Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 125, 21 April 1906 — Hoolapa ku o Pele i Kahiki [Illegible] HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Hoolapa ku o Pele i Kahiki [Illegible]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

Ua hoopihaia keia mau pukuniahi me na poka pu kau poohiwi ame na kui hao. Hoohuli pono ia mai la na waha .o ua mau pu 'la ma kahi puukiuki loa ona auwaa e lana ana; a ia wa i kiia mai ai ua mau pukuniahi nei, a make iho la iia kanaka he nui, a holo-a-i'a aku la ko lakoii mau kino iloko o ka hohonu lipolipo o ka moana. * Ua hoike o John Yotfng (Olohani) he oiea i ike maopopo i keia hoomainoinoia ana o na kanaka, he nui hewahewa maoli ka poe i make. Ona kino o kekahi poe "heana," me na makau i hoolouia ai, a huki ia aku la a paei kula. Ua kapaia aku ka inoa o nei hoomainoino ana a na haole i na kanaka. o ''Kalolopahu," oiai, i ka huki ia ana o na kino heana i make a paē i kula, ua hu ae la ka 1010 mailoko aku o na puniu poojo kekahi poe heana. He weliwdi ame ke ku ika manaonao ke:ahu-a-iala kukui ana o na heana i lukn wale ia e na haole ma ke one o Olowalu. Ua oleloia, he hookahi haneri aoi poe i make. l-e mii na makamaka o ;ka poe i make i hele mai e kumakena, na wahine, na keiki, rva makua na hoaloha, a 010 ae la ka pihe uwe. E kupinai ana na leonwe helu o na wahine, na kupuna ame na makua i ka lakou mau lei aloha i-.pau i ka make i ka pu a ka h&ole. A wahi a Rev. F. J. Pokuea i olelo ae ai ma ka "Moolelo Hawaii" ana i hooponopono ai: "I ka la hookolokolo e halawai ke Kapena o ua > la me ka poe i make iaia. Na ka Lunakanawai Kiekie loa e . oomaopopo mai i ka pono ame ka hewa o ia hana." Aole i ikeia ma ka moolelo e pili ana i keia lukur mainoino ia ana o na kanaka ma ke Kai o Olowalu, o Kaopuiki kekahi i make. t 0 kekahi mea ano nui e pono ai~ke nanaia ma keia wahi a oia keia> Ua hoopuka o Kalola i kona kapu i kapaia he "Mapumaa." Keole ka mea kakau e kuhihewa, o ka inoa no ia o ka l* ok& hebedoma tna ka helu kahiko o Hawaii nei, oia hoi o U ltauu> mae. M O keia la, o "Maūuniae," he Poaha ia. oka Poalima mai, o "Ahi•wela ,, ia; Poaono, o u Ahu-awakea" ia, (a i ole» o Ohule Awakea*; La Sahati, o "Kaha-kino ia la. Pnu na I* ekolu i ku ai ke kapu a Kalola. A ma k» la ae o "Anuenuo K&u*kapa~ kahi, n oia ka Pojikahi, noa ke kapu "Mauumae'* a Kalola; a oia ka la o ka lwWoma i luku hoomainoinoia ai keia poo kanaka e Kapena Metculf o ka xnokuiUeaiiora n& Olowalu, (K HOOSJAUU aku ana.) #