Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 25, 19 June 1869 — Hoike Makahiki a ka Ahahui Euene- LIO O IUSE 1869. [ARTICLE]

Hoike Makahiki a ka Ahahui EueneLIO O IUSE 1869.

Aoie o kaaa mai ka olioli o ka poe haipole i ka w» a lakou i hoakoakoa pu mai ai, a huiia i ka haipule, a i ka hoolea aku i ke Akua, a i ke kukakuka ana i na mea o ke Aupuni o ka Haku. O ko kakoo olioli no ia i na h\ \ hah ae nei. He halawnī piha keia ; be 59 ka huina o ka poe i huiia. he 14 Misiouan Makua, 5 keiki Misionari, Hawiiii. a rae na Elele he Ul He

nui no! 0 K?v. H. B ; a*nra. ka M : iioairi ao Aptisaaa kek-*hi. o Rer. S. S- Mikela, fce njf?:os?.n Sur;a mai kekahi. A 0 31 r. S. P. Ahioaa ko kakoo mĪsicnjri pake roe na hoa keikakuka e ae. Ao!e ni kme wiie īho no. aka. he mv4 Makua wahiae kaae make kekahi. He mea hauoli 00 ke nana aka 1 ko iakou maka oieoiu ma ka halawai pa a n\ me kakou nii ue:i Aha, a he niea hoi :a e hohna'i i ka manao 0 ka poe hou nona ka lawelawe ana i na oihana i hc<;inaka:a e k.i kkou kane make. A hoopomaikai la auanei iakou e ke Akua. Etua mau laia 0 ke:a Aha Euenelio i make ma ka makahiki i kaa hope, o Kev, L. Aneru kekahi, a 0 Rev. T. Potiano kekahi. O Rev. L. Aneru. he 41 ona mau makahiki i noho mai ai nia keia Pae Aina o Hawaii nei. Ua m&ke ia ma ka la 29 0 ka • : malama 0 Sepatemaba ISOS. He raisionari ia i kinehi. a hio i Lunakanawai Kiekie no keia aupuni. He hao:e naauao a oiuolu, a he Leraeia oiaio, aoie he hoopunipuni iloko ona. O ke kumu mua ia o ke Kula Nui o Lahainaluna, a nana hoi i hoomakaukau i mau wahi huke no na kuia. He nui kona aloha i keia lahui. Ua hala ia i kona wahi hooinaha. Pela no e hele aku nei kakou a pau, o Kev. Timoteo Pohano kekahi. O ke ' Kahu ia o ka ekalesia ma Hakalau, Hawaii. > He kanaka haipule, a ikaika i ka hana a ke : Ua pau nae kana hana ana ma ka ' honua nei, a ua io?.a mai paha iaia ka lei alii a ke Akna 1 haawi mai ni i ka poe ku paa a hiki i ka make. He walii leo keia ia kakou, e i ana, Pela hoi oukou e noho ai me ka ma- : ; kaukau. 0 ka mea pepeiao la, e hoolohe ia ; ' i k\ mea i paipiiia. ! j O ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa kekahi i; kaili ia'ku kona ea i keia makahiki. He alii j kaulana, a mahaloia, he makua 0 na Moi; : he hoahanau i alohaia no ka ekalesia 0 Ka-' j waiahao, a he hoa kukakuka 0 keia Ahahui ■ • Euenelio i na makahiki i hala ae. Make iho ; ia ia i ka wa f!emaku!e maikni, he kanaka ; ; kahiko loa, a nui na la ona.aole kakou o ike j hou aku iaia ma ke aianui, a ina ka halepule ; paha. ,s Pomaikai ka poe make ke make iloj ko o ka Haku." j Aole he mea nui ano e iloko 0 keia makai hiki, e like me ko ka makahiki IS6S. Aole j he olai nui, aole he kaua. He maluhia no. ; He wahi haunaele nae ma kau wahi hapa 0 i Kona Hema, Hawaii, oia ke kipi ana 0 Kao-; Inama. Ua lako ka nui 0 na kanaka i na! i mea e oluolu ai ka noho kino ana. 'Aia ma ! kau-wahi hapa 0 ka aina nae he wahi ai uu-! ku ; he wi pnha, aole nae nuiloa, aole pilikia ! I nui na kanaka malaila. Ma kekahi la i hala : { aenei, ua lohe mai kakou i kekahi nu hou e ; | kaumaha ai kn nnau, oia ka pau ana i ke ahi I j 0 ka hale Kula Kaikamahine ma Makawao i iMaui. Poho wale iho la ke kula, a me na ' ; Kumu, a ua hoopuehu lii'ii ia na haumana i : i 0 a ia nei. Aloha iuo ! j J He nui ka manawa i lilo i ka haipule nna : : ma keia /ulawai makahiki, me he mea la,! | hu waiwai no ka hookokoke nna'ku ma ka ; noho alii aloha me ka manaolana, i alohaia ; j mai kakou, a i loaa hoi ka lokomaikai e ko- | kua ai. Malia paha e hoolohe mai ke Akua I i keia ir.au pule a kakou,a e haawimai i ka imakana i oi aku ka waiwai, oia ku liuna jnui ana 0 ka Uhane me kakou, a hoi aku i ! ko kakou kihapai me ka inanao paa e imi i na mea e holo ai ka hana a ke Akua j ma ko kakou wahi. I He nui na mea e hoohnuoli ai ia kakou : iloko 0 keia halawai. 0 ka hele huakai o ' na Kula Sabati o Honolulu nei, a me ka ha- ! na ma ia la maioko 0 ka iuakini 0 Kawaia- ' hao ; o na haiolelo a na kahuna i mua 0 ka j Pana Hawaii ma ka luakini hnole, a me na iluakini kanaka Hawaii. O ka palnpaia ho- | ike hoi o ko kakou misionari pake 0 Mr.; ' Ahiona. He hana maikai kana. a ikaika hoi i ia i ka hapai ana i keia hana iwnena 0 ka | poe pake. E pule aku kakou i ke Akua no- : I na, a na ka poe pake hoi, no ka mea, make- | hewa ke akamai 0 ke kanaka ke ole i kokua ; mai ke Akua. Aole nae e hoohoka ke Akua i ka poe nona ka imi ana iaia me ko lakou ! naau a pau. Nolaila, ea, mai hoopoina kai kou i ka poe pake i ka wa e pule aku ai ka- | kou 1 ke Akua. i No ka Hoonaauao ana. I Ua makaukau ko oukou Komite e hoike a e hoomaopopo aku 1 ke ano 0 na Kula la 0 I ke Aupuni. Ua loaa ia makou na kumu e |iana iki ai ka manao, a e hoololi ae ai mai; | na kahua mua i hoonohoia, a me na olelo i i hoakakaia ma na hoike o na makahiki elua , a ekoiu mamua aku nei imua o keia Aha. ; | A ua ikeia, ua pii iki oe ke ano maikai 0 ka ; i hooponopono ia ana 0 na kula i keia wa i ko | na makahiki mamua aku nei. No ka mea, I ma na apana i ku-e ikaika ia ka hawawa, a I me ka hemahemao ka hooponopono ana a ke ; Kahukula Nui, ua pii iki ae ke ano maikai i ! 0 na kula oia wahi i ko na apana e ae ; no ; ka mea, ua a!a nui mai na leo kupinai mai, ; oa 0,0 ka poe minamina a makee i ka nai auao e hoahewa loa i kela hana. Ma ka ho-' ike 0 ka hapanui o na Kahu Kk»lesia imua ; o keia Aha, ua loaa kekahi mau kumu e hoolanaia ai ka manao 0 kakou, ke pii aenei ; na kuia !a o ke Aupuni ma ke ano pono a • ; maikai ma kekahi mau apana, a ma kahi ■ mau apana, oia mau no, aole e loii ae ke ano 0 na kuia mailoko ae 0 na kumu a keia Aha ] 1 ku-e ikaika ai iloko 0 na makahiki i hala ; aku nei. Ca maopopo i ka manao o ko ou-' , kou Komite na kumu 0 ka lol» ana, a ano 0 ka hooponopono ia ana 0 na Kula Au-; puni i keia wa i ko na makahiki mamua, no t ka mea, aole na Kumukula 1 hiipoi a hoolohe! , i na rufa o ka Papa Hoonaauao i kau mai }a [ maluna o na kula, me he mēa ia i ka nana 1 nku. ke emi nei ka ikaika,a me ka mana oia ; maa ru!a i keia wa ma ka hooponopouo ana 1 a na kumu iwaeua o ua kula. |

No >*a Ktl\ Hana>. 1 ka !ohe ana o keia Aha Eueneuo i ka ; hoike a m Kaha o keii mau kuia, ua ma-; huahua ba na haumana o na kuia, a he maluhii hoi ka hkoa uoho ana iioko o ke kula. 3 e e!a maīkai aria na kumu, a me na hiuroar..a. Ua ikaika a makaala na kuma i ke ao am me ki heomaniwanui. ; i ka nana'ku. o ka wa hoio loa keia 0 ka naauao iwaena 0 na keik-,kan«, a me na kaikamahine, ke iaoa nei ko kikou manao e hoomakaukau ana ka Haku iloko o ka naau ; 0 na haumana o keia mau kuia i maa paa- \ hana makaukau e iaweiawe ma kona kihapai.. Na Kula Kucsoa. 1 Ke olioli nei makou i ka hai aku, ke ulu : hikiwnwe nei me ka ikaika keia mau kula.: Nui ka makemake o na makua a me na keiki e inu a kena i kn punawai 0 ka naauao. ke oi nei ka makemake nui 0 ka lehulehu i na kuia o keia ano mamua o na kuia aupuni. Aka, e pono kakou e hoomaikai nui nku ! 1 ka liaku i luo ka mauao e ao ia nei i na ? keiki 1 men e hoonnni ai ia KrĪsīo a me kona 110 ka mea, ina miko ole ka naau 0 kanaka me ka paakai o ka pono e piiau auanei. a 1 ;lo i mea e poino ai ke kinoi a me ka uhane o ka iahui mai o a o. | No NA EI'KE. | Ua ininamina nui ko oukou Koinite i ka ' ī hai nku, i ka pau e 0 na Baiba!a hou i paiia ma Amerika, nona ke kumukuai elua daia pakahi, he nui ka makemake ia 0 keia ano Baibala mai 0 a o, 0 ka oluolu o kona ku- ! mukuai a me kona ano maikai na kumu o kona pau koke ana ; nka, e pono no e hoola-; ko inau ia ko kakou waihona buke me na ; Bail-ala 0 ia ano, a me na buke e ae he nui wale. A e pono no hoi ia kakou na Kahu ; Ekalesia ke hooikaika nui e hoolaha 1 na * buke iwa'ena 0 na kihapai 0 kakou, i mahuahua ka malamalama a pio aku ka pouli. No na Nupepa, i 0 ko kakou mau nupepa, ke "Kuokoa" a me ke "Alaula," 0 laua kekahi muu koo ikaika e kokiia ana ia kakou i ka hoolaha ; ana i ka pono, e imi kakou e oki, e kulai, a hoohina i na mea kue e alakai mai nna i ka : holopono ana 0 keia mau nupepa iwaena 0 ka lahui. Ua nuaka i na mea e pio ai ka holo ana 0 keia mau malamalama iwaena o kakou, o ka pio no ia, a 0 ka hoomalamalama ia ana 0 na pomaikai he nui wale iwae-; na 0 kakou. (No ka mea, o keia mau nu« ; pepa 0 kakou leo kakou ohe nana ia e makaikai nei a puni ka honua.'i i Na Kula Sabati. I Aole makou e waiho wale i ka hai aku, o : kekahi oihana keia i holopono loa i ka makahiki i pau iho nei, a ke lana nei ko makou manao, e holo hou aku ana no ka hana 0 keia mau kuia i keia makahiki aku. Aui ia na pauku i hoopaanaauia mailoko mai o ka Baibala ma na Kula Sabati; tausani, ■ tausani, a he nui w;«le hoi na hua maikai i ! lulu ia iloko 0 keia mau Kula Sabati a kakou. I ka halawai makahiki ana iho nei 0 ' īa Aha, me he punii koa la i makaukau no ka hoouka kaua mo ka enemi. A he nui ka olioli a me ka hauoli o kakou a pau. ! No na Ekalesia. j 1 ka lohe ana i ka hoike makahiki 0 na : Kahu Ekalesia a me na iaia o keia Aha, aoie i loheia ka launa nui nna mai o ka Uhnne Hemoleie ma na Ekalesia o Hawaii nei i keia maknhiki. ; He mea keia e kaumaha ai ka nanu, no ka mea, e makehewa auanei ka kakou mau hana ke kokua ole mai ka Uhane Henioleie 0 ke Akua. He makahiki ano panoa no keia ma na mea o ka Uhane, e like me na makahiki mua, aole i nui ka poe i komo i ko le.su pa hipa, aole no hoi i nui ka poe i hoi mai i ka poli inaluhia o ke kahu hipa maikai mai ko lakou auwana ana īna na nla o ka make mau loa. Ua holo 110 nae a ikaika hoi na kokuaana 1 ke aupuni o ka Haku, ua launa mai na ka-' naka i na halawai ma na Sabati; pela no hoi ma na Kula Sabati, nole no i hoi hope na hana, ke nee nei no imua. j Aka, 0 ka rnea nui a kakou i makemnke \ ai, oia ka haawina 0 ka Uhane Hemoleie, aole no i ikeia ka launa nui ana mai ma na Ekalesia 0 Hawaii nei i ka makiihiki i pau aku la. 1 ka nana pono ana 0 ko oukou Komūe i ka hoike 0 na kihapai, aole no lakou i kuhihewa i ka mea i iauna nui ole mai ai ka Uhane Hemolele ma na Ekalesia 0 Hawaii nei. Ua maopopo (ea, aia ma ko kakou aoao ka hemahema nui, aole ma ko ke Akua aoao, no ka mea, ua makaukau mau oia i na manawa a pau ioa e kokua mai ia kakou me kona Uhane Hemolele, a 0 kakou no ka! hemahema ; aole paha i makaukau pono na ' naau 0 na haipule a pau mai Hawaii a Kau-1 ai e hookipa pono i ka Uhane 0 ke Akua. ! Ua hapai, a hooikaika no hoi paha kakou | i na hana a ka Haku, me ka nana oui ole I aku iluna 1 ko ka Haku kokua ana mai; ua! hiiinai iho no paha kakou ma ko kakou aka-1 mai iho, a ma ko kakou ikaika iho hoi, no-! iaila, ua auaia ko keAkua lokoinaikaiia ka-| kou. ! Me ke kaumaha 0 ka naau no ka loaa ole I mai o ke kokua ia kakoo, ke paipai aku oei ko oukou Komite i na hoa a me na laia a pau o keia Aha. E hoomaemae pono kakou ia kakou iho; i na he mea iioko o kakou e alai ai i ka iauna ana mai 0 ka Ohane Hemolele, e uhuki ae a kiola loa aku hoi ia mea keakea wale; e haawi io ia kakou iho no ka Haku ; alaila, e moe iho kakou ma na wawae 0 lesu, me ka paulele io maluna Ona; e hoole hoi ia kakou iho, e hapai hoi i ke kea, a e hahai aku laia. Akila, ina e nonoi aku kakou laia, o ka loaa mai no ia 0 ka mea a kakou i makemake nui ai, oia ka Uhane Hemoleie, o ka pomaikai uo ia o ka-

kou. piha i kr\ hauoh Kini a me n.\ man-xo lani. (>iai hoi t ke komo aku nei k;iko:) ma k.\ nuka e» ka mikahiki hou. n he nMkih.ki luhile hoi, oīa ka hiki mn i kc kamiima o na maknhnki o ka noho nna p ka pono ma keia Pae Ainn : nt>iaiU« e haueli noi auanei kakou ilaiia, ke loaa mai ia kakon ka Uhaae o ke Akiu ma ka makahiki [üb ; ]?. E na makamaka a me na hon lawehnp.a o ka porro. e-heohaahaa w knkoii ii knkou iho imoa o ka Haku. a nnna no e ho?ueu ae in kakou. Me ka mahalo oko oukou Komue, J. F. J. H Moki-, E. KE\oa,