Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 24, 16 June 1877 — Nu Hou o na Aina E. [ARTICLE+ILLUSTRATION]
Nu Hou o na Aina E.
Ka hoomukaukau kuua nui nui Enelani ! E hoopuniia anaka Puali Kaua Tin-eke nia Asia! Ma ko ku ana'mai o ka moku kale|>a Quickstep,~i ka Poalua iho nei, iloko o na la holo he 14 mai Ka|mlakiko mai, a ma ka lokomaikai o llule, ua loaa nuii i keia mau mea hou o ke kaua ma Euro- ■ pa, malalo iho: ■ Kikako, Mei 2S—Ke hoike mai nei ka : mea kakau o ka nupepa Manawa ma Ladana penei: Uahoike mai ke Kuhina nohi> o Beritania ma Konatinopela, ina aole e hapai koke ia kekahi keehina nie ka hikiwawe, alaila, e hiki koke mai ana na Kukiui ma kahi kokoke loa i Konakino(x;la, mai ka Hikina mai, iloko o 4 pule. Aia ke ku nei na puali koa o Hukini ma Asia, ma ke kulana e hiki ai ke lele kamoko maluna o ka puali kaua Tui\'ko, malalo o Mukhtar Pasha, a o lawe pio i ka puali kaua holookoa, a e-maki \)o\oW\ lakou i Konakinopela, me ke keakea ole ia mai. Mamuli o keia mau lono, ua liooulu mau ia mai ka manao no ke kaua aku ia Rusia ma Enelani, ma o ke kumu la e paa aku ia Busia mai ka paa ana i ke alanui no ko Enelani ponmikai ma ka Hikina. Ke hoike mai nei ke Kanikela Beritania ma ke alo alii o Tureke, e lilo ana o Tureke i mea ole, a ke upu aku nei ka lahui i kela a iue keia wa, e kipakuia ke Sulctanaj a e hooj)au i na Kuhina o keia wa. j 0 na puali kaua o Tureke, ma ka muliwai Danube, ke ano niakau mai nei lakou no ke auhee o ko lakou mau puali kaua ma Asia. 0 ka loaa ole o ko na Kuhina Tureke mau kokua a me ka naauao ole o ke Suletana, ke hoike nmi nei ia i ko lakou kau nui ana mai hoi malunao Enelani, i uwao no lakou, oiai aole o lakou mana. Ke hoomakaukau kaua nui nei ma Enelani, a o na moku kaua hao a me na manuwa aole i hoounaia i ka hikina ua kauohaia lakou e akoakoa ina Portsmouth Enelani. i He kaua muliwai. He kaua mokuhao kai hooukaia ma ka muliwai Danube, i ka la 25 o Mei, a ua lanakila na moku Kukini. Ma ka la i oleloia, ua haalele iho Ue 4 mau moku kaua hao Kukini, ia Brail, a hookele aku la e komo iloko o ke Danube. Aia maloka o ka muliwai Danube, he mau moku hao Tureke ua makaukau. Me ka makau ole o na moku Kukini, ua komo aku ka moku mua mawaena o na manuwa Puieke, a i ka haawiia ana o ka hoailona kaua, o ka manawa no ia aua manuwa Hukini nei i hoouna aku ai i na mea hoopahu maloko o ke kai. Ua lilo keia hoopahu mua ana i mea e hoonawahwali ai i na Tureke. Ua kipu mai nonapuali pukaa Tureke i na inoku | Kukini, aka, no ka hawawa a me ka ike | ole o na Tureke, aole he wahi Kukini i eha hookahi. 1 I KOKUA IA Enklani. : Ua kau leo aku ke Kiaaina o Canada i e aupuni makua oia o Eoelani, ua hi ki la Ciinada ke hoouna aku i 10,000 f . koa i ka wa a Enelaai e kukala ai i kt kaua me Rusia. I Afc
' KAUOHA i: HAAI-EI.E. Vicnna, Mei 2Si.—Ua h-uwi aku ka Alihikaua nui o na puali kaua o Tureke ma ke Denul>e i ke kauoha, o na Kmaka a pau o Rutschuk, Varna, Schumfa a nie Silistri, i makaukau ole i ka ai e lawa ai no eono nnalama, e haalele iho iaieou ia mau wahi iioko o umikumama* lua la. K3 Palapala Hoahewa a ke Kuhina o ko n« Al«« E oKnelaol ia Knnln. Ua p*rie aku nei o IL*ku Perbv. ke ; Kuhinn o ko na aiua e o Euelani, i ka kuk »U kaua a ke Kuhina Nui 0 R<j*i><, i hoouna ae ai ī na mana noho m* E<»ropa, mnhope iho o ke kukaUia Htia o ke kaun e ka : Kraepera AlekHnedero, kue ia Tureke. I Ke oieio nei k i p*ne, a tny he mea la o j kiiiii ikaik-i loa pnh i u, penei : | "I kou l;»\ve an i i k* hann e ' k iu i aku u Turt'ke. lumnnli o kou ma~ imo iho, a ine ka ihoopii koke aua i na i kaui, me ke kuka hou ole aku me ? kou mnii aupuni noho makam »ka, ua l,t- j we kaokou ae ka Emepera o Rusi ». iaia iho, mxi kon i noho like »im me Europa. a ia wa hookahi, aa hookaawale aku la i'ii-* iho, m »i ua rula nku nna i hoop »a iho >ii, a ne nku, (oia ke kuikahi a n<» m tna o Eui-opai i hooholo ai ma P«tris-», e m tld)na i ka hnnoliaho a me ka noho kuokoa ana o Tureke). Ile inea mmpopo o 1 i ka ike «na aku i ka hopena o ia liana au>» au e kaua uei. Ke ku m uuao mni nei ko ka Mciw«hine aupu-j ni, mai ka mah ilo ana aku ia hana a i K i?ia, aka, iua e like me ka llusi \ i ku- ! k »l t ao ai maloko o kaua palapala i na i mana noho luakamaka', e i ana, ke haua nvi o RnsiH no ka poin;»ikai o Enelnni a ino na mana e aa o Europa, ke hoole aku nei o Enelani ma ke akea, e like me ka Ruaia, ao nn hooholo ana a Rusia iio ke kaua, aohe ia he mea na Euelani 1 u i a hoapono." Olelo kuahaua a Tureke. U i lioopuka Be ke Suletana o Tureko, i k »na olelo kuahaaa kaua, a penei na luinolelo puiioi : M Ua kukala mtii neio Rusia i ke kaua a ko konoia mai nei kakou e lalau i na uiea kaua. 0 ko kakou makemake i na wa a pau, o ka noho maluhia, me ka hoolohe pono i na ao aua a na aupuni noho inakam>tka me kakou ma keia meu ; aku, ua makeinako nao o Ru9ia, e hoohiolo i ko kakon kuokoa, a nolaila, iua e lelo mai ana o Rusia e kai a 1 ia kakou, o ke Akua ka mea nana e mal.una ka pono a mo ka pololei, a nana no e liaawi mii la kakou i ka lanakila. K ku an i ko kakou mau koa o pale mo ko likou mau koko, i ka ain i a ko lakou mau kup'ina i eha ai na ili; a mamnli o ke kokua ana mai o ke Akua, e lioomau ia ai ke kuoko.i o ka uoho alii o Na ka lahui e malama i na wuhine a me na knm-ilii a na koa Ina i mahope o ka noouoo an », he mea pono o helo ko Suletaiiia ma ke poo o koua pii'ili kaua, a e hoala i ke kilohana o Khalifat a me Suletana, ua makaukau au e mohai i kuu ola no ka hauohano a ; mo ko kuokoa o kuu aina makua." ! Na Puali Kaua o na Aupuni enemi. i Mii ka inoa kakau mai o ka nupepa ! Klelo o Nu loka, e noho ana ma ke alo I alii o S ina Peteroboro, i loheia mai ai ' keia mau nu hou ano nui malalo iho : i "Ua uluoiahiehio pani ka aina nui o Rusia, i ka pai ak«ii ka kona Emepera : hana. 0 ka nui o na ko» o Rusia ma koia noao aku o kq uiuliw i Dauube, he ! 300,000, a he 125,000 ma kona mau pa- | lena e pili la meT;ireke nm Asia Uuku, oiai hoi, o na wahi koa Tureke ma kela ; kapa mai o ka muliwni Danube, he 100- • 000 a ho 50,000 m«v Asia Uuku. Ke hoike tuai nei ko Tureke mau aoao a elua j i kona nawaliwnli raa ka hapa o na koa, | a o kona kuluna ma Roumauia, he auo | popilikia. | u Ke holo nei mawaena o Rusia a me i A u set u **i H , he manao kuka malu, e haawi a'iu ana ia Aoseturia, i kela okana aina o | Tureke, o Bjsauia ka inon. Aohe uiaj k miake alunu aina o ka Etnepera o RuI sia nona iho, aka, malia paha mamuli o • na noouoo logica e> akaka ole aku ai ka j hopena. Ko hooweliweli uei o Rusia i ia luia, ke komo mai o Euelani e keakea | i keia kaua." He kaua Karistuko. Oiai na puali koa o Rusia e nee ana iloko o Tureke, ua hoopukaia na olelo hoakaka akea e na Alihikaua, i na poe K tristiuuo a me na Mahomet!a, e kauoha aua ia l<\koit o uoho maluhia, a mai noho a hoao e hookuee kekahi i kekahi, uo ka mea, o ka poo o noho malie aia ko lakou mau hoiuo iho, aole e hana wale ia aku aua. Aohe mt*a a na puali koa e lawe ai ine kit uku ole ia. Aohe uiakemako o Rosia, e> aln mai na Karisliano e noho ana ma Turoke, e kaua aku ia Tureke, o al i mai onanei maho- ! pe na okuku haunnelo eae a nui wale, makehewa walo ia ua koko|
•; maUila. Ain t e iinkeio-ike poe » e k'<mo i ? oko o ke k*ua, ma | ka ho »o akn o Ru?i > t e he;e p<?Mei hkou ! iloko o n i Uitu koa, a mai uu e h-iawi-; ia aka ai n* *ne«i k»u* » me nt a*hu kn- | ( ua, a e ho?>k<»moia iloko o n* mahele koH. e al ikai m«o!i ia aua e na Aliikoa \ Rukini, a mnlalo o ba rula oolea o ke } koa. | HE AKO HOOMAKAMAN'A KAHIKO: I Mthop»j ihu o ka piu ana o k* hni- \ o:elo a ka Enepen imua o k<«ui inau j , kot m t KischeneiT t h kouio kino aku Li ? oia iloko o ua pnlena o Tureke, me ka ! waiuiaka li^loi!i»i. Ai i he mea i maa | malaila. nole he Einepera i ola a hiki i ; ke kan-ioeio m-ikahiki, o ka Eaiepe-! : ra o keia wa, he knualuna kuuiumaiw» ■ Oua mau mak*hiki, ! Rusia a me Amerika. ! He nui ka m»kem >keia ame ka mai laniia o ni haole Amerik \ ma Rusia i ' keia wa. Aia ma Risia kekahi lorio j haupu e pahoU la, e aa aua o Amerika j e kaua ia Berīt-inia, ina e kukala an» o ! Enelani e kue ia Rusia. Ke manao u*a- ; Ie ia la, e hopu no o Amenka i ka ma nawa pono o na kalepa aua o Enelani, a ulupa iho. He olelo ako nui na ka Emepeka o Rusia. Ua hoouna aku ka Emepera o Rusia, maloko o ka waea olelo, i ke Keiki Alii Monteuegero penei : "Ua paa loa kuu manao i keia \va. o ohi i ka hua misiona laahia a Rnsia a me ko'u mau biki mua | ma ka Noho Alii. Na ko Akua e kokua l ia makou."