Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 111, 11 October 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.

(Hoomauia.) l?ai Waime-a mai nei nohoi, mai kahi a ookou i hoi mai la; i pane aku ai o Kaduna. 4l He)e a ruea, o ke kanaka aku la Kena i mak.e mai nei o Ainako. Auhea ua malihini nei a olua? Ki aku do ]Joko o ka hale we Eleio; wahi a Kaaana. Hele mai )a ua poe kanaka nei a ku ana ma ka puka o kahi pupupu hale o Eleio ma. Aloha aku la ua poe kanaka nei ia Eleio; a haawi mai la nohoi o Eleio i kona aloha i ua poe kamika nei, me ke kahea ana mai ia lakou e komo aku iloko. Komo aku la ua poe kanaka nei iloko o ka hale; a hoolaunaia mai la lakou e Eleio ī kana malihini.* Ike aku la ua poe kanaka nei, o ka malihini a Eleio i hoolauna mai ai ia lakou, aohe ia he mea e ae, aka, o ke kanaka Kanai no ia i mokomoko ai me Ainako a make ai oia. Ua lilo iho la keia halawai ana o ua poe kanaka nei me Kauakahiapaoa i mea ano nui loa i-ko lakou noonoo, a mihi iho la nohoi lakou i ko lakou pakele mai pau i ka make i ke kanaka ikaika o Kauai, ina he mau olelo ino ka lakou o la olelo ana. Ua kena mai hoi o Eleio i ua poe kanaka nei e ai, oiai aole i pau ka laua paina kakahiaka. "Hea.ha la hoi, wahi a kekahi kanaka i olelo aku ai, e kamau aku nohoi makou me olua, oiai ua hiki hoi makou i kauhale. A auhea oe, e Eleio, pomaikal wale oe ī kau malihini. 0 ke koa keia nana i paani lealea o Ainako ma ka la inehinei; a lilo ia i pu-aina-ko e waiho mai la ike kula a pohaku o Waimea, oko makou kamaiiio ana mai nei no ia, no ia nei la, eia ka ua koa nei o Kauai i ko olua nei hale. "Kahaha!" wahi a Eieio i pane mai ai i ua poe kanaka nei, lohe aku nei maua i ka nunui mai o ko oukou mau leo, no ka mokomoko o Waimea, ninau aku nei au i ka malihini nei, ina paha ua ike oia i ka hakaka ana a ke kanaka Kauai me Ainako, ua pane hoohunahuna mai nei hoi keia. Eia ka auanei, o ke kumu no ia o ko ia nei hai ole ana mai nei ia'u, nana ponoi no ī hoohaahaa mai la ka ikaika oka ua kipuupuu. Aia no la hoi ika mole ka olohe ikaika. Pau ae )a ka ai ana a ua poe nei, a olelo aku la o Eleio ina kanaka kamaaina: E noho hoi paha kakou ia nei a mo'a ae kahi moo puaa aka malihini nei, alaila, paina hou. kakou apau, a hoi aku nohoi oukou. Aole hoi pela, wahi a kekahi kanaka i pane mai ai, e aho hoi e hoi kau hale makou a ike aku i ko kauhale poe, a hoomakaukau nohoi makou i mau wahi mea paina na ka malihini, oiai ua manao au, e Eleio, aole hoi oe e alunu loa ana ia oe wale no ka malama ana oka malihmi a kakōu. Me oe hoi ke kahi manawa, me makou hoi i kekahi wa, a hiki i kona haalelē ana iho ia Hamakua nei." E 'Eoomanawanui iho' a pulelo hou aku.