Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 39, 26 September 1863 — Pualiinuwai ma Puna Hawaii. [ARTICLE]
Pualiinuwai ma Puna Hawaii.
Ma ka la 21 o Aug:it«\ hoom.»k;i l»a l'uai,iiunviu ma H;u.Mia i Koaau: eUolu Uula ma m I'ualiinuwai. ko Olaa o X:\ia ke kumu. !>>) llaou i o Wahiuo ke kumu. ko Makua o K-ao ko kumu, o Rev. T. Coan no hoi kc I'.m. I ka Pualiimiwai ona, ua Inkuin 110 i.i in . lo o na ano u pmi. ualoho ia mai ua ;\;u „o. ina ka la 2« ae. he ahaaina na ui i aku. i ka lulu ilala nna no ko na aina e ihinahou,) he 8-0.00. Ma ka !a 27 hoi. ua hootnai<aia ka Pualii: ii ma Pnhuiki, elua kula, ko Pohoiki o A. Kaanehe ke kumu, ko Opihikao o D. Mak'ukane ke kumu, ua like pu no na hann r. ko Haena. Ala ka In 2S ne, he nhnninn • i ka haku n me ka lulu (inla no na aina e V S-J5.00.) Ma ka la 29 Pualiinuwai tnn Kalapana t':ui kula, a hookahi kula o ua mele Punliii uwai. ko Keekee kula o P. Kanpa Ke kuiv,ii. ko Kaimu kula o S. P. Puamana kc Knniu, ko Knlapu kula o I. lli ke kumu. ko Kahaualnea kula o Kaioi ke kumu. no Pa n.'.u Uekahi kula o L. Kaiana Esq. kc kumu; (■ iu ia kaoi o na kula i ikeia ma na mele P-.uiliimiwai o ke la ano keia ano. mele, pa-ko-li, mele haku, kake Alii, hookani pahu, puhi ohe. kua pulu, a pela aku. ua oleloia, u i pau ua alu ona lae, a na keke na niho i ka nui o ka aka no na mea hou, o S. Lainaho'.o Esq. ka' Luna o keia hana. I ka lulu d ila ana malaila no ko aa aina e, he SSO.OO nui maoli. ma ka la 3 o Sepu. he la Sabati ua, nhaaina ma Kalopana, ma ka la 1 o Sep;iteinnl>a, Pualiinuw;u ma Kealakomo, hookuhi kula o Lulea ke kumu, raa ka la elua ae. he ahaaina na ka haku, a me ka lulu dala no ko na aina e, he (S 13,00.) Haalele o Rev. T. Coan ia Kealakomo, e hoi hou ana no nm kai o Puna, no ka mea, ua waihoia ka Pualiinuwai ma Puula, no ka mea, he halawai Ahaolelo malaila. Ma ka la 4o Sepateinaba, ma Puula ka Pualiinuwai, uahuiia mai mai Makua a hiki i Kapoho, ekolu kula malaila, 1 kula mele Pualiinuwai, no ka inea, ua lawe hou ia mai ke kula o Makua i anei e hoike ai i kana niau hana, o Keao no ke kumu, kona pau kula, o I. W. Hewahewa ke kumu, ko Kapoho kula o D. Kapahee ke kumu, ma Ka-
poho kai ke kub meie Puaiiinuwai. a he po-e nunui hkou, o lo>ep«a Koikeumi ke kumu. a i ke kokoke ana o na 'ia e Pualiinuwai ai, ua holo oia i ka rnak<\ u.i pani o S. W. Kamohaiii ma ia wahi. he rnea n3 ni a hanohano hni ka ike ana aku i ko lakou mau aahu keokeo e puielo ana i ka makani. m- na apo h'nuhinu e liki nei me na papale mauu'iipine vereveta e kapnkahi nei, me na kamaahi'a e uhene n*"-i. na Hae Hawaii e welo ana mni na holoku eleeie e h?wa nei, na inele Punliinuwai a'u i ike ai ? me ni !■ o mele e kuhi no a e hina no. nui na mea i heie mai i ka makaikai. oia hookahi ka'u !a nui i ike ai i kou hiki'na mai, piha no hoi au i ka ohoi! a manao ae au ia Hunoluiu i ka huikau o ke kaona, kaiii a'u i hehi ai i ke one o !uhi. Ma ia la no, ua luluia na (lala no ko na aina e e na haumana kula, he a oī ae, nui ko'u mahalo, a me ko'u olioii e hakoi ana i ko u puuwai ao'e paha owau wale kai loaa ia haawina hookahi. o ka poe no paha a pau ī akoakoa mai malaila ia la. nui no hoi ko'u mahalo i na kumu no ka ikaika i ke ao ana. Ma ka la 5 ae, ua kukuluia he Ahaolelo na na Luna Ekalesia o Puna, o Kev. T. Coan ka Lunahoomalu, nui na kumuolelo i weheweheia ia !n, a i ke ahiahi. ua hap.iiia i ka noonoo ana i na Lunamakaainana, kupono keia apana, aole nae akaka ka mea i kohoia. Ma ka Ia .sabafi ae. ua hoomakaia ka ahaaina o ka iiaku me ka iulu dala no ko na aina e, ua nin ko'u mn!ia!o ia hana, i ka hui ain o ua (l t!a o ka la mua me keia !a he Sn.>i,oo, a iKi ka iianai kumu hoi S6O. a oi. Penei ka .oaa nna o na <iala no na aina e. Ma Hnena. Puna, - - - 825.00 " Pohoiki, " . - - 2Ō.00 '• Kalapana, '• 80.00 " Pnula - . . T)7.00 , '• Kealakomo "... 13.00 Huina !?200 00 Aole o ka Pualiinuwai wale no ka'u i malialo ai. o ka hapai ana I.ekahi i na dala o ko ua aina e, ona dala a pau i oleloia maluna, no ka malaina ia o i hala. aole ia h» 1 huina no na malama e ae, nui ka hana a liolo no hoi i ka haawi ana, nui ka poe kokua i ke aupuni o ke Akua. i Aole oke dala wale. no ona aina e wale no, o ke ola o ke kahuna kekahi, ua ac lakou e liaawi i 8-100 da!a no ka maknhiki. aole o:a wale no, o ka hoihu ana kokalii i dala no ka Luakini, ua lioahu o ['uula mai a Kahuai, a Kapoho, i keia manawa he 8375, a ua hanaia me ke akamai a me ka noonoo. a hiki ae i ka malama o Dec. M. H. IS(>3. e loaa ana paha 8500 aoi ae. Ke olelo nei au me ka oiaio. o na hoahanau ina keia wahi, nole lakou he poe ulakolako e hapai nei i keia liana nui. ua manaoia a hiki aku i ka e 8700 paha, e hoomaka ke kukulu. Peliea oukou ena Ekalesia kuonoono a lako hoi. Pehea oe e Kawaiahao, a me Kaumakapiii. a pehea hoi oe e Lahaiua e nana mai uei na maka ? E pono paha e auamo pu kakou i keia kaumaha o makou. Ua manao au ua nui, minaminn wale keia nioolelo ke kioiaia e ko kakou Kilohana, me ka mahalo. W. P. lohakl'olkkia, 12. 1868.