Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 30, 23 July 1870 — Ke kue kalepa Pake ma Amerika, he ae kalepa Pake ma Hawaii. [ARTICLE]
Ke kue kalepa Pake ma Amerika, he ae kalepa Pake ma Hawaii.
Ue mea uuku a he mea ole f»afia i kekahi aupuni uuku, aknhi a p.'i ae kona ' ikeia ana mai e na aupuni nui i tnaruuo jmai a ia aku, kona laiau ana me kona li- < ma akiu. a hookonu» kona mnu liina elua ; iioko o kona Wiiihuna uuku, a hapukn i j na eiala !ie § 15,000 a ka poe i hoowai- ; wai ae, a kioia aku i muunu e ho<»pihaiH I mai ni u;t wa!ti aupuni uuku (n, e ka ia> j hui nui i oleioia ma ka iionua nei. Aia j ma ke aupuni o Kina, ua f►leioia, nia ina- | laila ka akahi iiapakolu o na kanaka o ke : ao nei ; a ua hoike akea pu ia ae no hoi, , ua hiki i ka akaiii mi.'mnn paue ke hoo- ; kuuia e heie ma o a ninauei o keia houua me ka inmamina ole ia. I He aupuni paakiki a pegana kela ma-
! nnia. Aohe lnuna nni aku na aupuni nn-j ; auno me ia aupuni, aka, maliope o ke l<i- f ; keke loilii ana o na nupnni nui e ae o ka ; ' honua «nei n>a kona man ipuka—a i keia ! : man makahiki f>okole no i aui aku l.i, [ akahi no a weheia e ke aupuni o Ameri- f ;ka Huipuia ka ipuka. a nkali pu aku no| I hoi na aupuni e ae nia ia lalani, e nke; ; ana e komu aku. Ua kaapnni iho nei kt>! i na mau Elele Kuhina Pake, ma na | ni nui o Amerika Huipuia a me Enropa,| je hana i mau kuikahi, malalo o ke ulakai ana a kekahi puuwui Amenka, ka Hon. Mr. Burlingame, he Kuliina no Amerika Huipuia, ma ke alo o ia Aupuni Pake. Aka, mamua o kona hoopau ana i kana ; hanu he hoikeike ana a lu: hana kuikahi ana no ke aupuni nana ia i hoolilo i poo alakai no ia Aupuni Pake, ua kiiia mai ;la kona ol>i, a l.iweia akn !n, a ua ili iho \\li '.uw i OU>, • o kona mau hoa Kuhina Elele Pake ma j ia hunkai hookahi i heie ai.
I ka wehe akahiia ana ue o na ipuka o keia lahui, e koun» "ku kakou ua aupuui eae e laun:* me lakou, m:i ka Inuna a uie ke kalepa aua. A oiai nae, e noho anu lakou aia ko lakou inau wahi ike poepoe maloko o lakou wale iho no, me ka niaopopo ole o na n»ea inawaho a i mamao mai o lakou aku, ua kii aku nei ke Aupuni Hawaii, a lawe mai i na pake, aole ma keano uiakamaka a hoahha, aka, me he mea la he waiwai kalepa na kakou e Eluwaii nei, kona pake mau kino, io, iwi, koko n me ka uhane.
Ua hoopaaia na pake rna Kina, malalo o na palapala hoopaa i akaka ole ia lakou ke ano o ka hana o keia aina malihini, e like ine ka hoopaaia ana o na waiwai e laweia ana mai kekahi aina a i kekahi, no ka makau o poho wale ma ka moana n pilikia eae pahn. Pela no i makau ai ke aupuni Hawaii i ke kino pake, o poho w.ile Ke dala ia iakou, n(j|aila, ua laweia mai lakou i Hawaii nei, ma ke ano waiwai hoopukapuka, e imi dala ana mai ioko mai o na kino kanaka ; a no ia mea, ke lawe mai nei makou i kekahi mamala olelo a ka Loio Kuhina o keia Aupuni,a penei no ia :
| " I kn wa a'u i pae mua mai ai ma keia ! Pae Aina, o ka ninau mua i waihoia mai ai īa'u, a i hoopuoho i ko'u noonoo, oia na pa- ; ke i hoopaa palnpalaia ma Kina, a laweia •nai i Hawaii nei. A i ko lakou pae anu ■ mai, ua manao ; a e kau i na auh »u pili kino ! maluna o lakou. aka, no ko lakou hoopaaia ; ana ma Kina, malalo o na pahpala hoopaa, ; he inau lima iiana, a ua laweia mai lakou ! (p«*»ke) Ma ke ano waiwai lewa. ua ninauia ; mai au, * Ua kupono anei na pake i hoopaa pnlapalaia no ka hana. ke nuhauia, no ka mea, he ano waiwai lakou V Aka, he : mau kanaka nolakou, ua kuponoeauhauia." | Aoie i» he ninao kupono o ka ninau ana jaku, oiai ua ike aku no lukou he mau ki- ; no knnaka keia, a ma ke Kanawai o na aupunī a pau, ua kupono e auhauia la- | kou. I ko kakou iaweana mai i na pake ma j Hawaii nei, ua hu<»p»a akoakoaia iakou maloko o kekahi pa haie, i kiaiiu a paa e ! oa koa ponoi o ka Moi a u»e ua inakai, | ine he pio ia iakou na ke aupuni Hawaii ! nei; anle nae. He mau kanaka lakou e like me kakou. Hc kuokoa, lanakila a pono ko lakou nolakou iho e like me ka- ! kou na kamaaina. O ko lakou kuokoa ma keia hana ana, aole no i ae ia e koho aku i na haku a lakou i nmkemake ai, aka, ua hookikinaia aku lakou e ka inaiui o ke niipiini, e hele malaio o kela a nie keia imn i kuni m;n i ka pake iue ke
r{ala, a i hoihni mai hoi i oa lilo o ke au« pum im ke kii ana aku i ua waiwoi kalel>a kino knnakn la. Oka makou ke»a e hiiahila lai nei, a ke ninau aku nei nw« kon, O ka kakou hana maikai anei ia ka keia nnpuni naauao, e hoaiai aku ai imua «ko kakou mau hoa kanaka pake : Ke fcue mai nei ka poe hoopono, a ke liaik»ika mai nei na aupuni kalepa pake ole. 0 ka maemaeoko kakou inoa aupuni, ua kauoia ilalo, a naw«i ta e hoomaemae 1 pau ai ka pelapela. Nolaila, ke hoikeike aku nei makou i ka p<>e makemake e kalrjia kakou ma keia ano he kalepa ki?io kannka. mailoko ae o ka poe a kakou i wae ai a i noho ma, ka Ahaolelo, me ka nianao he poe aloha makaainana lakou. £ he poe ho<>pono la, eia ka aolel Poe inaktmake e hwpaa kino kanaka. llikikoki, Kahaulelio, Wahine. Kaiue, Kumahna, Ailuene, Toma Matin.i, Kalan».». Haleinanu, Kale Kauka, Siuiona Kaai, Aaukana, Aholn, Komoikehuehu, Hanaike. Wiii Laiki. Poe hoole i ka hoopaa kino kunaka. Lniana, Kainiknni». Pihpo, Kamukau, Ast Hopu, IMaih, | Kepoikai. Kanknha, ; Kaluaipihaole. Ku.ipmi. llis Ex. S. H. Phillips (Lnin Kuhinn]. j