Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 18, 22 June 1906 — Mool lo Hiiakaikapoli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]

Mool lo Hiiakaikapoli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.

Ua kuhihewa loa 'nae n>-Lohiaa-ipo ne.i ia Hiiakaika he wahine kamika maoli oia. Aole nae pela ka mea oiaio, oi'ai be kino lao a he kino Aku« ko Hiiakn. 1 ka. pau ana ae o nei hula aoa a ua o Lohian, hoomaopopo iho la ia ke hookau mai la kahi ma'i"V'jpa nui "Wiile kc loaa iho i ka aoao oolea, oia hoi ka "Nae o Waiku." Oiai hc wahi ma'i l«pa ku keia i ka houpo. a kolili i ka aiau kani i ke aio o Malama. Oi noke wale keia ika uurai iho, aohe wahi mea a nalo iho, oi ioa ae ia ka ikaika o ka pii ana ae o ua ma'i nei ona. Aia wa, hopai bo_u ae la keia i nei mele. •. Kau liookahi h'aneli ame Kanaiwa kamanaioaln o h•« Mnnlelo n lliiaka. 1 0 1' {; tu* > I i fr ana Kilo h * ■ f. a 2 1 i o'oh 1 i u»lstiai a oki o (Jki laLi ka uka o Puna ■± Lul u m i ik a \.> u a ha u o MahMka 5 U<>i. kaoo i ka Waialohi* 0 Kinakinai e eha ka pua o ka hala',ia 7 Hala ke aloha, hoomanno īaiu i akea 8 1 ka.'.wale boi kau onina 9 Onina ira: hoi — 10 Eia oe.

A naa ka ia nei hni« ana, ka ana keia ma kc alo o Hii akaikapoliopele; me kona manao loa.aoa, e lalaa ae la hoi'ka wahine iaia Aole nae Oi hooloihiloihi aka koui i ke ka ana me kona oni apakau aiH nohoi o kona kmo, aole riC he wahi mea o ka wahine a heahea mai. 0 keia ole ana mai o Hiiaka ia Lohiau; aole ■ ia mamuh o kona makemake ole i ke kane, a i ole, ua hoo wahawaha paha oia iaia; aole Aka, o ke kumu nui, aole i hoea mai ka wa pono e hooko mai ai oia i na hoohiehie ana ake kane e hana aku ana imua ona, oiai eia no oia iio ko o ka aahu o ke kino papa-loa. 0 kekahi kumu n.ui nohoi i ae ole mai ai o Hiiaka i ka ke kane idhu kikoo ana aku iaia, oia kona paa i ke kauoha a ke kaiUuaana a Peie. Nola iia, malalo a keia noau kumu, ua hiki ole i ua Ui nei o ka Palekoki Uwila o Halemau naau ke hooko mai i, ke kono aku a ka l<?o mele a ke kane e kaukan aku ~

Q ko'aloha ame ka make, make iloko orm no ke k»ae, no Lohian ipo; aole ia he mea hooleia. Ile mea mao popo ]oa. aia na k.'iuna 'ana apau a kona noono.o maluna 0 ke ka«e, koe. wale" no na akeakea'i hoikeia «e h. 1 ka ik(» nna o Lohiau, a.ohe maliu mai o ka wahine ka hoa pili i ka au ana mai o ke kai loa o Kaieie-waho, na hoi mai la nohoi oia a noho iho la ma ka aoao o Wahino omao, kona hoa kakelo o ka ipu kilu. A ia manawa i olelo mai ai o Hiiaka ia Wahino omao.' "0 kou manawa kein e hookaa ai ī ka pili o ko olua aoao i eo ae i ko mnua aōao. 1 ' 0 ko Wahineomao eleu ae !a no ia\ ku ana iluna. Kakaa. ka pa-u; ao ka hele nohoi ia a ku ka puali; popohe uhekeheke maikai nohoi ka ipu paKaka (kika)a) o i>a o Waln neomao, o kona nee aku ia no ia i waena o ke kahua kil u. 0 ka mea apiki nae i nei wahine, aohe ona ike i ka hula. He nele loa oia i ka ike ia m« -na ano apav>, A.k», nole h>ki iaia ke pa'e .a.e- i ke. hul.i. No!a i U. ii p(' h- =w a a *k u lan o 1 a k l l i k p k»h■, i» ; h -«ni ]A ia j na k«ina h u In. A ina i< a on iu *na i na pua lehuw o Panaewa a me ka hoohu;:ht a ; ana elike 0)0 n.i hua'i wai mapuua, he e)eu mai noi tau i oa o Wa hineomao; a ke maha'o wale na nea a pau o loko o ka hale k;iu i ka makaukau maoli o nei wahine malihini i na hoanuunuu ana a pau o ka hula i holo i ka mea hwku mele; oia hoi na , anuunuu— "E pono ai oe, ■ Pono au, A pono pu hoi kaua. Oiai keia e kuupau ana ia anapau, ke hene' īki wale la no k»na »ka no ke ano o kana mele e o;i nku ai. Oi noke nohoi keia i ka noonoo wahi hua mele, aohe wahi mea a loaa. 'A no ka loaa olei ana, o ko ia nei ,hopu iho f la no ia ī keia mau wahi huaolelo. > Kau Hoolwln Haneri aike Kanaiwakumamaiwa a ka Mooīe'l6 o Hiiaka. 1 0 Ku-o-Ka, o Wahineomao 2 Wahi'ne ia a Lohidu-ipo Pau no keia mau lalani o ke mele eepa a ua o Wahina omao, pae ana keia ma kekahi aoao oke kahua kilu; a ha.a'e la no^oi-ka-uka a na mea apau.. A ku keia ina kekahi aoao o ke kahua kilu, o ka hui ae la no ia o ka aha Jiula. Haunaela aku, hauna ele māi, Ua malamalama loa ae la nae ia wa.