Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 11, 14 June 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KK K A''A. A K r . MKHAMEIiA MA KOAPAPAA.% Ua ake loa o Keoua e kinai a • anai a lilo i h;ea ole ko Kamehameha noho Moi ana. ]n> k(-k;v i mnhele nni okoi o ka -mokupuni P awnii; a nu* he n.ea la, na knko loa no o Keoi:a •e lilo oia ka Moi o Hawaii. Ua ikeia ko Keoua hoonuiau ana ia Kan.ehameha mamuli •0 kona nee ana mai iv u mai a i oea i H makua a me na Kohala e luku wale ai ' na hulu makaainana o Kamelnuni-ha, ka \ oe hoi ,a ua Kamehameha nei i olelo ae ai, oiai oia e noho ana- ma M« lokai. ma ka wa.hoi i hoikeia aku,i\i ka lohe iv.ia no k* luku nvale ia ana o kona pge kanaka e Keoua. a oia keia: Kaliaha! - upanahnl! I hele mai nei hoi e imi 1 mau keiki hou; haalele aku nei ia oukou na keiki. makahiapo. iMoiia ino!!! i ka lioohahkelike ana i ko Kainehameha 'ino. ame kana mau hana, 11:e kr> Keoua Kuaahuula a/ne kana mau hana hoopea wale 1 ko Kamehameha mau aina, na waiwai oia mau aina ke ohi o ke kunaka i pili i kela ame keia alii, ua hiki ke ikeia ka like ole mawaena o keia ame keia 0 nei mau alii hoahanau. A .oiai 0 Kamehameha e makee ana i ka nene ihi kapu o ke Kanawai Mamalahoa ana i kau ai no ka pono kanlike o kona mau makaainana ua koiim pu iloko o ia makahehi a me ia mak.ee ana ona i ke kumukanawai o kona aupuni, keia manao ke ole ka mea kakau e kuhihewa, a oia keia: 11 0 ka mea kue i kuu kanawai, lie make no kona hopena." Ano, e hoomau kaua e ka makamaka heluhelu i ka nana ana i ka iwi-kuamoo oka kaua moolelo. E nana kaua i keia wa i ka kauai kapaia: ke kaua o k?:j uwahaulauka. Ua oieloia, 0 ke kaua 0 -'Ke pu- waha-uia ula." oia ka helu elima 0 na kaua a Kamehan eha i kona noi at.a i kona aupuni. 0 kekahi inoa 0 keia kaua, oia o u Kawai.'' 0 keia ke kaua i hooukaia ai mawaena o ka puali kaua a me na auwaa kaua huiia o Kauai malolo o ka moi Kaeokulani me na koa o 1-a Moi K«'l(kili oMaui. 0 keia nohoi ke kaua, a ka mea kakau i kamailio iki ai ma na helu 111 me 1.12 oka Buke I OKa Na'i Akiuni. Al a, ma keia mahelei ke hoomaka nei ka mea kakau e kamailio ma ke kuamoo 1 } ili i.ua kaua la. Ika nana ana aku iloko 0 na Buke mov>lelo Hawaii kahiko 1 kakauia a i paiia e ria poe kakau moolelo mawaena 0 na makamaka haole ame na oiwi ponoi 0 ka aina. eiike me l)avid Malo, S. M. Kamakau ame liekahi poe iiawaii e ae, a. ]e i maopopo pono loa ka makahiki i hooukaia ai ke kaua 0 "Ke-pu-wa-ha-ula-ulakekauamoaoa kaulana loa i hooukaia ai mawa 'ena 0 Kamehameha ame na puali kaua huiia 0 Maui ame Kauai. Ua olelo 0 David Malo ma kana moolelo, ua hooukaia keia kaua mahope iho o ka make ana o Keoua ma Kawaihae, eia nae, aole oia i hoike inai i ka makahiki i hooukaia ai 0 ua leaua ]a. Olelo hoi ka mea kakau moolelo Jarves aia ka. inanawa i hooukaia ai koia kaua ma ka wa inahope iho o ka haalele hope loa" ana 0 kela kanaka i elekane holomoana kaulana- loa, oia o Vanekouwa. A ina 0 ka mea oiaio ia; alaila, o'ka M. H. .1794 ia, olelo hoi o David Ma 0 ma kana moolek» hawaii; aia ka hoeukaia. ana o keia kain mamua ae oke kukuluia ana oka heiau o Puukohola, a olelo hoi 0 H. M. Aamakau. ua hooukaia keia kaua mamua 0 ka inake ana 0 heoua, Aka, 0 ka mea maopopo paha, oia keia: Ua ike o Kahekili, ka ka.Moi loea kalaiaina a.kalai auj)uni 0 Maui, ua komohia'. o'Kamehameha i ke kaua kuloko me Keoua, nolaila, ua kupu ka manao iloko ona, okawakupono loa ia e hoala ae ai oia i ke kue aku ia Kameliameha, no * > ke in.o ana i hana ai maluna 0 Maui, oiai oia ma Oahu; a 0 Kftlanikup;ile hoi k,ana keki, ka Moi 0 Maui ia \va. _ - - (K HOOMAUIA AKU ANA.) . .