Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 12, 23 March 1865 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa.

ALEMANAKA KRISTIANO.

Malama 4. Aperila, 1865. La 30.
MAH. HAPALUA MUA LA. 2 MAH. HAPALUA HOPE LA. 18 MAHINA POEPOE LA. 10 MAHINA HOU LA. 25
.LA O KA MALAMA LA O KA HEBEDOMA
PUKA MAI KA LA.NAPOO KA LA. NAPOO KA MAHINA.
1 Satude Po 6 5 53 6 15 Kaka.
2 D SAB. 5 52 6 15 0 10
3 Monede Po 1 5 51 6 16 0 59
4 Tusede Po 2 5 50 6 16 1 44
5 Wenede Po 3 5 49 6 16 2 26
6 Tarede Po 4 5 48 6 16 3 4
7 Feraide Po 5 5 47 6 17 3 41
8 Satude Po 6 5 47 6 17 4 17
9 D SAB. 5 46 6 18 4 53
10 Monede Po 1 5 45 6 18 5 29
11 Tusede Po 2 5 44 6 18 P. mai,
12 Wenede Po 3 5 43 6 18 7 57
13 Tarede Po 4 5 43 6 19 8 49
14 Feraide Po 5 5 42 6 19 9 40
15 Satude Po 6 5 41 6 19 10 32
16 D SAB. 5 40 6 19 11 23
17 Monede Po 1 5 39 6 20 Kaka.
18 Tusede Po 2 5 39 6 20 0 13
19 Wenede Po 3 5 38 6 21 1 1
20 Tarede Po 4 5 37 6 21 1 47
21 Feraide Po 5 5 36 6 21 2 32
22 Satude Po 6 5 35 6 22 3 17
23 D SAB. 5 35 6 22 4 4
24 Monede Po 1 5 34 6 23 4 51
25 Tusede Po 2 5 33 6 23 Napoo.
26 Wende Po 3 5 32 6 23 8 0
27 Tarede Po 4 5 32 6 23 9 1
28 Feraide Po 5 5 31 6 24 9 59
29 Satude Po 6 5 31 6 24 10 51
30 D SAB. 5 30 6 24 11 40

I ke Kahunapule Hou.
HELU 6.

                Aloha kaua, e ka hoahana. He mau hana oluolu no ka paipai ana, ka haiolelo ana, a me ke ao ana'ku, aka eia ka hana oolea e kaumaha pinepine ai kou naau : " O ka hoomalu ana i ka Hale o ke Akua, a me ka ekalesia o ka Haku."
            Ua komo no iloko o na ekalesia a pau kekahi poe kolohe, he poe ilio hihiu hae kekahi o lakou i aahu ia i ka aahu hipa, oia ka inoa hoahanau. He koloka ia inoa hoahanau no lakou e uhi ana a e huna ana i ko lakou hewa.
            E hooikaika ana keia poe e hoohiolo i kau hana ma ka oihana hemolele au i hapai ai. Maloko o ko lakou naau e hoowahawaha ana keia poe i kau hana, a me kahi nalo ia oe, e hoino ana no lakou ia oe, a e hoole ana i kau mau olelo ae. O ka Davida ka olelo i pili ia lakou. Hal. 55 : 21, " ua oi aku ka pahee o kana olelo mamua o ko ka baka, aka he kaua ko loko o kona naau. Ua oi aku ka oluolu o kana mau olelo i ko ka aila ; aka, he mau pahikaua unuhi ka lakou." Ua pili hoi ka Paulo olelo ia lakou Rom. 3 : 13 -18 * *.
            " Ua piha ko lakou waha i ka hailiili, a me ka mea awahia. Aia ma ko lakou mau alanui ka luku ana a me ka popilikia.
            Aole hoi lakou i ike i ke alanui e malu ai. Aole he weliweli i ke Akua imua o ko lakou
mau maka."
            I kekahi manawa e haalele ana keia poe i ka hele i ko ke Akua hale e hoolohe i kau wehewehe ana i kana olelo. I kekahi manawa e hele ana no lakou, a iloko o ka wa hoomana e ike auanei oe ia lakou e paani ana a e hawanawana ana.
            I kou wa e wehewehe ai i na olelo nui a me na manao weliweli, oia kou wa e ike ai ia lakou e hiamoe ana iloko o ka Luakini, a i ole ia e lealea ana.
            O ka hai ana'ku o ka ke Akua olelo ia lakou me he mea la e lulu hua ana oe mawaena o ke a-a a maluna paha o ka pahoehoe.
            Aka, auhea oe e kuu hoahanau, mai kanalua iki oe no ia poe. Mai manao oe e lanakila ana na ipuka o ka po maluna ou, a maluna o ko ke Akua Aupuni. E hoomanao oe e lanakila ana na ipuka o ka po maluna ou, a maluna o ko ke Akua aupuni. E hoomanao oe, "o ka olioli o ka poe hewa, he pohole ia, a o ka lealea o ka aia, e pau koke ia."
            Ina i ike oe i kekahi mea e paani ana iloko o ka wa e hoomana ai i ke Akua, e hoomalu koke oe ia ia. E hoomalu loa oe i ko ke Akua hale, a e kokua pu no ka ekalesia ia oe ma keia hana. Ina i ae ia ka paani a me ka lealea wale ana iloko o ka Luakini, alaila ua makehewa wale kau hai ana i ka ke Akua olelo. He makehewa kou noho Kahunapule ana ina aole e malu ka hale o Iehova ia oe. A ina e hooikaika maoli oe e hoomalu i ko ke Akua hale, a kokua pu ole mai na hoahanau ia oe ma ia hana ana ; a malu ole no, alaila, ua akaka ua haalele maoli kela ekalesia ia Iehova.
            O na hana o ka ekalesia, e holo ana no ia ma ka olelo hooholo o ka aha ekalesia, a i ole ia ma ka aha luna ekalesia.— O oe no ka Luna Hoomalu kupono o ua aha la, aole hoi he pono e hooholoia kekahi mea i pili i ka hookomo ana mai i ka ekalesia, a i ke kapae ana'ku, a me ke oki ana paha, ke ole oe ke kahu o ka ekalesia i ae.
            E kokua ikaika pu oe i ka hapai ana'ku o ka poe hihia a pau. Mai kanalua iki oe no ka inoa nui a hanohano a kekahi, aka e hooko pololei aku i ko ke Akua kanawai maluna o ka poe hewa a pau, me ka nana ole i ko waho o ke kanaka.
            He hana kaumaha maoli keia, o ke kapae ana'ku i ka poe hewa. Ua nana'ku oe i kekahi hoahanau a ua hilinai loa aku oe ia ia me ka manao o ke kanaka e kupaa ana ma ka pono. Ma ia hope koke iho, hu mai la kona hewa i ke akea, a ninau iho la oe iloko ou iho " auwe ! auhea la ke kanaka pono hookahi ?"
            " Ua like ke Aupuni o ka lani me ka upena i kuu i ke kai, a puni ae la na ia he nui wale ke ano."
            " A piha ia huki ana ae a lakou iuka, noho iho a hahao iho i na mea maikai iloko o na ipu, aka hoolei aku no i na mea ino."
            O ka hana no keia o na anela i ka hopena o keia ao, o ka hookaawale ana o ka poe hewa mai waena o ka poe pono.
            Ma keia ao, ua ulu pu no ke kikania me ka palaoa, a oia ka mea e kaumaha ai ka kaua hana. Me ke aloha.
Na'u na H.

NA KOA PONO.
BASO. TENORO.
ALETO. SOPERANO. KI O 1. (Key of C.) Eha hapaha ko ka mahele.

1. E ku na koa pono,
kahiko ia oukou,
E nauwe i loaa Ierusalema hou ;
Kena no Iesu la, a nana e alakai,
A lanakila no.
Nani, nani, hale-luia ;
Nani, nani, hale-luia ;
Nauwe ae kakou.

2. Hooho ae na luna,
ke kani nei ka pu,
E kau ka hae o Iesu poai i ko ka po,
Kii na mea kaua hoouka no ano,
Kauoha no Iesu.
Nani,....(a pela aku.)

3. Hoopii ia Iesu la
ia ia la e lelepau ;
E nauwe wiwi ole a kaua ikaika no ;
Hele mau imua, A hiki ae oukou,
I kahi malu mau.
Nani,....(a pela aku.)

4. Mai noho a hoomaha,
ikaika ko ka po.
E nauwe kau aku ; a auhee lakou,
E mahalo mai Iesu, a haawi mai Ka lei,
ka Hoku Ao.
Nani, nani, hale-luia ;
Nani, nani, hale-luia ;
Lanakila mau.

NA HOAILONA O KEIA PA, KO, LI ANA.

Kikokahi, o ka hoilona ia o ke Poo. " kolona, " " " " " Poolima.
" koma, " " " " " Pooele. Koma. " " " " " Poomana. Kahamoe (Kiko-moe.) " " Poomanalua.

Owai kou Makuakane ?

                E ka mea heluhelu, o oe anei kekahi o na keiki a ke Akua ? O ka poe e mihi ana i ko lakou mau hewa a manaoio ia Kristo, o lakou na keiki a ke Akua. Ua hanau hou ia anei oe ? E hiki anei ia oe ke olelo me ka oiaio o ke Akua kou Makuakane ?
            Mai manao oe he keiki oe na ke Akua, aia wale no a maopopo ia oe na hoailona o kana olelo no ka hookeiki ana. E malama oe i ka hookeiki ana me na hoailona ole.
            E noonoo oe ia mea, e malama oe. Ina aohe alakai o ka Uhane iloko o ke kanaka, aohe aloha o ka Uhane iloko ona, aohe hoike o ka Uhane iloko o kona Lunaikehala, aohe kea iloko o kona noonoo, "e lilo anei keia kanaka i keiki na ke Akua ?" Ke hoole mai nei ke Akua aole hiki ia'u ke olelo.
            Mai olelo mai oe o kou babetisoia ana, a me kou ao ia ana i ka Ui, o kou kumu ia e lilo ai i keiki na ke Akua. Ke olelo nei au, aole o ka buke ekalesia ka "buke o ke ola." Ke hai aku nei au o ka mea i hooliloia i keiki na ke Akua, e hanau hou ia i kona wa opiopio ma ka manaoio a me ke aloha. O ka buke Hoomana, he okoa ia ; a o ka lilo ana i keiki na ke Akua ma ka hana ana, he mea okoa loa ia. E hele hou oe e heluhelu i kela Ui, no ka mea, o ka "make i ka hewa, a me ka hanau hou ana ma ka pono," na mea e lilo nei kanaka i poe "keiki na ke aloha."
            Mai olelo mai oe no kou lilo ana i lala ekalesia, nolaila, ua hookeiki ia oe ; no ka mea, o na keiki ekalesia aole lakou e lilo ana a pau i poe keiki na ke Akua. Aole keia o ka hoohiki ana i oleloia maloko o ka Baibala ; o ka oiaio maoli aku ia, ina e hoola ia ana oe.
            Auhea oe, e ka mea heluhelu, o na keiki a ke Akua, o lakou ka poe e alakaiia ana e ka Uhane o ke Akua, o lakou wale no ; nolaila, "owai kou makuakane ?"

He wahi Kumumanao no na
mea nui maloko o ka ke
Akua olelo.

                Pela i kapaia'i kekahi palapala liilii e hoolahaia nei. Na ka papa hooko o ka Ahahui Euanelio Hawaii i pai a hoolaha i keia palapala. He hana maikai loa keia a ka Papa i keia manawa. No ka mea maloko o keia palapala, ua hoikeia imua o na kanaka Hawaii kekahi mau olelo ano nui loa, hohonu, naauao a me ka oiaio. Eha mau mea nui iloko o keia palapala. 1. " He uhane ko ke kanaka." 2. " Ke Akua oiaio hookahi." 3. " E ala hou ana ke kino o na kanaka." 4. " He la nui mahope." He mau oiaio nui keia mau mea eha iloko o ka pono Kristiano. Me he kahua la, palahalaha, hohonu, paaloa. Ina kakou e ike maopopo i keia mau oiaio a kukulu i ko kakou mau manaolana maluna o keia kahua, alaila aole loa e hiolo, aole hoi e hoka kakou.
            Maloko o keia palapala liilii he nui ka wehewehe ana no keia mau kumu oiaio eha. Nui na hoike i lawe ia mai e akaka'i ka oiaio maoli o keia mau kumu ; he mau hoike maopopo loa. Aole hiki i ka poe hoomaloka akamai e hoole a e pale pono aku i ka pololei o ka wehewehe ana a me ka oiaio maikai o na hoike.
            He kupono loa ka hoolaha ana o keia palapala i keia wa ano. No ka mea, he nui ka poe hoomaloka i na mea o ka uhane, a me na mea o ke Akua, a me na mea o kela ao mahope. I keia wa e huli ana kekahi poe mamuli o na Akua kahiko o Hawaii nei. Ano no e kulou ana kekahi poe imua o na kii, a e hoomana ana i na kii. Ano e olelo ana kekahi poe i ka olelo a ka aia. "aole Akua." He pono e hoolaha nui ia keia palapala mai Hawaii a Kauai. E heluhelu na kanaka me ka noonoo nui. E hoomaopopo ka oiaio. E hoopauia ka hoomaloka. E hooauheeia ka pouli. E hookomoia ka malamalama iloko o ko oukou naau. E imi i ka oiaio.
            E ka hoalauna, aole anei he uhane kou ? He uhane no ea. Ina pela, heaha kou pomaikai ke loaa ia oe keia ao a pau a lilo kou uhane ? Aole anei he hookahi Akua oiaio ? Pela no ea, ina pela, e makau aku i ka mea ia ia ka Mana e make ai kou kino a me kou uhane iloko o ke ahi pio ole. Aole anei he ala hou ana ? Ina pela, mai kahaha kou naau, no ka mea, "o ka poe hana maikai, e ala mai lakou no ke ola ; aka o ka poe i hanaino, e ala mai lakou no ka make." Aole anei he la nui mahope ? He oiaio he la nui. Ina pela "e ku no kakou a pau imua o ka noho hookolokolo o Kristo, e hoike aku kela mea keia mea o kakou a pau nona iho imua o ke Akua."
            E na hoalauna, e kii aku oukou i keia palapala, e loaa no paha ia oukou ma na hale o na Kahunapule a me na kahu ekalesia, a i ole malaila, ma ke keena o ka Luna kakau Leta o ka Papa Hawaii.
HELUHELU.

Ka Papai.

Olelo aku la ka papai i kana keiki " Uoki kou holo pahua ana pela. E hoopololei aku kou holo ana imua." Pane mai la kahi papai keiki. " Ua makaukau no au e hana e like me kau e olelo mai nei, aia nae a ike mua au ia oe e hana ana pela."
Haawina. Makehewa ke ao ana o ka waha ke ole hoi ka hana ana, i kumu hoohalike.

KA IAKAKE.

Hoaahu iho la kekahi Iakake ia ia iho i ka ili o ka liona, a hookano oia i ka make ana o na kanaka a me na holoholona ia ia, i kuhihewa hoi lakou he liona io keia. Aka i kona lelele haaheo ana, puka ana kona mau pepeiao loloa mailoko aku o kona aahu ili liona. Pau ke kuhihewa. Hopu ia oia, kaili ia kona hanohano, a hoounauna oia i ka ukana. Pili keia olelo i ka poe lapuwale, e hookiekie wale ana ia lakou iho.

Na Palapala..

NANI KA POMAIKAI O NA HAUMANA HOU O KEIA KAU, I KO LAKOU HELUHELU ANA I KA MOOLELO O BATIMEA
PUAAIKI.

                He lehulehu wale na mea e pomaikai'i na kanaka a pau ma keia noho ana, oia hoi, na mea a pau e ko ai ko lakou iini a hooluolu ia ka noho ana. E like me ka ai, ia, kapa, hale, dala, waiwai paa, waiwai lewa a pela'ku. Aka, aole ia wale no na mea e pomaikai'i na kanaka, he mau mea e ae no, aka, he mea nae i kapaia mai he mea e pomaikai'i ke kuhihewa ole au, oia hoi, o ka ike ana i na moolelo o ka aina, na aupuni nui, na hana kaulana, ka mookuauhau o na'Lii, ka wa i hanaia ka honua nei, ke Kaiakahinalii, na mamo a Noa, ka pepehi kanaka mua, ka haule ana o ke kanaka mua iloko o ka hewa a pela'ku a he nui loa.
            Aka, ua ikeia ma na manao elima o kekahi kanaka akeakamai o Kikelo kona inoa a penei kana, "o ka moolelo he mea ia e hoao ai i ka manawa, oia ka malamalama o ka oiaio, ke ola o ka hoomanao, ka rula o ke ola ana, ka elele o ka wa kahiko," a ua olelo ia no hoi, he ano like ka moolelo me he aniani kilohi la e moakaaka'i ko ke kanaka helehelena ui a me ka ole, a ua akaka lea keia ia kakou a pau ke kilohi ae kakou iloko o ke aniani, a e like me ko kakou ike ana i ko kakou aka ma ke aniani, pela no hoi ka moolelo e hoike mai ana i ke ano o ko ke kanaka noho ana, hana ana, ola ana, hanau ana, a pela'ku.
            A ina ua hoomaopopo mai kakou, he oiaio na mea i haiia maluna ae nei, alaila, e manao no hoi kakou, he oiaio no keia manao. " Nani ka pomaikai o na hanauna hou o keia Kau, i ko lakou heluhelu ana i ka moolelo o Batimea, Puaaiki," no ka mea ina aole e malamaia keia moolelo o Batimea, Puaaiki, alaila, nalowale no ia ina e hala'e keia hanauna ka poe hoi i paanaau na hana a pau o Batimea Puaaiki i hana'i a me ke ano o kona hanauia ana, kona noho ana, a pela'ku, a ina, ua paanaauwale ia no keia moolelo, alaila, e kapekepeke no i ka nana'ku a me ka moolelo o Hawaii nei, i ke kau i hala aku nei oia hoi ka wa o na kupuna kahiko o kakou, aka, no ka hiki ana mai o na Misanere ma Hawaii nei, nolaila, ua ao ia i ka palapala a ua kakauia ka buke moolelo Hawaii e na haumana kahiko o ke " Kulanui o Lahainaluna, mamuli o ko lakou hele ana e ninau i ka poe kahiko, a mahope iho ua hooponopono hou ia e Rev. J, F. Pogue. Nolaila i ko'u noonoo maikai ana, nani io no ka pomaikai ana o ka hanauna hou o keia kau i ko lakou heluhelu ana i ka buke moolelo B. Puaaiki. No ka mea ua lohe wale no au i kona inoa, a me kona akamai, aole nae i kona wahi i hanau ai, a me kona hanau ana, hanaiia ana, kana mau hana, kona hanau hou ia ana kona komo ana i ka ekalesia, kana hoohuli ana i na 'Lii, na kanaka na kamalii, kana mau olelo ao maikai i na kanaka palaualelo, i na wahine aloha ole i na keiki, kana mau olelo hoohalike me ka manao maoli ia mea'ku ia mea'ku ana i hana'i, a ua lilo ia i mau kumu hoohalike na kekahi poe a oia no kekahi waiwai o ka moolelo o ka hoohalike ana i na mea i hanaia i na wa okoa, me na mea a kakou e hana nei i keia wa, me ka pomaikai a me ka poino paha o ka poe i hana i na hana haumia i na wa okoa pela no ka pomaikai a me ka poino o ka poe hoohalike ana i keia wa. Aka, i na he mau hana maikai ka kakou e hoohalike ai e like me na hana a B. Puaaiki, alaila e pomaikai no kakou, a ina he mau hana pelapela a haumia wale e poino no kakou. Nolaila, e o'u hoa puuwai palupalu o ka huina helu o ka poe opiopio, e heluhelu kakou ia buke me ka hoomanao, e hoohalike kakou me B. Puaaiki, a e olioli hoi no ka mea, ua haawi wale ia mai ia buke ia kakou me ke kumukuai ole. A ke mahalo aku nei au i ka mea a mau mea nana a na lakou paha ke pai ana ia buke a hoolaha ia. Me ka mahalo.
JOHN A. MAULIOLA.
Lokoea, Mar. 3, 1865.

KO KAKOU AWA.— I ka Poakahi i hala iho nei, aia hoi e ku ana na moku kiapa eono, elua moku maoli, 16 kialua, elua kialua biriki (brigs,) a elua kiakahi,— o ka huina pau o na moku, he kanakolu. Ua kakaikahi loa ka wa a kakou i ike ai i ka nui o na moku holo pili aina e ku ana iloko o ko kakou awa. Ma ke Sabati a me ka Poakahi i hala iho nei, 5000 pahu ko i lawe ia mai na mala ko mai o na wahi e ae, me ka pulu, ilipipi, huluhipa, pulupulu, pepeiaolaau, kalo, a pela aku. I na la mua o ka pule i hala aku nei, ua paa loa na uapo a me Ainahou i na moku. Aole i ike ia ka eleu o na " moku holo" pili aina mamua e like me keia. (Advertiser.)

He wahi Moolelo pokole no ka ike
ana i na mea Hou & ka nani
o Kilauea.

                Ma ka la 9 Feberuari, hora 7 o ke ahiahi, haalele makou i ka Home. Ua hoomaka ko makou hele ana a hiki ma Keekee, hoomaha iki makou malaila, me ka hookipa oluolu ia mai e kekahi kamaaina malaila e paina, a pau ko makou paina ana malaila, haalele makou ia wahi, ua hiki aku ma Kaimu, a kipa ma kahi o S. L. Lainaholo Esq, a pau ko makou paina awakea malaila. Haalele makou ia wahi, ua hiki aku makou ma ke alanui pali ma Panau, e pii ku ana me ke ano anuunuu iluna ilalo i-o ia-nei, a puka aku makou ma kahi e paapu mai ana na hale, aohe kanaka malaila.
            A hiki makou ma kahi i kapaia o Mokuaalaa, he wahi kauhale ia mamua, a hala ia wahi me ka hakalia, hiki aku makou ma Kumuihupi, oia ka wa a ka la e awe aku ana, e aneane mai ana e haalele ia makou na kukuna malamalama, mamua'e o ka lele pauki ana o ka la, oiai, e kolili aku ana i ka ili-kai, ma ke komohana a ka la i Lehua, pau ka ike ana i na onohi o ka malamalama.
            Ia wa koke no, uhi koke mai la ka po maluna o makou, a naue pii aku la no makou a hiki ma kahi hana Pulu o L. Kaina mamua, a malaila aku, e huli hele ana ke alanui i ka akau, a hoomaka'e e huli hikina, puka ma ka home o ka mea i mahaloia L. Kaina, e waiho ana oia i ka nawaliwali o ka mai, ua'loha pu makou me ka ohana a pau, oia paha ka hora 8 o ka po.
            Ua hookipa oluolu ia mai makou e na kamaaina me ke aloha pumehana, me ko makou paina ahiahi maluna o ka papa aina, ua piha pono i na mea ai o ke ano ai haole, a me ke ano Hawaii no hoi. A ua lawa pono makou ma na mea ai, a me kahi moe. I ka pau ana o ka makou paina kakahiaka, a me ka ohana, alaila, kau koke makou maluna o na wahi waa, oia hoi na wahi Miula (Hoki.) Lulu lima me na kamaaina a hele aku me ke aloha.
            Ia makou e holo ana me ka hoolailai a hala hope o Puuhuluhulu, ua hiki makou ma ka Luaiki, oia kahi a Pele i noho mua'i. Ike aku la makou i ke kae o ka lua ma ka aoao hema, me ka punohu uwahi e a mai ana me he umu la, alaila, lele ae la ka hauli o ko makou mau puuwai, no ka akahi a ike ia mea hou, alaila, hoomaka hou ka hele ana o ke ala i ka akau, a hiki ma na huina o ke alanui mai Hilo mai e waiho ana ma Pohakuloa, malaila ka papa hana Pulua T. S. Kepoonahoahoa, a huli hou ke ala i ke komohana a hiki ma ka pali o Kaauwea, malaila ka hale Hookipa. Hoomaha na wahi alanui o makou (l lio, 2 hoki.)
            Ua hele makou e makaikai ma ka pali, a hiki ma kahi o ka wai mahu, a malaila aku a hala iuka, ua maikai no ke ano ke nana'ku, me kona mau aouli nani e waiho mai ana me kona anapuni, a me kona mau paia pali laumania e ku ana a puni, e waiho iliwai mai ana ka papa pahoehoe a puni me ka hinuhinu luaole mai, punohu mau ana kauwahi ma kahi e a mau ana ke ahi o Kilauea. E ku hoolai mai ana ke kii nani o ke Kuahiwi o Maunaloa me kona nani luaole mailalo a hiki i kona piko.
            Pau ka ike ana i na mea hou malaila. Hoomaka ka hoi ana a moe ma Kaimu, a kakahiaka'e, pau ka aina awakea, hoi aku la makou ma ke alanui a hiki ma ko makou Home, o ka hora 5 ia o ke ahiahi, ua eleu maoli no na keiki o ka lai i ka ike ana i na mea hou o ka aina, a me na mea kupanaha a ke Akua i hana'i ma ka honua, ua lai no, Ko oukou makamaka'loha no.
WILLIAM. Z. KAWAINUI.
Maunahila, Puua, Puna, Feb. 15, 1865.

Hoike Kii o na Aina e mai.

Ma ka la 6 o Maraki iho nei, ua ike makou i na mea hou o na Aina e mai, ua maikai no ia i na maka o na keiki kuaaina o ke kaona lai o Wailuku nei, ua hoikeia na Kii, na Hale, na Papu, Ululaau, a me na Wailele, a pela aku. Ekolu la i hoikeia'i keia mau mea hou, ua maikai no ka hana ana i na mea a pau.
Eia ka hewa i ka'u ike ana, o ka hooliloia ana o ka Halepule i hale Keaka. I ka po mua, oia ka Poakahi, owau kekahi i komo, nui ka haunaele, nahaha ka puka aniani, puhi ka paka iloko, hana wai kekahi poe, o ka hana lepo wale no koe. I ka Poalua, pela no, a pela no hoi ka po hope, ua kuhi makou o ka ke Akua hana wale no ke hana, eia ka aole, eia ka he hale Keaka nika, kuhi makou he Halepule, eia ka he hale puhi paka. I mai paha auanei o'u hoa heluhelu nupepa, ua pono no, i na pela ea ! Makehewa ka hoolilo ana i halepule, a i luakini hoi no Iehova. W. P. KAMA.
Wailuku, Maui, Maraki 8, 1865.

LAAU LAPAAU!

AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE
Ma Honolulu.
J. T. GOWER, — Makawao, Maui. J. D. HAVEKOST. — Wailuku, Maui. C. H. WETMORE, — Hilo, Hawaii. J. W. SMITH, — Koloa. Kauai.
HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe, A DR. JAYNE.
            HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Naio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila ma ia mai e ae kekahi, e like me ka lepo pou, nalulu, pehu, uleule, a me na mai e ae.
            O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.
            Eia hoi kekahi. O ka laau ka pono keia i ka pau pilikia i ka wela o ka houpo: i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu; i ka nalulu hoopailua; i ka pono ole o ka mai wahine, a me na nea like.
            Penei no e inu ai i ka laau hoopaia Naio me na Koe.
            Ina no kamalii, e haawi aku i hookahi kupakolu o ka paua ki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki eono, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka na kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ka o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huiia me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono oe elima inu ani i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.
            E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,
JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.
            He laau maikai a oluolu hoi kela no ka Hi, ka Nahu, Nalulu. Wela o ka Houpo, Haoa, Huapailua wale, Luai, Luai moku. ono olo i ka ai, Nahu me ka awe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.
Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia hana.
            Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi hiki i ka iwakalua ka pono.
            Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a akaa a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.
            A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku. (a like a like me ka wai me ka laau,) a pela e inua ae ai. Ekolu, eha, elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.
            I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ina ua kumu kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau hua'ale Ola. a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i kumu e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia laau hoopaa hi.
            Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau, a pau a i ka luaiia, e hanai hoi aku no e like me mamua; a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.
            Aohe a makou mea e noi aku ai i ka ka hui uku hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na Laau Kunu a Kauka Jayne, i hoike aku ai i ke oia o na mea a pau i hoakakaia oa kana mau laau. Ua hooia, a e hiki ana no ke hooia i ka mai KUNU, NAHU, a me ke ANU, a me na mai e ae no hoi he mai wale ; a o na mai Hukii no ho i ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou o ka poe i mai la.
HE KUHA KOKO ANEI KOU?
HE KUNU ANEI KOU?
HE EHA ANEI KOU KANIA-I?
HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE?
AOLE ANEI HE KUNU OO OU ? AOLE ANEI OU MAI KUNU? AOLE ANEI OU MAI NAENAE? AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma? AOLE ANEI OU KUNU KALILI? AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?
            A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola o ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
MAI o ke Ake!
Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.
            (O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)
            He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne. he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe ae ke mai i nele ka makekemake i na laau hoonaha ; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino ; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa ua make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi i na Huaale Naha, alaila, ola no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka Huaale Ola a Dr. Jayne.
            Me ka hiki ke hoola'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no
ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka puu waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.
DISIPEPESIA.
            (Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.) O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka hooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke ola ke inu pu ia ka Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko a hoopau KAIO me na KOE A Kauka JAYNE, e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau.
NO NA MAI MA KE AKE, MAI LENA,
MAI MA KA OPU HANAWAI, NA MAI WELA, KA HAALULU,
KA MAI O KA ILI, KOKO INO,
MAI NALULU,
PAA O KA LEPO, MAI KUNA,
MAI WAHINE, a me ka MAI HOOPAILUA.
            Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai PUHA, ALAALA, KAOKAO, PUUPUU, PEHU, KUNAKUNA, Hanene, Lolo, na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino mai no i kana LAAU HOOMAEMAE KOKO.
162-1y