Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 24, 17 June 1871 — Make i Aloha nui ia. [ARTICLE]
Make i Aloha nui ia.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:— Ma ka Ponkahi la 12 o lune, A. D. 1871, ua pauaho mai !a o Manu w. i keia ola ana, a ua hele aku la i ke aia maawe ula a Kanaloa. Ua hanauia oia ma Kula, Puna, Ha* waii, i ka la 23 o lune, o ka A. D. 1854.
0 ka nui o kona mau ia nia kei,t ola kinoi ana rac. keia ao, he 16 ona inau makahiki. Ke noho nei kona niau ouikua a me na kini maknmaka a pau loa oi>a me ke aloha nui loa nona, no kona haalele ana mai i keia oia ana. Ua mare kane oia i ka la 28 o Mei, o ku A. D. 1870, n ke noho nei oia me; ke aloha pau mako no kana wahine, oiai, ua haalele mai kela iaia nei ma keia kae o ka lua o ka make—o iaia e aneane ana e hele a hookokoke aku ma kahi mau o ke kanaka, ua puana ae kela, e pule kona ohnna ia fehova i kona Haku; aua hookoia kana noi, a i ka pau ana o ka pule, a ko ia'la hele loa aku ia no ia ma ka huakai inalihini o ka make ; nolaila, ua haku iho makeu i kanikau nona malaio iho nei: He kamkau aloha Ia nou e Mele' Manu w., Kuu wahine rnai ka wai o Waiaka, Pii aku kaua o ke kula o Puahia, Oia kula a kaua e alo ai, Kuu wahine mai ka ua la o Manoa, Oia wahi a kaua e nohoai, Pii aku kaua i Waiakepua, Oia wahi a knua e hele ai, Auwe! kuu wahine hoi—e. Kuu wahine i ka ae-one o Kahaioa, Oia wahi a maua e naue ai, Auau aku kaua i kn wai o Apuakehau. Auwe! kuu wahine—e. He kanikau ]a he aloha nou e Manu, Kuu wahine i ke kula o Kamoiliili, Mai ka bele hone mai i ke kuiu aumoe, Kuu wahine i ke kula o Kahua, He mea ole ka loa o ke kula i ku ihu o ka lio, Mai ka huikau lua o Polelewa, 1 ka hi-o a na haole. Auwe! kuu wahine—e. Samuela Hoopii. He kanikau la he aloha nou no e Munu, Kuu kaikamahine mai ka maiu o ka inia, Oia wahi a k>»ua e noho ai, Kuu kaikamahine mai ka wai wela o Puahia, Auwe! kuu kaikamahine—e. Kuu kaikamahine mai ka malu o ka haie, Auwe! kuu kaikamahine—e. Kuu kaikamahine mai ka ai huli aku, Nana aku kaua i ka wai uia i na puli, Paii mai nei ko aloha ia'u, Auwe! kuu kaikamahine—e. Mrs. Kaui w. He kaniknu ia he aloha nou no la e Manu, Kuu kaikamahine mai ka hale la e Kuike, Wela mai nei loko i ko aloha, Aioha kahi a kaua e noho nei, Auwe! kuu kaikamuhine—e. Kuu kaikamahine mai ke ala nihinihi, Nihi aku nei oe haalele i ka pili a ka ma'kua, Auwe ! kuu kaikamahine—e.
Kuu kaikamahine niai ka ihu o ka lio, Auwe ! kuu kaikamahine—e. Kuu kaikamahine mai ka malu a ka Naulu, Ulu mai nei ka manao paila i ka puuwai, Waiho iho nei oe \ Ua uUaoa la he aloha, A*uwe ! kuu kaikamahine—e. Mhs. Kanui. Kanikau la he aloha nou e Manu w. t Kuu moopuna i ka la o Kumukahi, Haule aku kaua i Waiakea, Auwe ! kuu moopuna—e. Kuu moopuna mai ka malu o ka niu, Kuu moopuna i ka la wela o ka aina, Auwe! kuu moopuna—e. Hoomaha aku kaua i Puupuna, Kuu moopuna mai ka piha kanaka o Puula, Hoi aku knua i ka malu o ka hale, Auwe ! kuu moopuna—e. S. PiHINUI. Kanikau la he aloha nou e Mnnu, Kuu moopuna mai ka i-a maka liilii o ka aina, Mai ke a maka uliuli o Kumukahi, Mai ke pili ennena o Kukii, Mai ka wailele opu o Waiwelawela, Mnf ka piina ikiiki o Mawae, Hoomaha i ka olu o ka puu Mano, Kamana ka pele kuilua o Puula, Auwe ! kuu moopuna—e. Kuu moopuna i ka lae hala o Kookoolau, Mai ka lehua nenee la o Hopoe, Mai kn iliili nehe la o Hnlamanu, Kuu moopuna mai ka ohia loloa o Panaewa, Auwe! kuu moopuna—e. Moopuna Haaloulou. Kanikau la he aloha nou no e Mele Manu, Kuu kaikamahine mai ke one o Punahoa, Mai ka huikau lua o Halekalewa, Mai ka bele kui-lua o Haili. Mai ka papa kahulihuli o Waiiuku, Mai ka la wela o Puueo, Mai ka piha kanaka o Amauulu, Luuluu mai au i ko aloha, Auwe ! kuu kaikamahine—e ! Kuu kaikamahine mai ka la welawela o PuMai ka ai awaawa o ka aina, [na, Mai ka e-a kuehu lua i ka paakai, Kuu kaikamahine oia aina malihini, Auwe ! kuu kaikamuhine aloha—e! Mrs. Piimaikawaa. Kanikau la he aloha nou no e Mele Manu, Kuu kaiknmahine mai ka aina hanau, Mai ka ain;i hooluhi a ke aloha i noho ai, Kuu knikamahine mai ka wai puka iki o ka aina, Mai ka wai lamalama kukui o Waiakekua, Mai ka ai pala mai iluna o ka laau, Ka ai hoola manawahua o ka aina, Auwe ! kuu kaikamahine aloha e!! Kuu kaikamnhine mai ka moku lewa ike kai Mai na kai ewalu o ka moana Pakipika, Auwe ! kuu lei kuu kama aloha—e ! Pahupiula Manu. Kanikau la be aloha nou no e Mele Manu, Kuu kaikamahine mai ka la o Laepoko, Mai ka lai lua la e Haehae, Kuu kaikamahine mai na puewai o Pualaa, Mai ka niau welo o ke ahi a Lnka, Kuu kaikamahine mai ka pahoehoe loa o Malana, Malama iho nei au i ka ukana nui he aloha, Kuu kaikamahioe mai ka uluhala o Puaakanu, Mai ke ala ulili la e Gehena, [la, Kuu kaikamahine mai ka lehua ula o KikaAuau aku kaua i ka wai o Waiakolea, | Hoomaha aku kaua i ka Niu moe o Kalapana, j Mai ka piina loa la o Halaaniaoi, Mai ka wai olu o Punalau, Mai ka papa lohi mai o Apua, Auwe ! kuu kaikamahine—e! Pahukoa Kaaukai. j
Kaniknu uioha nou e Mele Manu, Kuu kaikuaana mai ke kawa lele opu Okanukuokamanu, Mai ko nalu haimuku o Kawiii, [nei. Wiii mai nei ko aioha pono oie au e noho Kuu kaikuaann mai ke one ioa o Waioiama, Mai ka Hae weio o Waialeale, Hoale mai nei ko aloha ia'u e noho nei, Auwe ! Auwe aloha noi kaua. Auwe ! Kuu kaikuuana nioha—e! Kaua w. Kanikau la he aloha, Nou no e Kulaleimanu, Kuu kaikamahine maika ua hano o Kau,. Mai ka wai nauke poo o Waiohinu, Mui ke kula ioa o Kamakaiepo, Mai ke kawa lele o Kaumea, Mai ka lau o ka niu o Painhaa, Mai ka naiu haimuku ia o Hooili, Mai ke kai halihaii pua hala o Kaniiio, Mni ka waa hoio mai i ke piii la e Kalae* Kuu kaikamahine ī ka pali o Pohina, Hina iho noi ioko maule i ko aloha, Kuu kaikamahine mai ka wai huihui o UnaMai ka iiiili nehe la e Koloa, [hea, Kuu kaikamahine mai ka nalu hai la o KaWa iho nei ioko minamina in oe, [wa, Auwe l kuu mea aloha—e ! ua haia, Mrs. Napahueiua Poopuu. Kanikau aioha keia ia oe e Kulaieimanu, E ke kula lei manu i Haili, Kuu kaikamahine mai ka ud huki hee nehu, Mai ka ua aweawe ioioa o Hilo. Mai ka ua kualau ma ka moana, Ana iho nei loko iuhi i ko aloha, Kuu kaikamahine mai na huu eiua, Mai kn makani kii wai he Maiua, Kuu kaikamahine mai ka waihuihuio WaiKapu mai nei ko maka pau ka ikena, [kapu Auwe! kuu mea aloha—e ! ua hala, j * Mrs. Kahaku. | Kanikau la he aioha rrO Meie Manu, Kuu kaikamahine i ka maka o ka opua, Ke halihaliia ae la e ke kualau, Lalau ia moi nei oe lilo, Kuu kaikamnhine mai ka malu o ka niu, Aioha ia wahi a kaua e noho ai, Kuu kaikamahine mni ka wai koo lihilihi, M«i ka wnhine ami o Haena, [Hilo, | Kuu kaikamahine mai ka ua Kamiehua o i Mai kuu hoa mai ka hala o Upelon, Kuu kaikamahine mai na iehua o Mokaulele, Mai ka wai iele o Waianuenue, Kuu knikamahine mai ke kawa lele opu o Mai na iehua o Mokupaue, [Piikea, Kuu kail<amnhine mai ka wai au o Hanalei, Mui ke kula ioa o Kukuiiaumania, Aloha ia kula a kaua e hele ai, Kuu kuikamahine mai ka wai lele o Akaka. Kuu kaikamahine mai ka poli nui o Hakaiau, Kuu kaikamahine mai ka piina ikiiki o Waikaumalo, [lua, Kuu kaikamahine mai ka ua nihi pali o MauElua kaua i alo ai i na poli,
Kuu kaiknmahine mai l<n ihona o Pualaea, Mai ke nwa pae la e Maikii, [pen, Kuu kaiknmahine mai ka olu o ka hau o LuAuwe! kuu kaikamahine—e ī! Manua w. He kanikau la he aloha, nou no e JVI. Mnnu, Uaikamahine mai Un wai o Waiapele, Ea mai ke aloha kauma'na i ke kino, Kuu kaikamahine mai ka noho'nn kane, Pii aku kaua i ka lai hulilua o Puukoi, Kuu kaikamahine mai ka la wela o PuuomaKaha aku net oe nalowale loa, [kaha, Huli iho au aole oe, [kii, Ei aku.nei pahā oe i ke kui lehua i PapakiiKuu kaikamnhihe mai ka In welaweia o Aloi, Hoomahaaku kaua i Kalehua, Ku.u kuikamuhine mai ka ai loloa o ka aina. Auwe ! kuu kaikamahine—e! Kahula. Kaniknu la he aloha, nou no e Mele Manu, Kuu kaikamahine mai kn ua lililehua o PaE halii ana i ke kula o Huewa, [1010, Nana «ku o ka un Paopili, Hoolooo aku o ka ua Waahila, I ka halii mai i ke pili, 1 hoa pili no'u ke aloha, Kuu kaikamahine mai ka un Kuahine o MaE ahai ana ma ke kun ka maln, [noa, Malu mai nei oe kaawale au, O oe ka kn mea i hele e aku, Auwe ! kuu kaikainahine—e! Pooulaula.
Kanikau nlohn nou e' Mele Manu, Kuu kaikamnhine mai ka lai o ke kaona, Mai ka huikau lua la o Honolulu, Luuluu makou kaumaha i ko aloha, Mai ka piha uwa lua i ka Nekina, Kuu kaikamahine mai ka bele kui lua o KauMai ka piha knnaka la o.Ainahou, [kenno, Kuu kaikamahine mni ka wai piula o MaeMai ka piina loa !a e Kahnpnakai, [mae, Hoomaha aku i ka wai o Kahuailanawai, 1 walea paha ka uhane i ke kui pua lei Ahi--1 lei hoohiehie me Hiku ika nahele, ' [hi, E naue ae ana au i ka pali o Nuuanu, 1 ike lihi iki aku kawelu o Lanihuli. Ke huli hoi nei au i ka ua Kukalahale, Aia paha kn uhane i ka luna o Puowaina, Ninnu mai Laenhi, Nohea hoi oe ? No' Punn, no Hawaii, no ka hikina a ka la, Maikai knu olelo i waiho i ke ao nei, E pule i ke Akua no kou iiele ana, Ua hala ka pili ka makua me'ka lehulehu, Au ae nei ka mnnao o kahi e ike ai, Ike aku paha o Pui ke kino wailua, O ka leo o ke aloha i ku pane pololei ae, Auwe ! kuu kaikamnhine—e ! Kaikamahinahbleloa Luahine. D. A. Kaaihulu. Kakauolelo. Kamoiliili, lune 15,1871.