Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 22, 3 June 1882 — KA MOOLELO O KA AHAOLELO KAU KANAWAI O KA A. D. 1882. [ARTICLE]
KA MOOLELO O KA AHAOLELO KAU KANAWAI O KA A. D. 1882.
l - | (K«eoa mas k* Ao»o 1 m*i.> j Ni Broi»o olelo hoohoio e kiuohe | aoa i ke Waiwai e kiu iha aku ] oia i ka Lona i)ate e hoike ro»i oit i ka | nui o 09 w»j«ipa i ho*hu h e ii« Pake,! on ka mea he nui na wamna e hoahuia j nei e n* Pake i hooanaia mai Kioa mai j me ka iaikim ole. j Hoolaha mai o Riee i kona imnao e | iawe mai ana oia he msu kanaw«t: l bi-1 U kanawaī e p«!» am i ke koi a honpu 1 paha o kekahi mea kuleana mua ina kekahi ttratwra!. 2 bila kanawai e hookapu sni i ka hoonoa la «» k* «raiona. 3 b;la kan«*«a! e pili an* i n* hoiohoiona e hoo- ; h nei t ioati i ka mai.. HeUheiu mua mai o Lahiiahi he bt!a i kanawat e hoololi ana i na Pauku l,ii, 21, Mokuna 41 Kanawai K»raima. Hoolnlahalaia keia bila e ka Loio Kuhiua a hoihoi hou ia ku biia. Nm Pilipo he oiel'» h<>(»holo e kauoha aiM i ke Kohma o ko na Ama e e lioike inai i ke kuinna o keia Aupum «n.i o kekahi mnwaena o Ber*tania a me Amenka Huipuia. Helu'nelu mua o Brown he bila e hoololi ana i ka Pauku 2 Mokuna 35 o ke Knnawai K*raima. Waihoia no ka heluhelu aiua. Na Nawahi he olelo hooholo e ku»ioiia una i ke Kuhiua Kilamina e li ike mai i na loaa o ka Pupa Hoopaelimahaua no pii m.ikahiki eiua i h-< |/i »e nei. Na Ric!inrdson lie o|-i«» hoolmlo e kauoha ana i ke Kuhina o ko na Aina e e waiho mni i mau kope o na Kuikuhi mawaenn o Hawaii nei a me Beritunia a me Farani. Hooholoia. Na Piiipo he olel'» hooholo e'ka'uoha ana i ka Loio Kuiiina e hoik** mai i kona umiuo i iia kumu keakea ina he mau ku iiiu io, no ka hookapu ioa ana i kn hookomo aua mai o k?i wai«>na ma HUwnii nei. Hoololi mai o Knulukou e hoike i ai oiu ma ke kakau ana. Hoololi toai o Ahoio e uniihiia a paiia. Hooholoia. Hooiain iiw.l o Kamakeie e iawe moi nna ni<> h" bila kanawai e hooioil mta i ku Pauku 57 Kanawai Kiviia e pili nn.i i ka H'okamakam». N» 11 .ii, o kn La. ! Hel'iiielu eiina ana o ka bila kanawai je hnol'»li ana i ka Pauku 486 Kanawai ! j K«vila e pili ana i ka Auhau Kula. Wai- | i hoia ma ka papa. ! j Heluhelu aluM ana o ka bila kanawai e ! hūowiia i uku iiooninu no Kuihelani i | I*2oo diia no kela a me keia makahiki, a 1 ni ke Kuhma Waiwai e haawi aku rnaii loko ae o k i W.nhona Dala o ke Aupuni. ! (ja iiui na manao i ulu mai na hoa ne le ku e nna i keia bila kanawai, a no ka ! | hope ioa ua <<!a iilii aku li ina ka apua a | j haawiia ma k i !»ma i» kekalii kou»ite wae, ! | Loio Kuhma. Ahoio. Pilipo, Pahia, Ake. ! j Noi mai o Khulukou e kapaeia na rula | a iioike mai <»i i «i i pnia ku bili e pili ana | ! i ka auh io. 4 \ | H*>o| U>»ee k » h I-'. | L'i hana 22, Poakolu, Mei 31, j j Haiawai ka Hale e like me ka-mau. j j Heiuheiuia ka moolelo o k« !a i inla a j ; aponoia. | | Na Palnpaia Hoopii. j Na Kamakele mai Makawao e laikin» I 1 ia na Teia Humuiiuinu Loie. Waihoia | i i ke komite waiwui. Na N»binu mai Kona Hema i 500 !dala no na uwapo pae ma Oopuloa. : Waih<»ia i ke komite o na aina aupuni a | ; me i»ti hana hou. 1 Na Rice mai nn Pake noho o Hono- ! lulo nei e hon uauia ka papn ana o ka i honkomo nna inai o ka Opiuma. N sna mai iio mai na Pake noho o Lihue, no ia manao hookahi no. Waiho»a i ke komile (īookolokoio. Na Pahia mai Honoiuin, e hooioihi ia ako aianui Holele. Wnihoia i ke ko ' inite o na aina aupuni a me na hanahou. Na Mahoe maī Honolulu i 8000 data ; no ke nlanui hou mai k« aoao mauka o ke alauui Moi ma Kapalama » hiki i ka Hale Pupule. Waihoia ike komile o na aina aupuni a me na iiana hou. ' Aole he hoike a na k»>mUe mau a me na komite wae, nolaiia, ua hapaiia Na Olelo Hooholo. Hooiaha mai o Kauoamaoo « kona manao e lawe mai aoa i kanawai e hoopono* pono ana i ke kuai ana o ka waiona. HoaUha maī o Bro»n i kona maaao e hooloii «na i ka Pauku l Mokuoa 4 o na Kanawai o 1872. Hooiaha hou mai oia e lawe aai io<
o?a »b la kaoawa» no ka malama la ana 0 oa «aioea na.j k* Haie DuU. Ni Kiakaa bt ai'?so hoohaio i 2000 rsa cs a«ra|>o a rae oa ma HoookoApim » Wi:hoia i ke ko* o ua aapnm a mt n» hana hoa. N« Nahina fee oleīa hoohe'o i 500 daia eo ka hoohehoou a&a i ke »wa o Nap«opoo ame ka bar,t hoa aoi ioa uarif-o. W«i&a i* 1 ke o m aioa aopaai * me a» : haoa h»o. Hetahc!u mai ka Loio Kabio« D9 b wa . mua he bn« fcaoa«r»te hoeloli aoa i *a Pao* ka 978 ok* &anawat Kinla. Waihoi* qo ka helahela aiua. Heiahela moa \m. roai o Haop'i he hiia kao*«ai e hooholo aoa i oko hoomaa do Nihoa SKpi i dala. Waihoia oo ka heluheiu alaa. Heluheiu mai ka Loio Kiihioa oo k& wa mua he b\x kaoawai e hoopo&opooo aoa i oa waiwii oka poe i make kaaeha oie. Waihoia oo ka heiuhelu aiua. Heiaheiu m%i ke 'lii B;hopa no ka wa mua ioa be h>i* kaa»f«r*t e hoop*u an« i oa Pauku 255 me 256 o ke Kanawn Kinla e pili aoa oo na PalapaU Siia Nui. Waihoia no ka heiuheiu afua, Hoolaha mai ke "!u Kapena e Uwe mai ana oia he hiia kaoawai e hooponopono ana 1 k* Papa Hoopaehmahana. Na Aholo be oleio hooholo t 2000 dala no ke kokua sna ī ke kuia kaikamahine o MakaWio. Hooiaha mai o Kaunam«no e'awe mai ana oia he bila k«nawat e hooponopono ana i ke kanawai pepehi hipi. Hoolaha mai o Pahia e iawe mai oia he biia kanawai e hooponopono ana ina uku hoomau. Na Kaiua he oieio hooholo e kauoha ana i na Komisui2 L i Alu e hoike mai i o* iilo a ine na loaa; hoohoioia Nana no be oieio. hooholo e haawi ana i na komite he 10 ltia a o ka Loio Kuhma ka Lunahoomaiu no ka uooneo ana i k* uku o n« Luna Makn o Hawaii, Miui, Oahu. 2 E haawi ina komite 5 iala a o ke 'iii Daminis ka Lunahoomalu ka noonoo ana i na lilo no na koa o ka Moi. 3 E haawiia ina komite 10 lala a o ke Kuhina Kilaiaina ka Lunahoomaiu no ka noonoo ana i na iiio no na alanui a me na alahaka. 4 E ha.nwi i kekahi mau komite a eSG Waila ka Lunahoomaiu no ka noonoo ana i na liio o oa awa pie na mouo a peU aku. Muhope ona hoopaapaa ikaika ana im na aoao eiua ua hoopanee ioa la ka oleio hoohoio. Ma kp noi a ke 'iii Kapena ua hoopanee ka hale a c»T)ho hou i ka hm 2. Noho hou ka hnle ma ka hor* 2 a hapaiia Na Hma o ka La. Heiuhelu aiua ona o ka B la Haawina ma ka heiuhelu ia ana nn ke poo. Noi mai ke 'lii Kapena e waiho i ka biU i ka iuna o ke komile o ka hale; hooholoii. K» itimu mua oia nn lt!o o ka Moi ame ke Aioaiii, hooholoia $45,000. Ka Moiwahineslo 000; Hooilina Moi Sl0,000; Likehke $8.000, Puuku $7,000. Noi inai o N=»kaleka e hoemi i $5,000. Hoololi mai o Kainakele i $6,000; hooholoia $5,000. Na liio oke aio aiii $20,000. Noi mai ke 'iii Bihopa e kapie loa. Noi mai ke Ivuhina Kaiaiaina e hoohoio ioa. Kakauianaae me na hoole; hooholoia, 21 ina ka 14 ma ka hoole. Na ltlo oke kaahele ana oka Moi $22,500. Hookoio»a e haawiia ike komite, Nawahi, Kuhma o ko na Ainn e, Kapena, Kiee, Bihopa. j Hoopanee ka ha!f.