Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 9, 12 June 1906 — KA Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

KA Moolelo Hawaii Kahiko.

- IfINCIENT HISTORY 0F Hoomakaukauia e, J. M. Poepoe 770 KA NA'IA UPUNI. MOKUNAIIL Ka Moolelu n ko Wakea ma Noho o.na ma. Kalilū—Ka Loa& ana 0 ke Akua Ulu 0 Kameha'ihana. I ka hoea ana 0 ka elele imua 0 Kane Kumuhonua, ke aki e noho ana ma Waikiki; -ua ninau koke mai la ua 'lii nei 1 ke kulana 0 ke kaua ma na aoao elua; a ia wa i hoike aku'ai ka elele i na mea e pili ana ika lukuia ona koa 0 ke alii « ns, hua kukui ma na lima 0 kekahi puulu nui hewahewa 0 na wa~ hine i ke alo ponoi oke kuahiwi o.Paliku, ke kuahiwi e pale ana ia Koolauloa ame Koolaupoko. — "t T a lukuia na kanaka oke alii mai na Koolauloa m&i * ka huli o Koolanpoko aku nei; a koe kakaikahi na k naka 0 na aoao elua 0 ke alii, a e ninau aku no.hoi, peh-ea pono o ke kaua?" "Alaila," lie kamaliiwahine ko oukou mau hoa hakaka 0 ka paio ana mai nei a pau oukou i ka. make?" i ninau mai ai ke alii i ka elele. "Ae," wahi a ke kukini i pane aku ai imua o ke alii me k& hqomau ann aku no i ka olelo ana, "'e kamaliiwahine io no ke kino o na hoa paio o na k-a-naka o ke alii i kaua pu aku nei a p u nui maī la i ka luktiia; aka, he oi aku nae ka luku a nei kamalii wahine i ulupa inas nei.i 011 niau kanaka, e ke alii, i ka na kane i kaua mai nei i kou poe kanaka i na kaua mua aku- nei." I kela \va, ua kaliea liou ne la ua Kāne Kumuhonua ne i i kona mau kukini ;iama loa e holo lakou e kukala hou i aa kanaka r,o ka helehou ana i l;e kaua. Elike nie keia mau kauoha a ua Kum ulionua nei, pela'ā hooko aku ai na kukini ma kela a me keia wahi o ka mokuponaL o Oaliu nei oka nee ia o ua mau elole nei i ke kalaheaanaā Maunalua a hoea i Moanalua; a niai Mnanalua a hiki i WaU,nae a liala i Waialua a Lioqa i na Koolauloa a ])ela kekahi wahi o na Koolaui'oko I keia holn ana o na leo kalahea ' o !>a elele tn:i na waki i hoilei; ia ae nei; ua-ku ae la na kanaka o kealiiAkoe ma kels. mau kalana aina, a nee ae la ke kaua ma Knolauloa a ma Ko<i~ poko akn nei nolioi. J'a ne' hoala hou ia ana ke kaua, o ua alii nei o Kune Kts»muhonua kekahi i hele aku i ke kaua ma ke poo o kana kaua nui hewahewa. Ke ike mai la no o Haumea i keia nee ana aku o ke ka'3rn£ Kuin'u}ionu:v* Ia wa hoi aku la ia iloko oke ana huna aku la i kana kane ame ko lana mau ohua e lioomaka'aki® lakou ia lakou iho, oiai ua kokoke mai ka wa e au aku ai lakow ke kai. Ua hoike aku la hoi oia imna o kana kane. e hookuu oia i ka lanakila (? ke kaua i ka aoao 0 Kum ulionua i ko ■ inakemake o kona mau .vupuna i ka })o. 1 ka akoakoa ana o na mahele kaua elua o Kane lionua mai ka aoao malalo mai o Koolauloa. a ma ka aoao nshsia ma Kona'aku nei, ua ku hou ae la no na kino wahine letŪL'h®' o Ilaumea ma kalia honua'ma ke alo 0 Paliku. • - , A ku na aoao Vlua o ke alii Kumuhonua ma kela ame o na Koolau elua, a iwaena hoi o Haumea kino'lehu a kino nomano, okawano ia i hooukaia ai ke kaua mawaena o Kmmuhonua a'me Ilanmea . ' ' .