Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 31, 2 August 1873 — Ka haiaoa Rev. L. Laiana. [ARTICLE]
Ka haiaoa Rev. L. Laiana.
" E kooo, a e makaala ; no ka mea, e like me ka liona uwo, peln no e holoholo nei ko ookou enemi, o ke diabalo, e imi ana i kaoa mea e ale ai." I. Pet. 5;8. Eloa mahele o keia komu olelo. 1 O ke kauoha e kuoo, a e makaala. 2 Ke kumu o ke kauoha, ke kumu o ke kuoo a makaala ana ; —oia ka holoholo ana o ka eaemi, ka diabālo, e imi ana i mea e ale ai. Ina aole kuoo a makaala, e loaa ana ia ia, a e ale ia ana. E wehewehe mua ia ke ano o ka enemi, ka diabalo He hua haole no o euemi; aole he olelo Hawaii. Uh akaka nae ke ano, o ko kue, o ka haoa ino, o ka lauoa ole, o ka imi ana • pepehi, ke ano ia o eoemi. A O ka inoa o ka enemi nui, o Diabalo no ia. i He olelo haole hoi ia, aole iloko o ka olelo | HaWaii mamuā. He olelo hou no. He mau
inoa eae kana, me Nnheaa, Mookahiko, Deragon » noi ulanla, Satana. I Nokea mai ke d\abalo ? Aole no Hawaii oei, oo ba inea, aole i kotno ia inoa iloko o ka olelo Havraii mamu« loa aka. O Pele ka enemi nui o Hawaii naaa i luku i na aioa roe na kanaka. No kahi cno aae oia, a lilo i kamaaina loa. Pela ke diabalo, no kahi e mai no, a noho loa inaiuiei « keia [ wa. Mainaa akn oia, mahope mai Hawaii. No Kahiki mai anei oia? No BeriUni, oo Ameriks. no Farani ? Aole no ; he nui no na enemi mai Kuhiki mai, ka paka, ka rams, ka b»rani, ka gini, ka opiuma, ke kaokao me kekahi mau enemi eae paha ; aka, o keia enemi nui, ka diabalo, aole nolaila mai ia ; Malaila no ka noho aoa, ke aln ana, aka, aole oia i hanaa in malaila. Mamua aku oia, mahope mai Kahiki. Nohea la ka diabalo ? No ka po, ka lua o geheoa anei ? Kona hale paahao no ia, aka, mamna aku no oia, mahope mui i hanaia'i keia hale paahao nona, a lilo oia i alii no na ohana ino olaila. Nohea la hoi ka diabalo ? No kekahi ho* ku hele nnei ? no Hokulo» ? no Kaaweia? no Holoholopinaaa ? no Nepeiuna? no ka La ? He mau kanaka, he mau kamaaina paha malaila, a mai ka la mai kekahi mau ino i kekahi manawa, aka. aole oolaila mai ka diabalo. Hookahi wale no wahi i koe—oia ka lani; oia anei kahi i hana ia'i ka diabalo? Ae, pela. Aole nae oia he diabalo i ka w& i hana ia'i. Hana ke Akua ia ia, he anela maikai, e Hke me Kana hana ana i ke kenaka mua, ia Adamu, he kaoaka maikai oia i kinohou. Mahope lilo oia i kanaka hookuli, | a haule iloko oka hewa. Maikai ka diabalo mamen.—he iooa okoa kona ia wa ; a no kona hookuli, a hookeikie, a kipi ana ma ka lani, ua loaa la ia keia inoa hou, diabalo, me kekahi mau inoa ino e ae. Aolo oia i hoomao ma ka pono mna. Mu ka nana aku ma Hoike, 12:7 me he la, he kaua no ma ka lani mamua loa aku ; a o ka diabalo ke poo o ka poe kipi, a kaaa aku i ke aupuni o ka laui, me ka maoao e lanakila, a lilo ke aupani ia lakou. Aole nae i lanakila, aole hoi i loaa ia ia kahi e noho hou ai ma ka lani. Kipakuia'ku la ua Deragona nui nei, oia hoi ka Mookahiko, i kapaia o ka diabalo a o Sat>ria, nana no i hoowalewale ikoke ao nei a pau. Kiolaia mai la oia ika honua, a kiola pu ia mai la kona poe anela. Akaka kahi i hele mai ai ka diabalo. 2 Heaha kana hana ? e holoholo ana me he liona uwo la, e imi ana i kana mea e ale ai. Ia ia i kipaku ia mai ai iwaho oka la* " ni, a i ialo i ka po, ka hoomaka no ia ona e holoholo iō, ianei, ilona, ilalo. Aole oia i paa ma kahi hookahi, a hiki i keia manawa. O ka lua ahi no kona hale paahao. Ua hookuuia nae, a e hookuu ia ana no oia e holoholo i-o ianei, a hiki i ka manawa e hoopaaia'i, a pau ka holoholo ana. Ke aoo o kona holoholoana—ma kekino aha ? He nhane oo oia, ahe kino nhane paha kona, he kino ike ole ia e kakou i keia w». Ua like oin me na anela maikai. He mana ko lakou e lawe ai i ke kino e ae, aole iko Ukou kiiio ponoi. Me ke kino kanaka i halawai pu ai kekahi mau anela me Aberahama, ame Lota. A kuhi laua he mau kanaka maoli «o. Pela no kad«ab%lo, he mana kona mai ke Akaa mai, e hiki ai ke lawe i ke kinoo hai, aole o kona kino poooi, a komo iloko, a hoolilo ia i kauwa hooko i kona makemake. Aole kakoa i lohe, ua holoholo oia i na ao eae, i na honaa e ae mamua loa, hoowalewale a e hoohaule i kolaila poe. Pela paha, aole paha. Aka, ua akaka kona imi ana i keia ao, i keia honua, a loaa, a komo iloko o ka mala o Edena, a lawe i ke kino o ka nahesa, a komo no iloko, a hoolilo i ka naheaa i kauw» nana, i mea hoowalewale ia Ewa. i Aole kino kanaka ana i Uwe ai ia wa, no ka roea, aole kanaka e ae, o Adama wale no. Aole hiki ke lawe i kona kino. Aole paha e ae o Adamu e hoowaiewale iaEwa; aole paha e ae Ewa ke noowalewalo Adamu ia ia, no ka mea, laua pu ka i lohe i ko ke Akua papa ana, aole make eai i kela hua i hookapuia. Nana ka diabalo i na kino holoholona kupono kelawe alilo i kaowa nana. Ua ike ; ka oia, he mea maalea ka naheaa ; nolaila lawe oia i kona kino, a komo iloko, a ma o na la i hoowalewale a hoohioa'i oia iaEwa. A mahope komo oia iloko o Ewa, hoolilo ia ia i mea hoowalewale, a hoohina ia Adamu. Nolaila, oa akaka, ma ke kino o hai, ke holoholo oei ka diabalo e bana i kana bana, oia hoi, ka imi ana i kana mea e ale ai. Lawe oia r ke kioo o Kaina, a hele me he liona owo la, a pepehi ia Abela no ka huhu loa ia ia, i make keia kanaka pono e keakea ana ika hana aka diabalo. A mahope, hoopiha oia ia Kaina i ka hoopunipuni, i ka wahahee, a hoole oia i ke Akua. aole au i ike i kahi i hele ai o Abela. Owau anei kona kahu ? A i ka manawa ia Noa ma, lawe ka diabalo me kooa poe anela, i na kino o na ka* oaka, me na kino o ua kaikamahine, i mao kanwa oa lakou, ama o lakon la*i piha 4 i ka bonoa i ka hewa, a lukuia i ke Kaiakahioalii, a ko ka makemake o ka diabalo, oia hoi ka ale ana i kela poe, i pau ole i ka.helu i»v {Aoleipai^
La 18 o lulaiJM. H. 1873. No ke aloha i na kaoaka pilikia i ka mai Lepera, oa aialama kekalii mau haole. nia Honolulu nei, i ka la 18 o lulai i la haipule. I ka hor«\ 11 kakahiaka, ua akoakoa lakou ma ka luakini o na luina ma Polelewa. Ua heluhelma kekahi mau pauku Baibala, e hoike ana i ka mana o ka Haku e hoola i ka mai lepera. Elima a eouo paha mea pule ia hora no oa kanaka i loohia i keia mai ino. He mau marao paipai hoi kekahi, e ao aku i ka poe mai ole, e inalama ia lakoo iho, e noho pono, me ka makau i ke Akua, u loaa auanei ia lakou keia mai haumia. Pela hoi kekahihana ika hora oke ahi* nhi o ia la ma Kaukeano. Ua hemahema ko kakou mau kahuna lapaau i ka huikala ana, a me ka hoomaemae »na i keia raai. 0 lesu Kristo nae ka mea i huikala, a hoomaemae i ka poe mai lepera. I E nana kakou, a heluhelu ma Mataio 8: I—3. •' A hiki mai ia (o lesu ) mai ka mauna mai, he uui loa ka poe i ukali iaia. Aia hoi kekahi leuera i hele mai i ona la, moe iho la imua ona, i mai la', E ka Haku, a i makemake oe, e hiki no ia oe ke huikala mai ia'u. 0 nku U lesu i kona lima, hoopaa iho la iaia, i aku la, ke makemake nei au, e huikalaia hoi «e. Ola koke iho la kona mai lepera." fia ! ua maopopo ia Mataio, ua ola ka mai Lepera ia lesu KriBto. Penei hoi ka olelo o Mareko, mokuna 1: 46—42." Hele aku la kekahi mai lepera 10 na la, kukuli iho la, nonoi akn iaia, j aku ia, Ina makemake oe, e hiki no ia oe ke huikala mai ia'u. Haehae ae la ko lesu aloha, o aku la kooa lima, a hoopa ako la iaia, i ae la, ua makemake au e huikala ia oe. A i kana olelo ana, haalele koke'ku la ka lepera iaia, a huikalaia oia." Elua hoike, ea 1 O Mataio l»)ua o Mareko 0 Luka boi ke koln. E heluhelu ma Lnka 5: 12, 13. " laia e noho aria malokoo kekahi oin mau kulanakauhale, aia hoi, he kanaka paapu i ka lepera ; a ike oia ia le--Bu, moe iho la ia i lalo ke alo, nonoi aku la iaia, i aku la, E ka Haku, ina makemake oe, e hiki no ia oe ke hoomaeooae mai la'u. Kikoo mai la ko lesu lima, hoopa iho Ia iaia, i mai la, Makemake au, e hoomaemaeia hoi oe. Haalele koke no hoi ka mai iepera iaia." Ua maopopo paha ma keia mau hoike ekolu, o lesu no ke kahuna lapaaa, hemahema ole ; ua ola kela mai keia mai paa< kiki iaia. Nolaila, pono loa ika poe paulele iaia ke akoakoa, a kulou imua o kona alo, a olelo aku, "E ka Haku, ioa makemake oe, e hiki no ia oe ke hoomaemue ika poe hanmia ika mai lepera." Aole nae oia he kahuna ho ke kino wale no ; : no ka nhane hoi kekahi. Eia ka ha o na hoike, o loine, "Am • ke koko o lesu Kristo e huikal* mni ia ; kakou i ko kakou hewa a pau." 1 loa. 1:7 Eia hoi kekahi pule kupouo i ka poe pi - likia ole ika lepera. " E hiki no ia oe e ka Haku, e hoopiha i na makua a me ns keiki i ka makau i ke Akua, e oki i ka ha na hewa, a ooho pono, o loohia auanei la kou i keia mai e make ai. O Ueia mui lepera be koi lipi no ia, e wai ;ho ana ike kumu o keia lahuikanaka. Po maikai ka po» mihi i ko lakou hewa, a be le mai'nnloko o ka poe hana ino, a malaime • pono ika olelo a Kristo. Auwe hoi ka poe i manao e malama i na haku eiua, ka pone kekalii, ame ka hewa kekahi. E nana ka kou i ke koi lipi iloko o ka lima o ka anela a ka Haku.