Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 25, 19 June 1875 — KE KIPI KULOKO MA HETAI (MAYTI) [ARTICLE]

KE KIPI KULOKO MA HETAI (MAYTI)

Na loka, Mei 15.—Ke hoike mai npi ka lett malel*) i kakaoia ma Kiogstofl, Jnraaiea o Mei 8, i ka moolelo o ke Kipi Koioko nia Hetai: " Ma fea Poaono, Mei I, emalamaia ana he ahaaina lau-lima makahiki a pnni ka aina ena ke ahiahi mamua ihi>, ua haiia mai i ka Perseidena kekahi ohumu kipi e powa inulu a e )a>ve i kona oU i ka la naahop'e ino, me ka manao e hooooho ia Monpl4tsor Pierre i Percsideua, me ke kokoaia e nerala i?ryee ame Generala Ciiuol. Ika wa e noho ana ka Peresidena iloko o ka halepulo, ua hoounaia he ekolu maa puali feoa, e hopo ika poe obomu kipi. 0 Oeneralu Bryce, ka mea e nnlio ana mao mai o kahi ooho o ko Kanikela Berit**nia, oia kai hnupuni maa ia, ua hoole mai oia i ka

huawi pio ona, a ua ki pu mai la oia ia eha mau alii lletii mamua o kooa kiia sna nku a ku, kokoke aka !a oia I kahi noho o ke Kanikela Bf r;tania a make iho la. 0 ka poka keia i manania oiai e ku aoa ua Oenerala kipi oei, ku aku la I ke kauwa a ke Kauikela Beritania a makeloa. Ua ku pu no hoi ke kauwa a ke Generala a make. I ka wa i hiki nku ai na na puaii koa i kahi ntho o ka Peres;dena i manao waleia ai e hoouohoia aku aua, i ka wa e pan ai ko Nisst»ge manawa, huli hoi aku la ia i ke keena mahope aki pu iho la iaia. Ika wu i loaa aku ai o Generala Canol, e hoopilipili aku aua oia i kahi kokokk oku i ko ke Kamkela home noho, ma ke poo o kekahi puaii koa. I ka ike ana mai o na koa kipi i na puali koa aupuoi e hele aku ana, hoopoina kokoke ibo la lakou i ko lakou aUkai, a holo aku la, komo akn 1» o Gencrala Canol i kahi noho o ke Kanikela Amerika malalo o ka malumalu ona hoku kahi ona i naho iho ai. Mamuli o ka oianao wiwo ole oka Peresideoa r na kanohaia e hopu ika poe a pau i haohaoia he kipi, a ua hoomakaia ka buli a roe ka hopu ana a punika aina. He noi na hale i puhi wale ia. Ua hke me he ahulau oei la.

E ka Nupepa Kuokoa e, Aloha oe:—

Ua ike au i kau panee Z. Kalai ma ke Kookoa ok&la 29 o Mei. A peoei kekahi hapa oīa mau olelo. I na paha he wabi maiama luoa iki, i oa lahoi, hoomanao, o ka oihooa Loio he oihani maikai ia, maoaoae no la hoi i poe hoopono ka poe oaaa e ma* iama la oihaaa. Pehua hoi kou mauao ia Aukioa loio i hoi aku nei iloko ? Pehea hoi ia Porter Greeo, he kahuoapule ia ? Pooo ole paha ea ? Ea ! Ka i ooa oo kahi maUmalama (ike) i loaa ia'u, nolaila ao i kamailio ai, aole ma ke aoo hopo.

He pooo oo ka oihana Loio, he olhana maikai 00, ke malama pooo ia oae. Pehea ? Ua like aoei kau lawelawe loio aaa me ka Uua (Aukioa ma) ? ma ko'o ike ia oe e laweiawe aei, aole i like oa haoalaaa ma ka hoopooo ame ka pololei, o oe, aole pela, ua hana wale oo oe ma ka maoao e loaa mai oa diU, ka lio, a pela wale ako, mai ka poe i hoopiiia.

Penei ka'u aia ma ka Moi koe fa Hoke (Paniolu) no ka " Lawe i ka waiwai aihoe " O oe maoli oo ka mea i hele ako a olelo i ka oakaa o oa o Hoke " E hoihoi i oa daa 1» elua i lilo loa ia Hoke, manoa ae o ka hiki ana o ka hihia i moa o ka aha, wahi* ao i oa makoa.** Aole e hoopiiia o Hoke oo ka hewa lawe i ka waiwai aihae, a me ka aihae hoi, t oa e hoihoi ia oa d«la elia, Ea! Aole aaei ta o koo ike e i ka haoa hewa mamoa o ka hiki aoa o fca hihia imua 0 ka aha 7 Pehe» oe i ka wa i boop«iia ai o Hoke oo ka hewa Uwe i ka waiwai aihae ? Kai noa, o oe no ka loio o Hoke a nao hoi 1 kohikoki i ka aha (Looakanawai) *' O ka aihoe ka be«a pili ia Hoke, aole o ka lawe i ka waiwai aihoe," a oa kookouia o Hoke, ma ka bew« lawa i ka waiwai aihoe. a oa boop»i hou iao oa o Hoke oo ka hewa ai

hue e l.ke me *uhtfcuhi <*na i kt * pehea ot> mi ia hihi* ? Ua JV>ho mih> *ufti o« ? K.tt ao« o oe no ka loio a aa Hoke ma ia hihia, » m* k* U i noho ai k* ah» e ntna i* hihia, o O B M. kek»hi koka« m» k» aoao o keMii, a nan* i nlelo ako »a <h\ peoei, aol« oe e pooa e K. c kokvi* i ka mea hoopiiii. no k* mea, ua ike m<*opf>po los oe i ka hew# o ko mea pale (H) a eia kau i» 0. B M. aoio iu e nana i* mf«, no ka toe», he lio noi ko'u e lo*a tuai Ea ! Kopono nnei ia hana i ka Lnoa F.ka1 Kupono aoei i ka mea lu>opono me ka makau i ke Akua ? (Ca ae mai i ka ht*wa, a mahope helo mai e pu'e i k« hen*a o kameahowa? Pe!a aetM o Aukioa m» ? fCe i aku nei aa, aole !ot peU, oa ike n<> au hookahi oo ou alelo, aka, ma k« olelo aoa oaeina he mea I», oa maheleia i eloa, «a kupoao ka oihan« loio i k» iuet hoopooo e hke me Aukina m<i, aote ia oe.

Pehea oc i ka hihia o UauU i hoopiii» i uo ke kuM» awa, ekola kn \i an» malalo o ka palnpaU h oi*io hooknhi ? Kfti noao oe no k;t loio i hooalakni hewu j ka aha me ka manao e pakoie ka mea hew», • no ka hoopai la tintic ka aiiH apana, paīpai ai oo <* poopii i ka Aha Ki»«poni mi ke Ket»n«, ra<» ko maoao e pakele ka ine« hewa, a to« ko ike uo au pili ke K'anawai i ka mea i h«»>piiia a tue ka oleio »ke t nn Ha>ke, haake* n.H no nae oe aole i piit, mo ka Ipo nui haa» nou o kala aoa. E hookuu oo iaia nei, uo k» men, aole pili ke Kaoawai, Rotc hoi i iiooiaio it» cna Hoike, a i k* wa i h«K>holo ai ka Ah;» Kaapam, ua paa ka <>le!o hoohelo o k.i Aha Apana, pehea cm> ? Ua kupono ka oiliaua loio i ka mea akamai e like mo Aukiaa ma aole la oe*

lle mea haohao loa keia ia'n e ike nei, imoa oe o ku Aha Luna Ekalenia hooikaika oe, e waiho ia nnea mawaho o ka hoahanau no k;i nme moekolohe, ia mea no ka ia mea no ka una, a pela wale aku, a imu& hoi oe o ka Aha Hookolokolo, hooikaika hoi oe, aole i he*wa oia nei oo ka he«ra •)<- iiue, a oi ia hoi no ke apuka, mat aahu oe \ ke koloka o ka hookamani

" i ponooe ika paa o kou manao namuli oka poo oq» e I<ke mo oe la e* ? " i pouo oe i ka huna i ka po« ooa «u i iko maka, a rae ka poe mnnuahi e noho kokok« ia mi kou wahi, uiai nobo oe a h.ti mai ia inakou o loaa oe i ka hope awa o ka nalo-o.

Kuhi au tsia no ia hui i ka Luaukanawai ka hookuu, pela no, «ka, o na o.'elo hiki mua m imai o ka olelo hooholo a ka L K. oia kau i kukala ieo nui ai imua o ko auaina, c hookun oe iaia uei 1 Me ko ike mie- 1 popo no ua hewa ka olelo aoa a ka hoike a me ka pili i ko Kanawai, nouoi ao ooe hookuu, ma na inea i ike ia oau i mus oka i ahn, ua maopopo ua kokua nui of i ka mea i he*ra i pakele mai ka haua hewa ae a Ukou. | K kali iki aa miianei K. Kekauli. ) Kohala A., Inne 7 1375. j