Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 8, 21 February 1880 — KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA: [ARTICLE]

KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA:

MOKUNA XVIII. 9 ke 'lii Powa me kooa mau koa a me ntt 9 kokua i puheemaiai mai ka pakaua enaluna mai o ke alahaka huki, aole lakou i manao e halawai ana me kekahi mahele koa nui a ikaika ma ke aio o ka ipuka o ka pakaua. Ua manao ua kaeaea omo koko nei, e nee aku ana kona mau enemi a pau a hoouka aku ma na paia o ka pakaua, me ka waiho wale ana i ke ala e puka aku ai me ka laelae. Aka, ua hoopahaohao ia mai ia manao ona, ma kona ike *na i na Delakasiana e nee mai ana imua ona e paio mai iaia. A 1 kona lohe ana i ka leo o ke koa kau* iana Aialaki, hoomaopopo ih§ ia ia, he nui na kanaka koa wiwo ole nana e koli ola aku la lakou, ke hoao lakou e puka aku mawaena o na mahele koa e kue mai ana. Aia hoi ke Mii Powa—a o ke alahaka hoi ua hookuu la ilalo, a o ke 'lii Mukada a me kona mau koa ua hiki ae la ma na paia o ka pakaua—ine ka makaukau no ka paio ana ke kue la mai oia. Ua ike iho la ke 'lii Powa, ua kakoo ia oia e ka hanohano no ka hoopakele ana i na 'lii Denemaka iloko o ia hora pilihua, a i ole e mohai ia kona ola ponoi. He mau malihini laua nana; a ma kana kauoha i h?le ai laua e īmi i ka lei gula; a no ko lakou hiki i Dubelina me ka pakele, ua noi aku la oia ia laua e hoohala i hookahi po hou maloko o ka pakaua, me ka moeuhane ole ana ona, ua kokoke mai ka Moi Beriana a me kona mau puali knua ma ke awawa o Gien Mama. Ua hopohopo nu> ke 'lii Powa no Malaki, a nolaila oia i hoomaikai ai iaia, aka, aole e hiki iaia ke kau aku i kona mau lima maluna ona i keia wa a keakea aku i kona manao. Me na huaolelo 6 ka hoino, holo aku la ua 'lii Powa nei o na kuahiwi maluna o kona tio imua o Malaki, a pane aku la : Eia au me oe e Malaki ke koa. Ke haliu kue aku nei anei oe me ka mea pakahu Wale? Ke haliu kue aku nei au i na enemi o Erina, wahi a ua pukani la, ina he poe kipi lakou a Denemaka paha. A owaka ae ia ke ahi o na makakila a na moho, oiai na haneri kanakaelua i lako i na niea kaua ī hooho like mai ai no ko lakou haku aloha. Holo aku la na 'lii Denemaka maluna o ke alahaka hu*<i mahope pono o ke 'lii Powa, a mahope mai o lakou i puka mai ai na kanaka powa me ke alakai Leinster me kona puali kaua ikaika. la Mahone a me Donala i hiki ai iluna o ke kuahiwi, ua manao laua e hiki ana i ka wa kupono e kaana like ai ma ka hoouka ana aku i ka pakaua, me ka hauoli hoi e halawai me ko laua mau enemi ma kahi akea. Iwaenn o iia koa i puka aku ai ke koa opio me kona ukali ma kona aoao. I ka wa a ka enemi i oili aku ai mai ka pakaua aku, ua puka aku kekahi mau puali koa Leinster ma kekahi aoao o ka pakaua ma kahi a kekahi mahele o na koa o Beriana e keakea ana; a mai pakele aku iakou ma ke ala a lakou i upu ai, me ka haalele ana iho i ko lakou mau hoahanau iloko o ka hoouka iloko o ia manawa. E hooikaika i palekana, a hiki aku i ke awawa, wahi a ke 'lii Powa i oa 'lii Denemaka, oiai lakou e kuupau ana i ka holo e na lio. E haalele ana kakou i ka enemi. Aka, aole i maliu aku na 'lii Denemaka i kona ieo, oo ka mea, aole laua i hopo no ka hoouka kaua. a ua piha laua me ka manao uilam e paio aku i ko laua mau enemi a me na ho'aloha iloko o ia mau minuīe o ka popilikia a me ka make. liee aku la laoa imoa maluna o ko laua mau lio kaua me ka haiheo nui, imua pone o ke aio o na koa Delakasiana. a puana aku U me ka wiwo ole i ka laua olelo kukala kaua a hoino īmua o lakoa, me ke kakiwi ana i ka iaua mau makakila ma ka akiu a me ka hema i na koa o ka Moi Beruna i wae la. I ka wa i halawai ai na hieoa, ke *hi Powa me Maiaki, aole oia i ake e hoohaahaa i ke koa kaulana oana i opa na koa Deoemaka kaulana a wiwo ole o na la i hala'ku. Ak», ua manao oia e papa iealea iki wale no laua no kekahi mau mioute, i loaa ai ka wa a kao« mau maiihini e hala ai ilalo o ke kuahiwi. * Aole no hoi ke koa Malaki i ake'e iawe i ke oia o ka haka noho kuahiwi, oia» oia ma ka aoao kue i kaoa mai ai. iloko o na la o Uua i oo lrelani. Ua paio ako o Malaki me ua kamaeo aoo

la, i Wahi e hoonele ia ai oia me ka me« kmua oie jd» kooa lima, aka, aole oo ka lawe aoa i kona ola. Pa&e aku la ke koa Malaki, e haalele i kau mea kaua, e ka aoo hupo, mahope iho o ko iaua hahau aoa 1 ka iaua pahikaua oo kekabi epanawa. Aole au i ake e hoopaumaele ia ka'u makakila me kou koko. £ haawi pio mai. a e hookoe no au i kou o!a. He enea hanohaoo ka haule aoa ma ka makakiia au e ke koa Malaki, wahi a ke 'hi Powa i pane mai ai; aole hoi he hanohano ke haiawai me ka hoohaahaa ia mai kou mau lima; aka, ua oleio ia, e oia no au a ike i ka h&uiehia ana a make o Beriana ka pakaha waie. E hahau mai i kau pahikaua ano e Malaki. Ia wa i pii ae ai ke oiona o kona mau lima, a haalele pau aku la oia i kana pahikaua maluna o kona hoa paio, a o ka hopena i ike ia, oia no ka neie ana o kona hoa paio me ka ikaika e pale ai laia iho, oiai, ua iiio mai ia kana pahi mai ka puili ana a kona lima, a he pio oia ia wa imua o Malaki. £ haawi pio ia oe iho, e ke deragona inu koko, o haalele koke kou uhane i kou hale •kino lepo, a kapae ia aku kou iehu iioko o ka iua pa-u mau Ioa; a nele kou ike ana i na hopena kilakila e 4 hohola ana maiuna o Irelani no na lanakila i loaa i na mamo o £rina ma ke kahua o Clontarf; wahi a Malaki i pane aku ai, oiai oia ua kaikai hou ae i kana makakila a ako ae i kona hoa paio aho hope. Aka, iloko o ift wa, hiki mai ia ke alakai o na Leinster, mai kona hakaka ana mc na Delakasiana no ke kokua ana i ko iakou haku, a pane mai ia: E Maiaki, mai hoomoe i kau pahikaua maiuna ona, o pelu aku auanei kona hueio a ale hoiookoa la oe iioko o ka hopena au i moeuhane mua oie ai; aka. e haiiu mai kou alo a roe kou iima kakauha a haljrwai pu me ka mea imua o kou alo. t Aole i pau.