Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 10, 13 June 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KK KAUA a K-■ A1 11 A Vil'"i i a MA KOAI'AI'AA. I k-ek ln w , na loaa no i-. Kai n • kekal i nuai kaua lanaki a; a i kahi wa ua hooi.-au eVn ia oia; 1 aa no hoi kona kakoo a ia • na m i e niau koa mai mna mai o k na auwaa ko > m i kj.i mai, loaa no iaia he kanaaho ana. Aol hiki ke ohloia. o Keoua h- a ii oia i iv le i ka iwileamoo no ke k ikoo a- a iaia iho a kona kulana Moi, no Hawnii. Henia Ua ku mai no oi. apaio ina koa o Kamehanuha e alakai a ana e Kaiana, me ka mnka'n ole ame k;v wiwo ole nohoi. Iloko ho o lakahi wa i hoo i alolo ai ke kaua an v mawaea o na o Ke ua ame Kaiana. o a ka wa i hoololi kole ,• i o Keo a i kona i- uiana kaua :i ai Kau aku a i Pun i. Am i kaia hoololi an • a Keoua i kon:i kulana ka n l , ua manao īho la o Kaiana, bt* hoik - ana keia o Keoua i kona kulani i aw liwali maoli, nola.la, ua uhai aku_Ja o Kaiana mahope o Keoua, me ka nv' io ana hauoli, e loaa ana iaii kalanakna maluna o Eeoua. I nei uhai ar a o 'Kaiana ia, i eona, ua halawai iho la na foao elua ma I'imakoki. Ko Keoua mau koa malalo o Kaieiea ame Uhai. He ekolu la i ho'oukaia i keia kaua, a o Kaiana ame kona poe koa a kau no lnna o ko lak u mau wa ; a haalele iho la i ke kaua ana me Keoua Kuaahuula a hoi «ku la no Kona. Ua olelo 'kek k u moolelo S. L. Peleioholani, hiki o Kaiana i Kona, mai keia hoauheeia ana mai e Keoua, ua hoea'pu aku la nohoi o Keeaumoku Pai aiaheahe no Kona. 0 Aikake ame Olohana kekahi i hoea pu aku no Kona, imua o Kamehanieha. Hookahi mea m; opopo ma keia mau huakai kaua a Kameliame' a i hoouna ai no Hilo ame Kau, aole i loaa na hopena holo lea, oia hoi. aole i lioopioia ka noho aupuni ana o Keoua Kuaahuula A ma ia nno ua ku īuau no o Keo ahe Alii a he Moi no na, inoku o tvau, I J una a inr Hi o. Ke nanaia k:i K ua.nhuula man *hana hooku»n> ma » ja Kn mehameha, ua hooinaka mai no ia m.ri o lilo loa mni ma ka wa mamua iho oka make ana o Kalaniopuu; ka wa hoi i liaawi ai o Kalaniopuu ia Kanieluimeha i ka malama ana o Kalaipalioa. () Keoua Kuaahuula ke kuniu nui i ulu ai,ka nohona kuee mawaena o Kiwa!ao, ke keiki a Kalaniopun, a me Kamehameha Mamuli oka Keoua mau hana, liooulu kuee i ulu mai ai ke kaua o Mokuohai. Ua lilo mnoli o Kamehanieha i pulaniaka welawe a loa no Keoua. A nia ia ai o, ua hoonee inai oia (Ki-oua) i kana mau hana hao wale iloko oko Kameliaineha mau okana aina. Ua ]>e]")ehi walea hoo]»ea waleo Keo a i ko K mehameha. maii makaainana. A o ke a inau hana hao wale n hoo]>ea wale a. Keoua i ko J\aiiK'hanieha poe kau ka, lie mau mea kue inao]H)po loa iko Kanawai Mainahhoa a Kamehameha i kau ai. 'A he niea maopopo lo'i, .(• 1 ike auanei um; ,ka loihi o'na la e ola ai o Keoua ke Alii Aimoku i hoo ilo ia '•■ a.•. ehamelia a kona ]ua ■n.iakaainami i maii pulakaiuj'.aka inoino loa, ]>ela auah'ei ka loihi o kona liio ana i hoelo moinoku-ahi e lioopilikia mau ;ii i ko Kameliameha poe makaainafia, ka ])oe ana i olelo ai, h'e ])<■«? keiki lak'oii n ■nn, a poia nolioi e loaa ole āi -he nohona īnaluhia X kona Kamehamelia,) ]H)e alii a ine kona [iog, makāainana (e hoomauia aku ana.) • "