Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 21, 30 January 1908 — Masiliona ke Koa --A ME-- Maganolia ka Ipo! MUKUNA IV. [ARTICLE]

Masiliona ke Koa --A ME-- Maganolia ka Ipo! MUKUNA IV.

I ka pau ana hoi o ka makou hoonuu ana i na mea i hoomakaukau ia e na maka hanohano o loko o ke kulanakauhale ua hoalaia mai ia na olelo e pono e malamaia ona mau lealea kaka-pahi. Uoko hoi o na kukakuka ana a kekahi poe o loko 0 ke kulanakanhale, ame a'u pu nohoi, ame ke kanaka Helene ua hoholoia ae la e malamai'a keia hana mawaena o kekahi poe loea kaka-pahi o loko o ke kulanakauhale ame na poe e waeia ana e a'u ame ka Naita Guisiunaa. 0 na moho o maua i wae ae ai me Guisiuma ma ko makou * aoao, oia no ke kanaka Helene, ke alakai ona koa Kavalia ame kekahi mau Naita elua o loko o ka puali Naitu o Guisiumaame ko ka Naita Petero. A ua loaa mai la nohoi ma kela aoao mai he mau moho, a ma ka haiia ana mai ia'u he poe Naita malihini lakou mai ke kulanakauhale mai o Parisa heeono ko lakou nui. Ua poina ka hoi au i ka hoike ana ae nei, o ka Naita Pelekane kekahi i komo pu ma keia hana. 1 ka makaukau ana o na hana apau e pono ai ke kakele pahikaua ana mawaena o ko makou poe me na poe i waeia mai e kela aoao, aia hoi, ua ku mua ae la ka Naita Pelekane me ke kahi Naita mai Parisa mai; a o ka {īoomaka īho la no ia o ka ulele kaka-pahi ana niawaena o ua mau Naita nei me ke akamai loa. la'u i hakilo pono loa aku ai i na kiina pahi a ka Naita Fa rani he ku no i ka makaukau ame ke akamai, aka, ua oi no nae ka moho nana e paa ana ka hanohano ma ko makou aoao; a no ia mea ua manaoio loa iho la no au e lilo ana no ia makou ka lanakila. He mea e(iaio, ua kaili io mai la no ka Naita Pelekane i ka hanohano mai ka Naita mai Parisa mai. Ua helu ekahi ae la makou ma ka lanakila, •& he wa hoi ia 1 puia ae ai ka lewa i na leo huro o na kanaka. I keia wa i ku hou mai ai he Naita oia o Geofere. Ia ulele ana iho a ka Naita hou ma kela aoao mai e ana pahikaua pu me ka makou moho, o ia hoi ka Naita Geofere. la ulele hou ana iho a ua Naita Pelekane nei me keia Naita Farani, ua lilo ka lanakila ma ka aoao o ua Naita Farani nei. 1 kela wa i ku ae ai ke kanaka Helene, a hele mai la oia ma ka'u wahi e noho ana a olelo mai la oia ia'u ma ka hawana wana ana mai: I ole e pau wale ko kakou manawa ma keia nee liilii ana o na kaka pahi ana elike me keia e hele nei, e pono oe e ae mai owau o kakou ke ku ae a lawelawe aku ia hana me ke koena o na kanaka Farani i makaukau no keia hana. O ko'u iini maoli no keia, oiai ua ano uluhua au no nei kanaka Helene. He makemake au e ike i kona akamai io ma ke kaka pahi he, mea oiaio ua ike lihi au i kona hoolele ana i ka laau ihe ma ko makou wa i paio ai me na powa, eia nae aole no i maopopo loa ia'u ka nui ame ka uuku o kona makaukau ma ia hana, a o keia ka manawa a'u i manao ai e ike pono i kona makaukau io maoli; nolaila, ua ae aku la au i kona make make. 0 ke kanaka Farani i loaa ai ka lanakila maluna o ka Naita Pelekane, aia oia ke ku la ma ka rina kakapahi me ka haa heo nui a hiehie nohoi, a e kali mai ana hoi ia o ka hoea aku o kekahi moho mai ko makou aoao aku. la wa i hele aku ai ke kanaka Helene a ku iho la ma kona kulana me ka hanohano maoli no. A o kona kulana a'u e ike aku ana, ua hooni maopopo maoli mai ia i ka ulumahhhie hoihoi a ho'olana manao iloko o ko'u noonoo. He haaheo maoli no kona kulana a'u e ike aku ana me ka mahalo ana o ko'u mau noonoo apau. Aole paha owau wale no kai komohia iloko o keia mau manao mahalo kiekie no ua kanaka Helene nei, aka. o ka Naita Guisiuma kekahi ame kekahi poe e ae he nui. Aia meluna o kona mau helehelena. E hoike ana kona mau ano apau i ke kuoo ame ka paulele ar.a ame ka-

— . • hilinai piha ana maluna o kona makaukau ma ka lawelawe ana i ka pahikaua. O ke kanaka Farani nohoi kekahi i hoike maī i kona makau ole ame kona hopo ole no nei kanaka kakele makakila hou i ku aku ai imua ona. Ia wa ua lilo ko laua mau kulana e ku nei iinua o kekahi ame kekahi i mea ohohia nui ia e makou apau. He kanaka oluolu ko inakpu hoa a ua āoo nohoi ko makou kanaka Helene, a o ke kanaka Farani hoi, he kanaka ano opiopio no ia. Iloko o ka wa pokole loa uu huila ae la na pahikaua a ua mau kanaka nei. A oia ka manawa a'u i ike aku ai i ka oni kapalili o ka we lau o ka pahi a ke kanaka Helene. Ua like me ka oni kapalili ana a ka uwila. Emoole ua lele ae la ka pahi a ke kanaka Farani a kaawale oaai kona lima aku. A ia manawa nohoi ua kanaka Helene nei i kahea ae ai a:e ka leo nui ma ka olelo ana ae, 20 wae hou mai? Eia ke ahi Helene ke lalapa nei me ka hoomaha ole. Ia wa i ku mai ai kekahi Naita mai Pai;isa mai,*a hoomaka iho la oia e ulele kakapahi kaua me ka makou moho. Ia uhaele ana iho a ua mau moho nei ia wa, ua kailiia mai la no ka pahi a ke kanaka Farani e ka makakila a ua kanaka Helene nei, a lilo hou ae la no keia lanakila ma kona aoao. Ua ku hou mai la no kekahi Naita mai Parisa mai. a ua lilo no kona akamai i mea ole i ua kanaka Helene nei. Pela ua kanaka Helene nei i nai aku ai a pau loa na kanaka Farani i ka hoohoka'a e kona akamai kaka-pahi. A ua hooholo iho la makou apau, ua lilo iaia ka lanakila oia la. Me ka oluolu o na helehelena o ua kanaka Helene nei, haawi ae la oia i kona aloha i ke anaina apau me ka hanohano ame ka hiehie nohoi.