Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 28, 7 June 1862 — Page 4

Page PDF (1.66 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

Mai na Aina e mai.

            Ua ku mai ka moku Amerika "Lotus," he 20 la mai Kaplakiko mai, a ua loaa mai ia makou na nupepa o ia wahi, e hiki ana i ka la 10 o Mei.
            Aohe hoouka kaua nui o keia mau la mai nei, mawaena o na aoao e kaua mai nei. Ua komo aku kekahi mau moku o ka Akau, iloko o ka muliwai James, a ua hiki loa'ku i Kikahamoni. Ua alualuia no neia mau moku e ka Marimaka, moku hao o ka Hema: Aka, no ka papau loa o loko aku o ka muliwai; nolaila, ua hiki ole ia ia ke hoomau i ke alualu aku; a nolaila, ua komo aku kela poe moku, me ka manao e keakea i ka hele ana'e o kekahi mau Generala Kipi, me na tausani koa e hui me ka puali koa Kipi e noho nei i Rikemona. Ua haalele na Kipi ia Iokatauna.
            Ua uuku loa kahi mea ai loaa ke kuai aku ma Norefoka, a ke ninau nei na kanaka ia lakou iho, i hea la auanei e loaa mai ai ka ai ia lakou, ma keia hope aku.
            Ua make ke kaikunane o Linekona wahine, he Mekia oia no ka puali kaua Kipi, a he nui loa kona ku-e i kona kaikoeke, a me kona kaikuahine.
            Ke hana ino nei na Kipi i ka pulupulu, a me na waiwai e ae. Ua ko ko lakou makemake e hana ino wale aku i ka waiwai o ka poe mea waiwai.
            Ua hopuia ke Kiaaina o Karolina Akau, e na Kipi, a ua hoopaaia ma Rikemona, no kona manao ana e hoi hou me ke Aupuni.
            Ke hoomau nei no na Kuhina Kipi i ke koi e ike mai o Enelani a me Farani, i ka Hema, ma kona ano kuokoa ; aka, ke mau nei no ko laua kapaeia'na, me ka hoowahawahaia.
            Ua nui ka haunaele ma Parisa, no ka halawai a kekahi poe kanaka hana ole, a me ka loaa ana o kekahi poe i manao e kipi ; a ua hopuia he 200 kanaka, o kekahi o ia poe, he poe Luna Hooponopono Nupepa.
            Ma Mesiko, ua hoomaka ke kaua o na Farani. Ua loaa mai i na poe Mesiko na koa hou he 90,000, o Generala Saragosa ka mea nana e alakai ia poe koa, e kue aku i na koa Farani, a me na koa Sepania.
            Ma ka la 18 e Aperila, ua haalele elua papa koa, i ko lakou mau mea kaua, no ka mea, ua pau ka manawa a lakou i ae ai e noho koa. Aka, ma ke kanawai hou o na moku aina Kipi, ua hoohanaia lakou elua makahiki hou aku, ma ka oihana koa.
            Ma kekahi nupepa o Enelani, ua loheia mai ka ikea ana o ka moku kipi powa, ma na kai o Kina, a e hai mai ana no hoi i ka hoopilikia loa ia pahu o na moku o ke Aupuni e holo ana ma ia mau kai; no ka mea, aohe manuwa o ke Aupuni ma ia mau wahi i keia manawa.

            MOKU HAO.—Ua hoikeia mai, ke hana nei o Enelani, he 15 moku hao, o Farani, he 14, o Sepania, he 5, a o Auseteria hoi, he 2 moku hao. O Amerika Huipuia, he 49 moku hao e hanaia nei, ekolu i holo i ke kai, a i makaukau hoi no ke kaua, oia hoi o Monita, Naukatuka, a me ke Galena .
            Ua loaa'ku i Wasinetona na palapala a Generala Halika, ka Luna o na koa Aupuni ma ke Komohana, e hai aku ana o Generala Samena ( Sherman ,) ka mea i lanakila ai o ka Akau, i ke kaua ana i Pitibaga. Ekolu lio ona i make i ka pu a na koa Kipi; aka, aole no nae ona makau iki, ua hooikaika loa no ia me ke akamai nui i malama'i i kona puali, a hiki i ka pau ana o ka hoouka ana.

            MAHALOIA NA KOA AMERIKA.—Ua nui ka mahalo o ka Haku Laiona, a me ka mea Kiekie Prince de Joinville, a me ka poe e ae no he nui wale, i na koa o ke Aupuni, mahalo o Generala Maka Daowela, i ka paikau ana ma Wasinetona i kekahi mau la mamua'ku nei, malaila no o Generala Makalelana, a me na'lii koa ukali ona, a ua nui ka mahalo o na'lii koa Beritania, i hele ia la e makaikai, ua hulo mai na koa ma na wahi a pau i hiki ia e Generala Makalelana. He 40,000 paha ka nui o na koa i paikauia ia la, a ua nui no hoi ka makaikaiia.
            Ua puka mai o Merimaka i kekahi mau la mamua'ku nei. O Kamodoa Tatanala, ( Tattnall) ke Kapena. ( Oia ke alii o ka moku i lawe mai ai i na'lii Iapana,) a o na olelo kauoha ia ia, ua Silaia a puka iwaho; nolaila, o kona moku e holo mai ana ma ka muliwai Elisabeta, wehe oia ia mau sila a nana i ke kauoha ia ia ; a mahope o kona ike ana,
            huli hou oia a hoi aku a hiki i Norefoka, a haalele i ka noho Kapena ana no ia moku; no ka mea, o kahi ana i kauohaia mai ai e hele, he pilikia loa.

            WELIWELI WALE.—Ua loaa kekahi moku kiakahi i kekahi moku kaua o Beritania mamua'ku nei, a ua kolo ia ka moku kiakahi eia moku ; aka, no ka ikaika loa o ka makani ua moku ke kaula, a ua lilo aku ua moku kiakahi nei i ka moana. Aole no i hai pauia mai na mea i hanaia e ia poe i ka wa o ko lakou pilikia ana; aka, eia a mahope iho nei, ikea'e nei ka aiia'na o kekahi mau kanaka oia moku i mea e ola'i lakou.

(Unuhiia no ke Kuokoa.)
HE KAAO
NO KA POE ILIHUNE E NOHO ANA MA NU IOKA.
HELU 5.

            KE HOOHIKI AKU NEI AU IA OE, "aole au e loaa hou ia oe, aia a loaa na paa kamaa hao ehiku, o ahiku makahiki ia au e imi ai ia'u a loaa au, kane au nau, a i loaa ole au, o ko kane ole iho la no ia, he Kanawai paa keia no makou mai ko'u mau makua a ia'u, he nani hoi ia, ua hana ino e iho nei no hoi oe ia'u, aole oe i hoolohe i ka'u mea i papa aku ai ia oe, pau ko kaua noho pu ana."
            Alaila, o ko ia nei oili aku la no ia nalowale, i uwalu aku ka hana o ua wahine nei, aole oiala maliu mai, o ka hana a ua o Maria o ka uwe haaloulou, a ao ua po nei, i nana ae ka hana o Maria, ua pau ka nani o loko o ua hale nei o laua, ua hao aku ka mana o Hapaikai-a, pau ke daimana o ua hale nei, o kahi hale o ia nei e noho ai he wahi hale gula, o kahi moe he moe gula, o ko ia nei wahi kapa he wahi kapa gula, oia iho la ko ia nei mau wahi kahiko. Pau ke kahiko ana i ke kapa daimana, pau ka hoala ana a na manu gula ia ia nei, a me ka hoonani ana a na manu daimana ia ia nei.
            Ia manawa, e nana kakou i ka moolelo o ka huli ana o Maria i ke kane : O ko ia nei puka aku la no ia i waho o ka hale, a ia nei e noho nei me ka uwe no. I nana iho ka hana, e waiho ana he puu dala, o ko ia nei ohi no ia a loko o ka hainaka, puolo keia a paa, nana ae la keia ma o a ma anei, aole na mea maikai ana i ike ai, ua pau i ka laweia e ka mana o ke kane, o ko ia nei iho aku la no ia a ka Uapo, ku keia; E hoomakaukau ana keia wahi moku e holo, o ko ia nei ee iho la noia me ka puolo dala no ana e paa ana, o kahi moku o ia nei, he moku hao, aole hoi ka moku gula, aia nei i holo mua ai, oia ka mea i ike oleia mai ai o ia nei i ka hiki ana aku i ke aupuni o lakou nei me na kaa o ka pa o lakou nei, me na makua, a me ke kaikuaana.
            O ko ia nei holo aku la no ia a ku ua wahi moku nei, ee iho la keia iluna o ka waapa hao. Holo aku la keia a pae i uka, aole keia i hele ma kahi o lakou nei, hele loa aku la no keia a hiki i kahi o ka Amala, ninau keia i kahi o ke alii o na amala, i mai la ka amala ia ia nei aia i o, o ka hele aku la no ia o ia nei, a kiki i ka hale o ua alii nei, ninau mai kela, " Heaha kau ?" I aku keia, "E hana oe i mau paa kamaa hao i ehiku, a paa i keia la." Ae mai kela, i hou aku o Maria, " Heaha ka uku o ka hana ana ?" I mai ke lii amara ; " He kanalima dala." Ae aku keia, o ka haawi aku la no ia o ua alii amala nei, i na amala a pau, aole i emo o ka paa no ia o na paa kamaa hao ehiku, o ka hoihoi mai la no ia o ua alii amala nei aia Maria, haawi ana i ua mau paa kamaa hao nei ehiku, o ko ia nei haawi aku la no ia i na dala he kanalima, pau ia.
            O ko ia nei hele aku la no ia a hiki i ka hale o ke kanaka malama lio, ninau keia, " Pehea ke kuai ana o ka lio ? " I mai kela, " He iwakaluakumamalima dala o ka lio." O ko ia nei haawi aku la no ia i ke dala, loaa ka lio, kuai keia i ka huewai ili elima dala, kuai keia i eke ili e lima dala, i na mea ai hoi elima dala, pau ia. Kuai keia i ka noho he iwakaluakumamalima dala, i ke kaula waha o ka lio elua dala, a koe na dala a ia nei. O ka hana iho la no ia oia nei a paa ka lio, hoouka ka ukana a peu, ee keia iluna o ka lio, o ko ia nei hele aku la no ia me ka ike ole o ke kaikuaana, a me na makua o ia nei, hele aku keia a ka puka o ka pa o lakou nei, waiho keia he palapala mawaho: O Kimo ka inoa mawaho, o ka olelo maloko, e aloha aku ana i na makua, a me ke kaikuaana. Pau ka ia nei ike ana i ua wahi nei o lakou, hele loa aku la no keia.
            Ia wa, puka aku kekahi koa iwaho, e waiho ana keia palapala, o ko ia nei hopu iho la no ia, i nana iho ka hana, o Kimo hahai holoholona ka inoa mawaho, o ko ia nei halihali aku la no ia a haawi ia Kimo, i wehe iho ka hana; e hai ae ana ka palapala i ke aloha ia lakou a pau loa. " E nana kakou i ka hele ana o Maria e huli i ke kane."
            Hele aku la keia a pau mai ke kulanakauhale, hele wale aku la no keia i ka waoakua kanaka ole, o ka ia nei haua iluna o ka lio, o ka uwe i ke kane. Ua hele o loko o ia nei a paila i ke aloha, o ko ia nei hele aku la no ia eha mahina, hiki keia i kekahi kulanakauhale; kuai hou keia i mea ai na ia nei a loaa, hele aku la keia.
            Ia hele ana aku a ia nei ia waoakua, eha mahina, hiki keia i ke aupuni o ka luahine kupunoahine o Hapaikai-a, aole nae keia i hiki aku i ke kulanakauhale, loaa ia ia nei he holoholona nui, he dia, i iho la keia, i na paha he holoholona ai kanaka keia, make au. Ua aneane nawaliwali keia, no ka loihi o ka hele ana i ka nahelehele, ua hihiia na maka i ka punawelewele, hele no ua dia nei mamua, ma hope no keia; a hiki i ke kulanakauhale, nalowale ua dia nei; Hele loa no keia ma ke alanui; kahea ana ka luahine ia ia nei, ekolu kahea ana, huli hou ae la keia, a hoi hou i ka hale o ka luahine, o laua wale no me ke Kuene, a ua dia nei o laua i hele pu aku ai, ua lilo ae la i kanaka, oia nei, aole pono ke lele iho ilalo, ua opili, kiiia aku la keia e lauala, hapai ia ilalo, kaikaiia aku la keia ma kahi maikai, waihoia iho la, kii laua nei i ka ukana oluna o ka lio, wehewehe a pau, kuuia ka lio ; alaila, hoi aku laua nei, weheweheia na wahi kapa o ia nei a pau.
            Ninau aku ka luahine ia ia nei, e hele ana oe i hea ? ( Hai aku la keia i ka moolelo o ko ia nei hele ana e huli ia Hapaikai-a, e like no me ka mea i haiia maluna, o ia ka ia nei mea i hai aku ai;) alaila, i mai ua luahine nei, aia ko kane la ua paa i ka hao, no ka hoopunipuni; no ka mea, he Kanawai paa ia no makou, halihali ia aku la keia a ke kio-wai. Ia pulu ana no o ke kino o ia nei i ka wai, o ka pau no ia o ka opili o ia nei, pau na eha a pau, o ko ia nei hoi no ia a like me mamua. Olelo aku ka luahine, e noho kaua ia nei, a maikai loa oe ; alaila, huli oe i ko kane, aole nae oe e pono ke hele maluna o ka aina nei la, o make oe i na aupuni o ka punalua, o keia mau aupuni aku la, o ke aupuni poo-lua, a hiki i ke aupuni poo-umi, a o ka umikumamakahi, aia i ilaila ko kane kahi i paa ai, me na'lii o na aupuni o ko punalua. Ina i hele oe, maloko nei o ke kai e hele ai oe, eia ko alanui la, o na niu; alaila, noho keia elua mahina, hoomakaukau ko ia nei hele ana.
            Ma ia hope, haawi aku ke kupunawahine i ke kapa lau, oia ko ia nei kapa, me ke kapa pouli, me ka hainaka lele, a me na kamaa holo, o ka ai a ia nei, o ka lau maona, o ua mau niu nei elua, o ko ia nei alanui ia. O ua luahine nei, he luahine mana, oia ke kupunawahine o Hapaikai-a. Olelo aku ua kupunawahine nei, i na i holo oe a kahi e ku ai ko kamaa, o ke aupuni akahi ia, pela no ka lua o ke ku ana, o ke aupuni poo-lua ia, pela ke kolu, o ke poo-kolu ia, pela no a hiki i ka umi; alaila, wehe ae oe i ko kamaa, i pii auanei ka niu iluna, a o ke alanui ia a hiki iluna, puolo oe i na niu a me na kamaa a paa, hele aku oe a hiki i kahi o ko punalua; i makemake mai auanei ia oe i aikane oe, ae ia aku, hele ua o Maria, e like me ke kauoha a ke kupunawahine.
            Hele keia a hiki i ke aupuni o ka punalua ana, uwa ana na kanaka ia ia nei, me na wahine, a me na kamalii, i ka wahine maikai o ia nei, aole he wahine ma ia mau aupuni e like me ia nei, holo aku la ka lohe a ua Alii Wahine nei. O ka inoa o ua Alii Wahine nei, o Kini Gula, o ka makuakane, o Kema ka inoa, o ka makuahine, o Peke ka inoa.
            Ia lohe ana o ua Alii nei ia ia nei, hoouna ae la keia i na kauwa ana e kii i aikane nana, kiiia keia a hele mai imua o ua Alii nei. I ko ia nei hiki ana ilaila, i nana mai ka hana ia ia nei, aole o kana mai a ka wahine maikai o ia nei, keku a ka wahine maikai la pali ke kua, mahina ke alo, i ua mea he wahine maikai; no ka mea, aole i loaa ko ia nei kapa i ua Alii nei, ia ia nei wale no kela kapa ano-e. He kapa lau e like me ka lau o na laau maikai loa a pau, pela ko ia nei kapa, noho lakou nei a kani ka pele o ka ainawakea, hanaia mai la na mea a luna o ka papa kaukau, hele lakou nei e ai, noho ua Alii nei ma kona noho, noho keia ma kona noho, hoomaka e ai, i aku keia i ua Alii nei, "Eia ka kaua wahi ai." Wehe ae la keia i ka lau maona, hoopa ae la ua Alii nei, o ka maona ae la no ia, hoopa no hoi keia i ko ia nei waha maona, makewai laua nei, hoopa ae la no laua nei, kena no ka makewai, noho wale iho la no laua nei, ai no na hoa ai a pau, hoi laua a ka Hale Alii, noho lakou nei a ahiahi, ai hou lakou nei a pau, o ka laua ai, o ka lau maona no, pau ka ai ana a lakou nei.
            Halihali ua Alii Wahine nei me ke Kuene i mea ai na Hapaikai-a, a me ka laau make. Ia manawa, i aku keia, "O kakou ke hele." Hoole mai ua Alii nei, heaha kau e hele ai ia wahi ino? He pilau i ka paahao. O ko lauala hele aku la no ia mamua, mahope aku no keia, aole lauala e ike mai; no ka mea, ua aahu keia i ke kapa pouli o ia nei. O ko lakou nei hele no ia me ka ike ole o lauala ia ia nei, a hiki i ka puka o ka hale paahao. Wehe mai la ke kiai puka, a komo aku la lauala, oia nei aku no, me ka ike ole mai o lakou la ia ia nei. I nana aku ka hana o ia nei, ua piha loa oloko i na'Lii i hoopaa puia'i me Hapaikai-a, weheia ae la ka hao o ia nei a pau, haawiia aku la na mea ai a pau, hooinuia aku la i ka laau make, ia hooinu ana, o ka oni aku la no ia o Hapaikai-a ilalo i ka lepo, kahe ka hu-a o ka waha, eia ka olelo a ua Alii Wahine nei, a ia ua wahi kanaka maalea nei. Oia kupaka iho la ko ia nei i o ia nei a pau, hoopaa hou ia keia i ka hao a paa. Hoi ua Alii nei me ke Kuene, hoihoi pu no lakou nei me ka ike ole o lakou ia ia nei.
            Pela no ia la aku, hele no keia me ka ike ole no o lakou la, a pela no ke kolu o ka la, a i ka ha o ka la o ka hele ana ; alaila, hoike keia i ka Luna kiai puka. Ia hoi ana mai o lakou nei mai loko mai, i aku keia, " E hele oe a hai aku ia Hapaikai-a, ua hiki mai ko wahine o Maria, i olelo mai nei, e ae oe i ka mare i hemo koke oe." Alaila, hele ke kiai puka a hai aku ia Hapaikai-a, ia lohe ana o ia nei, olelo aku keia i ke kiai puka, e hele aku oe a i ke Alii, hai aku oe, ua ae au i ka mare, hele aku ia ke kiai puka, a hai aku i ke Alii Wahine.
            Ia manawa, kiiia aku la o Hapaikai-a a kuuia mai, a me na'Lii aupuni. Ia puka ana, ki ka pu aloha ia ia nei i ka paa ana me na'Lii aupuni a pau. He la nui ia no ka hemo ana o Hapaikai-a, mai ka halepaahao mai, iloko no o ka halepaahao. Lu o Hapaikai-a i ke kino pelapela o ia nei, hoi no ke kino o ia nei a like no me ka wa mamua. Ia puka ana no o ia nei me na'Lii aupuni, hoi no kela 'Lii aupuni i kona wahi ae, i kona wahi ae, a pau na'Lii i ka hoi i ko lakou wahi; Alaila, hoi aku la keia a ka Hale Alii. I aku keia i ke Alii Wahine, "E hoomakaukau no ka mare i keia la." I mai ke Alii Wahine, "O ke aha ka mea o ka wikiwiki koke ana e mare i keia la." I aku o Hapaikai-a, ''Aole o'u makemake e waiho loihi." Holo ia mea no ka mare ana, hoomakaukauia ka mare i ua la nei, mare a pau, ahaaina na'Lii a pau, o ka lakou nei ai o ka lau maona.
(Aole i pau.)

MAKEMAKEIA. ILIBIPI, ILIKAO, a me ke KELEAWE kahiko.

 

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co, (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 20-3m. C. BREWER & Co.

 

PA AUPUNI MA KUALOA.

                NO KA MEA, UA KOHOIA MAI mana i mau Luna no ka pa holoholona hele hewa, e ka mea Hanohano M. Kekuanaoa, Kiaaina o Oahu, ke hoolaha aku nei maua, aia ka pa ma Kualoa, Koolaupoko, ua makaukau maua e hana e like me ke Kanawai.
JUDD A ME WILDER.
Honolulu , Maraki 1,1862. 19-3m

 

KAMANO! KAMANO!!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 20-3m.
H. HACKFELD & Co. (KALEMA.)

 

Olelo Hoolaha

I ka Lahui Hawaii.

                PAPA, LAAU HALE, Pili Hale! A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale. UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai. NA: PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO, KEPA, PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA.
Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo. KAMUELA , (kaikaina o Kimo Pelekane.) Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m.

E Makaala! E Makaala!!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena. A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.
C. BREWER & CO., (Burua ma)
Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 25-3m

HANA KAMAA LIO!
$1 .50 WALE NO.
Mauka o ka Halewai, ma Alanui Alii.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poe e makemake ana i ko lakou mau wawae e paa i ke Kamaa Hao! ME KA EMI O KA UKU. Hookahi Dala me ka Hapalua! No na wawae mua, a i na pau na wawae eha Ekolu Dala wale no! Eia kekahi, ua makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau e pili ana i kana oihana no ka uku emi loa, oia no na hao kuni, kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho.
WM. DUNCAN.
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862. 25-3m

MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau. eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. NA io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi, O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka oo oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke o KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-tf

BIPI
Momona Makepono.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULAnakauhale o H. Conawela, malaila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale oia ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i paa hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.
H. CONAWELA.
Honolulu, Mar. 13, 1862. 16-3m

Haule, $20.00 Makana !

                UA HAULE NO HE KOMOLIMA DAIMANA nunui, kupono no ke kane, hookahi pohaku e kau ana, a ua kuniia ka pohaku i kekahi mea uliuli (pulu:) a ua haule hoi he mea gula hoailona o ka poe Hui Masona, me na huaolelo "Honolulu, R. A. C." i kahaia ma kekahi aoao. O ka mea nana e lawe mai, a hai mai paha i kekahi mea e pili ana i ua mau mea haule nei, i ka mea nona ka inoa malalo nei, e ukuia oia i ka makana i oleloia maluna ae nei. E loaa no wau ma ka Hale Hookolokolo, Oahu.
THOMAS BROWN.
Luna Kakau Kope o ke Aupuni. Honolulu, Maraki 31, 1862. 19-tf

I NA KANAKA O KO
HAWAII PAE AINA!

                KE HOIHOI AKU NEI AU I ALOHA NO ka lokomaikai a oukou i haawi mai ia'u iloko o na makahiki he umikumamakahi i kaa hope ae, a e koi aku hoi ia oukou e hele mai e kuai. Ua hooili aku nei au ma ka moku Cometa, mai keia wahi aku, he mau WAIWAI HOU no ka Hale Kuai Nalomeli ! Ua manao au e makemake nui ana oukou i kekahi o na mea a'u i hooili aku nei. E holo ana au mai anei aku i keia la ma ka Mokuahi Golden Age! Ahiki i Nu Ioka, he 2200 ka nui o na tona o keia moku. Ma ia hope aku, e holo loa ana au i Enelani, a me Secotia, a malia paha o hala loa au i Farani, e kuai ai i mau lole a me na waiwai hou no oukou. E hooikaika ana au e imi i na mea i ike mua ole ia e oukou, me ka hooikaika e hooluolu ia oukou, a e imi hoi i ke dala mai a oukou mai. Ua lawa ko'u manao e ike i kekahi mau mea hou ma ka hoike makahiki nui, a i na au e hiki aku, e hai no au i na mea a pau a'u i ike ai. Mai poina i ko oukou manawa e makemake ai i na palule o na ano a pau, na koloka, na papale, na papale oo na, na holoku maikai, a me na hulu maikai, a oukou i ike ole ai mamua, a me na waiwai e ae he nui wale. E na makamaka, e hele mai e kuai ma ka Hale Kuai Nalomeli.
Aloha oukou a pau loa.
JOHN THOS. WATERHOUSE.
Kapalakiko, Aperila 1, 1862. 22-3m

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI NA BAKEKE, NA IPU TINI NA PA LEPO, NA KAMAA. NA PAHI me na O-O. NA PAPA me na NOHO NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861.

PAPA MANUAHI.

                EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me ua Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou,
Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE. Honolulu, Maraki 1, 1862. 19-3m

HALE KUAI MAKEPONO. MANUAHI LAUNAOLE

                AIA MA KE ALO O KA LOIALA HOTELE, ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Manini, E loaa'i na lole MAKEPONO LOA, o na ano a pau. He nui loa ka AILA manuahi ma ia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, e na makamaka kanaka maoli a pau. A e kuai aku no au me ka maikai, a me ke ku i ko oukou makemake. KALE, (Charles Brenig.) Honolulu, Aperila 24, 1862. 22-3m

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala.) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole. P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi. Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf

PALENA! PALAOA!
A ME KA
Aila Kukui Makepono.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUkau au ka mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Palena, Palaoa, a me ka Meaono, maikai loa, ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Hotele me ke Alanui Maunakea, mauka iki ae o Lepekahoe. Me ka manuahi. He Aila Kukui maikai loa kekahi ma ko'u Hale Kuai nei, he emi loa ke kumukuai.
G. WILIHEMA.
Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-3m*

J. H. COLE. LUNA KUDALA.

                Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma. Ma ke Alanui Alii Wahine. 7-6m

H. W. SEVARANA.

                Luna Kudala a mea Kalepa, Hale Mahoe. Alanui Aliiwahine. 5-6m

AKE, (A. S. CLEGHORN.)
Olelo Hoolaha.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake, (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai e ae he nui wale. Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA," a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele. 19-3m

KALE ONILA. FARANI ARABINE
Hale Hana Waihinuhinu.
ALABINE ME KALE.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e pono ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa, Moe Paina, Koki. Noho maikai, A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. K. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii. 7-6m.

J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, ona ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAUWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. NA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Aperila 1, 2862. 19-1y

HOONANI HALE,
MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU.
MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILIAMA. (UILAMA)
Honolulu, Ianuari 6, 1862. 6-6m

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALE KUAI O LUI (C. H. LEWERS.) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA, POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau. LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO. Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai. 8-6m.

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU, E KAUAUA, e hooiaio i ka Palapala Kauoha o Kahopu, no Hilo, Hawaii, i make aku nei: Nolaila, ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma kuu Keena ma Hilo, kahi e hana ai.
S. L. AUSTIN. Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Aperila 2, 1862. 20-tf

Ana Aina.

                AUHEA OUKOU E NA MEA A PAU E MAKEmake ana e "ANA" i ko oukou mau kuleana aina, e mahele ia ko oukou aina hui, e hoomaopopo ia ko oukou mau palena aina i pau ka hoopaapaa. Eia no au ua makaukau e hana i ka oukou hana, ina ma ka Apana o Hilo a me Puna paha, me ka uku haahaa. Ina ua pilikia au, o ko'u kaikaina no ka mea e kokua mai ia'u. E loaa no wau ia oukou ma ko'u hale, ma Hilo, Hawaii.
D. H. HITCHCOCK.
Hilo, Hawaii, Maraki 20, 1862. 18-3m

HALE KUAI MEA HAO.

                UA HIKI MAI MA BOSETONA MAI, NA na mea hao hou loa. A eia ma ko'u hale kuai, ma ke keena mauka o ka Hale Uinihepa ma ke Alanui Papu. Na waiwai hou he nui wale, o kela ano keia ano. Na laka puka hale. Pahiolo a na kamana. Koikahi o na ano a pau. Kui hana hale, hana pa a me ke kui hana waapa. Kui keleawe a me ke kui kepau no ka waa. Kuaina kupono no ka hana upena. Koi nui a me na koi liilii. No ka poe oo a me ka poe opiopio. Mau oo pe maikai no ka mahi loi. Mau ho maikai kekahi. Palau maikai. Pahi oki laiki Me na oo he nui wale. A me na mea e ae he nui wale. He EMI loa ke kumu kuai no na mea i haiia maluna. E hele nui mai i pau ko oukou kuhihewa.
19-3m W. N. LADD.

WILIAMA DUFENA.
MEA
HALE KUAI BIPI.

                KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i waiho mau ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho. (8-6m.)
W. DUFENA, (W. Duffin)