Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 15, 10 April 1875 — Untitled [ARTICLE]

Ua. Ae ia ke Kuikaiii Panaiuke !—Ua : hooholo ka Ahaolelo Sen3te o Am«*rika i Hoipuia i ke Kuikahi a kakou e I kau nef, mi ka ae aua o 51 a kue he I*2, nn | ke kulanakauhale o Wastoet->na i ka la 18 ! o Maraki. He hoololi auo nui kek;»ht i j hookomoia e ka ahaolelo, a oia hoololi, eia jno ke ano ou»: " Aole eae ia kekahi labui I e h )olula mofeo kaua a hoahu Unahu paha maloko o na palena o na Pae Aioa Hawaii" Ua holo mai nei ke Kuikahi, a iua e apono ke Ahi ka Moi, alaila e kakau iuoa la iloko o keia m&nawa uoho wale, mamua o ka noho aua mai o ka ahaolelo o na makaaiuana ma Dt?«etnab3 aenei ma \V*asinetona. Maiiope ibo o k;i hura 8 o fca po Poaha iho nei r ua kai aku he huakai kukui onn i kauaka me na haole mai ka Helu 2 aku, a ! hiki i ka Hale noho o Hon. II A P Oarter, ke Komisina Imi Kuikahi holopouo a Hawaii uei. I hele aku e hoohanohiuo iaia uo ka holopono ana o kana hana. Ua pane mai oia uie ka haiolelo. Malaila mai, ua iho ka huakai i kai o ka Hale Aapuni, a maiaila, ua lohe ina olelo mai ke'Lii ka Moi mai, ke Kuhma uoho Amerika, ke Kuhiua o na Aiaa e a me kekahi pue e ue. Ke nooiKEiKE mai nei ke Alii ka Moi i kekahi haawina e hiki ai i kooa lahui ke mahalo aku, oia hoi koua lawe ana aenei e hoouluwehiwehi i ka puu o Puowaioa, ma ke kanu ana ina laau, ameka pa ana i pa uui e poai ana, a malia pahi o lilo aku ia i pa nui hoonanea, e like me ko n& ama naauao oke ao nei. Ina e nlu pono ana keia mau laau i kanuia ena lima alii a me ka poe kokua, ulaila, aohe e hewa makou ke kalokalo e ae maanei, oka hoomaka mai la oo ia oka ulu oka lahui. Ko holopouo keia kauu laau ana, alaila e lilo ana 0 Puowaina i wahi maknikai nuiia, a aole auauei e uele ka momoku iiaila oka poe puni makaikai o ka honua nei 6 he!e pinepine mai nei io kakou. Hia ua laau malu* malu ulu wale mai no ke kanuia aku me ka luhi wai ole, o ke Kiawe a me ka luia. Ua bele ka pa halepule o Kowaiahao, kt;U wahi panoa loa i ikeia mamua a puoa i keia wa ike kauluwehi ona laau kiawe. Pela no hoi auanei o Puowaina ma nei mua aku. O kekahi mau mea hou i loaa ehu mai ana mai ka lepo mai he mau luawai mapuua elua, a ua pa kaawaleia laua i ole e hehi wale ia. A ulu a kawowo mai ka mea i makemakeia, alaila o ka haua koe i alanui kikeekee ma ka p3Īi, kupono no ka holo kaa lio a me ka hololio ana. O ka HoohanuiiaNu ana i na ea pili kuahiwi, ua ea aekai, ame ko kakou mau ea waianuhea kohaihai, ua ikeia kela e kakou a ua kaulana hoi ko kakou mau pae moku no ia mea, i ka puanaia ana ae : " Onaona Panaewa i ka haia ine ka lehua, U ! i ke aia kai o Puna ," Ua lilo nui ka ulu nia o VVaikiki i w\hi hoooiahaia oka lehulehu, aua uui hoi ka poe i ku moe aku malaila no ka wa welawela oko kakou kau U. Eia nae kahi mea pakua i ka maalo maa ana mamua o na maka, o ka holo mau aku no oia ke alanui hookahi, a hoi mai no ina U alauui no, | aole hoi ka holo aku ma kekahi alanu», a alu ae hoi ma kekahi e hoi mai ai. Manao j makou, he alaoai kupono ke weheia ma ka j aekui o Kalia, mai Kukuluaeo aku a i Kalia a\V aikiki. I keia manawa, ke pakiko nei ke aupuni ma kona mau hoolilo ana, a I malia paha o hakalia kona UweUwe ana e hapai ma keia mea. Aole aoei hoi e hiki 1 kekahi poe hai mailoko ae o keia kulanakauhale, ke houluulu dala ae, a hoolilo aku ima ka wehe ana i aiaoui o keia aoo. A o ka poe a pau e hele ana maluna oaa aia* oui U, e hoookuia lakou, a e hoomaoia keU auhau a hiki i ka wa e kaa ai ua lilo ame oa kaala o ia aUoai, alaiU hookaa akea aka i aUoui aupuni. He wehewehe wale ae no keia i loaa ai ona kuuiuhaua, e kamailio ai ka poe waka oui o kakou.

Kai $o ua b«U aka oei na aa o ke kaoa ao ka hoooiaaa, ei» oo ka ke kaukoo loa mai nei, ate hookaheia uei oa koko, ke iaweia uei na oia, a ke hoouiaauia eoai oei Mi Mekiko, o na hoole pope ka la-ahi a ka pc<e iaaina ; tna Berazila hoi, o na kahaoa kato!ika keia, me be mea la aole t pakele ko lakou hoomaaaia mai eka poe powa. (Ja oleloia o ka hookaheia ana o ke koko hala ote, oia ka aooano e ulo nui ai ka Ekalesia, aka, aole oae paba ia be mea e hoihoi ai ke kaoa aua aku ika eoanelio puiulei ma ka aoao e ae.

I KfU *i, o* ikeii ka b4S«rroi m4ik#i a ki Halemai Moi««hine i h*aws hiaī ai i keia Uhoi. On» m** e hoe» *ko so* iUtU e Upaia U im *oU me k» Hla ole, ame ka Uulaha ole aku ta hai. So ka ikeia o keta haawioa maikni, be ku&a oia ia oo ka lahoi, nolaiU ke oj*ke<nake mai nei o* mokapooi paWiin» o koiuiuia ooa mao haleaai pakahi o keia aoo ma o« apani kiaama. Ko ko aakoo ike, bt? elua mao Htw»ii poaoi maloko oka Papa Oīa boo # nolaila, ke hna oei ko makou m»n*o e imi ikaika ana Uoa e loaa oa koma eko mau ai ko Uua Uhoi, % e paa ai ho\ na aiou ana a k\ m:»i ko>a eko oei he kaokao, ka hiapo o k* mai weii»eli be !e;>» ra. Ua hoopalia mai oei oa kaukolo »oa a Amenka IluipuU ia Sepania no ka hewa a ka poe Sepaoia i powa vrale ai i na ola o ka poe Amerika i hopuiia »i maluna o k» mokoahi Firtjimus t me ka kupono ole ia. Ua apooo o Sepania ika poIo?ei oka Amer?ka koin». Kae Qiai aoa . o Sepania e uku i $'3.500 oo ke kanaka hookahi i pepehiia me ka hookae oie i ke ano waihooluu oke kanaka t ame ka hoo- i mahuahnaia o ko oa luna, a nolaiU, e hiki ana ka haiua ilila ika §SO.OOO. E ukuia ke tUJa ma Mad«rida oih na hookaa pako-

lu ana. Ua oleloia, ua oi ae keia uku ws- j mui o ka Berit;mia i koi ibo nei, uo kooa mau kan»\ka i make a i hoopoiooia. Ke hoomal'ia nei no ke aameunne mawiemi o ua koa ponoi oluna iho o C»ba a uie ua koa mamuli o Sepania oo ka niea e tiio j ui o Uua o Cuba. I kekahi manawa i hala ' aeuei, ua lawe aeo Coneha i ke alakai ana > 0 ke kaua ma ka aoao o Sepaoia, me ua hiohioua o ka hookuhakaha nui a me ka eleu. Aka, ua pupuahulu aku ia e haalele . 1 ka aina a me ke kahua, kahi aua e hou-1 moana ana. L T a puniia mai nei ia e Vela- j maseda. lle kanaka ano hookaumaha. Ua ' hauie no ia mamua, a me he mea la no e ! haule hou ana Eia nae t hiki mai nei ke-1 kahi louo a ka aoao Sepauia, ua auhee he • 1,300 koa Cuba i na koa Sepania. Eia oae | ka inea hai aku, aohe omkou e hooiuio iki; i ua lono o ia ano, Ina i oiaio na lono m:v ! mua mai ka aoao Sepauia mai, ina peuei aole he wuhi koa Cuba i koe ma ko lakou aoao. Pehea la ka ua lapana hooko ana e ma- | ke ka niea pepehi kauaka ? No ka poe i mahui ole ka makou e hoike aku nei. 1 ka i wa e laweia mai ai ke pio imua o ka mea | li kanaka, ua pululuia ua maka me na kahakahaua pepa keokeo Mahona o ka hookaulua iki ana, lawe maa ia mai la hookahi. Alaila ku mai la ka luuakanawai i kahikoia i ke kahiko ma ke ano Europa, a heluheln inai la i ke karaima i hanaia a me ka lioopai, alaila kouoia aku la ke pio e kukuli ilalo ma ka moena imua o ba lua huiuahaloa, kona a-i a me na poohiwi hooloheloneio, a o na lima peaia ae.la mahops a kikiiia. Alaila huki ae laka mea nana e hooko i kana pahikaua loihi a oki iho Ia ! me ka hikiwawe maluua o ke poo. Lele | koke mai elua mau kauwa ; hookahi e paa i i ke kino, a hookahi e paa ae i ke poo o i haule i ka lua, holoi ae a paa ae lailuua. | Ma ka hoike aua mai a ka mokuahi .l/i-! kado, i koua mau helehelena ma ka nuku o ' Mainala i ke awakea Poaono aku nei i hala | ua ike ia aku ka hae olenalena hoailona ! mai ma kakahi o kona mau kia. A ma ka j holo kino ana aku o ke Kauka o ke awa, j aia hoi, ua loaa aku he mau ohua kekahi i \ loaa i ka mai uhlii, ( measles,) he umiku- ] kumamakahi, a ua boopaa loa ia lakou a | pau ma fea palena ohua o ka pap» ekolu ! Ua lawe ae ke Kanka o ke awa i ka awe-: awe o ka hewa maluua o kona hokua ma ! ka hookomo kino mai i ka mokuahi | iioko uei o kc awa, aka, ua keakea aku la ka Peresideoa o ka Papa Oia, oia ke Kuhina Kalaiaiua ma ka hoopili ana mai i ka moku i ka uapo, a ua hoounaia aku ka paiapaia malalo iho nei ia C. Burua ma, na ag-ena o ka mokuahi Mikaāo, a penei : Ia Messrs. Brewer Co. Na Ageua o ka mokuahi "Mikado," E na Keonimana:—}*a kekahi mau kumu e kono mai nei ia'a e haike aka ia oukou, o ko'u makeaaake ka haalele koke o ka mokuahi i keia awa mamua ae c ka napoo ana a ka la, oo ko'u oiakau o hiki oie i oa kokua o ke aupuni ke keakea i ka pii aoa aku a me ka iho ana mai o na kaoaka o ka mokuahi i ka po. Ua nui ko'u kanmaha i ke komo ana aku e keakea i na haoa o keia awa, aka na ka'o haoa ma keia uiea i kouo mii ia'a e hana aku pela. Owau no e na Keonimiua me ka mahaio. W. L. MOEHONUA, Perestdeaa o ka Papa Ola. Ilonolulu, Hora 3 p m. Apr. 5, 1875. Nolail», oa awiwi na ageoi i aoa aku i ua uiaua i makaukau oo ka hoouoa ana, a kipaku aku la i ka moku e hoio ma ka hora 8 o ka po. Aohe he poe o ka moku i ae ia e lele mai i uka oei, aole hoi • o uka ako oei i ae la e pii aka iluna, koe w»te uo ke Kapeoa a me ke Kauta o ka oooko. Ua hikī mua mai keia mai i Hawaii nei i ka makahiKi 1348, a ua pulumi aku he mau hanen kauaka i ka make mamuii o ka hemahema o ka malama aua i ke ola. Aole keia he mai hoomaluia ma ke-

; k*bi mau awn ku moko o Kurup», oa | {»»h*ta lEiakoa i ko k« P;ro.sHien» o k* P«> |p* 01» hookekeo» ki»o «a* ih*>, o ke«- : ke» ako t ka buī *o« mai a me ka !mi ao« | «ka oo» milihmi »me o* kamano», qo |ka om?s. be hōMnahaeu* oa H«w»ii iko ; !*kou oU kioo » n* euai *oo thoUa a pio, a aoU? ao boi he mikaukau i piu i ka ioie. U* ioaa mni oo hoi ia m«kou kekahi pv ; lapaU e»e in*i kek*bi kaioaaiua mai o Houolalu oei, e eiahaio ao<* i ke Kuhina : KaUiaioa, A oiai o ratfcou pa kekahi e * maheilo akn laei, ooUile, o* hookomo ■ makoo \aia iloko o k» makoo huakai m»ba- | 10, • peia i l«nr» ai kan* let* oiaanei.