Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 17, 26 April 1879 — Page 4
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.
APE RILA 26, 1879.
Na Misiona.
HELU 18.
Kina. Nui na mea i koe o Kina. He olelo kupanaha kana. Pela ko kakou ike maka ana. Na ka diabalo mai ia, wahi a kekahi poe, i mea pale i ka olelo a ke Akua oiaio mai Kina aku. I na nae pela, ua kuhihewa ka diabalo. No ka mea, ua komo no ka olelo a ke Akua iloko o Kina. Ua paiia no ka Baibala ma ka olelo Pake.
He oiaio no nae, he mea keakea nui ke ano, ka paakiki o ka olelo Pake i ka hana a na Mi sionari. Aole ia he olelo hua e like me ka olelo Hawaii. A, E, I, O, &c, a e like me ka olelo Beritania. A, B, C, &c.
Aka, he olelo hoailona ia. Nui wale na hoailona, ua 40,000 paha. He hoailona no ka buke, no ka pipi, no ka hale, no ka laau, no ka manao, &c. Aia loaa ia hoailona hookahi no ka buke, kona ano hookahi no ia buke, &c e like me ko kakou hua. W. &c. He hana pohihihi no ke kakau i kekahi mau hoailona. He 50 kaha okoa ko kekahi. Nani ke ahonui, ka hoomanawanui ana o na Misionari.
Ua loaa nae ia olelo ia lakou, hiki ke kamailio, hiki ke kakau. He mea kupanaha nae keia, hookahi no olelo nui, nui nae na manamana. Ma ke kamailio ana, okoa na olelo a kekahi poe, a pela ka kekahi poe. Akaka ole ka kekahi i ka kekahi. Aia a ao ia, alaila akaka. Aka, ma ke kakau ana, a ma ke pai ana, hookahi no olelo, ua like na hoailona, a hiki ke heluhelu a maopopo i kela poe, i keia poe e kamailio ana ma na olelo okoa. Ma keia ; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, &c. He mau hua Arabia ia.
Ma ka olelo, akahi, elua, ekolu, eha, elima, & c. Ma ka olelo Beritania, one, two, three, four, five, &c. Okoa hoi ma ka olelo Latina, olelo Helene, olelo Hebera. I na hui keia mau lahui, a hoopuka ma ka waha i keia mau hua, akaka ole ka kekahi i ka kekehi, i na i ao ole ia mamua.
Aka, ma ka nana maka ana i na hua 1, 2, 3, 4, 5, & c. Ua akaka no ke ano ia lakou a pau. Nolaila hiki no i na miliona kanaka Pake ke heluhelu i ka Baibala, me na buke e ae i pai ia ma ka olelo Pake. Na buke i paiia, oia na kumu ao hikiwawe, luhi ole i ke ao i kela, i keia olelo Pake. Olelo kamailio okoa, e like me na kumu kanaka, na kahunapule, na haiolelo. Aia a ao lakou i keia mau olelo kamailio okoa, alaila hiki ke ao waha ma ia mau olelo pakahi. Loaa nae i kekahi poe keia mau olelo kamailio okoa, e like me kekahi poe kahunapule Pake ma keia Pae Aina.
Eia kekahi mea keakea i ka hana Misiona ma Kina. O ka pili paa loa o na Pake i na olelo ao a ko lakou kumu kahiko loa, o Confucius. (Conepukio,) 500 makahiki a oi mamua ae o Iesu kona ola ana. Mana kana mau olelo ao maluna o na kanaka. Ua lawa makou i na olelo ao a ko makou kumu kahiko, wahi a lakou. " Aole makemake i ka na Misionari buke. " Aka, aole i ao Confucius i na mea e ola'i ka uhane.
Ka hoomana ana i na kupuna i make, oia kekahi mea keakea i ka hana Misiona ma Kina. Aia no ia hoomana iloko o kela a o keia hale. E kau ana he mau papa, a ua kakau ia maluna iho ka inoa o na lala o ka ohana i make, ke kulana, ka oihana, ka wa i make ai. Ma kela, a ma keia la, ma ke kakahiaka, a ma ke ahiahi ke kulou hoomana ana imua o keia mau papa.
He poe manaoio no na Pake no ke ola ana o na uhane ma kela ao. Eia nae ka naaupo. Pono ke malama ia na uhane ma kela ao. E hoouna aku i na mea e pono ai na hale, na lole, na noho, &c. Penei ka hoouna ana. Hana na hoahanau o ka poe i make i ka hale pepa, lole pepa, noho pepa, &c, a puhi ia mau mea i ke ahi, a na na lapalapa ahi e lawe aku ia a ike ka uhane o ka mea i make, a lilo ia i hale maoli, lole maoli, noho maoli, &c. nona.
Pela no na pule. Ua kakau na Kahunapule i na pule ma ka pepa. He mau pule kuai keia. O ka poe makemake i na pule, hoopii lakou i na Kahuna. Kakau lakou i na pule o ka poe hoopii i makemake ai. Uku lakou i na Kahuna no ia mau pule. Mahope iho, ua puhiia na pule i ke ahi, a na na lapalapa ahi e lawe ia mau pule i na akua. Naaupo io, ea!
Aole pau ka naaupo. Aia a kokoke make kekahi, kii ia ke kahuna, kena oia i ka uhane e haalele i ke kino. Aia a make loa, ua hookomo ia kahi apana gula, apana dala paha iloko o ka waha o ka mea i make. He mea kuai i na mea e pono ai ma ke alanui mai ka honua a i kela ao. He mea mau ka hana e ana o ka pahu kupapau, a waiho ma kahi malu a hiki i ka wa make.
Aia a loaa na makahiki he 61 i na makua he mea mau i na keiki ka makana aku i pahu kupapau no ka makua ma ia la hanau ona.
Aia a paa ke kino make iloko o ka pahu, ua malama ia ma ka hale he 50 la ; he mau la kanikau keia. Ma ia mau la, hele na lala o ka ohana iwaho, a kukuli imua o ka hale, a uwe nui e like me na kanaka Hawaii.
Lawe no na pili kino i ai, a i dala, a waiho imua o ka pahu kupapau, i mea e pono ai ka uhane e koe ana iloko o ke kino. No ka mea, manao na Pake, he mau uhane ekolu kai iloko o kela o keia kino. Ma ka la 21 o ke kanikau ana, hana lakou i mau manu pepa nui, a kau ma ka laau kiekie, a na ia manu e lawe i kekahi uhane i ka lani.
Aia a makaukau e kanu i ke kupapau, kali lakou a loaa ka la laki, hora laki, kahi laki, alaila kanu iho. He mau malama ke kali ana i kekahi manawa mamua o ka loaa ana o keia mau mea laki. Aia a loaa, hookani ia ka pu, akoakoa na kanaka, hele mai ke kahuna, kahea oia i ka uhane i koe e hele pu me ka pahu kupapau a i ka lua. Hahai na kanaka me ka poe hookani i na mea kani, e hoohelelei ana i na dala pepa, gula pepa no na lapu e auwana ana ma ka lewa, me ka hana ino ana, ke loaa ole ke dala.
Hahai ka poe kanikau me ka lole keokeo.
Hahau kekahi kahuna i na kihi eha o ka lua me ka ihe. A hookuu ia ka pahu kupapau iloko o ka lua, me ke kahea ana o ke kahuna i ka uhane i koe o ka mea make, e noho pu me ke kino iloko o ka lua.
Nui ka naaupo o na Pake. Aloha ino.
Aka, e loaa ana ka naauao me ke ola.
(Aole i pau.)
Wa tch And Pray.
SOFTL Y ON THE BREATH OF EVENING.
Colonial Singer. No 123.
1 Ma ke ahe ahiahi,
Pa mai no he leo u,
E ka mea e u ana,
Nana ia Iesu.
Cho. : Pau ia Iesu kou u ana,
Pau ia Iesu kou u ana,
Nona mai ka maha :
2 Eia no ka ho ra pule,
Hora kiai, a noonoo,
Hora maha no na luhi,
Maha ia Iesu.
Cho. Pau ia Iesu kou u ana. & c.
3 Ina kue mai Satana,
A kau mai na ino po,
Iesu no ka Palekaua.
Malu oe a mau.
Cho. Pau ia Iesu kou u ana, &c.
HAWAII.
Haawina Kula Sabati.
HELU 6. SABATI MEI, 11, 1879.
KUMUHANA.
Ke kahea ia'na. Pauku Baibala I saia 55 ; 1 — 12.
EA ! na mea a pau e makewai, E hele mai oukou i na wai,
A o ka mea kala ole, e hele mai hoi oukou, e kuai no, a e ai iho;
Oia, e hele mai, e kuai ka waina, a me ka waiu, me ke kala ole a me ke kumu ole.
2 No ke aha la oukou i kaupaona aku ai i ka oukou kala i ka mea, aole ia he berena?
A i ko oukou waiwai hoi, i ka mea hoomaona ole mai ?
E hoolohe pono mai oukou ia'u, a e ai hoi i ka mea i maikai io.
A e olioli hoi ko oukou uhane ma ka momona.
3 E haliu mai i ko oukou pepeiao, a e hele mai ia'u ;
A hoolohe mai, a e ola no ko oukou uhane ;
A e hana no au me oukou i berita mau loa,
I ka lokomaikai oiaio hoi o Davida.
4 Aia hoi ua haawi aku au ia ia i mea hoike no na kanaka,
I alakai hoi, a i luna no na lahuikanaka,
5 Aia hoi, e kahea aku no oe i ka lahuikanaka au i ike ole ai;
A o ka lahuikanaka i ike ole ia oe, e holo aku no lakou iou la,
No Iehova, kou Akua, a no ka Mea Hemolele o ka Iseraela ;
No ka mea, ua hoonani mai oia ia oe.
6 E imi oukou ia Iehova, oiai oia ma kahi e loaa'i,
E hea aku ia ia, oiai oia ma kahi kokoke.
7 E haalele ke kanaka hewa i kona aoao, A me ke kanaka lawehala, i kona mau manao ;
A e hoi mai hoi oia io Iehova la a e lokomaikai no oia ia ia,
A i ko kakou Akua hoi, no ka mea, e kala nui loa auanei oia.
8 No ka mea, o ko'u mau manao, aole ia o ko oukou mau manao,
A o ko oukou mau aoao, aole ia o ko'u mau aoao, wahi a Ieho va.
9 No ka mea, e like me ke kiekie o na lani maluna o ka honua.
Pela no ke kiekie o ko'u mau aoao maluna o ko oukou mau aoao,
A me ko'u mau manao, maluna o ko oukou mau manao.
10 No ka mea, e like me ka ua, a me ka hau i iho mai, mai na lani mai,
Aole hoi e hoi hou ilaila, aka, e hoomau mai no i ka honua,
A hoohua iho la ia ia, e hoomuo no hoi,
I haawi mai ia i ka hua na ka mea lulu hua,
A i be rena hoi na ka mea ai;
11 Pela auanei ka'u olelo, ka mea i puka aku, mai ko'u waha aku,
Aole ia e hoi nele mai ia'u ;
Aka, e hana no ia i ka mea a'u e makemake ai,
A e hooko io ia i ka mea a'u e hoouna aku ai ia ia.
12 No ka mea, e puka aku auanei oukou me ka olioli,
A e alakaiia'ku oukou me ka malu :
E hookani i ke oli na kuahiwi, a me na mauna imua o oukou,
A e paipailima hoi na laau a pau o ke kula.
Pauku Gula. " Ina e makewai kekahi, e hele mai oia i o'u nei e imi." Io. 7; 37. Manao nui. Ke kena ia'na e imi i ke ola. Mele. Him. 234. 6—8. p. 1, 2, 3, 4.
Pule i loaa ka makewai a hele koke io Iesu la e imi.
Ka Wehewehe me ka Ninau ana.
He mau leo eha ma keia haawina. 1 He kahea. 2 He leo paipai. 3 He leo hoolana. 4 He leo hooweliweli.
I. He leo kahea. p 1—5. (1) Ka mea e kahea ana. Me he la o Isaia ia. A pela io no. Aka, nui ka poe kahea. Ke Akua, ma o na kaula. Na lii, Ioane Bapetite. Ka Mesia Iesu Kristo. Na luna olelo, Petero me Paulo ma. Na kahunapule. Na kahu a kumu kula Sabati. Na luna ekalesia me na hoahanau. Heluhelu Hoik. 22 ; 17. Ka lunaikehala. Na pilikia. Na make.
(2) Owai ka poe i kahea ia ? Na mea i makewai, oia ka poe e iini nui ana e loaa ka pomaikai, ke ola, ka wai me ka ai e ola ai. Ka poe i ike, e make ana, a ke ninau mai nei, heaha ka makou e hana'i i ola makou ? Nui no ka poe e make mau loa'na, aole nae lakou i ike ia, aole manao, aole ninau. Eia no ia poe iwaena o na haumana kula Sabati, kane, wahine, kamalii. Ka poe ilihune, kala ole e kaupaona ana, e haawi ana i ke dala i keaha ? A i ka waiwai i ke aha? p. 2.
(3) Ua kahea ia lakou nei e hele ihea? I na wai. Na wai e ola'i. Ka olelo a ke Akua, ke koko o Iesu. E kuai i keaha ? Ka ai, ka waina, ka waiu, ka olelo no ia a ke Akua, na pono uhane no ke Akua mai mao Iesu la.
Heaha ke kumu kuai ? Aole he kumukuai maoli e like me ke dala. Ke koko o Iesu ke kumukuai, me ka manaoio ma ia koko. Heluhelu Oih. 20 ; 28. I Kor. 6 ; 20. I Pet. 1 ; 18, 19. Heaha ka ninau ma ka p. 2 ? Owai ka poe e hana pela? Ka poe a pau e imi ana i ka pomaikai ma na mea
o keia ao me ka loaa ole nae.
Kahea ia ma ka p. 2, 3, e hoolohe ia wai? E ai i keaha ? E olioli ma keaha ? Ka momona uhane keia, ka olelo a ke Akua, na pono, na waiwai nolaila mai. E aha ka pepeiao ?
Owai ka i haawi ia i hoike no na kanaka? Iesu paha ia. Ua hele mai oia e hoike i ka mea e ola'i. Na ka Makua i hoouna mai. He hoike, he alakai, he luna oia no wai ? p. 4. Ma ka p. 5. Ka lahuikanaka aha keia i ike ole ia ? Ko na aina e paha, ka poe aole he aupuni mamua no ke Akua, ua waiho ia a loihi, me he poe ike ole ia'la. E kahea ia'na no nae lakou e huli, e hele io Iesu la, e holo ana no lakou, e lilo ana no Iehova, no ka mea Hemolele, ka Mesia, no ka mea, ua haawi ka Mesia ia ia iho no lakou i ola lakou. A malaila oia i hoonani aku ai i ka Makua Io. 17 ; 24.
II. He leo paipai. p. 6, 7. Ane like no ka leo paipai me ka leo kahea. E hele mai e kuai. E hoolohe. A pili no keia leo paipai ia poe hookahi no. A oia poe kahea, oia hoi ka poe e paipai ana.
(1) E imi ia wai ? Nana Amora 5 ; 4, 6, 8. Ma taio 6 ; 33. I ka wa hea ?
(2) E hea'ku ia wai ? I ka wa hea?
(3) E haalele ke kanaka hewa i keaha? A o ke kanaka lawehala i keaha ?
(4) E hai mai io wai la? Nana Isaia 1 ; 16, 17. Pili keia leo paipai ia wai ?
Nui ka poe hewa, ka poe lawehala iloko o na kula Sabati. Nui ke kolohe, ka lealea, ka lalau ana o ka poe opiopio. Nui ka poe auwana. E waiho i na hewa, i na lealea ino, e huli ma ka pono, ano i ka wa opiopio no, ka wa ui. Ka wa maikai keia.
III. He leo hoolana. Ina hele io Iesu la, a inu i ka wai, a ai i kana ai pehea ka make wai me ka pololi ? Heaha ka Iesu olelo ma Mat. 5 ; 6. Io. 4 ; 14. 6; 27. 35, 54, 55. 7 ; 37, 38 ?
Heaha ka beri ta a ke Akua i hana'i me ka poe hoolohe, imi, manaoio iaia ? p. 3. Ko ke Akua hoohiki ana e haawi i ka lokomaikai oiaio o Davida, aia hoi ke ola mau loa ma o Iesu la ka mamo a Davida. Heaha ka pomaikai e loaa ana i ka mea imi ia Iehova? Heaha ka lokomaikai o ke Akua i ka poe mihi a haalele i ka hewa ? E kala ia ko lakou hewa. Ma keaha e loaa'i ka lokomaikai, ke kala ia o ka hewa, ke ola? p. 9. Ma ka like ole o ko ke Akua manao me ko ke kanaka. Mana ke Akua, a hiki ke kala i ka hewa. Aloha ke Akua, a ae e kala i ka poe hewa loa, i ka poe kipi a kue a hana ino aku ia ia, ke mihi a manaoio lakou. Aole pela kanaka. Ma keaha i hoohiki ai ke Akua i kana olelo ? p. 10, 11. Ma na mea kanu, na hua i kanu ia. Kupu mai, ulu, hoomuo, hoohua i na hua, i ka ai i ka berena. Ma keaha nae ? Aole makehewa, ea, ka lulu ana, ke kanu ana, ka hookahe ana i ka wai.
He mea hoolana keia i ka manao o ka poe kahea, paipai, lulu hua, haiolelo, na kahu kula Sabati, na kumu kula Sabati, na kahu ekalesia. E kupu, e ulu, e hoohua auanei na olelo i hai ia, i lulu ia. Aole loa e nele ana i ka ole, maanei, a ma na aina e. E lulu mau. E kokua mau.
IV. He leo hooweliweli. p. 6. Ka manawa keia e imi ai i ke ola. Loaa ke imi. Hoolohe ia ke hea aku. Aka, ina hoopanee aku pehea ? Heluhelu Sol. 1; 24—32. E huli mai ano ka pono.
Mele. Him. 204. 8 p. 1, 2, 3. Pule i ala a imi koke i ke ola. Haawina no Mei 18, Mika, 4 ; 1—8.
Papa Hoike o na kula Sabati o Kekaha.
Ua hoike na Kula Sabati o Kekaha ma Puuanahulu i ka la 22 o Maraki, A. D. 1879, hora 10 A. M.
Ua akoakoa ae na kumu a me na haumana ma kahi i olelo ia no ka hoike, i ka Poaha Ma raki 20, oiai o ka la 21 ka la i Hoolaha ia ma na Nupepa no ka hoike. Aka, ua noi na kamaaina, e hoopanee a kekahi la ae no kekahi hemahema iki o lakou, a ua Hooholoia Mamua iki o ka manawa i hoakaka ia no ka hoike, ua kai huakai aku na Kula Sabati mai ka hale noho aku o Iakoba a hiki ma ka Hale Kula hou. Me ka welo ana o na hae, a me ke kani ana o na pahu a me na ohe. I ka nana aku i ka huakai, ua maikai.
I ke komo ana o ka huakai iloko, a i ka mao ana ae hoi o na leo kupinai o na pahu a me na ohe. Ua mele mai la ke anaina Kula Sabati i ke mele " Kuu Aina Hanau. "
A pau ia, pule o Rev. G. P. Kaonohimaka. Mahope olaila, hoakaka mai ke Kahu Kula Sabati no na mea a pau e pili ana i ke Kula Sabati, a no ka pono hoi o ka lulu dala no ka waihona Kula Sabati. Kokua mai o Mr. Punihaole i na hoakaka ana a ke Kahukula Sabati. A i ka lulu ana, ua loaa na dala he $20. Penei i loaa mai ai : Kula o Puuanahulu $10, Kula o Puuwaawaa $3, Kula o Haleola $6, Kula o Kohanaiki $1, Huina pau $20.
Koho ia i mau lala no ke Komi te noonoo i na hoolilo o ke Kula Sabati. Eia na lala oia Komite ; J. W. Punihaole, A. Kahulu, Jas. H. Waipuilani, J. W. Haau. Eia na mea i mahele pono ia e ke Komite mahope o ka pau loa ana o ka hoike uku Elele Kula Sabati o ka Ahahui Nui ma Honolulu o keia makahiki $10, lilo no ka pahu hou o ke Kula Sabati $8, uku Kahu Kula Sabati $2.
I ka pau ana o ka manawa no ka lulu, ua hapai ia na hana o ka hoike. A penei na hana, Kula Hui o Puuanahulu a me Puuwaawaa, A. Kahukula ke alakai. Haawina Ninau Baibala, Himeni. " Naue ae, Naue. "
Kula o Haleola.—J. W. H. I saac ke alakai, Haawina, Ninau Baibala, Himeni. " Mele anei ma ka lani. " Ua hui pu ia mai hookahi haumana o ke Kula o Kohanaiki malalo o keia Kula. Kula Puuanahulu— Haawina Ninau Baibala, Himeni, " Nani ke Ao," Kula Pokii o Haleola.—James. H. Waipuilani ke alakai Himeni, " Hae Hoonani Aoao 2, " Haawina. Na Kanawai 10, Himeni. " Lei Rose, " Kula o Puuanahulu.— Haawina Ninau Baibala, Himeni, " Hae Hoonani Aoao, 21 " Kula o Haleola.—Haawina Pauku paanaau Himeni. " Kai a Mau " Kula o Puuanahulu.— Haawina Ninau Baibala, Himeni " Mele oli ae, " Kula o Haleola.—Haawina, " Ka hai olelo a Iesu ma ka Mauna," Pualu, Himeni. " Nani nani," Hawaina, hou. No ka moolelo o Adamu, Himeni, " Ka Home ma ka Lani, " Puhi ohe, pau ia. He mau olelo paipai na ke Kahu Kula Sabati, a he olelo hoolaha hoi no ka hoike hou o na Kula Sabati ma Kaisaleia, ke hiki aku i ka Poalua elua o Mei, oia hoi ka la 13. Kokua mai o G. P. Kaonohimaka i ka olelo paipai. Pule o Rev. Kaonohimaka, a hookuu ia ka hoike.
Mahope iho o ka hookuu ia ana o ka hoike, ua malama ia he wahi paina komo hale, no ka hale kula hou, (Kaukaiu.)
Ua hoopiha ia ka waihona o na malihni, a huli hoi aku la i ko lakou mau Home ponoi.
S. B. KAALAWAMAKA. Kahu Kula Sabati.
Kalaoa. N. Kona, Hawaii, Mar. 26, 1879.
HE MANA ANEI KA ANAANA.
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: —
E oluolu kou Lunahooponopono a me na keiki paahana e waiho ae i keia wahi apana palena ma kahi kaawale o ko kakou kukini mama i ike mai ai na hoa puni heluhelu nupepa.
Eia ma kekahi hale ma Kalua, Wailuku, kahi i hana ia ai kekahi hana kuhihewa i kapa ia e kanaka he anaana, penei .
Ua make kekahi kaikamahine ma Honolulu, a ua olelo mai ke kahuna nana i lapaau, ua make i ka anaana ia, o ka mea nana i anaana, he kanaka i lalau iaia ma ke ano haumia, pela ka ike a ia kahuna, nolaila, ua lawe mai ka makuahine o ka mea i make i ka luai, ka lauoho a me kekahi mau mea e ae i pili i ka mea make i maunu e kuni ai a make ke kolohe, nolaila, ua hui ka makuahine o ua mea make nei me kekahi kahuna anaana no Waikapu, a ua waiho aku ua makuahine nei i keia mau maunu i mua o ke kahuna me ka olelo aku e hana oe a make ke kolohe, o ko'u makemake ia, olelo mai la ke kahuna a ia a haawi mua mai oe i mau mohai, penei. Hookahi manu koloa, he makana ia no na alii o ka wai a me na kupua o ka moana, a na lakou e kokua i ka'u hana. Elua pu awa he makana ia no na aumakua o ka po a me ke ao, a me ka nui o na makani na lakou e kokua i ka'u hana. Elua moa he makana ia na kuu akua na Kapo, a he oo a moa ka make o ke kolohe. Ia manawa ua hookokoke ia na mohai ma ke kauoha a ke kahuna, aia i na Ole kukahi Ole kulua Ole kukolu Ole pau, pau ka ike a ke kolohe, newa aku kona a na po o Kane o Lono o Mauli o Muku pio ke ahi a ke kolohe, o ka mea e make a na iloko o keia mau po a me na ao o ke kolohe no ia, i ka hala ana o ka manawa i olelo ia ua haalele iho la au i ko'u wahi ma Waikapu, a kau ae la au ma ka lio a holo aku la au no Waihee e hoolohe i ka mea i make, a i ka uwe ia mai la hoi aole kekahi kane, a wahine, a pake, a haole i make iloko oia manawa, hookahi mea i make he lio wahine he kewe kona mai i make ai, malia paha na keia lio i anaana i ua kaikamahine nei ke pololei la hoi a na po e make ai.
Eia ka ninau he mana anei ka anaana ? E na hoa e na makamaka e ka poe a pau e noho ana iloko o ke au malamalama, e nana ae kakou i ka hui ana o ka wahahee me ka hoopunipuni i hooiaio ia e ka alapahi a me ka apuhi, i kokua ia e ka epa a me ke kuhihewa, mai pono loa la paha i na e lawalu ia na manu a awala ia me na miki poi i na ua make ka mea nana i anaana ke kaikamahine.
Eia kekahi aia no malaila kekahi makapo a na keia wahine i aa e noho malaila a no kona ike ua nawaliwali ua hookaawale ia aku oia ma ke kau wahi hale pupupu a o kana wahi mea ai ua haawi ia'ku me he mea ole la ua paa pu i na naonao a me na holoholona e ae, a e ai pu ana keia makapo me kekahi o keia mau mea ino i kekahi wa, ua inu oia i ka wai a ua komo pu ke kanapi i kona waha a ua nahu ia ka lehelelehe a pehu, ku maoli i ka manaonao i ka nana aku. Ke oki nei ka'u kakau ana maanei ke hoi nei ke keiki o ka makani kololio o Waikapu.
D. KAAUA.
Waikapu, Aper. 15, 1879.
OLELO HOOLAHA.
A. McWAYNE,
HALE KUAI LAAU LAPAAU A ME NA WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa. 840 1y
D R. RODGERS,
OIA O KAUKA LOKEKE.
UA hoonee ae nei i kona Keena oihana mai ka hale ae o Aliuene ma Monikahaae a iloko o ka Hale Mu, helu 54 Alanui Papu. Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai. O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mua ai. 881 tf
E. STREHZ,
(AILUENE.)
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau: a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. (845 ly)
E. O. HALL & SON.
(E. O. HOLO MA.)
NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI. Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale. 846 Kihi o Alanui Papu me Moi. ly
LOLE MAKEPONO
Ke Kuike.
E LOAA NO IA MA KAHI O KAKELA ME KUKE! E LAA NA Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo, Pena, Aila, Aniani, NA MEA PIULA ! KOPA, AILA HONUA. AILA HOOMALOO Kui Kakia, Pakeke, Tabu, Kaula, Noho Lio, Hulu Palaki, na Pulumi. A HE AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA Lainakini-nao, Lainakini Maoli, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Kilika, Na lole kupono i ka wawae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na Lole no ka hoohehelo ana Lipini, Lihilihi, &c. LIPINE, LIHILIHI, &c. A ME NA Mikini Humuhumu Makepono Loa ! A HE MAU MEA AI KAHI Ka Palaoa, Kopaa, Raiki, Pia, Hoohu, Paakai, Huaala, Pia Kulina, &c A he Laau Lapaau Kaulana Loa A DR. JAYNES. Laau Kunu, Laau Hoomaemae Koko, Laau Hoopau Naio, Penikila, Huaale, A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU! 827 3m 839
PAPA! PAPA!
NO
ALLEN & ROBINSON
UA WEHE AE NEI MAUA I PA KUAI PAPA MA KA UWAPO O PAKAKA Na Papa Ulaula o na ano a pau. Na Papa Paina o na ano a pau. Na Pili Hale Ulaula. Na Pili Hale Keokeo. Na Pepa Hoonani Hale, Na Pepa Molina. Na Pena a me na Aila Pena ! NA KUI O NA ANO A PAU. NA PANI PUKA a me NA PANI PUKA ANIANI. NA PANI PUKA a me NA OLEPELEPE. NA LAKO KUKULU HALE O NA ANO A PAU ! E KUAIIA MA KE KE KUMUKUAI HAAHAA LOA O keia Makeke.
ALLEN & ROBINSON
Honolulu, Ian. 1 187. g 840 3m
PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON!
(O LUI MA.)
MA KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Moi!
E LOAA AI NA Papa Nouaiki! o keia a me keia ano. Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i na Hale! Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papa Ku, A me na Papa Moe nui loa. NA PILI O KA HALE O NA ANO A PAU. Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano, Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau. NA WAI VANIKI A ME NA WAI HOOHINUHINU NANI ! o na ano a pau loa. NA BALAKI ANO NUI WALE! A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana NO KA UKU HAAHAA LOA! E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI. E hele mai! E na Makamaka !! A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai ! 845 tf
KOPA KUKAEPELE
A
GLENN !
AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE I KA ILI !
He mea hoopau i na eha, Na Ili Puupuu, A he hoomaemae i na mea ino, A he hoopau Lumatika, A he kopa auau no ho O keia Kopa ka oi aku o ka mea maikai I waihoia mai imua o kanaka. Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me na mea e ae o ka Ili; A ma ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu kekahi i ka Ili, a keia Laau Hoomaemae lua ole e hana ai. O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili, a o ke pale aku i ka mai mai na lole e na Mai Lele, oia kekahi. O na ohana ame na poe makaikai, ina e hoolako lakou i keia KOPA HOOMAEMAE LUA OLE ! ALAILA, UA LANAKILA LAKOU. He hoopau i ka lehu o ke poo, A he Kopa no hoi e kaohi mai ai I ka lauoho mai ka hina ana. Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o keia Kopa! E loaa no ma kahi o M. McINERNY. Kihi o na Alanui Papu me Kalepa