Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 48, 27 November 1869 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. Ma keia Poalima ae la 3 o Secemaba, e halawai ai na Kahu Ekalesia Euenelio o Oahu nei ma Honolulu. Ua hookohuia o W. E. Pii o Koolaupoko, i Luna Haawi Palapala Mare no ia apana, ma kahi o ka mea i hala aku i ka make. He kudala nui maloko o ka Hale Kuai Kukaa o F. A. Schaefar ma, ma ka Poakolu iho nei. Nui no ka poe i hele ae. I hoopauia aku ia mau waiwai, i wahi e waiho ai na lole hou. Ma kekahi mau la o ka hebedoma i hala, ua hoopomaikaiia mai kekahi poe lawaia o Kakaako a me Waikiki-kai, ma ka hei ana mai o na amaama holo o keia kau. O ko kakou mau makamaka kamaaina i holo makaikai aku i Amerika Huipuia, oia ka Hon. J. W. Aukina, kana wahine, Rev. S. C. Demona a me kana wahine, e eueu ana lakou e holo loa aku i Europa ma ka pule hope o Oct. Lauaiiea Wale.—Ua lohe mai makou «nai Moiokni inai, ua pau kekahi haie i ke ahi ma Knwelu inu kekahi lu o keia puie, a maioko o ia haie, ua pau pu kekahi kanaka. Pela ka lono i haiia inai ia inakou, aka, ke kali nei nae makou o ka iohe ia mai o ka oiaio ioa. O" Ma ke Sabati iho nei, ua komo mtii m?i ko kakou awa nei, ka mokuahi Kaua Beritania Kamelioiia, iioko o na ia he 31 mai ko awa mni o Victoria % inokupuni o \ranekouwu. E hoio aku ana paha ia i Kikane, a i Kuhiki paha. Hou 1A i ka pahi.—Ua iohe mai makou, ina ka po Poaono iho nei, ua hou ia kekahi kanaka hapa-haoie kamaainu o keia kuiannkauhaie i ka pahi e kekahi inau haole Pukiki malalo mai o Puowina. Aohe i maopopo ia makou ke kumu o ka hiki ana mai o keia hana mainoiuo inaluna o kekahi o na kama-1 ainn. j CT Ua iohe mai makou, e kukulu ana kekahi ohana haoie, i kula haole na laua. maioko o keia kuianakauhale. Aoie makou keaken i na he mea io ia o hnawi ai i ka hoio nuiu ana o ko kakou iahuiopio ma ko alanui o ka naauao, e iike me ko kakou makemnke pakahi e naauao knkou a [miu. Aolk i ko. —0 ka halawai haole i hooiahaia ai maioko o na nupepa o keia kulanakauhnle, e haiawai ann maioko o ka Hale Keuka Liu. ma ka po Sabali ae; ia 21 o kela maiama, aoie i ko, no ka mea, ma ka po iho o ka Poaono, uu pu ikaika mai ka mnkani, a ua haehae iho la i ka pea lole, e uhi ana maiuna iho, a hakihaki mai i kekahi mau nuho, nolaiia, ua hiki ole ke hapaiia ma keiu wahi. Ua maiamaia no na halawai haipuie ma na luakini iho. 1 ke nhiahi Poaiima nku nei, ua heihei «te na waapa elua o ka mokuahi kaua Amenka Huipuia Mohiean. Oka waapa o ka Adimarala a me ka waapa holo o ua raoku ia. Ua hoomaka ka hoioana. mai ka moku aku a haia i waho i ka mouolaau, a mailaiia mai huii hou iioko nei. No ka nui o ka maknni e pa aku ana mamua. ua ho-u mai no na waapa iloko oia ehuehu. Na ka waapn holo no ka eo, a haule ka waapa o ka Adimarala. — Oki Puu Ma Honolulu.—Ma ka auina la Poaha, ua oki iho ia kekahi haole okohola ī kona puu me ka pahi-umiumi, a make loa iho la oia. Ua haina oia i kona ola me ka ike oleia, aka, i ka huliia ana aku ma ko« na keena no ka lohe ana o ka mea hnle ī ka hoho mai lioko o ke keeoa o ua haoie haina nei i ke o!a, ikeia iho la, ua oki kela i kona puu. Aohe maopopo oke kuinu o kona oki ana i kona puu, aka, o kn mea i ileeia iho ua nui lon ka rama iloko ona. O ka hana a kei ī hnoie, he kamnnn uo ka moku okohoia Okio e ku nei ma keia awa. He oinio he ma» ke mainoino ka hopena o ka poe naauauwa i ke o!a, ka waiwai mukumue hookahi.

a n-.-ii makon e k';.*o»e »r,> *-* e r>3«ehope ako ki rr ( ,-kuihi i*t i kon-i awa j hooooho rnau ia a;. ; ka A'ism.-:ra..i e noho ana, \.t ahi nvi imi-ie.i o--. (> «a m«jku pono, oo me o ka i. a:-« r<o !a ke ku U nii ke 3tvs o Kipj ik.kr. K.% xosc ro>o " Loki;?«zo."—U* :ke ih--» rmkou { e hani heu ia ana na hefnahrtra a p-ju o kel* moku poino non« ka ma.-una e ku iouii nei maioko o ko kakoo a ina e paa, a!ai)%. e makaukao r?o oia e !awcU<*e aku i ka U«e ukana ana ma o a ma kr.a wahi ona e hoolimalima:a mai ai. *3* Aia keia la, mas ka hon uin! ruas o ke kakahiaka, e bo>keike;a na kit o keia a ra£ keia ano o na kanaka kaulana a me na inea i ikeia ina kela a me keia wahu maioko o ka Hale Hoole waiona.ma Aianui Holeio. Ke manao uei makou, o ka poe pum mea ;hou no ke hele ana e iwe. r> t- a !ohc m-'ii makou ma ka P.ia'ei iho nei. ua nee mai na kuaoa mauk-i o ko kakou rtjau awawa kaulana o M.moa a me ; Nuuanu. a ua hookahe mai i ka wai a nui. ; e ana ke kitk»e a hikt i ke kapa o ke ikahawai. Ma ko kahawai o Honoiuiu nei, | (ia ; :t ao ka wai a kiekio, a na ho[opnpa ae f rnaiuna o kekam mau kaupapaioi. '*./ Ma Waikiki-waena, rna ka Poafu t »ho r>ci, ua kafie nui rnni ka wai o ko kaha- , viai, ;i hooiana ae fa i na kaupapaloi a mo ; na haie e ku kokoke aria ma na knpa kah iI VVai - Aohe nae he mau poi no nui nana i uio- | pa iho i na waiwai o ka poe waiwai malaiia. | MAI KA ,l Idaho."—Ma ka h Snhati | iho nei, ku mai la keia mokuahi maluna ma | Honoiulu n-i, ih.ko o oa fa he 11 mai Ka- ; palakiko mai me na eke Je(a he nui no keia , a me na uahi e ae u keia i pae aina. Maluna mai ona i hoi m:n ai ka I Bihopa o Houoiuiu, Maunakoa, I):incjn a I me kekahi mau iiaolo kaniaaina o at* o Hajwaiinei. I HOLO Ah'L KA " IDAHO."—M iiiope iho 0 ka I hora eha o keia ia, e haaieie iho ai lu la (mokuahi maluna ae i kona uapo, a huli iroi; jaku i ke awa nona ia, e hoopukaia mai ai. ■ | Ua hoopihaia ihoiiei oia i ua ukana o kakou ! ja piha. Ji lawe aku ana oia i kekahi mau ■ > kainaaina o kakou ma ke ano ohua. | (£s* Ua ike iho makoa i keia mau !a, ke j hoomuimuiia nei ka ipuka o ka Hale Kepa | kanaka o keia awa, ma ka muinulu ana ae 0 na keiki o ke kai, e makomake an i no e ! eku hoi i ke anu o Arita a me Aukaki. O ka huluaa no keia o ka poe a pau i meheu kai, o ka hoi hou, a i heie a maa. ! {E7" Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi ! Uahoi ua loaa mai i ka Papa Hawaii, kekahi: mau pahu buke, i laweia mni maiuna o ka ! aina mai Nu loka mai a i Kapalakiko. Aole ' 1 weheia ua mau pahu hukela, a>a a hoi mai ; ke Kiikauolelo o ka Papa. Ua manao wale ' iho makou, n na buke kauoha hou paa pakeke keia, aka, aia no nae ka maopopo ioa a ' weheia. Ma na (a mua o keia pule, he ekolu i inau moku okohola i kepa ilio i ko iakou ' mau luina. Ma ka iohe mai ka poe kepa : mai, he mau kanaka Hawaii wale no ka ha-1 pa nui loa o na kanaka o ia mau moku, a o j na alii moku wule no na haole. Ua lohe pu I mai hoi makou, i makeniake loa ia na kana-! ka ma ka miki maoli a me ka eleu ma na | hana moku a me ka pepehi kohola. l'ehea | la auanei na haole e hoinoino nei ia kakou, | e kapa inai no paha auanei he "moiowa f : IH7* Ma ka Poaono aku nei i hala, ua kai; ia ae imua o ka Lunakanawai Hoomaluo: keia kuianakauhale kekahi haole Pukiki, i! hoopiiia no ka hanaino holoholona. Ua hoo- j limaiiuu ua haole nei i ka iio rnai ke kana- i ka kaiewa ho ana, i ka Poaha iho, no! ka uku hoolimalima i hooholo iike ia e laua i no ka hora hookahi. Aka, iloko o ka hapa- j lua hora inahope iho o ka holo ia ana o ua ■ lio la, hoihoi mai ana ka raea nana i hoolimalima, ua eha ka lio. Nolaila, hoopii iho nei ka mea lio, a hookolokoloia ka mea hana ; ino holoholona, a hoopaiia oia, no ia wahi lio ana, i Kanaiima dala, no ka hana i ino i ka holoholonn. Ke <\o mau mai uei keia kanawai i ka poe hana ino holoholona, j e pau ka lakou hana iuo ana, a e malama.; Na Anaina Pt LK Hawau.— Ua hoolaha nui ia ma na nupepa o kakou nei, u ma na j wahi e ae no hoi kekahi o ka honua nei, ua i naauao ka lahui Hawaii, ua pau a nalowale i na hana ano ole o Hawaii nei o kelu wa \ naaupo, aka, he mau koena no nae kekalii! 0 na nno Hawaii e koe nei, a oia mau ano| 1 koe ka makou e koi aku nei, e kiola a hoo- j poina loa aku. Aia hoi ma kekahi anaina j pule i malamaia maloko o keia kulanakau-| hale i keknhi o na po i hala iho hei ua piha ; ua anaina pule la i na ano kanaka o na vvai> ( hooluu ano e, aka, o ka hapa nui o ka poe e 1 akoakoa ana he poe Hawaii ponoi lakou. I j ko hoomaka ana o ke kahuna i kana hana ! mahope iho o ka hoomaikai ana i ke Akua, ! ua loheia aku na kunu kolohe ana o kekah:; poe, a ua lohe pu ia aku boi na hoonakeke ana o na wawae a me ka hawanawana ana i o na waha. Na keia mau hana naaupo, o ka wa kahiko i laweia mai, e kela poe, i koi | mai ia makou i keia manawa, e ao aku i ko j makou io ponoi, e malama ioa i ko oukou ! komo ana a noho ana iioko o ka hale hoo-; inana i ke Akua. Mawaho e pau na hauwa-; laau, na onioui, na holoholo, na kunu kaiohp ; na hana ano alopeka a pau, aka, i ke komo ana iloko, ehoomalu loa ia oukou iho, e like ' me ke ano mau o ke kanakn o ka iuhui na-; auao. Ma na aoaina haipuie a na haole. ua ' maluhia loa. Aole e ikeia keknhi o kvia ; mau ano hana. Ke kuhikuhi nei makou ia ; nila, i mea na kakou e hahai ai. ■,

ī- : • ■•'■■ '•' ■ --'i-: m;i;: mea hiaa L» <*ln -- k ih: fcn!v. Aob« n.i<r ; ■::i ū; r»v:kt': ; »'i. ti\ k-53. no ki rs«s, x !-1 .-m »"* i • ;:i hmi ».» ne. 77" :ho n Wi h.. ,• *-si :xWu o Ui n:okwaht m K^v»!j'*:*•:>. aiaii-.?. c j»a moku pea e uka':s ak?: ?•:;) rn m shn«i ho-. kabi. c-i oo ke knp.i D. i. e ki hina inoku pea e ho.oh-.uo n»?i miwaena o k?t* rnc*j sxra. w" l'oko o keiA cr..i3 U aku r.*i i o keia pul*, ua pa ikaska mai k-i ujak-.*nl uit k- ku!-anakauhaie oei, a ua ha:hai k.ikaiwahi iho i kek.ihi inau hiu kuiwe hoonialumalu.. aka, aoie nae he nui wak kupua ro tu iaau hooa.aluma'.a o k 1 p* o Ka«.r .\i;ao. Tj~ Ma ka Poakoh» sho nei puka aki; \.x ka moku oki-hoia mu..» n k i \ kikin; ma': 4 jko aku O keia a\v:i a holo :iku U m i huikai, e hiki aku aj i kaui oka p*. j-ch». koi;o!i. ii moole no ke ka an-t ;i : s> ;.i, a ho'o koke aku ?a. uy' Mi ke ku ana ma t a ka nH.>k:i Frincc iiiai m :\w-i rr. u o Koni. i:,i ske iho maknu i k\ nui o īll a'aui i iaw n in.ilu-] ! viyk A ma ke ku,ij ana o k» h-ititr. ;! (?»!. ua emi īho n»-> ke kumuku..! o k"k;ihi !>>iu iiancri. i lalo ika ekolu h..«pnv tia. Kokoke ok t uku moku v,'.:i!e i;o ko pono, ;t ue ; o k.i mta \v,n--£-ry* Ke hoi-a nni !• i n.i k»iki ku!i i ua pai:ip:i{.i ku'a oio I."n uiiiu ia. Nni loa kn iik'uii koriio p»nrnitie .um iu:ti e ku:ii,uka. ua kuhikuhi nku mako;) i ke Keena u ka P.ipa Hoon:iauao. I ko l<»kou h-!e ;u)i i!aila, un lielo }oa iikou. Hein;iht'(!i;i no ka Papa {ioomiauao i ka hnui.iko oie a nui. Ano mnkou i iin'i'* inai »i, e hnawi ana na pahu kouali leie it,-vvi» i niau ah'iaina ma ka l'oakahi oenei, uo ka hoouiaiiāu aiw i ko iakou kukulu ana i keia mau p.»iiu kowali. Uka inakou no k:i mioi e aku, e akaheie ka {ealea, no ka ni<*:i, e nui an:i ;i:iha u.i ieuiea ma ia In, a no»;»tfn, o ka mai:t:na no ka pono o kela a me keia ia iaia iho. HaALF.L.F. MAI IKA O'HANA,— L':i lohe iho nei m:iktiu, ua iioihoi mii o C. De V,iri- T nv. ke Kuhina o ko na Aina e i iho'o ai;u nei i F:ir.ini, i kona Paiapaia Hookohu Kuhina no ko na ain:i e ina Hawaii nei. Aohe no e kaia i oieioia ni k'eiu, a o ka hooiaio an » kein. Elua mea e nian.in ia ana e hoonohoi;» ma keia Oihana, o ka His Ex. S. H. Piiipu j)aha, a o ka Hon. J. M. Kaniika piha, Luna pai o ke Aupuni. Na li:ina Hawaii.—Maiuna maiuka mokualii hlaho i ku mai ai i ka la iho nei, i hoihoha maiai kekahi mau luiua Hhwaii o ka moku Acto i ili ai ma ka mn.ina Anu Akau, a hookauia lakou maluna o kekahi moku okohoia o hoi ana i Knpalakiko. O ua poe la, ua hoihoiia mai lakou e ko kakou Kanikela Hawaii mn Kapah.kiko. Ke hookina mui nei k.ikou iu i.inou inehomau o!u* io ia i pae ola aku ina ka aina mai kahi aku o ko lakou popilikia aku ma ka moana. Aioha ino lukou. I keia pule, ua ikeiho makou, ua makaukau leleae naeeheuoka Hale Pai Aupuni, mai ka Hale pohaku kaiiiko ana i noho mua iho nei, a i ka Haie alua o ka Haie pohaku Duke miui iho nei, i iiloai i Haie Hoomaenme kopuM* O kela haie m'ua ma o mai o ko makou mau makaeuana aku ana, euiupuia iho ana ia, oiai, ua mo kana hana, oia iioi, ua elemakule oia. E iioouee hou nt mai ana paha a akea, i hoakeaiaai kekaiii keena nui no ka Oihana Leta o keia Aupuni. Ua lohe mai makou, aia maiaio o ka noho Luna Hana o ka haole hana uiniiiepa e kukuiuia ai, ua haie liuu nei. {£7* Aoie makou i hoohaia i kekahi manawa no ka nana nna i na ona,* na hak.»ka a me na haukae o ka ahaaiua nui i maiamaia maloko o keia kuianakauhale, ma na la iiope o kela pule aku nei, oiai, inaiaih no kekaiu poe i hakihaki ai i kekalii mau kanawai oko kakou aupuni aloiia. Mai oi ioa aku ka maikai o keia ahaaina, e malama wale ia no e ka ohana nana i hoomnkaukau i ua ahaaina ia, mamua o ka iioikeike ana nui-i ko iakou kiekie ma ke kuiana, e kono heie ai » na mea a pau e heie aku e uuikaika , i ikeia ko lakou kulana, a i makaikai pn aku ai hoi ina hio oia ahaaien, Mamuii oko makou lohe mai ka waha mai o ka lehulehu, aoie i mahaloia keia nhaaina, aka, no makou iho, aoie a makou olelo. Ka la Kvokoa o Hawaii nei.—Ma ka ia apopo he Sabati no ia, ua kaa nae ka ia 58 ma ia ia, oia hoi ko kakou la i ae i.i mai ai e na aupuni o Beritania nui a me Farani e kuokoa. Ua hoopaneeia nae ka hoomanao nna ia la aka Poakahi aku. ka Ih *J9. Aoie maopopo ia makou ko ke aupuni hoomakau* kau aua mui no na hana o ia ia, aka, ke manao nei no makou, e like me ke kinaiia ana 0 ka ia 31 o luiai, aoie e hooioanaoi », peia no pnha auanei keia la. Aka. n<»ie paha m.v kou e hoahewaia mai, ina e m«iama ana na kanaka ia la mamuii o ko iakou hoomanao n>nti Bna, ke kau ieo e aku, mai ieaiea ino ioa. e iike me ka lealea oka poe h »na ruh oie, akn. e leaiea no me ke kupoim. Ao'ka holo nui e manao o'e ai i U» o'n n ka huh'hu, aole no hoi ka inu w,ii ono. o hoohnuimele auauei a hakaka. C mai.ima no kukou o !ike mo ka ike ;» ko kakou n:;m iu. na:kcha:i e hoapono ai he kujvt?o. Kn;><i nku ka iiioin» nku iiaio na ka (uim, k.ipem a? no na. ptu oieio me ka luinn. Aolemakou 1 iohe m w -i i !:a nui o na «haaini e hnnnM'n aivi na kei.\ knianKkauhiie a tna l'tinai- < na pahn mnwaho aku. O !>h-? no ?:o oul.ou, u hoomauao iho i mi !ca!e i i p-«p:t m.

•<- V M > n- . ; ■. ••: \ , :.: . 'U : 1. 1 k-: V »• A•' :v;- : ■■ X :. i> » ; > Na o \r-:. r:.t Ke« <h: :: v: ::r \ : :.■• k:. v—t* i ! r, u ■;r. • u, c.-:\ kak-ih'uki Poiktr.: e n-i: -■*. o r K-i L o 0 ke. :i > hv.-e pi:»iu "i ? n l .j'-i'M 0 V) •" vi -3 iru ni o k-: kuUr:t?i. -i hsi.i aku p-ihs i Ku>i « O ko Ukeu t.coaun.io u ; !a eko likeu k'ioko». ani mit ka p-ii r« •-«•\ o k i kou mai *h> o rn mn hoekaumah * waU' o B-?r::an:-t a ir.e m ka\ o Panu;. K h :r.ru k* mahaio no hikou a me ki no :i pjn o ke .ino k'iekoa. loie k) r>y o"'a \v:i. !e malaio om hukina a kekih; p->e. — L T a Uy.\o hou mv, no hoi nnkou, mi ke kakahiaka o ke'a l.i hooknhi maiuna ae, e puka ana ka Puaii Uaileia o ke;a kui-inakau-h:iie. e k; p i p<>ka nr.t Ku!» o Kahui. me ka haawi:3 o k» makana ika mea eki poioki an taku ki poepoe i i.m.? eia no k-t poe ki akamai. Na iiooxA>.io an.\.—Ma ka !a Sībati iho nei. i ke- ku ana oal o ka mokuah: hiiiho. ua ua luheia mai ka moke ana o kekahi h \-j'e \va;wai o ku honua nei, ma Latiana i i>erii Nui, ou h(»i, o C»eoti Peh ,v ie. he haole :t)kon].uk.u a kokuj i ka poe j|-itu:ie. Ma kekah; mau ("'ep.i manawi mo nei, i ike ai oukou i kooa u:au kokua, a ma keu» pepa hoi e iohe ai oukou i konamakeana. Ma ka l'uakuiīi iim nei, ua iiouiiapaia ae ka hae o ke Kan'.keh Ameiika no ka hooman.io ana i.i ia. —Ma ka Poalua iho nei. ua iiaol.ao nv\kou 1 k;t h;ipa i ko ana ni »i o na hae o na pahu iiae a me na kia nioku. ika ninau pouoia ana aku, eia ka he iioomanao aua. no ka mnko «na o Peres':dena Pierce i make ma Coneord, No Hamesire. He Peres;deoa keia 1 noho ma keia aupuni o Amerika Huipuia, a ua pau kona manawa, a noho wnle iho nei mawaho. Ma ke ku ana mai o na moku pea i ku mua iho nei. i hiki mai ai ka iono no kona haale e ana i keia o'a ana. Ma ka hora 12 o ke awakea o kela la i hoikeia maluna, ua ki minnieia inai na pu he 21 o ka moku Kauu Mohu'in* a mahope iiio, ua panai mai o Puowiun. i ke ki mmute ana i kona mau pu he iwakalua kumamakahi no ka hoomanao ana nona. Akahi wnle no paha a koinia ke aupuni iiawaii a ki pu a'oiia aku 00 ka make aua o na luna aupuni o oa aupuni e. ina pehi e mahuahua mai auanei ko ' knkon ki alnh.a ana im\ keia hope aku. Hawaii. Ot.F(,n kaiu'.a. Ina Kahunapuio a pau. iHiii \\ aioiiinu a Keleaiia a me na Lala pakalii o n i Rka!esia ke kahea ia aku nei oukou eiikoi!.( i o. ,ī uia Lanakila Kainalin Koua Akau, he iiulawai Kuika>va no k.i ho- ; oponopouo ana i ke kahi pilikia. o ka Ekaiesia. oia hoi ka la 17 o Ookemaha, 18130, h»>ra 10, oke kal.ahiaka. Napoopoo, Kona iieina, Novemaha 10, IS6O. S. W. Papaula. Maui. Keiki Ha.n.m' kupanaiia. ma W.mi.uko n!■::. Eia ke auo oua keiki nei. Ua hanau oia ' p-iha ka la 15, o i\ovemaba nei, aia ma kona pepeiao nkau, aoie he puka nae nana ka ioiie, iiole ke Akua i haawi mai i mea e lohe ai. aia no ma ka aoao akau o kona poo, iie oioi me he Lipi la, ma ka aoao hema o ke poo maoli no. Aia malaiia, kou mahalo ika ha« na a ke Akua, i ka hana mai i ke kahi poe, 1 mau pepeiao elua, ai ko kahi hoi i hookahi, ko mnhaio nei au i ka nui o knna mau hana, a ine kona loko maikai. G. M. Kaapoko.