Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 52, 26 December 1874 — Kumumanao a Miss. Wahinelili, i heluhelu ai imua o ka hoike Kula Sabati o ka Ekalesia o Siloama, no na olelo wanana. [ARTICLE]

Kumumanao a Miss. Wahinelili, i heluhelu ai imua o ka hoike Kula Sabati o ka Ekalesia o Siloama, no na olelo wanana.

0 na olelo wanana, he hoike mau loa no ia e hooia aua i ka Palapala Hemolele. Ua hookoia kekahi mau wanaua iloko o Kristo ; ua hookoia hoi kekahi iloko o na ludaio ; ma ia hope mai no hoi, ua hookoia mai kekahi; a e hookoia ana kekahi mai keia mauawa aku, a hiki wale aku ika hopena o keia ao. I. O na olelo wanana, oia no ka hoike e ana mamaa i na mea e hiki mai ana mahope, i na mea hiki ole i kekahi ke hoomaopopo e aku, ua hiki ike Akua wale no. Aole ia he kuho wale ana mamua, e like me ka wanana ana hoomanakii. 2 Pet. 1: 16-21.

11. He loa, a he laula ko na olelo wanana o ka Palapala Hemolele. He hapa nui ia o ka Baibala okoa. Ua hoomakaia ka olelo wanana i ka wa i hina ai o Adamu iloko o ka hewa, aole ia i oki, a pau ae la na oihana ludaio. Hu hou ae la i ka hanau 0 ko kakou Haku, aole hoi i pau, a pane hope mai ka leo o ka lunaolelo hope loa. Ua haawi liilii ia mai na olelo wanana i 1 na makahiki eha tausani. Aole i kipakuia ! ke kanaka hewa mailoko mai o Paredaiso, j a hawanawana mua mai ka leo wanana, i 1 mea e lana ai ka manao o ka Iloola e hiki! mai ana. Hoike e ka wanana i ke Eaiakahinalii ; a pau ia poino nui, hooluolu mai ka leo wanaoa i ko kanaka naau, e hoike mai ana, I aole e hiki hou mai ana ia pilikia. Me ko ke Akua kahea ana mai i Aberahama, ua huiia ka wanana no ka aina i olelo hoopomaikaiia, a me ka wanaua hoi no ka mamo e pomaikai ai na aina a pau. Ia lakoha i moe ai ma kona hikiee i make ai, hoike wanana mai oia i ka mahuahua ana o kana poe mamo, a me ka noho mau ana o ka mea kan kanawai mawaena o luda, a hiki mai o Silo. A pau ka noho pio ana i wanana e ia ma Aigupita, a-a hou mai la ka lama o ka wanana ; Kuhikuhi mai la i kekahi kaula hou e like me Mose, a hoike mai no hoi i na mea e hiki mai ana maluna o ka poe Iseraela. Ia manawa, wanana mai no hoi o loba i ka mea e ola'i e hiki mai ana. Hoike mai no hoi o Balaama, " e puka mai auanei he Hoku mai a lakoha mai.' ; Oki ae la ka leo wanana, eha hanei-i makahiki mai a Mose mai. Ku ae la o Samuela iluna iwaena o na Kahunapule haumia. Ku mai la no hoi o Davida me kona lira. Hahai mai la na Kaula, o Elia o Elisai, a me loni, a ukali mai hoi o Hoaea, Amoaa, a me Mika ; o na Kanla nui hoi, o Isaia, leremia a me Ezekiela. Haele pu o Ezekiela me na Indaio i Babulona, malaila o Daniela i ku iluna, a hoike mai i na hebedoma he kanahiku i koe, a hiki mai ka Meaia, ke Alii. Paipai aku la o Hegai laua o Zekona ia lahui palaka, i ka lakou hoi ana mai ; na Malaki hoi i kuhikuhi mai i ke kokoke ana mai oka Hako. He hooki ana o na olelo wanana, aha haneri makahiki, mahope >ho o ka make ana o Moae ; pela boi, aolehe hawanawana iki o na wanana, mai a Malaki mai, a hiki mai o Kristo ko kakou Hakn, nana i hoike mua mai ka hiolo ana o ke kulanakauhale 0 na ludaio a me ka pau ana o ko lakoa aupuni. 0 Pnulo ka mua i hahai mai la, alaila o loane e wehewehe ana i na wana na a Dauiela a e hoike ana hoi i na mea hou 1 hookoia mai, a e hooko ia ana. 111. O ke kuiike ana o na wanana a pau 0 ka Baibala kekahi mea e akaka ai no ke Akua ia ; Kuhikuhi ia mau olelo a pau ia lesa, a me ke ola ana i kuai ai. Na lakou 1 '« hoike mua mai i ka hoinoia o Kristo, a me ka hoonaniia mahope o keia mau mea," j wabi a Petevo. A Ue olelo mai la o loaue, i oka " uhane fa ia ka wanana, o\£ ka i hoi-

ke ia leso." Olelo mai la o Paulo, "ua hoike maopopo mai la ka poe kaola a paa oona." A olelo hoi ko kakou Haku i na la* daio ; " e huli oukou i ka Palapala Hemolele no ka mea, oa maoao oukou, ho ola mau loa ko oukou nialaila, a oia ka mea nana i hoike no'u. Alaila wehewehe mai la oia i na Palapala Heoiolele i kana mau baumana, mai a Mose a pau na kaula, i na mea a pau i kakauia nona iho." O ko Kristo hele mua ana mai, he kikowaenaia o kekahi apana o na olelo wanana. 0 kona hele hou ana mai, be kiKowaenaia 0 kekahi apana e ae. Loihi ka manawa ma* waena o na kaula, noho kaawale loa kekahi i kekahi, paupu nae lakou i ka hoike i ka mea hookahi ; a oia mea ka mea e pomaikai ai na kanaka, a e nani ai ke Akua. 2Vlai ka olelo hoopomaikai mua maloko o Partdaiso, a i ka leo hop3 o loane iloko o Iloikeana, na ikea kekahi maoao nui. Ua lawe mai na wanana a pau i ko lakou waiwai, a ninini iho la ma na wawae o ke Keiki a ke Akua. IV. Uakupono " ke ano o ka poe kaala" 1 ka manao, he mau luna kakau no ke Akua. Aole i like na kaula hemolele me na Kahunapule hoomanakiki, he poe puoi waiwai lakou, hoike lakou i ko lakou wanaua me ka uku nui ia mai, aole i loaa iloko o lakon, aole hoi iloko o ka lakou olelo keka-. hi hoailona ikui ka oiaio. Kupono ke ano o Aberahama a me lukobj ; o Mose a me Samuela ; o laaia a me leremia ; a o na kaula ma ia hope mai i ka manao "hemau kanaka hemolele o ke Akua lakou, kai olelo mai i ka uluhia ana mai o ka Uhane He molele." He poe kumuao lakou e ao ana i ka hoomana ia lehova, he hoomana maemae, a hemolele, ikui ka manao no luna mai ia Knpaa lakou ma ko lakou oiaio, aole i haaleie ; hoomanawanui no iloko o ka hale paahao, ai ka make hoi, i ikea, aole o lakou hoopunipuni. Huna ole lakou iko lakou kino iho. Hana pinepine mai o lehova i na hana mana ma ko lakou lima, i akaka, nana lakou i hoouna mai. V. O ke komo i haawiia mai ai na olelo wanaaa, na haawaiia mai oia, e like me ka Petero i olelo mai ai. "Me he kukui la e hoomalamalama ana i kahi peuli, & wehe mai he alaula, a puka mai ka hoku ao iloko 0 ko onkou naau." Oia ka mea i lana mau ai ka manao o ka ekaleaia kahiko i ka hiki ana mai o ka Mesia. E like me ka olelo ana a Paulo. "Make aku la kela poe a paa iloko e ka manaoio, aole hoi i loaa ia lakou ,na mea i oleloia mai ; aka, i ko lakou ike e anaia mau mea 1 kahi loihi, ua paulele ilaila me ka olioli, a ua hai aku ia lakou iho, he poe kanaka e, he poe malihini ma ka honua."