Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 40, 2 October 1875 — Page 4

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKA I HUIIA.

 

Ka Nupepa Kuokoa

HE HIMENI

EVER TO THE RIGHT.

                                                    Songs of to day, p 82.

 

               1.

  Hana pololei la,

  Hana pololei.

Noho no a makaukau

No @ hana nei a pau.

  Hana pololei la,

  Hana pololei.

               2.

  Pule pololei la,

  Pule pololei--

Pule me ka mihi no,

Pule no na hoa o@,

  Pule polelei la, &c.

               3.

  Mele pololei la,

  Mele pololei--

Mele me ka ohane pu,

Mele me ka halelu,

  Mele pololei la, &c.

               4.

  Kula pololei la,

  Kula pololei,

Ma na kula oonei,

Ma na kula Sabati,

  Kula pololei la, &c

               5.

  Hana pololei la,

  Hana pololei,

Hana me ka ikaika no,

Nou a no na hoa oa,

  Hana pololei la,

  Hana pololei.

                                         Hawaii.

 

IIAAWINA KULA SABATI.

 

HELU 3. SABATI, OKATOBA 17.

 

   KUMUHANA.--Na wahi noho he nui loa.

   PAUKU BAIBALA--IOANE 14:1--7.

MAI hookaumahaia ko onkou naau : e manaoio oukou i ke Akua, e manaoio mai hui ia'u.

  2  Ma ka hale o ko'u Makua he nui loa na wahi e noho ai : ina aole pela, ina ua nei aku au ia oakou.  Ke hele aku nei au e hoomake@ i wahi ao oukou.

  3 Ina e hele an a hoomakaukau i wahi no oukou, e hoi hou mai no wau, ae lawe ia oukou i o'a la, i noho ai oukou kekahi ma ko'a wahi e noho ai.

  4 Ua ike @koa i ko'u wahi e hele ai, ua ike hoi @kou i ke ala.

  5 Olele aka la o Toma iaia, E ka Haku, aole a ma@oa ike i koa wahi e hele ai ; no a pahea la makoa e hiki ai ke ike i ke ala?

  6 Olelo mai la o Iesu iaia, Owau no ke aia, a me ka oialo, a me ke ola : aole kekai@ e hiki i ka Makea, ke hele ole ia ma @.

  7 Ima @a ike oukou ia'a, ina ua ike no h@ o@o@ i k@a @ak@a : a mai keia wa aku e ike oukou @ @ nana oukou.

  P@ku Gola.  "Aka, ua makemake lak@ i ai@ @eikai aku, oia o ko ka laui H@:. 11 ; 16."

  Mele.  "Ka aina mao."  Hae Hoonani p 27.

         He aina h@i kamahao,

           Mae, mao, malona,

         Uli ma awaawa me na puu,

           Mao, mao, maluna,

         Aue hoea mai la,

         Ko laila kahakai la,

         Me kona ao laelae la,

           Mao, mao, maluna.

  Cho. E @ kakou, e hoe a n@u,

            Ko@koko p@u ka ina.

            A komo i ke awa, a k@

             Ma in kahakai oli@o.

  Pale i loaa ka makaukau e komo ai iloko o aa wahi noho ma ka lani.

NA NINAU A NA KUMU.

  P@ Ua kaumaha na haumana no na @ o Ies@, heahe ia mau olelo ? mokuna 1@ 21, 35, 37, @8.  E komakaia a@a kekahi haomana, e hoole ana kekahi, a o haalele ana lokou ia Iesu.  Kaomaha peha lakou Pehea Iesu i hool@ola ai ia lakou ? Heaha ka mea i papaia?  A e manaoio ia wai? K@ Akua, Iesu, na like anei I@a?

  Ua kokoa anei lesu ia lakou mamua? ina ua kokea oia @amoe, aole anei he poao ke hilioai iaia ia @ pilikia, a nana e @oop@hele!  No ke aka ka pihoihoi a ma@ kapo@e peke?  Mahea Iesu ia wa? Ma@ ahaaina no.  Aole i pau ka aha@, @io i hele aku i ka@ie.

  P 2 He@ kekahi mau huaolelo hooloola i ou haamana?  Ka hale o ko'@ Makua, Owai ia M@kea?  mahee kona hale? @ 2 @or. 5:1.  Nui @ wahi noho maleila,  Heaha ia?  @i na @e, na kee@a ma ka hoe@like apa, e li@e me ka hale hotela, @ hookipa.  Nai loa na wahi @ ma ka lani, me ke nui o na hoku.  Ahea loa, lawa no na hiliona he aui wale.

I@a @ pola, poii io i ko aha?  Ke hele aku nei Iesu e aha?  Heaha ke ano o ko Ie@ hele ana e heomakaukau i wahi noho mo lakou?  He mea hoohalike ia.  Ua makakau e no ka lani no ka poe pono.  Mat. 25:34 Nawai i hoomakaukau? Ma ke aha Iesu i hoomakaukau ai?  Ma ka lilo aoa i kalaha.

  P 3 E hoi hoa mai no au.  Ke ano, heaha?  E kii mai ana Iesu kana poe hau. mana e lawe aku ia lakou i ka lani e noho pu ia.  I ka wa hea ke kii ana mai?  Ma ke aha ke kii ana mai?  Ma ka lima o ka make i kokuaia e na anela.  Aole o Iesu ponoi ke kii mai.

  P 4, 5. Heaha ko Iesu haina i na haumana no kona wahi, a no ke ala hoi? Heaha ka Toma i hoole ai?  Mahea ko Iesu hai ana i kona wahi a me@ke ala e hiki aku ai ilaila? Ioane 3:13 ; 6:35,38,41,50 ; &c. Ua akeka no ma ka Iesu mau olelo, a ma kana mau hana, mai ka lani mai oia, a oia hoi ke ala e hiki aku ai ilaila, ma ka hoolohe aoa, a hahai ana iaia.  Pohihihi nae keia ia toma.

  P 6, 7. Pehea ko Iesu whewehe ana i ke ala? Heaha ka Iesu?  Heaha ke ano? Heaha ka mea i hoole ia?  Ma owai la e hiki  ole ma ka mea e, ma ou iho la  no?  No  ka hewa pah@.  Ina aole mea uwao, pono ole, hiki ole ke hookokoke aku i ke Aku ka Makua.  O ka mea i ike ia Iesu, ua ike ia ia wai?  E p@u ana anei ka pohihihi ia Toma ma ia hope mai?

  Mele  Him. 583. 6-4.  Leo Haven is my home.

            Iluna i ke ao                He waoakua nei

            Kuu wahi mau;            He pilikia e,

            He malihini au             Ka lani iluna'e

            Ma keia ao--                Kuu wahi mau.

NI NINAU A KE KAHU.

  Na makua.  Ua kaomaha ne haumana a Iesu, ehia mea i kaumaha ai?  Kaumaha anei kakou ke lohe he mau haumana kolohe kekahi, e kumakaia ana, kipi ana, haalele ana?  Kaumaha anei na haumana, na hoahanau, ke lohe e hele aku ana ke kumu ke kahu, ka makua i aloha nuiia i kahi e?

  Pehea Iesu i imi ai e hooluolu i ka naau kaumaha o na haumana?  Mahea kakou e paulele ai i hooluoluia a hoomahaia ka luuluu a kaumaha?

  Na keiki.  Heaha ka Iesu mao olelo hooluolu ma Mat. 11:28?  Kaumaha anei oukou i kekahi mauawa?  No ke aha?  Kaumaha anei no ka hewa?  Pehea e pau ai?  Ma ke aha e lana ai ka manao?  He mau keena anei no oukou ma ka lani?  Ae, ke manaoi makou, he mau keena i hoolako maikai loa ia.

  Ke kula a pau.  Mahea ko ke Akua hale, ma ka laoi ehia?  Hea malaila? Na palena o ka lani, hiki anei ke haiia mai? Owai malaila?  Hai mai Hoikeana 21:27. Malaila anei kekahi poe no Hawaii nei? Pehea e hiki aku ai ilaila?  Ma ka uwao ana owai?  Ahea hiki aku ilaila?  Nawai e kii mai a kai aku ilaila?

  Him. 577.  S-6 Kauhalelaa.

         Ierusalema pomaikai,

           Kauhale o ke Lii,

         I ini au e komo ae

           Me Iesu kuu Moi.

         Ina he nani kamahao

           Ko luna aupuni mau,

         Pehea la wau e hoopapau,

           A pili i keia ao ?

  Pule i ae ia e komo kakou iloko o ka lani.

 

     HAAWINA KULA SABATI,  Oct. 21.  Ioane 15:1-8.  PAUKU GULA, ...............

                                           Hawaii.

 

IMUA E IWILEI A LANAKILA.

E KA LUNAHOOPONOPONO ; Aloha oe :--

  Ma kou oluolu o wau o ke Komite i kohoia e ka Apana o Iwilei, mamua'e o ka la e hooko ia'i ka ahaaina lau lima i mea nana e hoike i na hana a pau i hanaia i ka la 16, a eia mai no ia ke hai pau ia aku la.

  1. Ka nui o ka poe nana i hapai keia ahaaiua a me ko lakou mau inoa. Elua kane, a eono wahine, Mrs. Kai, Mrs Mareta, Mrs. Papau, Mrs Kahue, Mrs. Kaiwi a me Mrs. K. Kaapu, J. W. Kaapu, Mr. Pueke. O lakou nei ewalu, ua hooikaika me ka manaolana, a ua kokua pu mai na pilikana, a ua amo like i na hana me ka lokahi mai na makua a i na keiki.

  2. No ka la 16 a me ke anaina haipule. I ka wehe ana mai o kaiao, he kilihune ua ko ia kakahiaka, a i ke kokoke ana'e i ka hora 3 paha, ua wehe ia o luna a ua kalae na kuahiwi, e hoike mai ana i ko ka Haku lokomaikai. I ka hiki ana'ku i ka hora 10 a me 11 paha, ua malama ia ke anaina haipule, ma ka malama ia ana e S. Kanepuu, aia kana pooolelo ma Ioane 4:38., i kokua ia e Hu,  Mr. Keau, Rev. M. Kuaea a me kekahi mau mea e iho.

  3. Ka lulu dala. I ka hookno ia aoa o ke anaina, ua noho no ke anaina ia wa me ka malu, no ka hana he lulu dala, a penei ka hana ana.  No ka hoahu moa ana o Iwilei, he $55.00; pau ia, lul@ hou no ko Iwilei noia la no, he $17. ika hala ana'e o ko Iwilei, ko na apana e ae, he $15 00 paha, huiua pau, he $87 00.

  4. Ka paina aua.  I ka pau ana o kalulu dala, na eleu ae la no na man wahine nei ma ke kuene ana i na mea ai,  a he wa pokole, ua makaukau na mea ai; m@hope iho ua pule ia e Hu, a pau ka pule, paina. Ua ai a lawa, ua iuu a kena.

  5. No na leo mele himeni.  I ke wa a ke anaina e hialaai ana, oili mai la ka poe opio himeni, a mele mai la i keia mele himeni, Ke ai nei kakou Song. olioli ke anaina. Pau ia, he haiolelo na Miss Mary Kamaka, Kumumanao. "E alu ka pule ia haka lau." Hehihehi! Paipai! Olioli! I loa no a pau haiolelo a Miss. M. Kamaka, oili ana kahi uku lii wiwo ole  Miss. Salai Kaloa, me kahi eke a Kasara ma ka lima me ke mele (Himeni) aoa, peni.  "Eia wau la o Kalua, me ke eke nui a Kaisala, Pii mai pii mai pii mai moni, no ke eke a Kaisala, &c. I ka wa a ua wahi ukulii nei e himeni ana, lele no ke kenikeni, hapaha hapalua, a kulia loa no kahi eke.  E nanea aoa hoi ke anaina no ka ukulii Kalua, oili ana hoi o Miss. Julie, Kaluakini me ke eke a ke Akua, me ke mele pu mai i keia mao lalani himeni penei: "Aole hana a mi nei, ua kau ke poo i ka ulina, O ka noho hui a Kaapu, a ka mea kiai loko. Pii mai pii mai pii mai moni no ke eke a ke Akua,"&c Kohu paka na ke kukulu ! Ke kakahe hoi! O ka nui o na dala me ka helu hui ia ana o na eke a elua, he $13.00 . Huina pau ke huiia, he $100 00.  I ka wa no i pau ae ai o keia hana, ua kuu pau loa mai la ua opio o Iwilie i ke mele ana i na himeni, malalo o na alakai ana a Z. Mahaiula ke koa &c, &c. Ka hele ia a uwe honehone lua i na pepeiao.

  O ke kumu o ka ulu maikai ana o keia hana, o ke alakai maikai ia e ka luua oia apana, Mr. J. W. Kaapu; he malihini oia, aka, he kamaaina nae ma ka hoolakalaka ana, oiai, ke pii ae nei o Iwilei,  a ke emi nei na apana  e ae o ka Ekalesia makua o Kaumakapili.

  E ko Iwilei e ! E ala! a e huki i ka hae o ka lauakila, i pio ai na leo hooiloilo a ka enemi. E ala na kane, wahine a me na keiki! E ala a e haua mau! Ua noi mai o Rev M. Kuaea nana e hoouna i ka moolelo o keia hana i na nupepa, kali nae ka apana o Iwilei a me a'u pu ke Komite i kohoia, aole i puka mai i keia pule iho nei.  Nolaila, ua kauoha hou ia mal au e hana i ka hana i haawi mua ia ia'u, a oia keia moolelo.

  I na ua hemahema wau ma kekahi mea, e kala mai ka pono.

                    Komite, @ P. K. NAWAA.

  Honolulu, Sepatemaba 27, 1875.

 

Kupono anei ia Lahui uuku me

            Miliona?

  Mahope iho o ke kohoia ana o Kalakaua no ka noho Kalaunu o ko Hawaii Pae Aina, oia o ka hookoia ana o ka makemake o ka mea nana i upu a i lia ai o kona mau manao hoopilikia i ka mauao o ka lehulehu holookoa a puni keia mau pae moku, e hoino nei hoi me ka ikaika o na hakoko ana waloko o na nupepa.  Aka, he mea makehewa ke kamailio ana no keia mea a ka Ahaolelo i hooholo iho nei, oiai ua paa ka kanawai a Hon. S. Kipi, a ua kakau inoa ia hoi e ka Moi.

  He elima no mau mahele nui o k'u manao e hai aku ai imua o ke akea, oia hoi : 1. O ke kupono ole ke aie aku.  2 O ka uuku o na kanaka.  3. O ka ilihune. 4. O ka nui loa na luna aupuni.

  1 Ke nana aku kakou i na aupuni nui o ka honua nei, no lakou na kanaka i hiki aku i ka miliona.  Ua kohu pono no ia lakou ke manao ae pela, oiai he waiwai na kanaka, a he kuonoono hoi, a he mikiala ma na hana e "ku ai ka apa ia Hawaii he moku nui." Nolaila, ma ko'u manao ana, na hiki no i a Ahaolelo e hiki mai na ke hoopau ae i keia kanawai i hana palanaleloia e ka Ahaolelo o ka M H 1874 i pau iho nei.  E kupaa e na kupa o kuu aina hanao, a hiki i ka hiolo ana mai o keia pali kiekie.

  2. Ka uuku o na kanaka.  O ka nuku launa ole o na wahi kanaka, oia no kekahi mea a kakou e nana ai, oiai ma ka piha ano o kela a me keia eono makahiki, e heluia ai na kanaka, a ua akaka, ke emi nei oe e Hawaii, i "Keei la o lalo aku."  Me keia ike no nae o ka poe kau kanawai, he uuku na wahi kauna kanaka i koe, hana no nae i Bila Aie Miliona.  Me ka ike iho no, he aie lahui kou e noho nei a hiki keia la, oia hoi, he $400,000 a oi aku wikiwiki no nae a aie hou.  Ua oleloia nae ma ka Pauku 6 o ua Kanawai la,  "E uku i kekahi hapa o ua milona dala la no ka aie mua," pela io paha ole wale.  O ka nui o na kanaka Hawaii mioli, aia no maluna o ke 30,000, a i ole ia mawaena o ka 20,000, a ina e hui pu ia me na Hawaii hapahaole, hapa Pake, Pukiki, a pela aku, alaila ua hiki aku no ka huina o na kanaka i ke 50,000, a ina e hoohui me akahi miliona, alaiila, hookahi milona me kanalima tausani kanaka.  E! "Nani kela, hulali ka hao." Mai apono loa no nae au, ina no hoi na ka luna mai no hoi o Hilo-pe e aie aku i miliona, ina ua "olu au he wai ko lalo."

  3. O ka ilihune o na kanaka.  Me ka nana ana ia Amerika Huipuia, nona na miliona na kanaka he kanaha, aka, ma kona hanai ana i ke ola o ka Peresidena, he $25,000 no ka makahiki hookahi, a i ke ola nae o ka Moi o Hawaii nei, nona ke 50 000 kanaka, he $45,000 oo na makahiki elua, nolaila, e nana pono e ka poe noiau o ka aina, e aloha i kou aina hanau.

  4. O ka nui o na Luua Aupuni. Ma kela 50,000, na loaa iaia he mau Luna Aupuni uku kiekie, aka, ke nana iho i kahi waa nona keia mau luna lelehu wale, (wahi a ka poe Kauai) he pahi kika wale no, a he holoholo kaa lealea, "nui nui dala," wahi a ia la.

  5. He mee maopopo, he naha hoohilahila wale no keia ma ka'u nooneo ana, he oi aku no ka palanalelo o keia kau Ahaolelo iho nei i ko na kau o na wa i hale, oiai na keia kau Ahaolelo i hoopau iho nei i ke Kanawai Oki Mare, a 1 hoole ia hoi e na Lunakanawai Kiekie, no ke kue i ke Kumukanawai a me na Kaoawai, nolaila, ua halahu ka luna naoa i hapai ia Bile Kanawai, a i kohikuhi me ka ike ole mamua o kona hapai ana.

  Nolaila, mai manao kakou he mea uuko ka Aie Miliona, me kou haawi aku i ke Sila a me ko kakau ana i ka palapala Moraki wale no e loaa mai ai ke dala, me kou kakau aku i kou inoa a me kau wahine, o ka hopena ia o ka moraki.  Aloha wale no hoi kakou!

                               J. KAALAWA-opio.

  Honokohau, Maui, Sept 8, 1875.

 

HEAHALA NA KUMU NUIO KA MI

ANA O KA LAHUI HAWAII?

  Mamuli o keia kumumanao e kau nei i keia manawa, ua konoia kakou a pau loa e haliu aku ; a e nana aku ma na kahua e hooneoneo ia nei ko kakou lahui.  Nolaila, he mea nui ia na kakou iloko o keia au e hele nei, ka olelo pinepine ana no ka emi ana o keia lahui nei, a pela io no.  A mamuli o ko'a manao me he la o ke kumu nui o ka emi aoa o ko kakou lahui i keia wa, oia hoi keia malalo iho nei.  1 O ka malama pono ole ana o na wahine ia lakou iho.   2 O ka malama pono ole aoa o ke kane me ka wahine i ko laua mau kino iho. 3 O ka uumi malu ana o na wahine i ka lakou mau keiki i ka wa e hapai ai.  4 O ka malama pono ole ana o kakou e Hawaii i ko kakon mau ola kino iho, a pela aku.  Nolaila, he mea pono ia'u ke wehewehe ma ka mahele mua o ko kakou kumumanao, oia keia.

  1.  O ka malama pono ole ana o na wahine ia lakou iho, oiai o na wahine oia no na makua o ka lahui, a i ole lakou, alaila, o ka make no ia o ka lahui; O na wahine i keia wa, aole lakou i malama pono i ko lakou mau kino iho, ua hele kela me keia e like me kona makemake iho, a uolaila, aohe e loaa ana he mau keiki mailoko mai o ko lakou mau puhaka mai.  No keaha mai hoi? wahi a ka mea ninau ? Ea ka haiua malaila, o ka lilo ana o ke kino ma ka lealea o kela ano me keia ano, nolaile, aole e ola ana ka lahui, ia poe, ua make loa, a nolaila, na ia poe no I pepehi i kou lahui e Hawaii!

  2.  O ka malama pono ole ana o ke kane me ka wahine i ko laua mau kino iho, o kekahi no keia o na mea nana e pepehi aei i kou lahui e Hawaii; oiai ua ku olua imua o ke alo o ke Akua, a ua hoohiki olua e ke kane ui me ka wahine ui e noho me ka lokahi o ka manao  e hoomanawanui iloko o ke kau pilikia, a pilikia ole, i ke kau wi me ke kau ai, nolaila, malalo olua o laila e noho ai me ka hoolohe, a hiki i ka wa e hoohua mai ai ke Akua i hua mailoko mai o ko olua puhaka, alaila e loaa auanei ia olua he mau hoku laelae ma ko olua mau onohi, alaila o ke oia iho la no ia o ka lahui. Aka, aole nae pela,  ua ku ae no ke kane a haalele iho la i kana wahine a ua lilo aku la ka manao mamuli o na kuko iini wela a ka puuwai, a no ka ike ana o ka wahine ua haalele mai la kana kane i ko laua Belita mare. Nolaila, hoomaka aku la oia e hooko mamuli o na iini a kona manao a lilo iho la ke kahua i kukulu ia ai me ke aloha i mea ole.

  3.  O ka uumi malu ana o na wahine i ka lakou mau keiki iho, i ko lakou wa e hapai ai, o kekahi no keia  o na hana kupono ole a na wahine, no ka mea, i ka wa e hapa@ ai ua omilo ia a ua lilo ke keiki i mea ole, oiai aole i hookanaka ae ke keiki iloko o ka opu o ka makuahine, a nolaila, ua lilo hou no ke ola o ka lahui, oia hoi o ka ai nui ana i na mea wela e laa ka nioi na laau hoopaa a pela aku.  No keaha mai keia hana pela? Eia no, no ka makemake e kaawale ke ki no i hiki ke hele e like me kona makemake iho nolaila, i na e ola ana keia mea, alaila e mau ana ka noho ana pela. Nolaila o neia hana ana a ka wahine pela, he kumu no ia e kinai ai ka ulu ana o kou lahui e Hawaii, a nolaila nau no i pepehi i kou lahui.

  4.  O ka malama pono ole ana o kakou e Hawaii i ko kakou mau ola kino iho, he mea nui ke ola kino, ke malama pono ia oiai, aia a nana aku kakou i ke kulana o na haole e noho uei,  ua hoomaemae  lakou i ko lakou mau kino iho, a ua hoomaemae i lakou mau home iho, a ua maiau ia ko lakou mau pa, a pela aku, nolaila, ua maikai ko lakou mau ola kino, @ole pilikia.  Eia nae o kakou, aole e hiki ia kakou ke malama pono ia kakou iho, mai na pilikia e ae e ili mai ana maluna  o ko kakou mau kino, nolaila, o keia ka hemahema nui loa ia o kakou na Hawaii o ka hiki ole ke pale aku ia mau pilikia.  Nolaila, he lehulehu o kakou i hala aku ma kela aoao o ka make, no keaha? Eia no ko kakou ike ole i na rula no ka malama ana i ke ola kino, a me ka hoomaemae a@a, a nolaila ke emi hikiwawae ana o ko kakou lahui, ka mea i oleloia "He pokii o na lahui naauao." Nolaila, a no ka wa e ku makaukau ai kakou e Hawaii opiopio iluna, a e hookele kakoa i ko kakou lahui iluna i pau ka leo alopibe e lohe ia nei mai Hawaii, a Kauai. No ka emi ana o ko kokou lahui, e ala ka pule a haka lau, imua a lanakila.

 

KA BURT LAAU OLA!

---NO NA---

Mai e loaa mai ana no ka holopono ole o ka ai iloko o ka Opu,

A me ka mea hooikaika i ke Akepaa !

O KEIA LAAU E LOAA MAI AI KE OLA A E PAKELE AI HOI!

He @ea io no ia e pau ai na mai i loaa mai mamuli o ka

Holopono ole o ka ai iloko o ka Opu,

                 Ka Paapu, na Io ulu wale,

                               Na waikahe wale mai, na mai Nalulu,

                                              Na mai o ke Akepaa, a me

KA PONO OLE O NA PAAHANA O KA WAIHONA AI

E LOAA KOKE NO KA OLUOLU KE INU I KEIA LAAU MAI KA AKAHI

a i ka eono omole, (e like me ka nui o ka mai, pela e nui ai ka laau).

     He mea nui loa ka malama ana i ke kino iloko o ke kulana o ke ola maikai me ke kokua ana i ka mana o ka hooholopono ana o ka ai iloko o ka opu, a me ka hooikaika ana e puliki a e hoomau ma na hana e kokua ai i ke ola oluolu maikai, a mamuli o ia mau mea e makala ai na mea ino mai ke kino ae, me ka ai ole ana i na laau awaawa, I mea e maopopo ai, e lawe i ka Laau Ola a Burt, e loaa ai ka ik@ikai a me ka mea hooikaika i ke akepaa, he LAAU noloko mai o na MEA KUPU. Ma ka ikaika o keia laau a me ka holo o ka hana maluna o na PAAHANA o ka WAIHONA AI, me ka hooikaika ana i ka opu a me ke kokua i na mea o ke kino, a ma ia wa no e kaawale aku ai na mai o ke akepaa, a ma ka hoonaha kupono ana, e loaa mai ai ka oluolu ma ka pau ana aku o na wai ino.  Aole laau maikai e ae i ike ia, e like me ka Burt Laau O'a no na mai e loaa o lanakila nui no keia laau maluna o na m@i i loaa mai no ka holopono ole o ka ai iloko e ka opu, ka paapu, na io ulu wale, ka wai kahe wale mai, a me na ino e pili ana.

     He lehulehu ka poe i ike ole i ke kumu i hiki mai ai na inai no ka holopono ole o ka ai iloko o ka opu ; a nolaila, ua mauao ia he mea pono ke hoike aku, i kahi w@, ua loaa ka cha ma ka waha o ka opu ai ai, o ke kumu o ia, o ka holopono ole o ka ai iloko o ka opu, a lilo ia i mea pohapoha, loaa mai ka nalulu, ka wela o ka amauma, wela o

loko o ka opu ka umii ma ka aoao a iloko o ka umauma, ka mulea o ka waha, palaai o ke alelo, awahia o loko o ka opu, ka hiamoe ole a me ka o@o ole i ka ai, ka molohai paupauaho, ka niua, ka moku honua, ka lia o ka ili, a o ka moku ana o na aa lolo. Nolaila, o na paahana a pau o ke kino i loaa i ka nawaliwali, ua loaa mai ia mai ka holopono ole o ka ai iloko o ka opu.

     O KA LAAU OLA A BURT, he laau ia e kipaku aku ana i na mea make ; a o ka mea i loaa'i nei mau ano mai a hoomanawanui i ka ai ana no kahi manawa, o ke ola kona hope.  Ina he paa ka mai o kahi a inu i keia laau, e loaa koke no ka oluolu maikai, a loaa no ke ola @ou.  O na ino a pau o ka io ulu wale, he ola wale no ia keia laau.

     He nui na hoike e ola nei no ke ola ana i keia laau, mahope iho o ko lakou mai ana no kekahi mau makahiki, a i ka ai ana i keia laau ua ola koke.  He hiki no hoi ke hoomaemae ia ke koko me keia laau ola a Burt, a pela no hoi na mai mawaho o ka ili, he lilo loa ia i ka ole ke ai i keia mea maikai.  A he laau maikai no ma ka mu ana.

     O keia laau, ua loaa mai ia mailoko mai o ke kuhikuhi a kekahi kauka lapaau kaulana, nona ka lapaau ana i kona ohana iho, a ua loaa no ke ola maikai.  Ke waihoia aku nei keia la@u imua o ka lehulehu, me ka lana o ka manao e hahai ia ana no e na pomaikai na poe e ai ana, ina paha he nui ka mai, e ola ana no.

     O KEIA LAAU A BURT, KA LAAU MAIKAI MA KE AO NEI, nolaila, he pono i na poe mai ke hoao i loaa ke ola.  E loaa no keia laau ma ko makou Halekuai

 

KO KALEPONI LAAU OLA!

A ME KA HANO.

DILLINGHAM & CO.,

720 1y                                                   Na Agena no ka Pae Aina Hawaii.

 

Lole Makepono ke Kuike !

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE,

-----E LAA NA-----

AHINAHINA,

             KALAKOA,

                          KEOKEO,

                                       LEPONALO,

Pena, Aila, Aniani,

            Na Mea Piula,

                        Kopa, Aila Honua,

                                    Aila Hoomaloo,

Kui Kakia, Pakeke,

             Tabu, Kaula, Noho lio,

                          Hulu-palaki, na Pulumi.

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii

nei no na

LAINAKINI-NAO,

                 LAINAKINI-MAOLI,

                           PALULE KALAKOA,

ALAPIA,    KELEPA,    KILISA,

Na Lole kapono i ka wawae,

       Palule Huluhulu,

              Na Lole Huluhulu,

                     Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, liilihi, a me ia mea'ku

----A HE----

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopas,

             Raiki, Pia, Hoohu,

                       Paakai, Huaala,

                                    Pia Kulina, &c.

----A HE----

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYNES.

Laau Kunu,

         Laau Hoomaemae Koko,

                 Laa hoopau naio,

                        Penikila, Huaale,

A me@ Laau Hame, a pela'ku.

707 1y 759

 

EIA KA MANU HOU

HE BUKE MELE HOU NONA KA INOA

"Robina Gula,"

ua 110 ka nui o na mele haipule a hooanea o kela Buke Hou.

  He 15 keneta no ke kope, a I ole ia, he 1:0 no ka 100 kope.

  E kuai ia e           @m @04        H. M. WINI.

 

NO KE KUAI

BERENA PAILATA

makepono.

BERENA PULUKAI

ai a ka Moa.

PAAKAI o KAKAAKO,

ma ke eke a tona paha.

WAHIE o ke ano maikai, oki a liilii ke

makemake.

NA POHAKU, Pon.

                                         KIMO PELEKANE

                                             Ja@. I. I@tt

  Kihi o Alanai Mo@wahine a rue Papu.          709@m 721

 

KA B. H. LAIANA

LAAU LAPAAU AWILI OLA.

 

A o na mai ino, e laa ka

Rumatica,

      Ka Hano,

            Ka hui o ke kino,

                  Ke pohapoha o ka ili,

                       Nawaliwali o ke kino,

                              Na mai wahine,

Na mai o ka puu, ke ake a me ka puuwai!

E nana I ke kuhikuhi.

E loaa no ma ka Hale Kuai o

                                        Dilinahama mn,

                                                            Agena.

Honolulu, Oct 6, 1874.                      7@m 721

 

KA NUPEPA KUOKOA

E HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU,,

I KELA POAONO KEIA POAONO

$2.00  no  na  mahina  Umi@umamalua

$1.00   "    "        "       Elon@,

     ME KA HOOKAA MUA MAI.

  NA OLELO HOOLAWA--aole e oi mamoa o 10 laina no ka

         hoopuka hookahi ana, $1.00 : alua puka ana he 11.@0

         hookahi malama, $3.00.  E UKU MOA ia mai ke dala

         o na Olelo Hooiah@ e hooanala mai ana e pai.

O NA UKU A PAU K HOCKAA MUA MAI NO--aole e kau

         la k@ inoa o kekahi haole a kanaka maoli pahu, ma

         ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai

         mamoa E pono e hiipueia keia mau rula. oo ka

         mea, he e@i no ka @ nohau no  keia nupepa.

AIA KE KEENA O "KE KUOKOA" MA KA

HALE LETA HOU.

                                               H. M. WINI,

                                          Luna Hoopuka.