Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 71, 24 August 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

He mair"pukuniahi nohoi ka Kalanikupule, alii a Moi o Oahu nei. Oka a!ihik;-uia nni ona koa o Kakv nikupule o īa no o Kama. Maanei e hoike aku ka nioa kakau i ka mahele iiioolelo aka mea kakan moolek' nui Peleiho'ani ao keia kaua i hooukaia ai e Ka N\i Aiiuni; a mahop.e aku na maheie moolelo a kekahi poe kakau moolelo e ae e pili ana no i keia mo.)lelo ano nui o ka Kamehameha I, mau hoouka kaaa kiuhna. Ua hui ae ia na pualikaua o Hawaii ame ko Oahu nei; me he mea la o ka hor«.i 9 paha ia o ka la i hooakaia ai ke kaua kaulana o Nuuanu. Ua hoomakaia ao keia kaua ma na ki puknniahi ana"a pela hoi me na kīpu kau poohiwi ana mawaena o na aoao elua. A iloko o keia hoooka kipu poka.ana o na aoao elua; ua oi loa aku ka makai.kau o na kipu ana a ko Kamehameha mau koa mamua o ka nnkaukau o ha koa o Ka lanikupule; a no ia mea ua nni ka make o ko Oahu nei poe koa. Aia aa 'lii wahioe o Hawaii ke ku Ja ma ke kahua kaiui me ka lakou mau pu kau-poohiwi a hooiele hala ole aku la i na poka iwaena o na koa o Kalanikupule. Aia hoi o Kaina rae koaa akamai nui ke hooaee mai la i kona mau koa kipu i mea e hoauheeia ai ka papa kipu o na' lii wahine o Hawaii. A mawaena o ia poe aliiwahine o Kekupuohi kekahi ka wahioe a a ke alii Kaim. lioko o keia nee ana oke knua kipu mawaeoa o ka papa koa o Ka-'ua ame na 'lii wahine o Hawaii. he mau anana wale no ke kaawale mawaena o Kaina ame kaua wahine, o Kekupuoni e haawi ana i kona ikaika apua ame ka eleu nui nohoi ame ke koa wiwole ma ka aoao o Kameh ameha, kona haku a o kona alii hoi i pi ii ai kona mau iwi, no ke o!a a uo ka m-iko piha. ■ la wa ua ku aku la o Kaina ekolu poka ma kona umauma. Ame ka wiwo ole ame ka makau ole nohoi ua holo mai la oia imua a hopu lima maoli mai la oia ikapu a Kuhimana. Amaiawa ua ki aku la o Kali* no i kana pu a ku aku aku la o Kaina ma ka ?;-ha he ma(?) a hina iho la ua alihikaua nui nei o Kalaniku. pule. Eia nae aole oia i make. I kela wa ika i«»e ana o Kekupuohi, un hina iho la oia a hapai ae la i ke poo o ke kane; aene na waima ka e hiolo ana ma Kona mau papalina, honi iho la oia (Kekupuohi) ika ihu oke kane. A o-ka manawa ia i lele ioa ae ai ke aho o Kaina, oiai e waiho ana kona poo iluna o na u-ha o kana wahine,