Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 47, 19 November 1881 — Nuhou o ko na Aina e! [ARTICLE]
Nuhou o ko na Aina e!
Ua make mai nei kekahi haole kaulana o Kapaiakiko o Joha J \Villiams kona īnoa, he kainaaina oia no Kapalakiko no 50 maka hiki a iloko o' i» manawa loihi ua laweiawe oia i ka oihana loio n»e ka uieu a me ka ma halo nui īa. Ua hoala ia kekahi hui ma Kusia a o ka lakou rula i hana ai mawaena o lakou penei: Ua hoohiki lakou aole e komo i na lole 1 hana ia ma kekahi mau aina e aku, a o na lole waie no I hano ia ma Kusia ko lakou e komo ai, aoie e hoolimalimn ia na kanaka o na aina e i mau kanaka hana no lakou, aka 0 kanaka waie no o Rusia Ma na hale paina waie no o Rusia iukou e pai'na ui a me ko lakou hoopiiipirTole a hoolauna ole paha me kekahi kanaka o na aina e aku. He keu ka hoi keia a ka poe apiki, pehea ia, ma e nele loa ana o Rusia i keia nmu ineu, ea piiikia paha ua hui nei? Uu hana o M De Lesseps he ru!n paa nona no kona kaahsle ana penei: Aole oia e Uwe a nui ka lole aole no hoi ona iawe pahu lole. Elua wale no ona lole e lawe ai he paiemai no luna ire lalo, hookahi paa kakini me hookahi hainaka. 0 ka paluie ana e komo ai a lepo ua kioIn ia a kuai hou he palule hou, o kona kuka uie ka iolewawae ana e komo ana i na e le po ua pau i ke kiola ia a kuai hou'ku ua pja lole hou ma na hale kuai. Ua oleio 01» he hana nui ka lawe i ka p t »hu lole. He eheu ko ka poe waiwai wahi a ka poe kahiko. Ua ike anei kekahi poe 1 ko iakou wahi e lele maa nei? Eia lakou ke lele nei pela ka hai ia mai ia'u. 1 na wahi hou, kahi e sv\uho nei na waiwa i. lloko o ka 1492 a hiki i ki 1494, ua pau loa na iu<iaio i ke kipiku ia mii Sepani?< Potugala a me Faraoi. i ka 1290 ua pju na iudaio i ke kipakuia mai Eneiani mai rae ka heiuna nui a uole e hou ia lakou e hehi hou i na lepo o Eneiani no 370 makahiki i hala ae nei a oa Cromwell i hoihoi hou ia iakou. 0 ka Sepania hana i keia, oia no kona ae hou ana e komo nui aku na iuiUio me ka heiuna nui ma kona mau pafena, o keia ham aole i ikeia ko Septnia manao nu ka tnea ua hoino loa o Sepaaia i na iuUaio. Eia ma Kalepom kekahi hui o na Nnaka Hawaii e eli ans i ke gu!a, ua loaa it lakou kekahi papaku pohaku ma kekahi lu!t hou i ehia e lakou eia ke eliia nei ke gula, ua manao ia e ioaa mai ana na gula iloko o na pn le hana elaa mai ka 200 a hiki i ka 300 au neki o ka puie. Ua hoike ia ae he lono e pili ana no ka hoomaka ia ana o ke. puali o Panama e eli i* e M De Lesseps, O ka loihi o na mile i eli ia mai AspioawaU a i Panama he 46, he 2 mea el» i keia wa aka aole i hoomaka loa la na hana a ke kali ia nei kekahi mau mea hana raas F«rani a me Belegiutna, he 1200 kanaka h*pa i keia wa a ina e hoomaka ana ka hana, e pi* ha ana ka S,OOO, kukulo la nei na bale noho na haie hana a me kekahi haleenai no 40(1 kanaka. O ka uku o ke kanaka ao hou he 1 daU o ka la me 60 keneia, o o ka manawa 1 hana >a ai ka oleio aeiike no ka eli ana he 10 mainhiki, aka ua manao ka mea nana e hoolala nei na hana e piu ana no iioko o na makahiki 6. O ka hohonn o ua auwai eli nei he 36 ka
pa** k\ hor,roa & mt 600 kajvj#i ke tU», 5 h<? *ke* kupo o īr«.< r-o ke* *hi »T.»>ka r»ui e ka■ i rtzk* ma k>: t au >o i»e k* o> st w-.kvh' nir.j, K t s»4i «v t. £»b*»n.ī. 0 ks !H3S. iuku f liha ai :«:i S:bcfta rr,\o na hoia&olona a he !* , hult-hu o liko« kii luka la. era ke Hha nei ro» Eusia mawaeai o «a h»?iahoioa>) a «ne na kmaka» ua oleio u tn3 e ioaa kekahi f o i keia aoo mai o ka manawa iiio b t:o ia e nvxk« ioa Bi. Aoie keia he naai e !aha w-i|e aoa iwaena 0 na kan»la, aka i r» e hoomaemiae ole $a kaht i waihoai o kt holohoiona make, e cu koke no na ea mo a e hlo na ea mi.kai o ke kanaka e hi»u mia ai he mau kupono o!e a oii ke kamu e poino at oa wanaka. Aks*, We n»skecnake |c>t ne* na rnsksi no keia mii fuku hoiohoiona, no ka nna. ina e ike k» «nea hanai holohoiona ua make keka hi o keua mau iio a pipi paha. ai«ila kii koke aku fi oi« i ka »i» e loie a kaulai. Ika wa e maloo ai ka iii ua pua loa iho ia ka ea ino o ua mai ne» h i ka %va e hooii. io ia ai ua tii U, ua Uha koke aku ia ua | mai nei iwaena o ka oham o ka ona hou, ua nui ioa na īii o keia ino i kuai ia au& nui | ioa ka iaha ana o ua mai nei. Mu ke kuUnnkauhale o No?ogorod, kahi i 1 la'oa n i ai o kei.i mai iwaena o na kanaka. !Ua kai huakai iakoa ma na aianui rae na hae me ke kii o Marie a me Wm himeni ana i !me ko iakou manao oia ke kumu e pau ai ua mai nei, aka ua nm ko iakou kuhihewa { a oia hana o kkou he han?» ia e hooinha loa j aku ana i ka anoano o ia mai iwaena o na j kanaka a me na hoioholona. j Ke imi nui nei na kauka akamai i ke ano ; 0 keia mai a me ke ono e hoopv.i oi ka laha I ana iwaena o na kanaka ams na holohoiona I oiai ke nui ioa nei ka pioloke a me ka ma-1 kauo na kanaka. j He 16 ka huma nui oka poe kipi Nihila j 1 hopu ia a e hookolokoio ia nna i ka puie ! hope o keia mahina. | He hookahi wahine i hopu hou ia mai nei! e na makai i koino i ke kapa o ke kane a i | loaa aka no hoi he mau palapaia ma kona kino moi-kekahi hui maiu Nihil». Hoehu hoohaunaele hou na Makaamana o Ireiani. Ua hoike ae ka nupepa Heraid i na hiona oehuehu haunaeie ma Irelnni penei: He haunaele nui kai ike ia ma ke kuiana kauhale o Limerick, ua hoouna ia mai he puaii koa mai ke kulanakauhale mai o Dubenna e hoomaiu a e hoopau hoi i ka aha halawai a na makaainana no ka noonoo ana 1 ka mea e hana aku ai no Pamell a me kekahi poe eae i hoopaa ia ina ka haie paahao. Ua kahoha na makaainana i keia hana, o ke kahua i hoekaawaie ia no ua haiawai nui nei, he kahua ia no na puaii koa ame na mai he 200. He heluna nui o na kanaka i hiki ae ma keia kahua e hooiohe ai no na haiolela, aka ua hoohoka ia ko iakou manao, ma keia hoo hoka ia ana o ka manao o na kanaka a me na hui o ka poe hoohaunaeie, ua ala iike mai ia lakou me na manio huhu a hoehu ae ia he mau Imna hoohaunaele. Oiai na puaii koa a me na makai e hoi ana no ko lakou mau wahi ponoi, ua hoonnu ia mni 1» m makai i ka pohaku a me ki» hoopuka ia mai o kekuhi olelo pelapeia, ua kahea koke ia ka puali koa e ku a e hoomakaukau no ka pale ana akft i na hana ho ohaunaele, ua ka oha koke la na makai e hookaawale nku i na hui hoohaunaele a ua kaawale iki ke aianui. I keia wu he 600 ka huina nui o na koa ame na makai ma ke aianui, i keia wa ua ieie tnai ia ui hui hoohaunaeie nei maluna o na puali koa a me na makai me ka hoonou ana i na pohaku, ua kauoha hou ia na makai e hookaawale hou i ua hui hoohauna eie nei me na pahi aka he ole ka makau ia mai a lele liou mai ia lnkou maluna o na mukai me na koa e hoonou ana i na pohaku a me k<» uhau ana i na laau, no keia ieie ma kawaiu mai o ua poe nei, ua kauoha ia na koa me na makai e hoio me ka mama loa no ka haieko» i pnkele ai mai na pohaku me na lanu e lele makiwaiu ana maiuna o iakou ) Eia na maka i a me na koa e hoio nui \ nei i paKele, eia na hui hoohaunaele ke aiu- \ alu aku nei mahope e paki nna i na pohaku I a me r»a iaao, ke noke nei i ka uwj a hiki i i ko lakou komo ana iloko oka hilekoa. Ua j hoopuni koke ia ka halekoi e keia poe a no- | ke nui akuja i ka hoonou i na pohaku iioko 0 ka haiekoa, aMa oleloia ua kohu pakaua na pohaku i ka ieie makawaiu iloko o ka haiekoa. Oiai ua poe nei e noke nei ina pohaku, ua hooanaia mai la k* puaiikaua lio e hoopueha aku i keia poe hoohaunaeie , a i ka wa i ike mai ai keia poe, ua pao aku I ia iakou i ka holo, o keia a me keia i kahi e; pakeie ai mai na hehiku ana a na kapuai o \ na lio. [ ī Na Hui Hoohaonaeie ma ke kuiaoakauhale ! o Dubelina a me kekahi mau wahi e ae. Ua mahuahua na hana hoohaanaeie a ke-1 ia poe, no ia mea ua emi mai na makai a '• hiki i ka awapo o Carlisle nuhope o ko la- • kou alualu ana i ua poe hoohaunaele nei. He heiuna oui o ua poe hoohaunaeie nei he,( 1000 a oi kai alualu aku i kekahl heluna nui o na makai mai ke alanui Abbey a hiki 1 ke alanuī Pohaku kahi i ku ni ko Ukou haleko», a f«keie aku ia lakoo mai na pohaku e iele aku aoa maiuoa o iakou. Ui hiki ako keia poe ma ka halepai o ka nupepa o ke kulanakauhale, • pau aku ia oa pukaan/ani • me kekahi w*hi eae i ka ' wawahi». Ua puka bou mai na makai me ka heluoa nui a pau aku 1« ua poe nei • me kekahi pee eae » kokua i oa haoa oei i ka naholo.