Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 14, 7 April 1866 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

No na Makuahine mea keiki.-Helu 5.

NA KULA NO NA MAKUAHINE I KA HANAI ANA I NA KEIKI.

            E malama loa i ka oukou mea i manao,a i hoomapopo ai.

2. E like me ke ano o ka manao o ka makuahine, pela no e maikai ai, a e ino ai ka waiu. Ina he inoino na manao, ino no ka waiu, a ma ke ino ana o ka waiu, e pilikia ai na keiki.

            Mai kaumaha ka manao o ka makua e pono ai. Hele aku oia e ike i ka mai o kona makuahine ponoi, ua loaa i ka mai huki. A pau kona ike ana, hoi mai oia ma kona hale me ke kaumaha loa o ka manao, no ka mai o ka makuahine; a hanai koke iho la no oia i kana keiki i ka waiu. Loaa iho la ua keiki nei i ka mai huki, aole l@ e oluolu iki ai, a i hoopale maoli ia ke ai ana i ka waiu o ka makuahine ka mea i oluolu iki ai.

            Mai hopohopo ka manao. Aia he wahine opiopio ua hanau i ke keiki, ua pe-

pehi ia e ke kane on a rama. Hoopiha loa ia oia e ka hopohopo. Ia wa no, hanai waiu aku la oia i ke keiki e like me ka mea mau. A i ka po ana iho, o kahi no ia o ke keiki, a i kakahiaka ana ae hoi o ka luai no ia a pau loa kahi mea i  ai ai, a ma ke awakea o kahi la ae, loaa ua keiki nei i ka huki. A iloko o na la elua paha, o ka malo loa no ia o ka waiu o ua wahine nei. O keia mau mea a pau noloko wale mai no ia o ka makau o ka makuahine.

            Aole pono o ka pihoihoi o ka manao, o ka makuahine e hanai keiki ai waiu ana. Aia no hoi, he wahine mea keiki, he kane kana, e hakaka ana me kakahi kanaka. Ua alu pu aku ka wahine i ke kamaka i hakaka mai i kana kane, a ua lanakila. A mahope iki iho o kona hanai waiu ana i kana keiki, o ka hanu paupauaho mai la no ia o ke keiki, a he mau minute mahope mai, oak make loa no ia. O ka waiu o ka makuahine ia wa, ua awaawa, no kona ulu puni i ka huhu.

            3. Ina he mai wahine ko ka makuahine e hanai waiu ana i kana keiki, a hala ka malama, ua pupaia ia mai ana e na Kauka haole, he mai "malama." O ka waiu o ka makuahine ia wa ua ane ino, a nolaila, he pono loa ka hooki i ka hanai ana i ke keiki me ia ano waiu. He hiki no i ka makuahine ke ike i ke ino o ka waiu, ma ka uhane, a me ka luai o ke keiki i ka waiu; no ke ano howai o ka waiki i ka wuiu; no ke ano howai o ka waiu. Aka, ina i hiki ole mai ka mai malama, a hala 6 a 7 paha malama mahope iho o ka hauau ana o ke keiki, alaila nole he olelo ana malaila.

            4. Ina e hapai ka wahine e hanai waiu ana i kana keiki, alaila, aole paha pono i koe o ka waiu, a o ka ukuhi ko ke keiki pono.

            5. Aole pono i ka makuahine ke hanai waiu i ke keiki, a nui loa na malama. O kekahi poe makuahine, hanai no i na keiki a loihi loa, i mea e hapai ole ai. Aole pono ia hana, aole kau ka waiu, a ino no hoi mahopo iho o na malama 8 a 10 a 12 paha. I kekahi mau manawa, eike no oukou i kekahi keiki liilii i hani waiu ia e kahi makuahine, nona ka hanau keiki ana i na malama he nui mamua aku. Wiwi ia keiki, a me he ano keiki kahiko la ke nana aku. No ka lawa ole o ka ai a ke keiki ke kumu o ia wiwi ana, no ke kupono ole no hoi. O ka waiu o ka makuahine, ua howai loa, aole io, make ke keiki i ka pololi. E aho loa no ka ukuhi i ke keiki me ka imi i ka ai kupono.

 

Loaa i ka eha a ka Pauda.

 

            E KA NUPEPA KUOKOA E : ALOHA OE :

Ma ka Poakolu, la 21 o Maraki, loaa i ka eha a ka pauda, o Kalihilihiokala Kaikuahine, ma Paa, Koloa, Kauai, oiai e hoomakaukau ana oia e kii i ka pauda a kona kupunakane. (Hookaaku) a lawe a hookomo iloko o kekahi poopoo pohaku, me ka hooikaika o kana upamakani i ke puhi i ka ahi; aia nae, sole i ike ia kekahi eheu o ka enemi ahi e hakaka ana me pauda. Aia nae, ua palu mai ke alelo o ke ahi a me ka pauda, ua ma nia ka papalina akau, a ua kulaiia ke ike a ua maka. (aneane makapo.)

            He keiki opiopio no keia i oleoia maluna, nona na makahiki kiai honua he 10 a keu'e paha ke ole au e naku poeleele. E na keiki opiopio i like pu me keia keiki i makailio ia ae nei e kakou maluna, mai hapai oukou i ka pohaku no kona hinuhinu, a olokaa pu oukou i ke one o Kahualoa, aole hoi i ka pauda no kona ano ole ke nana iho, aka, in a e launa aku kekahi huna ahi me ia, o kona manawa no ia e kipi mai ai ia oe, a looia koke ia iho la oe e ka poino i manao ole ia. Ke hoi nei ko ka noe o Koloa keiki, ke hulei mai nei ka Makaahuena, ka makani kulai hale o keia aina. Me ke aloha. J.W.G. KAIA Maunahui@, Kauai, Mar.30, 1866.

 

Ka Nupepa Kuokoa

Honolulu, Aperila 7, 1866.

Na Kula.

            E nana kakou i ke ano hou o na kula aupuni i keia wa. Aole e ole ka ike o na kanaka ano noonoo a pau e noho nei, i ke ano okoa o na kula i keia wa, a me ke ano okoa o ka wa e noho ana o Limaikaika i poo no ka oihana hoonaauao.

            I kela wa ua kohoia na kanaka e noho pono ana, a i  ikeia ka makaukau ma ka oihana kumu hula.

            I keia wa hoi, he ano e no ka hana ana.

            Eia ka rula o keia wa, i hoolaha ia'i ma ke Aoukoa, Mei 1 1865. Penei, "Rula kuhikuhi no na lena kula a me na kumu hula."

            "Rula 4. O na kumu ao a pau, aole wale o ka poe e noho ana me ka maikai, a me ka on a ole, a me ka makaala, akahele ma kona wahi i noho ai, a me ke ao hoi i na keiki malalo iho o kona malu me ka oluolu, aole noe me na mea pono ole, aka, ua kauoha paa ia aku hoomaopopo me ka makaala ma ka hoomaemae ana i kona a i kana pa a me ka halekula, me ka maikai a me ka pono, a e makaala hoi me ka malama ana, i hanaino ole ia ai na paia, na ipuka aniani a me na lako o ke kula, e na kamalii, a e ao pinepine ia no hoi na keiki e noho maile me ka maluhia, ke maemae, a me ka mikioi o ka noho ana. A o ka lepo a me ka pelapela o ka hale kula, he kumu no ia e hoopau ia ai na kumuao, e like me ka hoopau ia ana kekahi hemahema e ae o ka ao ana."

            I ka wa mamua aku nei, ua manao nui ia ke ano o ka noho ana o ke kanakai manao ia no ka oihana kiekie, o ke ao ana'ku i ka lahui hou e ulu mai ana. I keia wa, aole wale o ka poe e noho ana me ka maikai me ka on a ole, e koho ia i mau kumuao.

            Aloha ole ia na uhane o na keiki a kakou. Aloha maoli ia na pohaku , na papa na paia, a me ke pena, a me na aniani o na hale kula.

            E i mai paha oe; o ka rula wale no paha kela; Malia paha aole io no i hana maoli ia pela.

            Ke hai aku nei makou, ua malama ia no keia rula. A ua ike no makou i kekahi kumu kula i hoopau ia ma kana oihana, no ka hoowalewale ana i kekahi haumana ana, a me ka hoohaumia ana iaia.

            Koi hou ua kanaka moekolohe nei e hoonoho hou ia oia ma ka oihana kumu kula. Aole nae i ae ke Kahukula o ia apana.

            Ma ia hope mai, hoopuka ia ua mau rula kamahao nei a ka Papa Hoonaauao i hoolaha ai, e i ana, "aole wale o ka poe e noho ana me ka maikai;" e hooliloia i mau kumu kula.

            Hoopau koke ia ke Kahukula mua, kohoia he kahukula hou, a ua hoihoi ia ka mana hookohu kumu kula i ke Kahukula nui.

            A no ka ike ana paha o ke Kahukula nui a kakou, he kanaka malama pono i na paia, ua kanaka moekolohe nei, nolaila paha ua hoonoho koke ia ua kanaka inoa maumia nei i kumukula.

            Aloha maoli ia na paia o ka hale, aloha ole ia na uhane o na keiki.

            Hookahi mea i maopopo i ko makou noonoo ana i ke ano nui a me ka manao o ka Papa Hoonaauao i ka lakou mau hana ano e, a me na hana lauwili a lakou e hana nei ma na kula.

            Ke makemake nei na lala haole o ka Papa Hoonaauao e hookahuli i ke ano hoomana, o ka hapa nui o na kanaka o keia aupuni. E hoopio i ka hoomana Euanelio, oia ko lakou manao nui.

            Ke hoomaka liilii nei lakou e hookahuli loa i na kula, a e hoolilo ia lakou i alanui, kahi e alakai ia aku ai ka hanauna hou e ulu mai nei ma ka hoomana hou, a keia Lahui holookoa i makemake ole ai.

            Nani ka maalea o ka lakou hana ana. Hoolaha mai ma ka rula akahi, "ke papa loa ia aku nei, aole e hookomo iloko o ma hora kula." Papaia ka pula ana o na kumuhula ilokok o na kula a lakou, alaila haawi ia mai he mau pule i pai ia ma ka pepa, o oia ka pule i ae ia.

            Ku pule ka i pai ia, a i haku ia e hai, oia ka i ae ia.

            Ua ike no kakou i na anau hoomana nona na pule i pai ia , a i haku ia e hai. Oia ka hoomana Katolika, a me ka hoomana Katolika i hooponopono hou ia, na hoomana puna hele elua a ka Papa Hoonaauao o keia wa hou. Aole o makou hoohalahala i na mea i puleia ma keia pule i haku ia no na kula. Aole nolaila ka makou i olelo ai. Eia wale no, o ke kau kanawai ana no na pule, a me ka haku ana mai i na pule no maou, ke hana kue maoli no ia i ka aoao hoomana Euanelio. Ke kukulu ia nei he hoomana Aupuni no keia Pae Aina, E like me ia i hana ia ma Bertania, a me na aina Katolika.

            Eia hou ke papa loa ia nei ke ao ana i na mea pili i kekahi hoomana ma na kula. Aka, ua ike makou i ka Poalima iho nei, ua pani ia na puka o na halekula a pau o Honolulu nei, e ao ia na keiki o keia lahui e malama i ka Poalima maikai.

            I ko makou heluhelu ana i ka ke Akua olelo, aole i ike ia malaila he Poalima maikai kekahi, i oi ae kona maikai i ko kekahi Poalima e ae.

            Heaha la keia mea hou, akahi a kuakala ia ma na kula Aupuni a kakou? Eia he la Hoano keia a na hoomana Katolika a i elua e malama ai.

            No ke aha la e kukala mai ai ka Papa Hoonaauao, me ka leo nui; "ua papa ia ke ao ana i na mea pili i na hoomana," alaila hoomaka koke ae i ke ao aku i na pule i haku ia ai, a i kakau ia e like me ka hana ana o kekahi mai aoao hoomana; a me ke ao ana aku i na keiki Hawaii ma na kula, e malama i na la hoano o kekahi mai aoao hoomana, i kukuluia mamuli o ko lakou mau manao, i loaa ole maloko o ka Baibala.

            I mai ka Papa Hoonaauao "ke papa loa ia aku nei, aole e hookomo a e ao aku i na mea pili i kekahi hoomana" ma na kula, a ke ao ia nei e like me na mea i hai ia maluna. Maalea no!

No ka Nupepe Alaula.

            Iloko o na pule mamua iho nei, ua hai akea aku makou imua o ka lehulehu, e hoopuka ia ana kekahi nupepa kamalii ma Hawaii nei, e O. H. Kulika. A i keia pule, ke puka nei ua nupepa la, a oia no hoi ka hooko io ia ana o ka makou kamailio ana.

            O keia nupepa, he pepa io no e kupono ana no na kamalei Hawaii, i ao ia a makaukau ma ka heluhelu ana, aole hoi no lakou wale no, aka, no ka poe no a pau i komohia e ka makemake e hoonaauao ia lakou iho. Oiai, iloko o na makahiki i kaa hope aku nei, ua pai ia he mau nupepa he lehulehu wale, a iloko o ia hoolaha. ana i na nupepa, me he mea la, ua pii ae ka naauao a me ke  akamai iki o kekahi poe.

            Ma na aina naauao o ka honua nei, e mea keia i manao nui ia, oia hoi, ka hoolaha ana i na nupepa, a oiai o kakou kekahi e komo pu aku nei i ka imi nui ana i keia mea he ike, nolaila, aole no paha oukou e nonohua ana, a pi iho hoi i ka hookipa ana mai i kahi makamaka opiopio o kakou.

            O ua nupepa la a makou e kamailio nei, he pepa e puliki aku ana i na kamalii opiopio o kakou, e malama i ka pono lani, aole hoi ia lakou wale, aka, ia kakou no a pau loa mai ka hikina a ke komohana o na mokupuni Hawaii nei. He nupepa keia e hoopiha ia ana i na olelo e pili ana i ke alakai ana i ka Lahui Hawaii i ka pono Karistiano.

            E hoonani mau ia ana kona mau aoao i na kii ano maikai loa i ike ole ia e kakou mamua, a e kinohinohi ia ana kona mau kolamu i na manao ku i ka hoopono a me ka oiaio. Ua hiki mai nei na kii no kona mau aoao, a e olioli ana, a hauoli no hoi ka poe opiopio ke ike iho i na wai hoolii o ka nani a me ka iini.

            O na luna o keia nupepa, o na kahu ekalesia no o ka aoao Euanelio e noho ana ma na kihapai o lakou iho, a na lakou no e paipai aku i ka lakou mau keiki, a me na kanaka e noho ana ma ko lakou mau apana iho. Nolaila, e hooikaika oukou e hoolaulaha ae i keia wahi nupepa me ka holo mua.

            Nolaila, ke koi nei makou i ka lokomaikai o na io ponoi a pau o ko Hawaii nei, e lawe, e hookipa i ko lakou wahi makamaka, mai ka poe o luna a hiki ilalo, ka poe nui a hiki i ka poe liilii, mai ka ili ulaula a hiki i ka ili puakea o na aina e, oiai, he wahi hapaha wale iho no kona uku makahiki, a me hea la aole no hoi e nele loa ana kakou i kahi hapaha ole. A no ko makou mahalo nui i ua wahi pepa nei, ka pai nei makou i kekahi o kona mau mele.

"KE ALAUALA."

1.I ka wa mamua 'e nei.

Ka wa hoomana kii,

Ka wa hupo,

Ua ikea ole ia'i,

Naauao e ola'i;

I keia wa loaa nae

Na pono hou.

2.O Lama Hawaii,

Ukali koke ae

Ka pepa hou,

O Nonanona no:

O kona ano mau

Ka hoonaauao

I ka poe @.

3. A haawi wale mai

Na kumu alakai,

Elele hou:

Mahope loaa mai

Ka pepa nui ae,

I kapaia o Hoe,

No ka põe i @.

4. Hala'e ka kau maikai,

Ka wa o Hae Hawaii,

Ua ano hou :

Imo ae Hoku Loa,

Paio ae kuokoa,

Haki ae Au Okoa,

No ka põe i @.

5. I keia wa maikai,

Hoopuka ia mai,

Ke alaula hou :

He pepa liilii no.

He pepa no makou.

Kamalii mai o a o.

Huro' huro'

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

NAWALIWALI.- Ua lole mai makou ia H. M. Wini i ka nawaliwali loa o S. M. Kamakau. Aloha ino.

HE MAU KU. -Ua loaa mai he mau kii hou no ke Alaula mai Amerika mai, he 140 ka nui. He mau mea keia e nani ai ke Alaula, a he mea no hoi e hauoli ai na keiki i ka ike iho i na kii.

KU I KA LU.-Ma ke ahiahi o ka Poaono i hala'e nei, ua ki aku ka haole kahu kaa o ka Pepee (Ward) i ka manu ku, lele nae kahi lu, a ku ka waha o kana wahine?

NO KAALAEA.-Ua poloaiia mai makou e P. W. Kaawa o Pauoa, i ka hana hou ia ana o ke alanui o Kaalaea. He mahalo ko makou no ka hana hou ia o na alanui, he mea no ia e holo ai ka hana, o ka nani o na wahi e hele ai.

            Ua hooulu ia ma kekahi mala ma Honolulu nei kakahi kapiki i oi loa o ka nui. Ua kaupaona ia, a ua hiki aku i ka ehiku paona a me ka hapa ke kaumaha.

            Ke lohe ia nei, ua kokoke hiki aku i ka elua haneri tausani dala i akoakoa ma ka waihona o ka oihana aupuni. Ke lana nei ko makou manao e paa pono na uapo alanui, a pela'ku.

            Ma ke ku ana mai nei o kekahi moku mai Nu Ladana mai iloko o na la he 129, ua lawe pu mai o ia maluna on a, he mau waiwai e pili ana no na moku no kekahi o ko kakou haole kalepa, oia o C.A. Williams.

            KA AIE O KEIA AUPUNI.-O ka aie o keia wahi aupuni Hawaii, aole i oi aku mamua o akahi haneri kanalima tausani. O ka aui o keia mau dala, ke uku ia nei i ka poe i hoopaa mai ma ka eiwa hapa haneri ka uku hoopanee no ka makahiki hookahi.

            MAKE AKU LA.-Ma ka Poaono, Maraki 24, make iho la ma Honolulu nei o E. Heydon. He mai ma kona ake ka mai i make ai. He mai ma kona ake ka mai i make ai. O ka loihi o kona ola ana, he elima makahiki. He keiki mua ia na Mele katina Heydon. Ua haalele iho ia i kona mau makua e noho ma ke kanikau nui nona.

            O ke kahunapule hea la ka ke Au Okoa e olelo nei i ka pule ole i ke kupapau? O ke kahunapule Pope paha, o kekahi mau kahuna e ae paha? Nolaila, ke hoopololei nei makou i ko makou makamaka, e akahele ma ke alakai ana i kona Lahui ma na olelo apuhi a epa hoi, o piha loa mai auanei i ka hoopunipuni.

            UA PAA KA HALEPULE MOREMONA.-Ua lohe wale mai makou, ua paa ka halepule hou o na Moremona ma Laie. E na makamaka e ao oukou i ka poe e olelo ana; eia ke ola ma keia hoomana. E noonoo pono loa no ka pono ma ke mea ku i ka pono maoli, oiai aole he poe honoholona kakou e ike ole i ka pono io.

            HE HAWAII,  UA HALA AKU LA.-Ma ke u ana mai nei o kialua. Hokuao mua iho nei o kakou, mai kekahi mai o na mokupuni lepo manu mai, ua haiia mai ia makou ka lono kaumaha, ua ki pu ia kekahi kanaka kumahahiki o ia mokupuni. No ka hoohaunaele paha, no ke aha la? Eia no ua kanaka la ma Honolulu nei.

            KA HOTELE O KA LUAOPELE.-Ua hai mai kekahi haole i hele aku i ka makaikai ia Kaluaopele, i ko lakou mahalo i ka Hotele malaila. Aneane e $5.00 ka uku o ka la o ka mea hookahi ka noho iloko; 5 keena, elua keena ma kela aoao keia aoao, a hookahi keena waenakonu, oia ke keena hookipa.

NO KA POULI ANA IHO NEI O KA MAHINA.-Ua hoike mai o K.L. Pohinauakea o Waihee, Maui, i ka pouli ana o ka mahina i ka po o ka la 30 o Maraki i hala ae nei. E kuhi ana paha o ua o Pahinauakea, malaila wale no ka pouli ana, ia laha loa ae ia ma na wahi a pau o ka hoonua nei.

            LAI NO KA HOI KA PAHU MOENA.-I ka hele ana'ku nei o kekahi o ko makou mau hoa, ma na pali Koolau; a hiki ma Laile, ike aku la oia i kekahi pahu moena lauhala; ua ulana ia a like me he pahu lole la, o na ano no o ka pahu laau a e ao. E lawe ia mai i Honolulu, ina ua lilo i ka hoike mea hou o Parisa.

            HAOHAO LUA KA HOI.-Ia makou e hiohio iho ana e moe  ma ka hora 10 o ka po Poakahi iho nei, aia hoi, ua hoohakui ia mai ko makou hiamoe e ke kani a ka ohe a me ka pahu e kani hele ana ma kekahi o na alanui o ke kulanakauhale nei, a hoomanao ae la makou i keia wahi mele penei: "O kuu hiamoe, ua nanea. Nahua e ka ukulele." O ka mua keia o ko makou lohe ana i ke kani a ka ohe a me ka pahu mahope iho o ka haalele iho o Lan@.

            KUE IA.-Ua loaa mai ia makou ka P. K. Makanihoolua palapala o Wailuku, Maui, e kaeko ana i ka hoike ana a Iolama Kaipu, "i ka on a o kanaka o Kahulimana. Wailuku. Maui. i ka pinika, ame ka puu o ka lae i ka maikai."

            PUIWA A HIKILELE.-Ua puiwa a hikilele makou i ka po Poakahi iho nei, i ka ike ana aku he lapalapa ahi nui ke a-a mai ana malalo iho o kekahi wahi puu uuku o Puowaina. Ua manao kuhihewa makou o kahi hale kamaaina la e ku mau nei no iluna o kahi puu, eia ka aole. I ke ao ana ae, nana aku no makou, e hamama mai ana no kahi ipuka.

            HILAHILA.-Ma ke awakea o ka Poakahi i hala'e nei, ua maalo ae kekahi poe wahine o ko lakou nui, hookahi mea kipalale no ka on a loa i ka wai luhi o ke kino, me ka namu aku @ ka haole, make e hoi makou i ka hilahila, i ka nana ku ; ua hele a pau ke ano kanaka, a he ano pupule no ka iluna. E na wahine a pau loa, mai inu i ka rama a on a, hele iwaho e namu ai paha ; a i ole, e hana'i paha i ka mea kupono ole.

            HE WAHI NANAO MAHALO.-Ua hookui ia mai makou e ka manao mahalo no kekahi mau keiki kupa o ke kulanakauhale o Honolulu nei, oia hoi o J. Maluaikoo, a me Kanakaole, no ko laua mau mea hoike, i haawi ai ma ke Keena Kalaiaina, no ka hoike nui o Parisa. He nui ae no kekahi poe e i haawi i ko lakou mau mea hoike, he haole nae, he poe ua maa i ke ano oia mea. O na Hawaii paha ka kakou e mahalo nui ae.

            HE MAU WAHI KEIKI AIHUE.-Ma ka Poakahi iho nei, ua aihue ia e kekahi mau wahi keiki liilii, he eke dala ma Waikahalala na ka haole. A maloko o ua eke dala la, he haneri kanahiku kumamakolu dala. Ma ia manawa koke no, ua loaa koke ua mau wahi keiki la, a ua lawe ia mai maloko o ka Halewai, a eia laua ke hoopaa ai ala. Limalima e no keiki a kanaka i ka wa liilii. Nohea mai la ka aihue ana i ka wa kupono ole ia hana?

            KA LEDE HANOHANO.-I ka wa a na kukuna o ka la e pa hulili ana maluna pono iho o ke kulanakauhale alii o Honolulu nei, aia hoi, ike ia aku la kekahi o na Lede Hanohano, oia o Lidia Kamakaeha Dominis, me kona mau ukali, e kainapu holo mai ana maluna o na lio mai Waimanalo mai. I ka ike aku, ua hele wale a ulumahiehie i ka pa mau ia ana mai paha e ka makahi kapa o ka nuku o Nuuanu.

            MINAMINA I KA AI HANAU.-Ma kekahi wahi o Koolau, Oahu, ua lilo ka hapanui o na loi kalo i ka hoomaloo ia i wahi kanu ko, kulina, pinaki, a e nalo ana paha na kalo ma ko lakou mau wahi. Ina pela io, ehia mea aloha o ka nalowale o ka ai hanau ma ia wahi. E na hoa o keia wahi i oleloia ae la, mai hoonele loa i ke kanu ana i ka ai hanau, ia oukou hoi ka olelo paipai, kamau wale mai hoi lakou la ae.

            AINA O PALESETINA.-Ke hoomaka nei makou: ka hoopuka ana ma ko kakou nupepa Kuokoa, i ka moolelo o ka aina o Palesetina, ka aina kaulana i ike ia maloko o ka Baibala. Aia ma ka Helu 13 o ke Kuokoa, ka hoomaka ana mai. A in a e lilo ana keia hoopuka ana i mea e naauao ai na makamaka o ke Kuokoa, i ke ano o keia aina, aluila pomaikai ka luhi.

            HOOHUI IA I MAU IO HOOKAHI.-Ma ka po e ka la 30 o Maraki i hala'ku nei, ua hoohui ia o J.S. Walker, kekahi o na haole kalepa waiwai o Hawaii nei, me ka pua pikake aala a Mcintyre o Honolulu nei, he kaikamahine hanau a ke one kapu a Kekuihewa, e ka Rev. E. Corwin. Maloko o ka hale eehia o ke Akua ma ka halepule ma Kaukeano kahi o laua i lawe ai i ka berita mare imua o ka lehulehu. I ka nana'ku ia laua, ua hoouhi ia maluna o laua na kaomi pumehana o ka nani hiwahiwa.

            HIWAHIWA LUA OLE.-Ia makou i komo aku ai iloko o ka Hale Hookolokolo ma ka Poakahi iho nei, ka la hoi i wehe ia ka Aha Jure, aia hoi, ua komohia iloko o makou ka manao mahalo loa, i ka ike ana'ku i ka Kalaunu o ka Moi e kau ana maluna ae o kahi o na Lunakanawai e noho ai. Malalo iho o ke Kalaunu, ua kahikoia i ke palu kilika lihilihi e kuwelu ana. I nana'ku ka hana ma ka Akau, e kau ana ke kii o ka Napoliona o ka Pakipika. Ma ka aoao ae hoi ma Ewa, e kau mai ana ke kii o ka Hiwahiwa Kapuaiwa Aliiolani Kamehameha V. O ka mua keia o ka hoonani ia ana o keia hale, a oi ae mamua o ke au i hala.

            HE HOOKIPA MAIKAI MA HALAANIANI.-Ma ka napoo ana aku o ka la i ka Poalua iho nei, ua haawi ae ka Maj. Moehonua, he wahi aina ahiahi ma kona home Halaaniani, a malaila no ke Col. D. Kalakaua. Ua kono aku oia i kekahi o na haole o na kai ehuehu o Mareka, e luana pu mai me ia ma kana papaaina, a @a komohia iloko o makou ka mahalo, i ka ike ana aku iaia e hookipa ana i na malihini o na aina e. I ka pau ana ne p ke paina ana, ua hookomoia mai o Mrs. S. Kauahoa, e mele mai i kekahi o na mele kaulana o Hawaii nei. Ua mele oia me ke kokua ia e kekahi mau iwa o ke Kaona nei. ua hai mai na malihini, ua komohia laua e na manao mahalo lua ole, no ka lohe ana i ka Hawaii e mele ana e like ma na haole.

            Ma ka mokuahi @ nei, o kekahi mau haole o kakou @ ee pakeke, oia o Hanale@ H. W. S@ Kauka Poalomaka a me kakahi @ e iho no hoi o kakou.

            He omaimai ko ka mea H@li, i keia mau la e noho ia nei. N@ mai no paha o ke alina o ka @ paha. Ke lana nei nae ko makou @ oluolu ae ana no ia.

            HALE KUPA PAHU HOU.-O ko @ mau no hoi, o ka imi no i ka hana @ ka noho ana. Ua huaia ae nei ka @ nei manawa o ka Hale Luina a @ Hotele, i hale paahana e lo@'i kahi @

            KULA SABATI.-Ke pii mau ae @ huahua o na haumana Kula Sabati@ hi i malama nuiia ai keia mea nui. a@ waiahao i kei Sabati i hala iho nei @ a oi ; a o ko Waialua. he 250 ka @ haumana. Nui ko makou mahalo@

            MAKE I ALOHA NUHA.-Ma kalua@ Kaneohe , Koolaupoko, make o P. Hoe@k. i ke 30 o kona mau makahiki. Ua @ ia oia ma Puumaaiai, Kaupo, Maui H@ a make oia ma keia la 3 o Aperila. makahiki e kuoe nei. Ua loihi no k@ la i mai ai, a ua hoi aku oia me ke @ ka mea nana i hana ke kino a me ka @ O ka u me ka minamina ka na kini @ ho mai la. Aloha ino. J. W. K. L.

            KA OI O KA MOKUAHI MAMUA O KA @-.Ma ka la 30 o Maraki aku nei, ua @ ke kialua Rukini Olgamai Kapala@ Ua haiia mai ia makou, ua hanalei ua @ la ia Kapalakiko ma ka la 7 o Maraki no hoi ka la i holo pu mai ai me i@ aka, ua ku e mai ka mokuahi iloko, @ he 11, a o ua moku nei hoi iloko o ia @ 20 a keu ae. Ma ia kumu i akaka @ ka pomaikai o ka mokuahi mamua o @ ku pea.

            KA HAKU KAMALEI B. PAUAHI.-O @ hi o na Kamalei Haku o kakou, oia k@ Hanohano B. Pauahi Bihopa, ua ho@ nei maluna o ka moku mahu Ekake @ poni, a hala loa aku paha ma na mok@ Hikina. O kana kane kekahi i hele @ nei me ia, oia hoi ka mea Hanohano @ Bihopa. Ke lana nei ko makou @ malama ia ana no laua ke ka mea @ ma na wahi a pau a laua e keehi aku @

            KA MOKU MAHU EKAKE.-Ma ka h@ ka Poakolu iho nei, ua haalele mai ka @ mahu Ekake ia Honolulu nei. a aia @ ke paialeaia'la maluna o na ale o ka @ na. Ua lawe aku nei oia ma keia @ aku la, he 9,000 pahu ko, a me na w@ He 75 na ohua maluna on a i ho@ la. O ka nui o na dala no na waiwai a @ lawe aku i ke $70,000 @ wale makou, ua ku ia kona iwikaele @ ka uapo ana i ku iho nei, aka, i kona @ ana aku la, aole makou i ike ua ili.

            MAKE EMOOLE.-I ke ku ana mai @ Mele Hilo. mai hilo mai, ua haiia ma @ kou i ka make emoole ana o kekahi @ wahine o Kane ka inoa, i ka hora 7 @ ahiahi o ka Poaono, la 31 o Maraki @ kahu oia no ka Mea Hanohano Keo@ a nana no i hoouna mai i Honululu @ nae aole i hiki mai, make e ma@ Hana, Maui. I ke ku ana mai o ka @ ma ka uapo a liu iki, o ka wa no ia @ ai ke Kailamuku a hookomoia iloko @ pahu, a lawe ia no e kanu, me ka ike @ kana hanai alii ka Mea Hanohano K@ kea. Aloha no paha, he i mai la @ kahi a ka make e he hanai, he mak@ e kali a ike, he ole loa no. Nolaila, h@ no i ka poe e ole oluolu ana ke noonoo @ mea pono e hana'i.

Hoike o ke Kulanui o Lahainaluna

            E hanaia ana ka Hoike Makahiki @ Kulanui o Lahainaluna, ma ka Poalua, @ o Mei, a me ka Poakolu, la 9.

            Ma ka Poaha, Mei 10, e loheia ua @ lo o ka Papa e puka ana ma ka Lua@ Wainee.

            Ke lana nei ka manao o ka kumu a me @ haumana, e ike ia ma ia ka lehulehu @ na makua a me na haumana kahiko o @ Kulanui, e like m@ makahiki i hala'e @

            S.E. BISHOP

            Luna o ke Kulanui@

            Lahainaluna, Aperila 2, 1866.

            E KAUKA KULIKA ; ALOHA OE. E olua @ oe e hookomo i ka olelo hoolaha maluna @ kahi akea o kou mau kolamu, i ike na maka@ maka o ke Kulanui. a hele nui mai.

            Eia kekahi ; Ua hoomaka ka Papa H@ naauao e kukulu hou i hale e pani i ka @ hakahaka o ka hale i hina i ka maka@ ua pau mai na papa, na kua, pili &e, a @ kukulu koe. E hanaia ana he hale paa lo@ i ole e hiolo hou. E hana houia ana no @ kani, i pau kona hemahema. O ka hale noho @ o Mr. Tatina kekahi e hana houia'na. Nolaila, mai haohao na makamaka ke lohe lakou i ka leo nui o ka hamare makia kui @ ka wa hoike. Me ka aloha.

            S. E. BISHOP.