Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 11, 18 March 1882 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kimberly Heu |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA HUI
LOLE AAHU NUI O KA HONUA NEI.
Nu Loka, Ladana, Parisa.
O KA HUINA PUU WAIWAI, $3,000,000. AR OLD FITZGERALD, Peresidena.
A. M. MELLIS, (MELEKI)
OK KA
HALEKUAI LOLE AAHU NUI, O@ KA AGENA NO KA PAEAINA H@WA@
Ua hoomakaukau a ua hoopaa ka mea nona ka inoa malalo iho nei me ka Hui Nui i oleoia ae la, e hoolawa i na makamaka o Hawaii nei a puni mai na lako aahu i hana mua ia a paa a ke kono aku nei i ka lehulehu e hele mai e nana a ike maka i na waiai i loaa mua mai ne ma ka moku D. C. Murray – oia hoi na Lole Paina o na kane, a me na Aahu o kela a me keia ano.
NA AAHU SEKOTIA – NA KUKA.
NA AAHU SEKOTIA – NA LOLEWAWAE.
NA AAHU KUKA O KE ANO HOU LOA, HE MEA NUHOU.
Na aahu no na kanaka makua a mea na kamalii o kela a me keia ano, maikai loa, a he ano hou. Ua hanaia keia mau aahu a pau no ka manao nui ia e hoolawa i na mea a pau no keia Kulanakauhale a me na apana mawaho aku. He mau aahu no ka maemae a me ka nani, a ua kii pololei ia aku a loa i @na@ ka hale hana lole mai; A HE MAKEPONO LOA MALALO O NA MAKEPONO A PAU KE KUMUKUAI, malalo o na halekuai @ae a pau o keia Kulanakauhale
N. B. He mau aahu a me na ano waiwai e ae o kela a me keia ano, ke waiho nei no ke kuai aku me ka
Uku Haahaa Loa!
A. M. MELEKI.
Halekua@ Lole Nui o ke Kaona, ma ka Halepohaku Nui o Burua Ma, @ Helu 104, Alanui Papu.
Jan 18t.
KUAI HOEMI NUI, KUAI HOEMI NUI.
MA KA HAEKUAI O
CHARLES J. FISHEL!
KIHI O NA ALANUI PAPU ME HOTELE.
UA HIKI IA’U KE KUAI I KO’U MAU WAIWAI HOU A NANI I KO’U MAU MAKAMAKA ME KA EMI I OI AE MAMUA O KEKAHI
MAU KALEKUAI E AE O HONOLULU NEI.
EIA MA KO’U HALEKUAI
He Heluna Nui o na Lako Aahu o na Kane a me na Kamaiki,
NA KAMAA
PAPALE,
PAPALE-KAPU,
AKAHI NO A HOIKEIA MA HONOLULU NEI.
Eia ke Kumukuai o kekahi mau Waiwai;
Paa Lole Huluhulu o na Kane, $10 wale no, a ma kekahi mau Halekuai e ae he $18 Puhoehoe, $1 o ka I-a.
Pulemai, he 50 keneta wale no.
Palule Kalakoa hou a nani me na Pulima elua me elua A-i kala, he $1.50 wale no.
E Kilohi Mua i ko’u Mau Waiwai
MAMUA O KE KILOHI ANA I KO HAI HALEKUAI.
@
NU HOU NU HOU
NA WAIWAI HOU LOA.
NA PAIKINI O KEIA AU,
E Loaa no ma ka Halekuai o
DILINAHAMA MA!
MA ALANUI PAPU.
OIA NA WAIWAI MALALO IHO NEI;
Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Humare Kamana o na ano a pau, Na Mea Hana a na Kamana, Poo Hamo Puna, na Amara a me na mea @ana o ka Poe Akeakamai a pau.
Pe@a, Aila, Vaniki a me na Paiaki, Pauda, Poka a @e na Kukaepele, Palaki namo Puna, Pul@m@, Pakeke, Kapu Holoi Loe a me na Papa Holoi Loe, na Ipu@, na Pa Palai, Na Makau Lawaia, na Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O, a me na Puna,
A HE NUI AKU NO NA MEA I KOE.
I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I NA HALE.
I hiki ole ia makou ke huai pau aku, aku, na oukou no e hele mai a e hoonuu @ho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka Halekuai o
DILINAHAMA MA,
Ma ka Helu 37, Alanui Papu.
1036 3ms
KAKELA.
UA NEE aku maua ke oukou mau L@lo mai ka pili pu ana me ke Keena Kuokoa a i k@ Ahaui Kaahumanu Helu 15, @a o mai o ka Bane@o o B@hopa ma.
Ua makaukau mau mau@ e lawelawe i na hihia a pau ma Honolulu a me ko na mokupuni. E kooko la na Palapala Ka@. H@ a me ka Moraki me ka eleu. He Luna H@ Palapala no ho@ o W. R. Kak@la. @
ASA KAULINA,
Loio a Kokua ma ke Kanawai.
UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oilana @ o na Aha a pau o ka Mokupuni o Oahu. E @ Koolaupoku, Heeia, a ma Honolulu I kekahi wa Ho@ ia na kauoha mai na waki a pau o ka mokepani me k a@u a hikiwawe.
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
A HE AGENA no ka Hooialo ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Helu S. Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A. @
KALE KULIKA,
Luna Hooiaio Palapala kuai,
MOLAKIA ME NA PALAPALA OIA ANO
Luana Hooiaio Palapala Aelike mawaena
O na Haku a me na Kauwa.
Luna Haawi Palapala Mare.
Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine @ Kaahumanu, kukane ka@hale o Honolulu, ko Kawaii @ Aiea. @
AHA Hook@ K@ o ka Hawaii P@, ma ka @ waiwai. Ma ka @ o k e waiwai o SUSAN REYNOLDS. C@ o ke @ a ka La@a Hook@ Ka@ no @.
Ma ka h@ a @ wa@ E E@. L@ H@ o ka P@ i make e @ e k@ e kuai i kekahi wai pa@ o na mea make ka i @ a @ i kekahi m@ ka i @ Ka@wai e @ ai e ka@ na @.
Ua @, e hele mai ka poe a @ mea make la a me @ m@ a p@ i k@ ia A@a a@a ka POA LEA, ka la @ o Maraki. M. H. 1@, ma ka hora @ o ke ka@ ma @ K@ B@ o keia Aha ma H@ ma ia wa a @ wahi e @ waiwai @.
A ua @ ke @ a ka ìHawaiian Gazetteî me ìNupepa Kuokoaî @ mas @ i @ ma H@ i @.
@ ma Hoo@, ka Hawaii P@ Ai@, Maraki @.
A. FRANCIS JUDD.
Ikea.
Lomakanawai Nui o ka Aha K@kie.
A Rosa, Hope Ka@
@
MA ke Keena o ka Lamaka@wai Kaapuni Ap@ K@ o ko Hawaii Pae@ia@. Ma ka waiwai o Thomas Jefferson no Wailu@u, Maui, i make.
Ua @ a @a wai@ ka palapala @ a Rev Gr@ner, @ e hopp@a a hoo@a@ ka palapala ka@ a T Jefferson @o Maui, i make.
@, ke ka@ aku nei na k@ak@ a pau ke p@, o ka P@ha, @ ka la #0 o Aperlia @, ma ka hora 9 am. Ma ka hale @ ma Wai@ku, o@ ka la a me kahi i ko@ no ka hoo@ ana i @a @ la a me na mea k@e ke hoikeia.
ABE. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana @ H P A
Lahania, Feb 25, 1882
1057 @
MA ke Keena o ka L@akana wai Kaapuni Apuna El@a o ka Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Joel B Long@ no Makwao, Maui, i make.
Ua heluheluia a @a waih@ia ka palapala noi a T W Everett, ka L@a Hoep@nopono o ka waiwai o J B Loogeee no Makawao, Maui, e noi ana e hoapoo@ia ko@ m@-waiwai a e hooholo@a ka waiwai i na hooilina.
Nolaila, ke kanohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 20 o Aperila, 1882, ina ka hora 11 am, ma ka hale hookolokolo ma Wai@uku, oia ka ia a me kahi i ko ho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea k@e ke hoikeia.
ABE. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana @ H P A
Lahania, Feb 25, 1882
10@
MA ke Keena o k Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o k@ Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o John @ Havek@ no Makawao, Maui, i make.
Ua heluheiuia a ua waih@ ka palapala noi a John Boardman a me Th. W Everett, e noi ana e hooiaio ia ka Palapala Ka@oha hope loa a J D. Haveko@t no Makawao, Maui, i make, a e hoonohoia lana i Luna Hooko.
Nolaila, ke kanehaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, ola ka ia 20 o Aperila, 1882, ma ka hora 11 am, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABE. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A
Lahania, Feb 20, 1882
1053 3t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONO PONO WAIWAI.
Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo i Luna Hooponopono no ka waiwai o P Kamakala i make o Kohala. Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe a pau i ale i ka waiwai o ka mea i make e hookaa koke mai i ka mea nona ke inoa maialo, a o ka poe eia malala o ka lakou hooponopono, ana he mau aina no ka mea i make e hoike koke mai i ka mea nona ka inea malalo me ka hakaila ole. O ka poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai o ka mea i make e hoike koke mai iloko o na mahina eono o hoole mau ia lakou.
H. P WOOD.
Luna Hooponopono Waiwai no ka Waiwai o P Kamakala i wake.
Kohala, Feb. 10, 1882.
1055 4t.
MAKEMAKEIA.
Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou may ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke.
C BREWER & CO. (Burua Ma.)
MRS. A. M. MELEKI,
MEA HUMU LOLE MAIKAI A ME
Na Koloka, Holoku ano hou.
104 Alanui Papu, Kuea o Burua.
Honolulu, Ian. 15, 1881.
998 1yr
HALAPAI HOU.
No ke pai ana i na ano a pau i makema keia e na kanaka, oia hoi:
NA PALAPALA, NA BALOTA,
NA LIPINE I PAIIA ME NA HUA,
NA PALAPALA KUHIKUHI HAAWINA.
A ME NA OLELO HOOLAHA
O na ano Humuhumu Buke o kela a me keia ano, e humu ia me ka eleu a me ka maiau, ke hoo@naia mai na kauoha ia
Thos. G. Thrum,
(Kalamu)
1029 8m
Ma Alanui Kalepa, Honolulu.
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e
H. Hackfeld & Co.
Honolulu, Mei 2@ 1880. 964 1y
E Nana, E Nana,
A E IKE
I KA MEKINI HOU,
HE HIKI KE HANA MA NA AOAO ELUA.
O ka Mekini Humuhumu
ST. JOHN, ST. JOHN,
Oi wale no ka Mekini maikai a kupono
i na Kanaka Hawaii, no ka mea.
AOLE E LOAA KEKAHI ULIA O KA MEKINI
E HELE MA KA
HALEKUAI MEA KANI O
GEO. F. WELLS.
A e Kuai i keia ano Mekini Hou, a e loaa no ke GITA Makana wale.
O na Kauoha mai na Mokupuni e ae, e hoolawaia no ia me ka eleu.
GEO. F. WELLS,
Helu 66 @8 Alanui Papu 1044 tf
E Moloohe!
O D. W. AIWOHI wale no ka@ ae@ e Ka@ Da’a @ Hook@ mai ma ke Keen@ o k@ NUPEPA KUOKOA.
NU HOU KULOKO.
Ke hoomaka ia nei e h@ hou i @apo hou ma ke awa o Kama@a.
Ua mare ia o Kele Nueka kekahi o na haumana o ke kula hanai o Makawao me Kahai.
Ma ka Poolima o ka pule i hala ua wawahi ia iho la ka pahu hao o Mckeague a lawe ia na buke me $400.
Ma ka mokuahi o Poakahi nei i holo aku ai ka mea hanohano C R Bishop no Kapalakiko.
I ka la apopo e huli hoi mai ai ka Moi mai kana huakai makaikai ia Maui a me Molokai.
Ikaika lo@ ka haule ana o k@ pakaua i ka po Sabati nei a ma ka Poakolu nei hoi, ikaika loa ka hahana o k ala.
O kekahi o na p@ ikaika loa o ka uw@la a me ka hekili, oia ka po o ka Poakahi iho nei, ke hele la a halulu ka lewa.
I ka Pualua iho nei, ua laweia ae i ka Halewai he mau haole no luna o ka moku okohola North Star, o ko akou hoole aole e hana i ka hana o luna o ka moku.
I ka po Puakahi @ho nei, ua hoonanea ae ka puali puhi ohe o ke Aupuni ma ka Hotele Hawaii.
Mai ia H K Unea o Hakalau, Hilo, i lohe ia mai ai ua make loa kekahi haole o J Porter, i poe ia e ka nalu ka waapa.
Ma ka la 14 iho nei o keia mahina, ua loaa ka wai o ka luawai eli o Mokuleia, ma Waialua; ke pipu la ka wai iluna, nona ka hohonu he 400 kapuai me 7 iniha.
O ka hihia o E Kekoa ma i hoopii ia ai e J Brown, i ka aha hoomalu o Hilo, mamuli o ke pale n@eau ana a ka mea i hoopi@a ua hala ole lakou ma ke kanawai.
Ma ke awa o Pukoo ma Molokai, ua po’i ia kekahi w@ap@ o Lehua e ka nalu, a piha, mai poino na eke leta.
Ke kahea hou ia aku nei na lala o na Komite i ioaa na palapala komite ahaaina o Kahakaaulana, e akoakoa nui mai i keia ahiahi, me ka hoihoi pu mai hoi i ka oukou mau okeni. E wiki, e ku, e hele mai i piha u ka halekula o Kaumakapili.
I ka la 3 ae nei o Aperila e noho ai ke Kau Kiore o Honolulu nei.
Ma ka la 25 o Feb aku nei, ua hoomaka hou ka a o ka Pele o Kilauea, Hawaii.
Ua mahuka hou 7 mau haole o ka moku okohola e ku la ma Hilo, pela mai o Kalakaula.
Ke hana mau la ka ua ma Hilo, eleele hilo e, panopano i ka ua.
Ke hiki @ mai nei la leta a ko mako@ poe makamaka o Kohala, o ka hapanui oia poe leta uo ka mahalo nui i ke alah@o; mai ike ole lakou ia mau mea ano kamahao imua o ko lakou maka, ina e nalo e lakou.
Ua kanuia kekahi kanaka ma Kalihi ae nei me ka moena wale no, aole pahu. O kona kaikaina he kanaka kuonoono oia no Kalihi; peha la ia i hoouhi ai i kona kaikuaana me keia apana moena; o Keliikula ka inoa o ua kanaka nei nana i kanu, Pela mai ko mako@ makamaka S Kaaiai, oia wahi, ua kahaha kona manao i ka hana a Keli@kuloa.
Heaha la ia mea a na kanaka a pau o ka honua nei e ake ole nei e loaa a e ake ole hoi e lilo? he Ohule.
Ua lohe ia e wawahi ana o Walakahauki i kona halekuai helu 10 ma alanui Papu a e kukulu ia ana he hale umihapa hou ma ia wahi mua.
Ua olelo ia aole e nahu ka mano i kekahi kanaka maloko o ke kai i na e kapeku mau ana kona mau wawae.
Ina e ike ana na makaainana o na apana aina o ka hema o Amerika Hui he kanaka ua piha kona mau halemoa i na moa, alaila oia kanaka aku la ka lakou e koho ai i lona makaainana, o ke kumu o keia hana i loaa ole kekahi mea nana e keakea ka lakou hana, oia hoi ke kii ana i na moa i ka po.
Ma ka huina o ke alanui Kale, ua hookui ae la he mau kaa hoolimalima, a poino na laau ku o kekahi kau ma ke ahiahi Poalua iho nei.
Ua loaa mai kekahi leta iloko nei o ko makou keena na K Nioi o Kohala akau, aka no ko makau haohao i keia inoa, oiai hoi he kamaaina makou i na kanaka oia apana, ua waiho makou i kana, o ka hapanui o kona manao e hoinoino ana i ko laila makai noi, he kamalii wahi ona.
Ua ki po ia kekahi puke e kekahi kanaka ma Honokaa, Hamakua, a aneane e make.
Ma ka P@ iho nei, @a io@a ka wai o ka @ e @ nei ma M@ ae nei, he @00 a o@ kapu@ ka @.
E halanai ana ka Ahahui kula Sa@ati o ka mokupuni o Oahu ma ka luakini hoole Pope ma Kalihi ke hiki aku i ka Poalu 2 la 11 o Aperila 1882, eleu mai @ kahukula Sabati a me @ elele me ka makaukau i ka lakou mau @
Ma ke Kaouha.
Ua nani ma@ i ke k@a ahi o Kohala, o ke kai helu i na p@ i na aniani na aoao, a ma iloko aku na olepelepe, he mau noho i@e i kupono i na oho@ he 24, o ka aku ohua, no 1 mile 5 kenet@, ua aneane 11 mile i paa i ka hao.
KILAKILA MAHUKONA.
Ka hoau mua ana o na kaa lawe ohua.
Alohi ke an@ani i ka Pahoehoe.
E ka Nupepa Kuokoa e. Aloha oe: -
E uluhua ana paha oe i ke koele mau’ku o ka’u telefone, ka mea e koi aku ana i kou ahonui, e lalau hou ae i kau kanuku uila a hoolono mai, no ka lua o ka manawa, a ilaila no oe la noho mai, a ia nei no hoi au welo aku, e hai hou aku ana ka’u peni, me ka haanui oiaio i ka ulakolako o hai.
I ka Poakolo iho nei Mar 8, he mau minute i hala mamua o ka heni ana o ka Likelike i ka hoe mo@o, ua hoonani ia o uka ma ke kukulu lalani ana o na kaa lawe ohua i lohia a nani, maluna o ke alanui hao kokoke i ka napo pae, a ke kiei mai na ohua ia uka, nele anei kekahi i ka uiui ana’e i kona hoa.
Heaha la ia mea e alohi mai la iuka? He mea hiki wale no ke ikea mai, oia no na kaa i hoomomoa ia, a o ka la keia e iho mai ai o Laka, a noho pono iho ka nani iluna, ke ku la na kaa me ka nani i oi aku i ka nu-a moena pawehe o Niihau, he hoike ana aku i na ohua oneki e ake mai l o ka pae, a i hakalia no i ka oukou apa, a pae mai i kula noho ae oe ma kuu aoao, a kaunu aku kaua i ka hale aniani.
Ua noa na kaa i na mea a pau, me ka uku hookahi dala, a e noho oe i na kaa helu 5 & 6, a o ka nama uanu oa, o na lau aku ia i ka liko, i ka pae’na mai o na ohua @a koi leo ole ia, a i ole, no kona iini iho a me ka poe o uka nei i makauk@ komo pu aku la iloko o na kaa i hele a ohi @a lau o ke pahili, he aniani a puni na aoao, a he like wale no ka nani mai ka helu 1 a i ka helu 6, he 24 ka nui o ka poe e noho iloko o ke kaa hookahi, a ua hiki no ke hoopiha ia a lawa ke 30.
He panio ka vaniki, he anapa na lihilihi, me he wai gula la e popohe iho ana, a ke holu ponu iho kau noho ana iluna, me he mea la o Huleilua ia e ana-pau ae la malalo, oiai oe e noho ana i ka olu.
Kani ae la ke oeoe o Kina@ kaa, ka mea nana e rula nei na lae aa o Mahukona, @ na ka ikaika o kona mana hoonee, kupaka ae la o lalo, a poahi aku la na hulia.
ìA nawai e ole ka niniu,
I ka nome hala ole a lalo,
A he lai wale no ka luna.î
No ka hiki wawe loa, ua maopopo ole’ku la ia’u na ohua hanohano, ke kainepu la lakou la i ke kula, ke kuu pau ia la ka holo no Honomakau, he hiki i ka mea e holo ana ma keia ano kaa, ke olelo ae i kahi Keaka o Kinikula, ua holo ia i ka moku aniani, aole nae maluna o ke kai aniani, maluna o ke alahao.
He wahi ano ole o Mahukona mamua, he panoa, aka, i keia wa, me he kula lehua la, ka haiamu a na manu i ka liko, o kahi eepa wale no, o ka loaa ole ana iho nei o ka wai aniani, ina ua lea loa ka olelo ana ae, ma-u aku ka puu i ka wai aniani.
E nauki ana paha oe no ka loihi, eia ka hope, o ke aloha no kou, a me na Keiki puili Aiohelo aia manu, e lawe mikioi la i na hua Metala o kou Papa-pai.
E nele ana paha ke keiki hoopapa i kahi mea l@he ole o kei pule ae, kai ka lawe ae nei o na elemakule i kahi manu, a ike i ka wai la-e, luhe-a mo ke ki la, nele au.
Aloha nui, AEONE.
Mar 10, 1882.
KUE I KA UMI MILIONA
E ka Lunahooponopono o ke KUOKOA e; Aloe oe.
No ka loaa ia’u he wa kupono e pane aku n@ kela mau hua e kau ne la maluna o keia kukulu manao ana, oia hoi keia: ìKue i ka Umi Miliona.î
Aia @a ka manao o T N Puuohau e hoikeike nei ma ke @kea, ke lele pau nei ma me k@na kin@ holookoa iloko o ka manao e loaa kona pomaikai a me kona waiwai ma ia Aie Miliona.
E ka makamaka maikai e: o ka Umi Miliona a@ e hooikaika nei he ahi ai-honua ia. Ina e holo ana ia Bila Kanawai i keia makahiki 1882, alaila e ike no kako@ i ka hopena io o keia Aie Miliona. O kona hope, he au awaawa; oia hoi @eia: I E hoopauia kou noho Kuokoa ana e Hawaii. 2 E pau ka welo ana o ka hae nani ou e Hawaii. 3 E pau a@anei ka inoa hanohano i kau ia maluna o kou po@, oia hoi: ìUa mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.î
Nolaila, ke minamina nei ko’u uhane a me ko’u kino holookoa i ke komo poo o Hawaii nei iloko o ka imu ahi enaena a Nebukaneka i hoomakaukau ai. Owai la ke Akua nana e hoopakele ae ia oe e Hawaii mai loko ae o keia imu ahi i pahiku ia ka enaena? Hookahi wale no Akua o Iehova.
Nolaila, ke nonoi nei au i ka lokomaikai o na haipule o Hawaii nei e noi ia Iehova ka Aku oiaio, e ki@ai i keia ahi weliweli.
Ke nonoi hou aku nei au i k@ oluolu o na Lunamakaainana o keia Kau Ahaolelo M. H. 1882, mai ae oukou i keia Bila Aie Miliona, o lilo ananei ka nani ou e Hawaii i mea ole. Ua oi loa koa nani e Hawaii ke noho oe mamuli o kou pono mua, mamua o kou komo ana iloko o ka aie kaa ole ma keia mua aku.
Nolaila, e alu ka pule a na haipule o Hawaii, e kinai i keia ahi, oiai ka manawa kupono. E kauoha i ko oukou mau Lunamakaainana, mai ae i ka Aie Miliona.
S P KALEIMOKIHANA.
HUNAHUNA O KO NA AINA E.
O ke kumu i ikeia ai o ka loaa o ke kopaa mai ke ko mai ke ko mai, na kekahi kanaka o na mokupuni liihi o ke Kaiwaenahonua i imi a loaa iloko o ka makahiki 1503. He 60 makahiki mahope mai, o kahi kopaa i loaa mai ke ko m@ nona na paona he 10 ua kapaia ia mea he mea kupaianaha loa a he mea makaikai ia.
Iloko o keia wa hoomakaukau kaua o na mana aupuni o Europa, kehiki mai nei na kauoha mai na aupuni e ae i Geremania e hanaia i mau pukuniahi a me na pu kaupoohiwi. No keia kumu ua ohi hou ia he mau paahana he 4,000, hui me ka heluna mua piha ka 13,000. Ke ake nei kela a me keia mana aupuni e hookoia ka lakou mau kauoha me ka hikiwawe loa.
Ua hoolilo aku ka mokuaina o Nu Ioka he 9,675,982 dala no ka pono o kona mau halekula Aupuni, iloko o ka makahiki i hala.
He 40 haumana o ke Kulanui Harvard e hooikaika nei no ka loaa ana o ka oihana kahunapule, a ke nano nei lakou no na hiona o ka holumua ma keia ma iho.
Ke hoike mau nei na Kumukula o ke kulanakauhale o Baltimore i kela a me kela elua pule i ka Papa Hoonaauao no ka nui o na keiki i hiliia o lakou no ka uhaki i na rula o ke kula. Ua oleloi@ he rula paa keia no ko laila mau halekula.
Ke hanaia nei he rula paa ma ka mokuaina o Nu Hamasia e kauoha ana i kela a me keia mea keiki e hoouna i ku lakou mau keiki i ke kulo.
Ke holomua nei na kula ma na apana aina hema o Amerika Hui i keia wa. Ma na kulanakauhale nunui a pau o ia mau apana aina ua kukuluia na halekula no ka poe negero a me na keiki makua ole, a ua hoopihaia keia mau halekula. Ua ikeia ka mahuahua me ke komo nui ana o na haumana i kela a me keia manawa me ko lakou hoike mai i na hiona hauoli.
I ka wa a ka Moi Kalakaua i Alexandria, Aigupita, ua hele makaikai aku oia i ka hale kohi i hoahuia ai na buke baibala nunui a kuai iho la oia he buke baibala a makana aku la i ka Moi Viceroy o Aigupita.
Ke lono ia @ei ua ulu ae na kuee mawaena o Rusia a me Kina ma na palena aina o Kina. No keia mea ua ulu ae na manao kuee mawaena o laua a hoouna aku la kekahi me kekahi i na puali koa m@ ua palena aina nei. Ua hiki koke @ la ka puali koa o Kina m@ keia wahi a ke hopohopo nui nei o Rusia no ka lilo ana o ia wahi ma na limo o Kina. Ua hoike hou ia ae no hoi, he kaua nui e lohe ia ana mawaena o Rusia a me Kina ma keia mua iho.
Kekahi kamoa buti maikai loa o ke Duke o Welinatona a he mea hoikeike nui ia ma Ladana Enelani, ua aihue ia. Ua haawi kekahi mea hano komaa he 150 dala no ua mau kamaa la, aka ua hoole ia kana haawi; a he puu dala nui e haawiia ana i ka mea e loaa ai ka mea nana i lawe kolohe.
Ma ke kulanakauhale o Kapalakiko he mau pule ekolu i hala ae nei oiai e hana ana kekahi mau paa@ana ma ke alanui 34, ua huaiia ae la he eiwa mau pahu kupapau ano e. I ka hoomaopopo pono ia ana, he mau pahu kupapau keia no kekahi mau koa kipi o ka aoao Hema i ka wa kaua huliamahi a he mau kiu kaulana, a ua noke ia i ka imi ko lakou wahi hoomoana aole nae he loaa iki. Me he mea la i ko lakou mau la hope ua kanuia ko lakou kino kupapau malalo pono o ko lakou hale.
Ua laulaha ae he lono ke manao nei o Mude a me Sanake e holo aku no Parisa a wehe i aha halawai nui malaila. Ua oleloia ae aole he pilikia ana o Mude me Sanake ma Parisa, no ka mea he hiki ia Mude ke kamailio ma na ano olelo a pau o ka honua nei, a he hiki no ia Sanake ke himeni; aka ea, e na makamaka, pilikia paha laua ke hiki mai ianei?