Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 47, 18 October 1862 — Kuahaua a ka Peresidena o Amerika Huipuia, e hookuu ana i na Kauwa Kuapaa. [ARTICLE]
Kuahaua a ka Peresidena o Amerika Huipuia, e hookuu ana i na Kauwa Kuapaa.
Ua puka hou mai kekahi mea nui iloko o ke Aupuni kaulana o Amenka Huipuia, iloko o keia wa kaua ma la Aupuni. Ua boo» kumuia keia kaua nui ina ka laweia'na o ka Papu Sumeta, a ke hoea mai noi keia mea, nui kupanaha, o ka olelo kuahaua a ka Peresidena o Amerika Huipuia, e iioopal' ana ika HOOKAtrwA kt7apaa ana, He mea hou keia, a he mea nui no hoi, a o kona hopena, heaha la ? Ma ka la 3 o lanuan ae nei, ka wae hookuuia'na o na kauwa kuapaa, a penei no na mea o ka olelo kuahaua a ka Peresidena, i hoike pokoleia mai ma ka Waea Telegarapa : Wasinetona, Sept. 22.—Ua hoopukaia'e kekahi olelo kuahaua e ka Peresidena, a o ke ano nui hoi oia mea, penei no ia : Owau o Aberahama Linekona, ka Peresidena o Amerika Huipuia, Alihikaua Nui maluna ona koa a me na aumoku kaua ; ke kuahaua nei me ka hoike aku, ma keia hope aku, e like me ka wa i kaahope ae nei, e hoomauia ke kaua ana, no ka hoihoi ana mai i ke kulana 0 ke Kumukanawai iwaena o na Moku Hui, a me na moku hoi e noho hoonaueueia mai nei i keia wa. 0 ko'u manao paa i keia kau ae o ka Ahaolelo, e noi hou aku i na mea e kokua ai ma ke ano hoowaiwai aku i na mokuaina, a me na makaainana pu, e noho kipi j ole mai ana ia Amerika Huipuia ; o na mokuaina hoi e ae ana, a eae aku ana paha ma kona makemake iho, e hoopau i ka noho kauwa kuapaa ana. Amaka la mua o lanuari, M. H. 1863, o ka poe a pau e noho kauwa ana maloko o kekahi mokuaina, a o kekahi apana paha o kekahi mokuaina, a no na kanako e kipi nei ia Amerika Huipuia, e hookuuia lakou mai ia manawa aku a inau loa. Ma ia la e hoopuka aku ai ka Peresidena i na olelo kuahaua i kahi a me na mokuaina i noho kipi mai ike Aupuni. Ake hoikeiamai e kekahiapana, a mokuaina paha, kona kipiole ma ka hoouna ana mai he mau luna no lakou i koho pono ia e ka hapanui o kona poe kanaka, me ka hoike ole hoi nana e kue pono mai, aole no e manaoia, ua kipi ia apana a mokuaina paha. Ua heluhelu mai ka Peresidena i ke Kanawai hou no ke kaua, 1 aponoia ika la 30 o Maraki; a me ka Pauku 9, a me 10, o ke Kanawai e pili ana ike kinai ame ka hoopai ana i ke kipi; i aponoia ikala 17 o lulai; a e kauoha hoi i na Luna Koa Aupuni a pau, e hooikaika i ka hooko ana ia mau Pauku. A e noi aku ana no hoi ka Peresidena mahope iho o ka hoihoi ana mai o'ka maluhia o ke Kumukanawai, e uku aku i ka poe pili Aupuni paha, i hoopoinoia ekekahi o na Kanawaio Amerika Huipuia, a me ke poho hoi no na kauwa i hookuuia.
He makehewa paha ka hai ana'e a me ke koho wale aku i ka hopena o keia olelo kuahaua i hoopukaia mai nei. Aka, me he mea la no nae e pili ana no ia i ka hoopomaikai a me ka hoomaluhia'ku hoi i keia noho ana aku oke Aupuni kaulana o Amerika" Huipuia. Aka nae, malia paha e hoohikiwawe loa ae ia mea i ka hoomau loa'ku i ka noho ! kue ana o ka Hema a me ka Akau. E maoIpopo mai ana no hoi ia kakou ma keia wa aku ka hua a mc ka hopena o kela mea e | hanaia mai nei e ka Peresidena o Amerika Huipuia. A hiki auanei i ka la mua o lanuari, 1563, e ike auanei ka poe kauwa, ua pau ka mana e hiki ai i na haku o lakou ke hookauwa mai ma ke kanawai; aole paha e nele kapuka'e 0 ka manno iloko o ia poe e hanainoia mai nei, e kue aku i na haku o lakou ; a mailoko mai no hoi o ia mau mea e ala mai ai ka haunaele, a me ka noho ana ino kuloko; aka, he mea manao wale aku no keia, a o ka olelo hooholo kupono wale no ia ma na inea 1 ikemakaia iho nei. Aka, ke lana nei no nae ko makou manao, e ala mai ana na kipi me ko iakou ikaika a pau, a e kaua mai no hoi lakou no na mea elua wale no; oia hoi ka lanakila—a i ole ia oka make. No ka mea, o na keiki papa o ka Hema, ua hanauia mai lakou me na manao paakiki o ka hookauwa'ku, a pela ke kukulu paaia' na o ia mau manao mai ia hanauna aku ia hanauna aku, a hiki wale mai i ka poe e noho mai nei; ao ko lakou waiwai nui, aia no maloko o ke kino o ke kauwa ; a nolaila la, aole loa e nele ana ko ka Hema kuupau mai i kona ikaika a pau no keia kaua.
A ilaila no nae paha e ike koke iho ai kakou ika pau ana o keia kaua nui. Ma ka aoao hoi o ka hapanui o ko ka Akau, ke kani iki nei paha ka lakou la aka-iki no keia hookuuia'na o na kauwa , no ka mea, ma ka olelo kuahaua hoi a ka Peresidena, e hoihoiia no na poho a pao o ka poe pili aupuni, ina ua | hoopoinoia ko lakou mau waiwai ma ua Kanawai la c hookuuia nei na kauwa ; nolaila, aole no e poho iki ana ka poe makamaka oke aupuni; aka, ua ili iho no ke kaumaha nui loa maluna o na kipi wale no. Ua heneheoe nuiia o Amenka Huipuia e na Aupuni o Europa, no kona ano kulaoalana i ka hoopau ana i ka hookauwa kuapaa ana ; a nolaila, e ku ana no paha keia oiolo kuahaua i ka makemakeia e na Aupuni a pau o Euiopa, a e nele ana hoi na Loio Akamai o ia mau Aupuni, i ke kumu kupono e koi ai 1 ko lakou mau Aupuni e ike ae i ka Hema, ma kona ano kuokoa. Aia no nae a keia manawa aku, e pau ai ko kakou kakali ana no na hopena mai o ka olelo kuahaua a ka Peresidena.