Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 17, 22 March 1862 — Page 4
Ka Nupepa Kuokoa.
Na Mea Hou
NO NA AINA E MAI.
Ke noho nei o Vitoria ka Moi Wahine o Beritania, maluna o na kanaka he 174,000,000. He 135,000,000, oia poe kanaka no Inia wale no.
Ua ikeia ma ka papa hoike a ka Luna Helu kanaka, i kohoia e helu i ka nui o na kanaka o Parisa, he 1,700.000 ka nui o na kanaka e noho nei, ma ke kulanakauhale ahi o Farani.
Ke hoolilo nei ka poe mea dala nui o Nu Oliana, i ka lakou dala i na poe o Europa, me he mea la, no ka makau o lilo auanei na dala a lakou i ka Akau. Aka, o ka oiaio maoli, o ko lakou makau o hao waleia na dala a lakou e ka poe o ka Hema.
O ka nui o na dala i loaa no ka waiwai i hoounaia'ku, mai Nu Ioka aku, iloko o ka pule hope o Dekemaba o ka makahiki i hala iho nei, he $4,295,000. Ua nui keia mamua o na makahiki e ae.
Ua kohoia ka mea hanohano Garret Davisa ( Davis, ) i hoa no ka Hale Ahaolelo Alii o Amerika Huipuia, ma kahi i hookaawaleia ma ke kipakuia'na o John C. Breckinridge, no ka moku aina o Kanetuke.
O ka pahikaua a Tome ( Tommy,) ( kekahi o na hoa i holo pu aku ai i Amerika, me na Kuhina Iapana,) i aihueia ai i na la o lakou i noho ai ma ke kulanakauhale o Balatimoa. Ua loaa ma kea nana i aihue, he keiki ui e noho koa nei ma ka aoao kipi.
Ua hoike mai ka Nupepa Times o Nu Ioka, i ka hooia ia ana mai o ka Paresidena e ka ahaolelo o ka moku aina o Kanetuke, e hookuu ana i na nika a pau iloko oia aina, me ka uku no nae i ke poho o na Ona nika a pau, i noho malalo o ke Aupuni Hui.
He 23,000 ka nui o na paona pauda i kiia ma ke kaua ana i ka la hookahi ma Pota Roiala, Karolina Hema. O ka nui hoi o na poka i kiia he 2,799, ma ka aoao wale no ia o ka Akau. He keu a ka nui launa ole o ka paula i kiia, a me na poka hoi. He nui loa ke kumukuai no ia mau mea.
Ua hookolokoloia kekahi hihia ma Nu Ioka, no ka hewa pepehi kanaka. Ua hoolimalimaia ka mea i pepehi i ke kanaka e kona makuahine ponoi, no na dala $2,000, a no ia mea, ua pepehi ka-na keiki ponoi ma ke kauoha a kona makuahine.
He umikumamahiku o na Koa i noho i ke au ia Bonepata, a ma ko lakou akamai, a me ko lakou koa, ua hoonohoia lakou ma na wahi hanohano loa, penei : Elua i lilo i mau Moi ; eiwa i lilo i mau ; Duke ; elua i lilo i mau Alii Mea Kiekie ; elua i lilo i mau Alihikaua ; a elua hoi i lilo i mau Generala. He poe lakou i hooikaika mai kuhi haahaa loa mai o ka noho Koa ana.
ITALIA. — Ke holo nei na palapala a Italia me Farani, no ka malama ana i ka maluhia o ka hoomana o ka Pope, ke lilo o Roma, ke Kulanakauhale Alii o Italia. Eia keia, e hakaka ana paha o Italia me Sepania, ke hoomau o Sepania i ka hoole ana i ka haawi ana'ku i na mea a ke Kanikela o Napela e waiho nei ilaila.
PRINCE NAPOLEONA. — He mea hauoli nui ka iku ana'ku i ke Alii ka Mea Kiekie, Prince Napoleona, e hana aloha pumehana mai ana i na haole Amerika a pau i hiki aku ma kona aina hanau. O ke kumu o ia mea, o ka malama maikai ia e ua haole o Amerika, i kona holo ana mai nei ilaila. He nui kona kokua ana i ka aoao Akau.
He Kaao no Frederika,
KA MOI O PERUSIA.
I ka holo ana o Frederika iwaho o Berlina maluna o kona lio, oia wale no, loaa aku ia ia kekahi kanaka mahiai e palau ana maloko o ka pa kanu, a e mele olioli ana me ka leo lea.
I aku ke Alii ia ia, " He kanaka pomaikai paha oe, nou anei keia aina au e hana nei me ka ikaika ? "
Hoole mai ka mahiai ia ia, me kona ike ole, o ke Alii ia, " Aole au he kanaka waiwai, aole no'u keia wahi, he kanaka hoolimalima nae au."
Ninau aku ke Alii, " Heaha kou uku no ka la hookahi ? Pane mai ka mahiai, " He ewalu kelokena." Ua like ia me na keneta he 20.
"Aohe nui oia," wahi a ke Alii, "Hiki anei ia oe ke ola ilaila ? " " Hiki no, a koe iho kekahi," ka olelo a ka mahiai. "
Pehea la, e hoomoakaka mai," wahi a ke Alii.
I mai ka mahiai penei. '' Elua kelokena no maua me kuu wahine, elua hoi no kuu mau makua palupalu, nana au i hanai i kuu wa uuku, elua hoi no na keiki e ao i ka palapala hoonaauao, a elua hoi no na kaikuawahine mai i hiki ole ke hana." Oia na mea a'u e haawi aku nei, no kuu aloha i kuu Haku.
Oluolu ke Alii i kela wehewehe ana, a pane hou aku ia, " Pono kau olelo ana mai. Eia hoi ka'u e olelo aku nei i nane nau e koho mai ai. Ua ike auanei oe ia'u ? "
" Aole," wahi a ka mahiai.
" Iloko o na minute elua." wahi a ke Alii, " E kanalima kou ike ana ia'u, a e hahao oe i na kii o'u he kanalima iloko o kou eke."
" He nane io keia," wahi a ka mahiai, aole au e hiki ke koho,'
Hahao iho ke Alii i kona lima ma ka pakeke, a lawe mai i na apana gula hou he 50, a helu pakahi mai la ia mau mea iloko o ka poho lima o ka mahiai, ua paiia kona kii maluna o keia apana keia apana, kela apana.
Kahaha iho la ka mahiai e haohao ana i ke ano o keia lokomaikai. I aku la ke Alii, " Mai haohao oe i ke gula, he mea oiaio, nou keia gula no ka Haku mai, a o kou Puuku hoi au."
HE MOOLELO
NO KE
KAUA KIPI
MA
AMERIKA.
HELU 6.
I LOKO O KA MALAMA O IUNE, UA houluuluia na koa Aupuni he 250,000 ma na pelena e pili ana i na aina kipi, mai ka moana aku a hiki i Misouri ma ke Komohana, e noho liilii ana na poe ma ka loa o ke tausani liilii a keu aku.
He haneri tausani paha o lakou i akoakoa ma Wasinetona a ma na wahi e kokoke ana i Vireginia. Kokua nui mai na moku hui a me na kanaka waiwai e pili ana i ke Aupuni na miliona dala he kanalima i mea hoolako i na koa i na mea pono a pau no ke kana ana. I ka hoomaka ana i keia hana, aole i lako ke Aupuni i na mea kaua, ua like ia me ka nele i na pu a me na poka a me na moku e kaua ai. Akahi no ke kaua nui ana me keia ma Amerika.
Mahope iho o ka hoomalu ana ia Wasinetona i na koa, ua hana houia ke ala hao a me na uapo i wawahiia mawaho o Balatimoa, i holo pololei mai ai na kaa mahu mai ka aoao akau a Wasinetona. Alaila ua hoonohoia na koa Aupuni ma Balatimoa e hoomalu i ke Kulanakauhale i piha i na kipi e imi ana i na mea e poino ai ke Aupuni. He pa kaua kahiko hoi ko ke Aupuni malaila, ua hoopihaia i na koa i hiki ole ai i na kipi ke houluulu a e kuka pu i ke kaua. Aole i hoopaiia lakou, aka, ua hopuia kekahi poe luna a lakou, a ua hoopioia iloko o ka pa kaua o ke Aupuni i hiki ole ia lakou ke kaua kalohe hou.
I ka po o ka la 24 o Mei, ka neenee mua ana o na koa Aupuni mai Wasinetona aku, a iloko o Vireginia. Holo mua aku ka puali Zouave o Nu Ioka me ko lakou luna koa o Kanela Elesewota. a pae ma kela kapa o ka Potomaka i Alekanaderia. I ko lakou pae ana aku iuka, aohe mea keakea mai ia lakou. A i ka hele ana o lakou iloko o na alanui o ke Kulanakauhale, ike aku la o Kanela Elesewota i ka poe kipi e kau ana maluna o kekahi hale hookipa, komo aku la ia me na koa ekolu, a pii aku la lakou i luna o ka hale e huki i ka hae ilalo. Hemo mai la ia ia ua hae nei, a hawele ia ma kona puhaka. Alaila iho pu aku la lakou ilalo a puka loa aku i waho. Hoohalua aku la o Iakesona oia ka mea nona ua hale nei ia Kanale Elesewota me ko-na pu, a i kona iho ana a ma ka anuu, kipu aku la o Iakesona ia ia. Ku aku la ia i ka poka, komo ka poka ma kona puuwai, hina iho la o Elesewota ilalo a kahea ae la ia, " E ke Akua, ke make nei au." Kona make koke iho la no ia. Aka, ike aku o Bronela kekahi koa o Elesewota i ke kipu ana aku o Iakesona, kipu koke aku kela ia ia, a hina iho la ia ilalo, houhou iho o Bronela ia ia i ka elau o kana pu, a o ka make pu no ia o Iakesona. Oia na mea kaua mua i make ma ka aina kipi iloko o keia kaua. Aka, aole nae ia he hoouka kaua i make ai, he pepehi maoli no.
Ua hookomoia na koa Aupuni he 10,000 paha maloko o Alekanaderia i Vireginia, a hoopaa lakou i mau pa kaua maluna o na puu e kupono ana i Wasinetona ma kela kapa o ka muliwai i mau mea hoomalu ia Wasinetona i na enemi, a i wahi hoi e akoakoa ai na koa me ka maluhia. Pela hoi i hanaia ai na pa kaua ma na aoao a pau o ke Kulanakauhale. No ka makaukau ole o ke Aupuni i na koa me na mea e kaua nui ai, ua lilo ka malama o Iune i ke kuai a me ka hana i na mea kaua a pau, a i ka houluulu hoi i na koa ma ia wahi aku a ia wahi aku ma ; na palena o na aina kipi. Aohe nui o na hoouka iloko oia malama. He mau hoouka liilii no nae, me ka lanakila ole. Ma ia mau hoouka, ua maopopo ka makaukau o na kipi e kaua mai, a ua lako e i na mea kaua, a ua hemahema hoi ke Aupuni. No ka mea, o lakou kai hoakoakoa i na pu a me ka pauda i ka wa i noho wale ai ke Aupuni me ka manao ole he kaua e kau mai ana.
Aole no i pau na moku nika kuapaa i ke kipi. Koe mai ka aoao komohana o Vireginia, o Marilani okoa, o Delaware, o Kenetuke a o Misouri. He nui nae na kanaka kipi iloko oia mau moku. A holo aku lakou ma na aina kipi a hookui aku me na puali o lakou i ke kaua. Aka, o ka hapanui o na kamaaina maloko oia mau moku, ua pili mahope o ke Aupuni, a haawi mai hoi i na koa kokua ia ia.
Aole ma na moku hema wale no na kipi. Ma na aina o ka Akau kekahi poe i loaa ai e kokua ana i ka poe i kipi mai, ma ka hoike aku i na mea e hanaia ana e na Luna Aupuni, a me ka hoouka malu aku i na waiwai hoolako i ko lakou kaua ana. Ua hopuia ka poe i loaa e hana ana pela, a ua hoopaaia lakou iloko o na hale pio, a i na pa kaua.
O Vireginia ke kahua o ke kaua mua ana. Ua mokuahana ia aina i na aoao elua, e like me kona maheleia i na kuahiwi mai ka Akau a ka hema iwaena. O ka aoao ma ka hikina o na kuahiwi Alagani, pili no lakou me na kipi, a malaila i hoakoakoaia, ai ka lehulehu o ko lakou mau puali. A ma ke komohana o na kuahiwi kai pili paa me ke Aupuni. A hoouna aku na kipi i na tausani koa iloko o Vireginia Hema e hoopio ia lakou malalo o ka aoao kipi.
I mea kue i kela poe, hoounaia aku la o Generale Makalelana e Generale Sekota ka Alihikaua o ke Aupuni, e komo maloko o Vireginia Hema me na tausani koa o Ohio me Iniana, e kipaku aku i na kipi mai ia aina aku. I ka la 2 o Iune kona hele ana aku i Pilipi me kona mau puali, a halawai ilaila me na kou kipi he 2000. I ka po, a iloko o ka ua nui ko lakou haele ana, a hiki aku ilaila i ka wanaao. Ua loaa ka enemi me ka ike ole mai i ko lakou nei hele ana aku, a holo no lakou a waiho i na pu a me na ukana mahope o lakou. Iloko o ka hoouka ana, mamua o ka hee ana, ua make na koa Aupuni he 20 paha. He mau manawa kipu hoi ia o na manuwa Aupuni me na pa kaua kipi ma kapa o ka Potomaka ia mau la, aka, aohe hua loaa ma ia mau hoouka ana. Ua hoounaia aku kekahi mau puali koa ma ka pa kaua aku o Monero, e hoouka me na kipi i Betela nui, aka, ua makaukau lakou me na pu kuniahi, a me na koa he nui, a ua kipakuia mai na koa Aupuni me ka make o kekahi poe o lakou, a hoi wale mai lakou i Monero me ka loaa ole o ka lakou mea i imi ai. Nui ka hauoli o na kipi i keia lanakila ana.
Ua ikaika no nae o Generale Makalelana ma Vireginia komohana, i kona mau hoouka ana maluna o na kipi i kue ia ia malaila. He nui na hoouka ana o kona poe koa ia lakou, a ua hee lakou imua ona. I na malama elua kona kaua ana ma Vireginia komohana, a ua pinepine kona lanakila maluna o na koa kipi, aka, no ka paakiki o na luna kipi, aole lakou i auhee loa ; ua hoi pinepine mai no lakou e hoouka hou, a ua kipaku hou ia no lakou me ka make nui ma na aoao a elua. Pela no ka hana ana o Generale Makalelana ma, a hala na malama elua, alaila ua hoonohoia kela ma Wasinetona i hope Alihikaua e kokua ia Generale Sekota e hooponopono i na puali koa he lehulehu ma ka Potomaka.
O Kenetuke kekahi aina moku o Amerika i ku i ka wa iloko o keia kaua ana. Ike no na luna o Kenetuke e lilo ana kona aina i kahua kaua, a e hooneoneoia hoi e na koa o na aoao a elua, ke hiki i ke kaua malaila, hooholo ae la kona Ahaolelo Kau Kanawai i ka Bila e papa ana i na koa o na aoao a elua ke komo malaila. Manao ko Kenetuke e lilo paha lakou i poe nana e uwao mawaena o na aoao kaua, a houluulu ia i kona mau pualu koa e hoomalu iho i ka aina e pale aku ai i ke kaua mai o lakou aku. Ua loihi ko lakou ku ana pela i ka wa me ka ae ole e komo ke kaua maloko o kona aina, a hiki i ka wa i komo wale mai ai na koa kipi e hookahuli ia ia iloko o ke kipi ana. Alaila, kahea mai ka Ahaolelo a Kenetuke i na koa Aupuni e hele ilaila e kokua ia lakou e kipaku i na kipi i komo wale. Pela ia i hoopanee iki ai i ke kaua mai kona mau palena ae, aka, aole i hiki pela ke pakele i na ino e kau ana maluna oia mau aina a pau.
O Misouri nae ka aina e poino nui ana iloko o keia kaua. Ua kupaa ka hapanui o kona poe kanaka mahope o ke Aupuni. Aka, o kona poe luna na mea kipi. Houluulu mua o Generale Perike i na koa kipi mawaho o San Luise e hoopaa i kela kulanakauhale mamuli o na kipi, aka, hele koke aku o Generale Liona me na koa Aupuni, a hoopuni i na kipi, a hoopio ia lakou, e lawe ana i ka lakou mau mea kaua no ke Aupuni. I ka hoi ana mai o Generale Liona iloko o ke Kulanakauhale, ua kipuia mai kona poe koa e na kipi o ke Kulanakauhale, a kipu aku la no hoi lakou i na kamaaina, a make iho kekahi mau mea o lakou he 20 paha. Ka hoomaka ana no ia o ke kaua ma Misouri. A mahope, hele aku la o Gen. Liona e hoouka me Iakesona, ke Kiaaina oia moku, a hoohee aku la i na koa ona, a holo aku la ia i Arekanesa, e imi i na kaa hou e hoi mai ai i Misouri.
A mahope, e lohe hou auanei kakou i ka laua hana ana.
He Kanikau aloha no Hinaaukekele.
Kanikau la he aloha,
No Hinaaukekele,
Ua huli au aole,
Imi aku a ua ana;
Aia la mahea
Oe i nalo iho nei.
Ko maka ka mea aloha;
Ai aku nei paha oe
Me ko kamaiki lei,
Alua mea kaumaha,
Au i waiho mai.
Mea ole kuu luuluu,
Me kuu la pololi;
Maona i ko aloha,
Ai kena i ke keiki,
Ko kaua kookolu,
Oia aina pali,
Kuhoho i lalo lilo,
Aina pu anuanu,
Hoomehana i ko poli.
O wau no Halemauu,
Ko kane hanau kama
O ko wa kamalii,
Au e haalele nei,
Aole a'u hala nui,
I oki mai ai oe
I ka mare o kaua,
O ka pelika ua hemo.
Ke hoopii nei au
Nou e kuu wahine,
Kuu hoa o na pali,
Mai Hilo a Waipio,
Hiilawe ke pookela,
O ka wai lele kaokao;
Mahiki ka mea aloha,
O ke ala kai kaua,
Haihai lau Akolea,
I kapa no ka wahine.
Kaua pu kai ike,
I ka ino o Aiku;
Ku lolia i ke aia,
Oia nahelehele.
Ka wahine kuu hoa pili,
Luana i Lanimaomao;
Puu kapu ke pani ua,
Kipu wai iliahi.
Malana Eelekoa,
A he koa nui no oe,
Nana i hooie ae,
Ke anu o Waimea,
He mea aloha ka wahine,
Me kuu lei a-i;
Kuu hoa oia kula,
La wela nopu ke pili.
Puu pa na ka makani,
Na ia olauniu,
I kii hoohaehae.
Piena wale ka makani,
Noho mai ka pilia.
Makaikai ka wahine,
I ka hana a kanaulu,
Hoolawehala i ka eha,
Ka makani lawe aa ia,
O ka hau kolokololio,
Ke aloha o kuu wahine,
Me kuu kama pu no.
G. W. D. HALEMANO.
Honolulu, Oahu, Maraki 18, 1862.
O wai la ka mea e hana pololoi ole, ina e ike oia i ka momona o ia mea ?
He mau ninau Baibala.
E G. M. Koha. Eia mai keia mau lae pohaku nui o ko aina e kole ai o ko lae.
1. Owai ka inoa o na Anela eha i hikiikiiia ma ka muliwai o Eupelake ?
2. Ma ka papa hua helu hea o Davida i hoonani aku ai i ke Akua ?
3. Owai ka mea na na i unuhi i ka Bai-bala mai ka olelo Latina a ka olelo Haole?
4. Ehia na wahine a Dariu ana i mare mua ai ?
5. Owai ka inoa o ko lakou makuakane ?
6. E hoike akaka mai oe i ke ano ili o ka hua a Eva i ai ai iloko o Edena ?
7. Owai ke Alii i hoohalike ina la o kona poe kanaka me na la o ka laau ?
8. Ka iwi o ka poe hea kai ulu pu me ka laalaau ?
9. E hoike mai oe i ka inoa o ke koolua o Lazaro me Abelahama ?
10. Ehia puka i ke kanaka pono i loaa mai kona uku ma kela ao ?
11. E kuhikuhi mai i na inoa pono i o ia mau puka ?
12. Ehia na pauku iloko o ka Baibala ?
Eahoia, wahia iho, akahele nae i ko lae o eha, mai hilahila a hookui iho i ka loaa ana o ko mau ninau ; o loaa keia.
J. W. LIPOA.
Kaneohe, Koolaupoko, Maraki, 11, 1862.
J. H. COLE.
LUNA KUDALA.
Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma.
Ma ke Alanui Alii Wahine. 7-6m
H. W. SEVARANA.
Luna Kudala a mea Kalepa.
Hale Mahoe.
Alanui Aliiwahine.
5-6m
LAAU HOU!
UA HOOEMI IA KE KUMUKUAI!
AIA MA KAHI O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, he Laau Hale a ua hooemiia ke Kumukuai a i 2 1-2 Keneta no ke kapuai.
G. G. HOWE.
Honolulu, Ianuari 23, 1862. 9-3m
KALE ONILA. FARANI ARABINE
Hale Hana Waihinuhinu. ALABINE ME KALE.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e pono ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa, Moe Paina, Koki, Noho maikai. A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. E. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii. 7-6m.
AKE, (A. S. CLEGHORN.)
Olelo Hoolaha.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ka hele ma ka
Hale Kuai o Ake. (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai e ae he nui wale.
Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA'' a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele. 3-4m
J. W. KINI.
MEA PAI KII.
HONOLULU, OAHU.
E PILI ANA KONA KEENA HANA ME ka Hale Leta maluna pono o ke Keena Pai o ke KUOKOA.
E hele mai hookahi. E hele mai a pau, a e paiia na kii maikai no oukou, me ka uku Emi.
Mai poina i kahi o ko'u Keena Hana, maluna ae o ke Keena Pai o ka Nupepa Kuokoa. E pili la me ka Hale Leta. 7-3m.
WILIAMA DUFENA.
MEA
HALE KUAI BIPI.
KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i waiho mau ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho. (8-6m) W. DUFENA, (W. DUFFIN.)
HALE KUAI.
NALO MELI
O
HALEWAI.
JOHN THOMAS WATERHOUSE.
Ma keia hale kuai, ua nui na ano waiwai ku pono i ke kane, i na wahine, a me na keiki, he waiwai hou mai Kaleponia mai.
Kamelo.O ka poe kuai ma keia hale, e ike wale lakou i ke Kamelo me ka uku ole. E kau mau ana ka hae o ke AUPUNI HAWAII ma ka ipuka o keia Hale Kuai. 1-4m
PA AUPUNI MA KUALOA.
NO KA MEA, UA KOHOIA MAI maua i mau Luna no ka pa holoholona hele hewa, e ka mea Hanohano M. Kekuanaoa, Kiaaina o Oahu, ke hoolaha aku nei maua, aia ka pa ma Kualoa, Koolaupoko, ua makaukau maua e hana e like me ke Kanawai.
JUDD A ME WILDER.
Honolulu, Nov. 29, 1861. 4-3m
LOLI, LALA MANO
A ME KA
Pepeiao Laau.
KE MAKEMAKE NEI NA MEA nona na inoa malalo, e kuai i ka Loli, Lala Mana a me ka Pepeiao Laau. Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona Loli hookahi (ke lawa ka paona i na Loli elua i ka wa maloo 12 1/2 keneta. No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 15 keneta. No ka Pepeiao Laau, 8 1/2 keneta no ka paona hookahi. O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai.
3-4m UTAI A ME AHEE.
HE PANE KUPONO. — O kekahi alii koa ka-ulana, hoole aku oia i kona koiia ana mai e kekahi kanaka, e hakaka laua me na mea make, oia hoi ke ki-pu aku. a ki-pu mai. A palapala aku la oia i ua mea'la nana i koi mai. " Aole o'u makau i ka maka o kau pahi-kaua, aka, o ka inaina o kuu Akua ka'u makau. He-aa au e haawi i kuu ola no ke kumu maikai, aka, aolo o'u make-make e hoohaumia i ko'u uhane no ko kumu ino. E holo no au a ka waha o ka pu-ku-ni-ahi, i kona wa e kani mai ana. aka, ua nele au i ka na ana e hoohui aku me ka hewa,"
HOONANI HALE,
MAKEPONO.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILLIAMA. (UILAMA.)
Honolulu, Ianuari 6, 1862. 6-6m
PAPA MANUAHI.
EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me na Pine pa, Pili.
Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa Kalakala.
Eia kekahi:Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena.
Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Ianuari 1, 1862. 1-4m
HALE KUAI MEA HAO.
UA HIKI MAI MA BOSETONA MAI, NA na mea hao hou loa. A eia ma ko'u hale kuai, ma ke keena mauka o ka Haie Uinihepa ma ke Alanui Papu. Na waiwai hou he nui wale, o kela ano keia ano. Na laka puka hale. Pahiolo a na kamana. Koikahi o na ano a pau. Kui hana hale, hana pa a me ke kui hana waapa. Kui keleawe a me ke kui kepau no ka waa. Kuaina kupono no ka hana upena. Koi nui a me na koi liilii. No ka poe oo a me ka poe opiopio. Mau oo pe maikai no ka mahi loi. Mau ho maikai kekahi. Palau maikai. Pahi oki laiki. Me na oo he nui wale. A me na mea e ae he nui wale. He EMI loa ke kumu kuai no na mea i haiia maluna. E hele nui mai i pau ko oukou kuhihewa.
2-4m W. N. LADD.
E Makaala ! E Makaala !!
MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka
Waapa okohola maikai, Pena hale a na ano o pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena.
A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.
C. BREWER & CO. (Burua ma)
Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862.
12-3m
KAKELA ME KUKE.
MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI, NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA, NA PAHI me na OO, NA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861. 5-6m
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU E NA KAnaka a pau, e nana mai ana i keia,owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, Ke papa aku nei wau i na mea a pau, mai hele hou oukou maloko o kuu pa aina ma Lilikoi, Haiku, Maui, e ohi i na Pepeiao Laau; no ka mea, ua nui loa ko'u poino. No ka hopu wale i na Lio, a me na Pelehu, a me ke puhi wale i na laau i ke ahi, a me kekahi mau mea e ae. Nolaila, ke hai aku nei wau ma ke akea, i ike na kanaka a pau e nana mai ana i keia. Ua kapu loa na kanaka a pau, aole e komo; a ina e loaa ia'u kekahi kanaka a mau kanaka paha e hana ana i ka mea i papaia maluna. E hoopii no wau ma ke Kanawai o ka aina. GEO. MINER.
Makawao, Maui, Ian. 6, 1862 8-4m.
WAIMANALO.
EIA KEIA LIO KEA MAIKAI ua hiki mai maanei, na Mi. Thomas Cummins i lawe mai Kapalakiko mai, he lio maikai loa keia no Kenutake mai, a noloko mai o ka Ohana Lio Medoka. E ku ana keia Lio ma Waimanalo, Koolaupoko, Oahu, me ka makaukau e hoolimalima aku i ka poe mea lio wahine e makemake ana e loaa na keiki lio maikai, me ka uku haahaa.
E ninau ia JOHN A. CUMMINS.
(KEONI KAMAKI.)
Waimanalo, Dec. 14, 1861. 5-3m.
MAKEMAKEIA.
ILIBIPI, ILIKAO, a me ke KELEAWE kahiko. UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co, (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. e uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 6-3m. C. BREWER & Co.
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, ME NA Haole, a me na Pake, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke hookapu aku nei maua i ko maua Aina Kuai Hoolimalima ma ka Apana o Koolaulaoa, Kaaawa, Oahu, o Keoni Keneta. Ua kapu na holoholona e hele ana maluna o ua aina la o maua i hoolimalima ai. Ua kapu
NA:
Lio,
Bipi,
Hoki,
Piula,
Hipa,
Kao,
Puaa,
Pelehu,
Moa.
Ina e loaa ia maua kekahi o keia mau holoholona i hai ia maluna, e uku no e like me ke Kanawai, i na i uku ole mai, e lawe ia ma ka Pa Aupuni keia mau holoholona i hai ia maluna.
MAILOU.
KUEWA.
Kaaawa, Koolauloa, Oahu, Feb. 19, 1862. 13-4t
LOLE MAKEPONO.
AIA MA KE KIHI O KE ALANUI PAPU ME KE Alanui Kalepa, mauka ponoi iho o ka Hale Uinihepa,Humu Kamaa, malaila kahi i ku ai ka Hale Kuai o
KEOKI OLELO E.
Ua makaukau mau ia e kuai aku i na lole o na ano a pau, meka uku emi, a he loaa mau mai na lole hou o na ano a pau makona hale, i kela manawa, keia manawa.
Honolulu, Feb. 14, 1862. 12-3m