-maua-la 10:5) "Haha hewa ka papai o Honolulu he ino [Kaikamahine-haha-papai 20:17] "Makani luna ke hele ino nei ke ao." [Puiwa 22:4]
O keia ka hope o ka nanea ana.
KILOKILO DIMERATA.
E HOOPAA POHO
I Kou Hale a me na Pono o loko mai ka poino ana i ke Ahi me ka
-HUI-
Panihakahaka Ahi Springfield
WAIWAI IO, $1,105,374.75.
Oluolu a Haahaa loa na hoouku ana.
W. F. WILSON, Agena,
Helu 209, Alanui Kalepa, Honolulu.
[fby. 15-6ml.]
HUI HAWAII KUAI AINA.
NA LUNA NUI.
JAS. H. BOYD Peresidena
J.K. KAULIA Hope Peresidena
C.A. LONG Puuku
ENO CH JOHNSON Kakauolelo
JOS. JOHNSON Luna Hooia
W. C. ACHI Luna Hoohana
NA LALA O KA PAPA ALAKAI.
J.K. KAHOOKANO, R.W. WILICOX J.W. BIPIKANE.
He Hui i kukuluia no ka hookuonoono a kokua ana i ka lahui Hawaii;p na makemakeia na Hawaii a pau loa e komo mai i ka Hui.
Honolulu, Ianuari 11. jan. 11-1yr.
Hoolaha Manao Hooko a Kuai a ka Mea Paa Moraki.
Ke hoolahaia aku nei ma keia mamuli o kekahi mana e hoolilo aku i hoakakaia maloko o kekahi Moraki i hanaia ma ka la 3 o Augate, 1895, e ANTONE FERNANDEZ a me MOKIHANA FERNANDEZ, kana wahine, o Honolulu, Oahu, ia Alfred W. Carter, Kahu Waiwai, o Honolulu i oleloia, a i kopeia ma ke Keena Kakau Kope, Oahu, iloko o ka Buke 157, ma na aoao 53, 54 me 55, a ua hooliloia e Alfred W. Carter i oleloia ia J. Alfred Magoon, ke manao nei o J. Alfred Magoon i oleloia e hooko aku i ua Moraki la i oleloia no kekahi uhakiia o na kumu aelike maloko o ka Moraki i oleloia, oia hoi: ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa i kauohaia ai no ka hookaa ana.
Ke hoolahaia aku nei no hoi ma keia e hooliloia aku no na aina a me na pono a pau loa e pili ana i hoike a i hoakakaia maloko o ka Moraki i oleloia, ma ka hora 12 awakea o ia la.
Penei iho ka hoakaka o ka waiwai i paa ma ka Moraki i oleloia:
O ka apana aina a pau loa i hoakakkaia mahope iho e waiho la ma Auaukai, Waikiki, Mokupuni o Oahu, o ia no hoi kahi i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui. Helu 2833, Kuleana Helu 6679, he ekolu (3) apana no lakou ka huina ili o ekolu haneri a me kanaiwa-kumamakahi (391) anana-huinaha, a o ia no hoi kahi i hooliloia i ka Mea Moraki e Opunui et. al. ma o ka Palapala Kuai i kopeia ma ke Keena Kakau Kope Oahu, iloko o ka Buke 79, aoao 144.
J. ALFRED MAGOON.
Mea a ka Mea Paa Moraki i Hoolilo ai.
I ka mea kuai mai na lilo palapala
Kuike ke kumu, ma ke dala gula o Amerika Huipuia. Hanaia Feberuari 28, 1897,
ma r. 1-4ts.