Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 33, 18 August 1877 — He Wiliko Hou. [ARTICLE]
He Wiliko Hou.
He hacoli man makou i ka ike ana ako. e hoea a e uiu m*huahua mai ana na oihan* mikiaia kuloko o keln a me kein auo, mawaen »konu o ko k«kou nei mau pohai. 0 ka oiu hoihoi mahuahua ana m>»i o na oihana mahiai.—aia iloko ol«ih kfi hoonipaa ana o ka mniiaolaua a mo ka iioeieu hana, e loaa ana ia k.ikou he pom iikai a he hoiomua iahui ; oini, ke haiiu piha nei ko kukou hookeiki papa ana mamuli o ka mahi nni ana o ko kakou noi honua. Aia i ke peiu ana i na kuli i ku honun, —he waiwni ; a aia hoi i "ka lewalewa wale o na iim>» malalo o ka lu," —he neo I
Aia iloko o keia mau 1h nei, eia ke kamnilio a ke kuk;i noi hoi kekahi poe kuonoono, e kukuln i kekahi wiliko ma Kalihi. Ua mnnao lakou e kukulu i wili,e like ka nui me ka mahuahuA o na ko e kanuia ana. oka manao nui oua poe Hui uei, o ke kukuiu ka lakou i ka wili, a na kela a me keia mea aina e kann i ke ko.
Ua hoouluia mai ka manao o keia poe kakaikahi, mamuli o ka haliu ana, a nana aku i keia manawa, tio na lua gula a me na lua dala, a ka poe ma na apana kuaaina loa, e hu-Ia mai uei. E h»liu aku kakou a e kilohi aku i na kualouo a me na kokaipuu a ka makani "Apaapaa" i hoomakahinu ai. Aia ilaila, ua makehewa ka olelo ana, "o ka haole wale no ke waiwui ika mahiko oiHi, aia na kanaka Hawaii ponoi, ke kanu mai la i ke ko, a ke pa-na mai la i na hunahuna gula, i pau aku ka lepo i ka holoiia. Aia hoi kft poe kalepa ame kahi poe kanaka Hawaii, ke haalele nei lakou i ke kulanakauhale ; a aia ke pikokoi nei na ihu i Kapapala a me na aina kupono eae o Kau, ike kanu ko. Aia no hoi ke ulu nui mai nei ka ulumahiehie ana o na kanaka ma na apana kuaaina, a ke ohi pu uei hoi lakou i na pomaikai. Ma ka nana ana i keia mau holomua e hnnnia nei, hookahi mea hoohuoi i ulu mai iloko o makou, a o ia no hoi ka ike ana aku i ka poe ma kuaaina loa i ka «pua, ka poe ia na Jakou e ohi mai nei i na pomaikai ; a o kakeu hoi o k* poe i ka makaha o ka loko, o ke ku wale iho no ka kakou. Eia ma na wahi e kokoke mai uei i ko kulanakauhale, na mahuahua no na aina e kupono ana no ka mahi ia i ke ko ; a no ke aha ke kumu i hoao ole ai e lawe mai i na pomaikai o ke Kuikahi i imi loihiia'i me ka luhi a me ka inea? Ua hai ponoi ia mai no hoi mnkou e na hoa oua Hui nei, o kekahi kumu nui o lakou i hoala ai i ua wili nei, i kumu e haawi aku ai i ka hoohoihoi ana i na kanaka Hawaii ponoi e kanu i ke ko ; e kanu maluna o kela a rae keia | aina ponoi o kela a me keia kanaka. Ma ka makaikai ana, ua mahuahna no na kipohopoho e waiho mahiai ole ia f «ei aia ua aina o Moanalua, Kahauiki. I K.alihi t Kapalama, Knuawai ma. PuuI nui, Maemae, a me kela pea o Pauoa a |me Waikiki ma. Oka mauao no oka [ Hui, na ka poe mea kuleana uo e mahi i ke ko, a i ka wa e oo ai, na ka Hui no e lawe i kahi e wili ia ai. Ina oka poe, mea aina, .maloko o keia mau wahi e pili aua ; a e manao ana lakou e kanu ko, he mea pono no e helo mai e kuka me ke Kuhina Waiwai, a i ole ia me ke Kiaaina o keia mokupuni.