Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 12, 23 March 1865 — He Olai. [ARTICLE]
He Olai.
Ma ka hora 1 o ka po oka la 3 o keia mnlama, aia hoi heolai ikaika ka i ike ia ma na wahi a pau o ka Mokupuni o Hawaii, a ma Oahu nei no hoi; a pela loa aku la no hoi paha ma kekahi mau Mokupuni aku o keia pae moku, aole nae maopopo !oa ia ia makou, no ka mea, aole i loaa inai ka lono mai kekahi mai o ia mau Mokupuni, ke lana nei ko makou mau manao e lohe ia mai ana no, he olai no paha ma ka Mokupuni o Kauai. O ke keu keia o ke olai ikaika i ikeia ma •keia Keneturi (haneri inakahiki.) I ka nana aku, he keu aku ka ikaika ma ka aoao hikina o Kau, ma Keaiwa, oia no hoi kahi o Kau i kokoke loa aku i ka Luapele o liilauea, a mai laila hoi makou ī poloai ia mai ai, a lohe ai i keia mea kupanaha " Na kekahi kamaaina" o Waimea, Hawaii i kakau mai.—Penei. " Ka nuhou okalakala oia ke olai i loaa mai nei ia makou, i ke kakahiaka o ka Poalima la 3 o keia malama, he 15 minute mamua aku o ka hora 1 ma ke ano ikaika maoli o ke olai. Ua nui ko makou mau makahiki aole upe i ike ia kekahi olai e like me keia, hookahi wale olai ana e like ai me keia, iloko nae o r.a makahiki he 27. £lua wnle no mau hoohakui maopopo ana i ikeia, o ka hakui hope ana iho nei nae ka oi o ka ikaika i ko ka mea mua. Ke heie la na aoao a halana, a he mea pioleke ia o ka manao i ka hoepeii ia o ka hiamoe, a nolaila ao!e e hiki ia'u ma ka aoao hea la o ke Panana kona hiki ana mai. AoJe no hoi leo haalulu i loheia aku e a'u, o na mea a'pau e hiamoe ana ma ko makou wahi lai ku, ua puoho ia lakou mai ka hiamoe mai." Ua kokuH mai o Rev J. D. Parisa o Kona Hawaii penei;—Ua loohia iho nei inakou i ke olai weliweli loa, a'u i ike ole ai inamua, ma ka po o ka Poaha, i ka hapalua paha o ka hora 12 o ke aumoe. Nui na pa pohaku i hiolo ilalo ma na wahi no apau o Ko* na. O ko makou hale no hoi, i hanaia me na leau nui ua naka nae ka hale, i ka ua mea he ikaika launa ole o ke olai, me he hale Ia i hanaia me na laau liilii. " Nana mai no oia i ka honua, a haalulu iho la ia. Hoopaa mai oia i na mauna, uwahi ae la lakou." Ua kakau mai no hoi o Rev O. H. Gulika o Waiohinu- Kau :—Ma ka hora 1 o ka po o ka la 3 o keia malama, ua loohia mai makou e ke olai ikaika i ike ia i keia mau Kau. A ua hoohikiieie ia ae ka lehulehu o Waiohinu. O ke keu aku no nae o na mea ano e i haiia mai o ko Keaiwa ma Kau. Ua kakau mai ko makou hoa kakau palapala penei : Ua hoala ia ae makou ma ka hora 1 o ka po, mai ko makou hiamoe ana e ka ikaika lua ole o ke olai a makou i ike ai. 1 kuu manuo ana ua oi aku mamua o ka minule, ka hoonei ana o ka honua e naka ana ka hale, me he mea la e lawe ia ana ka hale mai ke kahua ae. E nakeke ana na puka aniani, a me na puka komo, helelei na omole ilalo, i ka Qana aku he leo haalulu iloko o ka honua, malalo pono ae no o ko makou hale. Mahope iho, o ka hakui ino ana, ke emi malie aku la no ia o ka ikaika a hiki i ka pau ana. la makou e komo k&pa ana, lohe aku la makou he leo, me he mea la e upai ana i na aoao o ka mauna, mai loko mai, a pela ka haalulu hele ana mai ilalo a hiki i o» makou ia, o ka naka hou mai la no ia o ka honua, 0 ka loaa hou iho la no ia o makou i ka naka ana, el|ma no hoi naka ana; mainua o ke owehewehe ana o ke kakahiaka. Ma Kaluapele he pouli malaila, aole malamalaana e Jike me ka mea i ike pinepineia." Aia kekahi kanaka kahiko eleu o lakoba kona inoa, nona na makahiki i aneane aku 1 ke 80, oi hoi ka mea lawe ieta mai Waiohinu a i Hilo, ua aneane e 80 mau mile ka loa mai Hilo a i Waiohinu, he keua ke ahonui. He luna ekelesia no oia no Keaiwa. E loihi e pono ai kona noho ane ma ka pono a me ka heluhelu ana i ke Kuokoa. •O ko makou hoa kakau palapala o Keaiwa. Ua hai mai oia penei. «♦ O lakoba a me kekahi kanaka e ae, ua ala e no iaua "e heiuhelu ana i ke Kuokoa" i ka wa i olai ai. Olelo mai oia o ka mea mua, he halulu nui a manao iho la laua he Hekili, alaila o ka nawele malie mai la no ia o ka nukauaka ana o ka honua, a o ka hele mai la no i.i i ka nui loa, aole o kana mai, a 41$* no hoi
jae kinohi, pela no hoi kn hop?na, i ke * fn ī mnlie ana. iMa kona mnnao ana ua oi ai,n namua o ke 3 a 4 paha mau niinuie o ke olai ana. I mai oia aoie olai e ltke me ke<a ka ikaika, ana i ike ai mamua kabi wa!e no keia, he nui wale no na olaiana mamua aU oei aole he ikaika e hke me keia. I t u:i. no hoi oia, mamua aku nei t>a kahe a mai ka pohaka hehee maluna o ka pahoehoe, malalo aku o lakou me ka halulu no o ka honua aole he ikaika, aole no hoi he loihi 0 ka manawa o ke olai ana mai ke ao a po lakou ike ana 1 ke kahe a ka pele.'* Ke paulele nei inakou i ko makoa maa nmkamaka ma ka Mokupuni o H»«ratī ( no ko lakou hoolako aaa mai ia m&kou i na moi kupanaha malaila, oia ke olai, a me ka ha-i a ka pele, o ka poe no nae o Kaluaop.-u?. He mea maopopo no t o na hua o ka honu», e hana ana no ma kona aoao iho a hiki i ka ili honua.