Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 109, 31 May 1907 — O Huihui-Pua i ka Lehua Makanoe ! [ARTICLE]

O Huihui-Pua i ka Lehua Makanoe !

TCa. JMIooIelo AA^aloh-ia I ō*f§i Hainakolo ^§*~ KA Ct f»0A SA-UAFU-]KAI,A 0 KA!WAlLB5LR 0 «IIUWK M0K0NA V. fP<n+Eann Mawaena o Loheloa Ame Kuwa k ailo~~Ka liuā kai a Keaumiki me Keauka i Kahoupoakanē — Ka tji Hoo kahi % Loaa i na Elele o Kuaihelani ma BaiQaii-Ku-auli — Komohia o Keaumiki me Keauka iioko o kā Pilikia. Nokē ae oa Kawahaiio nē! i kē kupAka i o ē ia aohe wibi t«ea a hemo iki *e oia mai oa Uma aē 0 ka&a moopana. A i ka ike aoa o oa kopooikane De' « make ana ia ke hoomao )oa aku ka moopana i P«a ana i kona raao opi aoao, ia wa oja i oielo iho I V Ul i ka «loopana: "E ola ao. ke kapana, ia oe, e Maa-ala-ioa! Hē "ia'o ot lanakila koa ikaika, ko ka opiopio maluoa o k°*a, ko ka eIen^akQle.•, 1 ha lohe «na o Loheloa i keia leo noi o k@ knpo0akftO# j Qja 0QQa> na hookao iho la oia i oa ,kqpunakaue nei ilaio. I ke ka ana no o aa Kawahailo nei %na o ka honaa, o ka wanawa ia i loli ano e ae ai Ul otJ» tnaa ano apao. Eia ka, he kanaka ui maoli keia * koUna hanohano hoi. me ka noho ana iho malana 0tla o ke kapa aiii nni. I ka ike ana naai o na'lii ame na makaainana i» "wahailo ma kona auo kino kanaka maoll, aa awa a 'akou pihe a haalele wale; owa hoa ka pibe a haa1 waie He me» oiaio, he kanaka maemaē maoli no o u**»hailo ma kona maa helehelena. A me he mea a kanaka oia o konalima a oi ka nui o kooa maa ^^ahiki. £ja n^e; »ole pela ka mea ōiaio. He ka^^00 ° oa Kowahailo nei: a mamnli o 'fco PaPft'oa ke ioololilol» ano e I Hkino. He opiopio loa iho i kahi wa, he oo loa i »v **' haalele Ipa i kahi wa. a pela . °* Aka, tna keia hana ana aa lawe āe ua Kawa 1 0 aei I ke kino ai o ke kanaka he kanalima no fe*kahiki a oi. • i k-* ^6'* ,na 0 ua Kuwahaūlo ae», oia ka wa ^ 1 iho ai kekahi*ao olinolino loa malana ona ame ^īn^00^009, 016 ^ 0 ke'a wa a aa ao ^ °iino- nei e uhi ana ia laoa, oia ka wa i lele mai ai II 0 'ieaoinialaokalani mai ka aina m$i o Maka'kuakawaiea a ooho moakaka maian» ihe o ua ae n,i. I k • ~ . , 1 1 }

Aoie nohoi i kana mai ka ui. Ua lilo iho la ug ao olmolino nei i mea hoolele-aka i ka ui o Keaniniulaokalam. Uwa ka pihe a na kanaka a haalele wale. 0 ka hele ia o ka uwa-uwa ana a ua poe nei a hana. pilo na ieo. 1 hū pau a.na o ka awa.uwa a hookanikani pihe ao* o na kanākā, ia wa t loheia ae ai ke ō an® ae o ka ieo o Knwāhailo mftl ioko ao o ko ao pIiDoilno: Keaaini— ei I hea ka iloii o ko kapa?" Pae mai la kekahi leo tafti ka lēw* mai: "Aiā i# i,.kā pāe moka o Kanehanāmoku»*, ; "Heahe ka alī {hoailona} o kft palam» a ke alii?" 1 poha hoa ae ai ka leo o Kawahailo. "He aia aooo o ka pohali maia lele; he memele eiike nio ka laa— i pala; a lamalama hoi eiike tiiē kimāUwelama o ka t,a i ka ēhea o be kaKahiaka Ksu koiā man hoailona apaa maluna o kahi wahine o Ks«oopookane4 o ka'p lei halo ia e lei ai," wahi ft ka leo mai ki lewa mai. "Owai na elele e hooana ai j na meka « Kahoa. pookane i loaa bft pnUma a kaa a!ji?" Pftōē tnai la nō ka leo mai ka lowa mai: "0 Keaamiki ame Keaaka." I keia wa i nalowale fte ai ko ao olinolino, « ikē aka la naOii ame na kanaka i« Kawahailo tn& kona kino hooweliweli a hoonmka'aka'u hoi, Pane m&i 1$ oia i na'lii anie n& kanaka me kā leo nui weliweli ma ka halaln ana o ka hekili: v "Eia ko eukou ilaoanka o Kuaihelani nei o kua moopuna o Loheloa a o Maa-ala-ioa hoii Ei& īai& aei ka makē amo ke oia o ke kanaka; a peia oa'Iii māUma ole i ka maiohia ame ka pono o ks aina. oiai. ua iohe ae nel no onkon ī ka'a papa-leo pu ana mē ke alii opio o oukou, a ua ike ae noi nohoi opkoa kona akaku, uplaila, ko kauoha ako nei ao ia ookou e hoouua aku i Keaumiki ame Keanka i ka aiha a Ksboapookane me na hoailona e Joaa ai ka palama mili-hah-Iani a kau moopona a KēaninialapkaU&i Ua ikē iho oei ng oukou i ka lanakila ana o kuu mōōv puhā mai Hawaii-knauII mai maiana o"o. 0 kupaēu keia naoa e koopa'ipa'i aka ana i nt lae-ul» apau o ka ikaika atnē k« mana m « ka lewa Uuna a ma ka honna ilalo nei, Ola uei ka mea onna i opā maī nei k» ikaik» ame ke oolēa o U kanaka o kakoaM oi» hoi o Moaoalihaikawaokelē/* Pau no keia mau olelo a ua Kuwahailo nai o koaa, nalowale aku la no ia. A o na'lii, ho'i aku la lakoo no ka halealii no ke kakakuka hou ana no ka me« e pili ana i ka huakal » Keaumiki ame Kaauka eo ks ama o KahOupoakaue; % o na makaainana hoi hui* bOi aku la iakou no ko lakou mao wahi noho, E hoomauia eku an .