Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 1, 3 January 1880 — Ka Halawai Haiolelo a E. K. Lilikalani a me R. Hoapili Baker. [ARTICLE]

Ka Halawai Haiolelo a E. K. Lilikalani a me R. Hoapili Baker.

I ke k>kahiaka nui o ka Poalua iho nei, I Uu ulono ia mai !a ma na paia o ko makou { keena nei, e malama ana kekahi mau iala o ka balota ī kapaia e ka lehulehu he " balota alii" 1 nalawai haiolelo na laua ia ahiahi, i ka hora 7:30, maloko o ka Hale Keaka-o na Pake, ma Ainahou ; no na mea e pili ana i kahi mau kumu hana nui a koikoi, a lakou i noonoo hohonu ai, a me na hoike ana mai i ke kahua a lakou i manao ai, ua kupono luua m<» ke kulana Lunamakaamana, a e pono hoi ke koho ana o na makaainana īa laua mn ka papaheie o ka •' Hon." no ke Kau Ahaolelo o 1880 e nee malie mai nei. I ko m»kou mahui ana i keia, ua aui kokoke ae (a na onohi a haule aku la ka ike maluna o kahi kmo uku iki o ka makou " Pinaau;" a me ka leo ano Alihikaua, i haawi aku ai laia i ke kauoha pna, penei : " Ina he minamina kou i kou ola, alaila, me ka hala ole, e Uele aku oe i keia ahiahi, e kiei. e halo, e hoolono a e ike i na ouli a me na hiona o na mea e hana ia a e kamailio ia ma na mea e pili ana i keia halawai haiolelo, a e haawi mai ī kau hoike imua o keia Ahamukakili no ka poinaikai o na makamuka o ke Kilohana Pcokela o kona oili muu ana īloko o ka Hape Nuia; i ka hora 8 a. m. ponoi o ka la apopo; a mai hoohala! " Okuku ae la na wahi oho okakala o ka puniu o ua wahi " Pina " nei. kulu iho la n» omaka hou koikai e hoopulu ana i ke oolea o ka a-i kala o kona palule ekaeka, ā kunon m.u la, me ka pane ana mai; "e hoike piha ia i koe ai ko'u ola !" a eia inalalo iho nei kana mau hoike : il Hora 7—Eia au ke ku nei ma kahi koliuliu. ma ke alanui Moi, mamua iho o ka ipuka nui o ku p» Aln. 7:ls—He mau lamalama ke ialaoi kaola'e nei mamua o'u, a he ano koikoi ka eehia o ka manawa, i ka alawa ana'e i ka hiona o ka luni, a puanuanu mai la uloko—ke nee nei ka huakai lama ms. ua leo uunulu o na ohe keleawe mamua, u>e he la e uhola ae ana i ka lono maluna o ka welelau makam me neia mau huaolelu—• he mau wahi lamalama ka makou la, aia i kaheka ke kahua o ka lawaia!" Hora 7:2s—Eia au maloko o ka Hale Keaka Pake, a ke nana nei i na hiona o ia wahi. O na ano no o Kina—ke kau mai nei na kn ano hoomakaukau, a he uhi wai gula me na deragona ke hoohanohano ana i ke pakaukau o na mea nona ' ka po lea o Halalii." Hora 7:3o—He olai paha ? A komo inai la o Ed. K. Lilikalani; kunou ma o, a aloha maanei. Hora 7:35 —He uila paha 7 A nihi ana o R. Hoapili Baker, aohe i kunou, aohe i aloha. Hora 7:4o—Wawalo nn leo o na ohe holokeke a wena ka ula o ke ahi o na lama a ka lawaia. Hora 7:4s—lluna o ka papahele na kalaiman#o —Pane mai o LahiUhi—kupono kela inoa, oiai aole manoanoa o kona waihona kakaolelo. "E mnlama i ka ninluhia;" ana, "maikai kela, e o'u mnu makaainana" wahi ana, hewa kela. Ano, he mīno aka paha ? E umiki ana i ko Lilikalani mau papalina iluna a ilalo, oiu e hoike mai ana kona mau maka i ka olelo iho —"e ke kiekie, i papahele oe no'u.—e ka hanohano, i papale oe no'u." E hke me ke ano o ke koa i hele imua o ka waha o na pu ma na hoouka kaua kaulana a weliweli ma Kulaokahua, pela iho la na onohi maka o ka Lutane(a Hoapili Baker, e huiili ana me he ahi la na ka pauda. Hora 7:50 —Kamailio o Hoapili Baker. Nui na kumuhana—maikai ke kulana o ka umauma, leha na onohi imua, a poha ka leo. Mawaena o na kumuhana—E hoo-

; ponopono i na kai lawaia—na aina lei alil— be komo nui ana mai o na ( Pake, a pela wale aku. Maikai na hoakaka ana, a mai* kai ole no kekahi. : Hora B—Ku o Ed. K. Lilikalani. Kunou a haahaa aea mai. He pua rose ma !ka puka pihi o ke kuka, a aole kana kumu huipa—auhea la ? Mino aka helu 50. Poha ! mai la ka leo 01, e oki ana i na mea a pau | imua ona. Kamailio no kona kupaa, ku- | pono a huna ole. Pau na kahunapule ika 1 papakemaia me kana wai momona, a hae* I hae liiiii ia na nupepa a na Papa : Pai.—Hoomanao au—"Ua oi ka mana o ka j peni mamua o ka pahikaua." Elua wale ;no ana kumu hana—Hoopae nui mai i na i Pake, a i Aie Miliona. Kamailio mai, mahalo no i Ua p.\hee a me ka pakika, mama nne ma ke kaupaona ana. Hora B:3o—Nonoi mai na makaainana e ae aku ia C. Kanui e kamailio. Ae la. Pane mai—Kue loa i ke komo hou mai o ka Pake. E hooponopono i ka Papa Ola. i Aie Miliona aha ? Ua olelo ia mamua e lakou la, ke holo ke Kuikahi Panailike, hu ke dala me ke guln; hiki ole ke helu pakahi, a me ke kopaln e helu ai; a ku ka halewiliko o ke kanaka Hawaii no $150; a i dala aie hou aha keia !" Hora B:4o—Ku mai o Lahilahi, a puana mai la he leo hanehane mailoko mai o ke anaina, " o lakou la na lawaia, a o oe hoi k&hi makau me ka oaaunu awaawa!" a hoohaiki i kana kamailio ana. Kukala mai o Kanui a ka po oka la apopo, maloko o ko makou luakim, e hele ae malaila. he halawai nana makaainann, e kamailio kela me keia me ke keakea ole ia. Pau ka hana keaka a hoi mai. Nui na walaau ame na kue o ke anaina i na kuinu hana a Ed. K. Lilikalani." MEA KAKAU.