Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 44, 29 October 1864 — Ka Pahu Kepau e kapili ai i na MAKA MOOWINI O J. H. HANU. [ARTICLE]

Ka Pahu Kepau e kapili ai i na MAKA MOOWINI O J. H. HANU.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :—Ua halawai mai au me ka Pu Paea ole a J. H. Hanu, ka Ilikini alualu kao o ke A-a o Puuokamaoa, i hoomakaukau mai nei i kana kakaka e pane i kei lae o ka iole, a ke noho mai la i ka la wela o Pakini, i hele hoi a eka na maka i ka lepo o ke kawa o Kaumai Ka mea hoi nona ke kukulu manao ana il olokaa ia iho ma ka Papa-ku o kou kino ho-| lo okoa o ka la 8 Okatoba, 1864, Buke 3. | Helu 41, nona hoi ke poo e kau ana maluna. "Ka Poka Pani ika Pumakani aW. H. Kalaeokaena" lloko o kana Episekole i kauo ae nei ma ke akea kona kuupau ana ae i ka hewa o na ninau hope, o na Ninau Helu a'u i hooili aku nei i na Kumuao o Kau, a oia kaaka hoi kekahi iloko oia Papa .Helu : oia hoi keia : 1. Pahia ke kapuai maoli i ke kapuai puna ? 2. Heaha ke kiekie mai ka elau o ka Pahuhae a hiki i kahi a ka manu i hoi hou iho ai ? Iloko o kela mau walil rrlnnu* a*u komr kunahihi ana, a pihoihoi no hoi, me he haole hou la no ke okohola mai ka hi-o launa ole o na maka, a hoopuka ae nei ma ke akea i kumu nona e kapaia aku ai e a'u a me lakou la iho, he pulelehua kuhihewa, ka ike no i ka pukaaniani, a hookui no i ka lae ilaila. Wahi a J. H. Hanu nei, ua hewa loa ka, na ninau a pau no kuu hookumo ana ia mau ninau. Ake kauoha mai nei oia, e hoihoi mai ia uiau hemahema ma ka opu. Hu no hoi ka aka ia oe e ka haumana i ao ia'i i kahi awa i Haena, Keaau, Puna, a mahope iho komo aku oe i ke kula i Laupahoehoe, Hilo, i ka wa e noho Peresidena ana o Hoolehelehekii no ka Papa Hoonaauao : Kai noa e hoike mai oe i kau hana o na ninau a pau mai ka mua a ka hope aole o'u makemake o ka hewa kau e hai mai, e hooko ia ko'u makemake i pono ai. Ahu no hoi kupanaha ia oe eJ. W. Hanu. Ka puhi olali o na Kumuao o Kau i Palahemo, ko hai ana mai nei i ka. hemahema o kuu mau ninau, a moowini iho la nae ko maka i na Ninau hemahema o ka Huinahelu, a me ka hoailonahelu- He ike maoli no nae paha, he pono aoao ia mai no paha e hai, aohe, hoomaopopo i na huaheluhewa a me na hopunaolelo hewa. Ina paha he noonoo ka 1010 o kou poo, i na ua hoolaha oe i ka hemahema o na Buke a'u i hai ae la maluna. Nolaila, ke hai aku nei au ia oe ma ke akea, me ka manaoio hookamani ole. Aole i hewa kuu mau Ninau helu mai ka mua a ka hope, a o ka loaa wale no ka'u e kali aku o ka hiki mai.

Ma ka la 29 o Sepakemaba i hala ae nei, ua hoouna mai o K. Bolabola, he hai loaa no ua madPninau la a'u, oia hoi ka Helu 1 o na Kumuao o Kau, a o L. Ahi kona lua, iaia no hoi ke kuīa wae o Kau i keia manawa. Wahi a kana leta ia'u, ua pono no na ninau a'u i hooili aku ai, aole i hewa, aka, o keia kaaka waihi nei oia hoi o J. W. Hawawa, i kona ike ana no i kuu mau ninau, o ke ku koke no ia o ke a-a koko o kona pu« uwai, a kahe iho la a kunewanewa, me ka makaukau e lele e kaawe i ka pali o Molilele, e ole e kaumahā ia ka aumakua i ka luau, pohala iki ai, ina make kahiko: Aloha wale oe e noho mai la i ka naaupo, a ulu iloko o ka ike ole, a mohala iloko o ke kuhihewa, a hua iioko o ka makapo, a ke mimino iho la iluna o ka lalau, aole no hoi o ka lalau a koe aku, ku ka paila a hana ka | haawe a ua mea he lalau. Kai noa o na ninau a ke Kumuao wi aku ai i na haumana, noloko mai o ka Buke kekahi, a no ke pela aku kekahi, a no ka hoomahua kekahi, i kumu e akaka ai ka naauao o na haumaojjsi e l'ke me K. Bolabola i hai mai nei i ka loaa o kuu mau Ni-

nau heiu. Ma kana hai ana mai nei, ua ku qo i ka oiaio ka hapanui o kana wehewehe ana, a o ka hapa uuku, ua iike ole ia me ka'u, aoie ia he kumu no'u e hoolaha ae ai ma ke akea, e like me J. W. Hawawa. (Ja hai aku no au i kahi hemahema ma ka'u leta i hoouna aku nei, ma ka hana ku i ka poe naauao. Aka, o oe hoi eJ. W. Hanu, ua pani ia ko maka i ka opihi, a ua pailaia ka iolo o ke poo i ka wai wela o na haie wili ko, a ua paniia ko waha i ka momokuahi a Kaneiahuea, oia ke kumu o kou pohihihi ana a k'upaka mai nei oe ma ke akea, me he ia la i make i ka hola. A'ina he nui loa kou pohihihi e Pakamia, alaila e hookomo hou aku au i ninau ma kahi au i hookae mai nei, oia hoi keia. 1. Pahia ke kapuai paa puna i ke kapuai paa maoli ? 2. Heaha ke kiekie mai ka elau a hiki i kahi a ka manu i puoho ae ai ? Ina e nui hou ae kou pohihihi, alaila, e kapa mai auanei na keiki o ka ua Kanilehua o Hilo ia oe, he opala loa, a o na kona hao hoi o ka puu panoa kaukaweli, e pukui mai la i ka malu ulu o Lele, e kapa hou mai hoi lakou ia oe, he holoholona e puiWmi ana ia ia iho. A ma ka hope o kau lata e J. W. Hanu, he ano ku i ka hooio, me he mea ua kuon»ono ka opu i na mea helu Hawaii. Ua manao anei oe ia'u he ano malihini au i kou wahi ike ; he kamaaina loa wau i ' kou wahi ike, aole oe i komo hohonu i ka Huinahelu a me Hoailonahelu &c. Aia mai no oe i ka hope o ke Kaunooa ka laau hihi wale, aohe kumu. Heaha la oe i kahi keiki uuku, o ka makani Puulena o Hilo, oia hoi o Noa, ka mea na.na i hai mai nei na Niuau a S. W. M. KHe opala oe, he mea puhi na ka makani. Aole oe o ka uku papa e oni ai o ka hiamoe lea o ka hai hiapo nei. Aia oni hou mai oe, alaila, hooili aku au i kipikua kipo i ka puniu o kou noonoo malie o aeae iho ka 1010, alaila, loaa kou noo- | noo hou, a o ka waiwai iho la no ia o keia | kakau leta ana. Me ke aioha. W. H. Kalaeokaena. Ilonolulu, Oahu, Oct. 23, 1864.