Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 38, 19 September 1883 — KA AWAHUA O KA POE MANAO KUE. [ARTICLE]

KA AWAHUA O KA POE MANAO KUE.

O kekahi iiEA ino & inaikai ole mawaena o ka noho hooponopono aupuni ana, — oia no ka noho ana o ke aupuni maialo o ka rhoornaltr*a- tne ka hooponopono anu -o ka'pue mea daJa nui; a.-ma kekahi olelo anu, a^'e he mea pono o ka.noho hooponopono ia ai.a o ke Aupuni, malalo o ka mana o ka prie hoopukapuka dala. Ua maopopo keia mea ia kakou e noho nri i keia mau la; an pe pe a pilīwale ka noho ana o ke k*oakailifa«tte .malalo o ke kalahea a nie ke kiekie o ka leo o ke kanaka waiwai. Eia kakou rc roro nei iloko o keia'-moana nui,- he kuleana paa no -ko kakou mau...;kupiina inai ka po mai; aka, ade nae i hoopomai kai ia ka hapanui o ko le&kou mau kupunam* kahanau ana-mai he mau puna dala i ko lakou mau waha. O kSJ noho ilihune ana o kela a me keia, aole ia he ' mea e pili mai ai o ke kaeaima. Aole no hoi 'ia he kumu kupono- e hoonele ia ai kakou ma ke komo ana e ■ lawelawe paka i na oihana ponoi o ko kakou Aupuni. Ano, ke haliu ae kakou a nana ma ko kakou mau oihana aupuni e noho nei, aia ma na lima o ka poe o na aina oleoa ka hapanui; a o ka hapa hea la kai a kakou ? Eia nae iioko o keia mau la e kuoili nei, a me he mea Ias o ka hana nui a ka poe haole kuonoono o ke ku|anakauhale nei, — oia hoi ka hookuku a me ka hana ana i ua mau Aha Kuhina hou i keia la a me keia la. Kr hui nei ka Hui Uaneko, ka Hui Mahilfo, a me kahi Hui Papa. rae ke ake nui-ana e pau keta Aha Kuhina e noho nei, a na keia mau Kui e houlala i ka Ahā' Kuhina a lakon. e makemake ai, a onou aku m mea i ka Moi; Ina >pela, e hooponopono ia ai o ke ano o ko kakou Aopuni; aia a na keia poe haole kuonoono, e wae a e hoonoho moi i ko kakou mau Aha •Kuhina ī na Wa -a.-.pau--a lakou=e laakemake ai; alaila- heaha: la»annei_. kn-iiMn» . pena 1 Ua maopopo -no ia makou,. he-- .et«a māu. -pohai .ika-ikat no . laua> .aa nia.na; n-ui ī "na la i aui aku.la. Ua hoah'-ia kap.eMiīaiiii,; \ā"'w^*ma"opo-po"--kona--ma'TO';"\a-si.ā%apae'j"ār aku ia mea kaupaona polokelpke wnle. M&hope mai nei, ua ohi a ua wae ia na hoa o ka Aha Kuhina, he elua a ēkolu paha mana"poe L.ākena ia, he.poē. oi lako» ,roa .ka\;h:ooponopono ana i aa oihaiia. _..A'ka,'hoaha|kalakou oiau mea I hana ai no ka pono o ka lahui a me ke Aupani ? Ko.ftk'āhi\ meā .puk ā ka lahui e hoopoina ole al j ka Aha Kuhi;i|t .mamua akt|. nei' qkeia:,];o»^hi4jiā-^ft» ..hipa njal kalpo.e kalepa māj.j.]aqlf;:e hoop#!-. na.ana ka lehulehu ia Iakou, marnu!i o kela mau /te -kupapau e neuee mai U i Ua M;eku Akulikuli, . 0 kekahi poe haole e.,|f|a.kulap|,te!«|3aled oia keia poe e kulapa nei, ua manao lakou, ;:Uiairiuli;,,o km.ioaa-.aiia. lakou he...maa-pau-' iala mahuahua,~ro lakou iho ia ka .m*na. .puVfs;h«ma -a e wawahi ai i na Aha 'Kuhli§a. Aole o lāk^u p@i'qoor|qq\4la 0-:^ haole .e.poho nei ma'wapna o kakoh; a\ sb«! na Hawaii ponoi kēkaliis»ole,.0:.la|ou4:

makemake iki e pau keia Aha Kuhina, Ina e Uui ia !feia poe, un ano papaleolu lakou t ko na.. huina o ka poe e owaowala nei. t [o mea pono no puha ia kakon e ui iki. "I na . -la pokole i hala akn nei. a hiki wale niai i' keia mau la, heaha lu na ha.na a keia poe i . ko kakou Moi.aloha ? Aole onei inalalo o ka lakou, mau hapahapai ana, i loaa. ai i ko kftkou Moi he mau hoino'makaewaewaia ana>?" Ua ulono ia na kekahi hoa hui o ka Baneko a me kahi poe haole e ae, r hui a e kokua nei'i-ka nnpepa nam i ka jPrcssy a pelano ka me.ka Gazette ; o kalnua. o ke keu ia.o ka nupepa kue ino !o-.i i k \ L hui Hawaii po- ! noi; a o ka lua. fce kin- ino a a no kua rnu- j amu m'aol i i ka fV J o i . «i e kue im> nei lakou ] 'maloko o -keia nuau nnpepa nam u . st leapae mai hoi ka alaala i Ko Muwuii Pueainu, h Lno-na-kwwi -hea kefā - -n -a-u-dfere-a-n-Hr- iAii knkou Moi ;i !oha ? Oji !c u ri i pan ia ka nmni m:-duna o ka puuwai o t<eia" Lalnu Hawan ina aole i holo ko kakou Moi i Amenkn i ku : hno'lo o e 74 (a uweane e pir ,i i 'eon i 'ā j ~rr 4-e- e r& — *-i— i iiei;i <V> (-<-1 t*— <=> l_ da! t pi ,i I i.ko.u_jj _h.i»hio ne ni .looko <c o aiia. Aole e hiki iki ke hoopna la ka manaoio mahma o makou <\ me ka Lahui Hawaii, i loaa mai ke .Kuikahi Panailike mamuli'o ke ukamai o Alani a me ka maalea o Hanāle Kaaka; no ka mea, u.i lehulehu no t;a.kanaka naauao i hoouna ia mamua, i oi aku ka molaelae a me ka malamalama o na noonoo hohonu ana mamua ae o ko Hanale ■ Kaaka. Aka, o ka mea i loaa mai i k<> kakou Moi no kona. hookauwa ana iaia iho a me ka hoomanawanui ana i ke anu, — o ka hoino a rae ka hoomaewaewa m, a m&i -keia p'oe mai no ia i loaa nui ia lakou o- na po- ; maikai. A eia ua poe nei ke uwalo aku nei mā ka ipuka o ka halealii, ■ me ke kaukolo ana uku na lakou e hana hou i Aha Kuhina. A no ke aha la ke kumu o keia-mau koi hou ana ? Ua peku hoi ka bipi i ka momona.;' a e.halsu hou aku ana no leu i ka hookapāhL J Ke manaolana nei makou, aole e nanamaka 1 walē mai ana ko -knkou Moi aloha i na hana laukua a keia poe-e hapahapai nei no ko 1&kou mau pono ponoi iho, aka, e noonoo ko•ke ih-o, "a'e haawi mai 3a lakou "i ka pono o ke kanalua." Eia hou kekuhi mau ninau a kakou e po-no-ai ka hoakuku ana ae, "Heaha na kuinu a keia poe e hoal. ala ae' nei, e hoopau i ka Aha Kahina e noho nei. a e onou mai i Ah* •Kuhina hou 1 Ua hoopiiikia ia anei ka lakou ;nau hana a me ko lakou mnu waiwai ? Ua kuliā'o a hooki ia anei ka holoinua' aea o na liana o ka lehulehu ? Owai la ka poe i hoopiiikia maoli la e keia Aha Kuhina, i hoino ia ai lakou, a e hoapono īnaoli ia ai o ko lakou mau kip,»ku i;i an-a mas ka Ah<i Kuhina aku ?" Hookahi mea nui i maopopo ia maleou, ma ka hoomau ia ana o keia poe e noho nei ma ka Aha Kuhina, ao(e e ioaa ana i kein poe hoopukapuka dala he manawa e "ohi hapuku al i ka i-a a- ka iim le.-ipehu." • Ano, ke kokake mai nei ka wa qhi o ka Huhao, a me he mea maoh la, k ake nui uei lakou , a o ko lākou niau hoa'loha pali i, e leomo aku iloko o ka Aha Kuhina; oiai, e mahuahua maikai ana ke kulu o ka ohiai auhau, a lakoū la e hoop.iki ae ai i kalii tnāu kahina iluna o ko lakou la mau kuauna ponoi,