Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 101, 21 May 1907 — Pa-u Uwila ma ka Hale Mele Hou! [ARTICLE]

Pa-u Uwila ma ka Hale Mele Hou!

Kla Moolelo Walohia ^ I. *§* Hainakoio^ Ka UI PUA K\-MAK1-HA|A 0 KA WAILELĒ 0 HIILAWE mokuna iv. Alahele o ke Kanaka Ikaika Ka Paio Hahana ka Moana — ka Aina Hoopahaohao 0 Kuwahailo, H na puhi apau a ke kai ina kekahi poa», o na hlQ3anu nohoi ap^u ma kekahi poai; a o na mano me Qa Kiahi nohoi o ke kai ma kekahi poai; a hookahi no °pQaahiwalani me kona nui kino hnmuhumu. Ua . Qi keia mau aoao elua i kahi hookahi, » aa hoomaka lakekahi hoouka kaua ikaika loa mawaena o lakou. Ma keia hakaka ana a ua poe hiena nei o ka moa *a> rnake iho la o puhi laumilo ame kona poe la Ua&hiwalani; a he nui nohoi o kona mau kino lau ^amana i oau i ke ale ia e na niuhi moa lawa o ka °ana kai-uli, kai hohonu. ike mai la no o Loheloa i keia pa.o ana o kona °a 8ukai (Puaahiwalani) me na kupua ekolu o u 7kQPuni o Pupukanioe; a o kona manawa no ia i °pu ae ai i ka a-i o Kuilioloa a wiliwih ae la ī ua i 10 , ehke me ke kanaka e wiliwiii ana i Pa "ahi ®oa kane. Ke kupaka nei hoi .ua ilio kupua nei ^ k°oa ikaika apau; aka, he ole kona hemo mai loJ aku o na umii pukani ana a Loheloa. 0 1 keia wa i kahea iho ai ka leo o ka mauli u ane Qa ''io Dei ia Loheloa i ka Lana iho: ELoheloa-e! E ola au ia oe. ke kama ikaika o hawaiikuauli. Ola aa ia oe; noho kauwa aku noa'a naalalo ou. Ua ola oe, e Kuilioloa. oiai he noi oiaio kau ! w U ko Loheloa hookua ae la no ia i ka a i o ua J' Laiaa hoa aka la keia i ke alelo ame a o >»».a ilio nei. » ia wa hahao hoa akala om.a maa > aP»a iloko o Kuilioloa, a hahau noho, ka pule i|> a «» Loheioa nei, o ka hoi ae la no ia o na K«°a Qoi a kona ano mau elike me mamua. ^iaiia, pane mai la ua ilio nei: WEt»hianaao.owaakaikaika, eia ka na hk Qoh .^ahi ^kaika ī mea ole loa ia oe, © Lohe ' U0 °l aQ e noi aku nei ia oe, e ola au; ina 0 00 hui 6la> Pau ka īke ana i ka mehana o ka la. . k°U ikaika> 6 Loheloa. Aole keia he lAal h0 !*ai 1 ko ao. A no kuu mau kupunakane e hoaa Ca/ Qai« oia o Niuhi-moe-lawa, o Hihimanu ame ,^aa~mil° e hakaka me oe; aohe lakou ī kaika« e Loheloa; nolaila, e noi e aku no au KL','

oe, e kapae ko ikaika mai kuu mau kupunakane mai, Eia nae hookahi o'u kupunakane, na make mai la u Puaa-hiwalani; a koe kuu mau wahi kupunakane mano ame ka hihimanu. Nolaila^ e ola laua ia oe. G kou ka leo hooloheia mai e Puaahiwalani.'' "Heaha la hoi," wahi a Loheloa i pane aku ai i Kuilioloa, me ka koomau ana'ku i ka olelo ana: "Hs ola aku no ka'u; ina nohoi he ola mai ka laua; aka; ina he make mai ka laua. alaila, he make aku no ka'e no kau noi hoi, e Kuiiioloa; nolaila, e kahea ae au i kuu wahi hoa aukai," 0 ko ia nei kahea aku la no ia ia P.uaahi walani ma ke kao ana ako: HELU il. 1 E Puaahiwa'lani— e! 2 E kuu ao puaa i ka laui, 2 E hea aku au ia oe, 4 A e hoolono mai oe i ka leo. 5 E huli, e hoi mai i ko kahn, 6 E pau ka paio; e pau ka ba&a. 7 E kuu ka lili, e kapae i ka iuaiea, 8 E huli — Ua lohe aku la ua wahi Puaahiwalani nei ī keia. kahea ana'ku a ka haku ona, oia hoi o Loheloa; a o Nkona manawa ia i huli hoi mai ai no kahi a Loheloa i kahea aku ai iaia. A ma keia wa nae a Puaahiwalani i hoi mai ai. ua ano palupalu o Niuhi moa -lawa* am@ Hihimanu nui o kai. A hoea o Puaahiwalani ma kona ano kino i'a i kahi e lana ana o Loheloa ma!una o kona waa; a o Kuilioloa hoi. hala ako la ia no ka halawai ana me kona mau kupunakane. ia wa i olelo iho ai o Loheloa i kon a hoahele: "Auhea oe, e kuu hoa au o ke kai loa, i kahea: aku nei au ia oe, e hooki oe i ka hakaka ana me Niu-hi-moa-lawa ame Hihimanu nui, na kuponakane e Kuilioloa, elike me kana i noi mai ai ia'u. Ua mae popo ia'u, aohe laua e lanakila maluna ou, oiai he iks . ika a he mana kou mai ka haku mai o Kuailxeī&,&i? . oia o Kuwahailo.'I ko Kuilioloa hoea ana aku ma kahi a ea iehpei nakane e kaapa wale ana no, olelo aku la oia ia iaua "Auhea olaa, e o'u mau kupunakane, Niukp-moa-lawa ame Hihimanu nui; i kiī mai la au ia olua e ike olua me ka moopuna a Kuwahailo, oia o Loheloa. mai Waipio mai. 0 ko oukoa hoa paio i h&kaka iha nei oukou a make aku la ia kuponakane o'm o Puhi laumilo; a o olua hoi, aohe o olua wa a make a ieīO ko olua mau aho; nolaila, aohe o kakou wahi i kee Hoopaakiki mai olua i ka hakaka me Puaahiwaiam hoi uhane olua i ka aina o kakou, elike aku la me i hoahanau o olua." E hoomauia aleu ana.