Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 34, 25 August 1883 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOLAHA MAU. –E hookaa ae na Luna i na Dala o ka NUPEPA KUOKOA ma ka @@ o W. S. Lokai, ma ke Keena o ka pepa ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me alanui Nuuanu, a aole e aeia ka hookaa ana ma ka @@kekahi mea e ae.

 

NU HOU KULOKO.

            Ua holo hoomaha aku nei o Mr. A T. Atkinson no na mokupuni o kakaou.

            Ua haalele o Keoni Likikini ia Wailuku, a ua hoi aku no Lahaina.

            Ua hoomaka iho nei ke kuai hoemi o na waiwai aiwaiwa o ka halekuai o Painapa i ka Poakahi nei.

            Na ke kahunapule o ka manuwa Pensacola e malama ana ke anaina haipule kakahiaka o ka luakini Bihopa i ka la apopo.

            Ua hopuia i ka la Sabati nei a hookolokoloia ia ka Poakahi nei a hoopaiia no 200 dala me na koina o ka aha, he Pake kuai waiona me ka laikini ole.

            He hoikeike ipukukui kupua kai weheia ma kekahi o na hale hoaku ukana o Hopena ma Kahului, Maui, i ka po o ka la 16 o keia mahina ; ua piha no ua hale la i ka poe makaikai.

            ma ka hookuku kinipopo i ka Poaono o kela pule aku nei iha Kulaokahua, ua eo hou i ka hui kinipopo Honolulu ka hano o ke kahua, a haule pio hou no ke kolu o ka manawa ka hui kinipopo Kakiack; ma keia auina la e hookuku hou ana lakou.

            Mamuli o ke kauoha a ka Peresidena o ka ahahui opiopio o ka apana elua o Kalihi, ua konoia mai makou e hoolaha aku, e hui ae na lala a pau o ia ahahui ma ko lakou keena halawai mau ma ka la Sabati ka la 26 o keia mahina. E papukahi like ae.

            E hoolohe e ko makou mau makamaka mai hoouna mai i na manao no ka hoolaha ana ma ka nupepa ma ka mea o kekahi mea e ae, aka, e hoouna mai me ke kau ana i ka inoa o ka nupepa mawaho o na wahi lea. E hoolohe e na makamaka i keia.

            Ua ku mai ka moku kaua Amerika Pensacola i ke kakahiaka la Sabati nei mai Kalio mai. Ua lohela e ku ana oia ma Honolulu nei no hookahi pule a holo loa aku no Sitka Kekahi o ko lakou kahua hoolulu moku ma ka aoao komohana o Amerika.

            Ma na hoolaha a na agena o ka laina hooholo mokuahi Ocianica e puka nei ma na nupepa haole i ike iho ai makou i ka la 10 o Sepatemaba e ku mai ai ka mokuahi Mariposa mai Kapalakiko mai.

            Ua puka mai nei ka Elele i ka Poakolu nei me ke ano e loa i ku ole i ka hoihoiia ma ke kaupaonaoia ana e ka poe noonoo maikai. Ua ike maopopoia kona haule pio ma ke kahua mokomoko o ke kalai manao. Ke kalai nei oia ma ka olelo Pake a ma ka nana ana ua ano piona loa ka olelo makuahine. Ina io pela e hoi hou paha e koonaauao hou ma na halekula.

            Mai ko makou makamaka Napeahi e noho la ma kona home ma Hilo i Hawaii i loaa mai ai ia makou keia mau lono malalo iho: Ma ka la 6 m 8 o keia mahina i puni nui ai na akule ma Hilo nei. He ekolu waa i phia, a ma ka makekeia ana o ua mau ia la ua ike ia ka emi. He umi akule no ka hapaha. Wahi hou ana, ua hopuia a hookolokoloia he kanaka o Hakoimoa kona inoa no ka hoohaunaele maluhia o kekahi anaina haipule i malamaia maloko o kekahi luakini ma Laupahoehoe. Aole nae i hoopuka ka lunakanawai o ka apana i ka olelo hooholo a i keia la. I ka Poaono ka la 11 kona hookolokoloia ana.

            Ua hewa ka la o ko kakou pepa o kela pule aku nei, o ka la 17 ka pololei a aole o ka la 17, me makou keia hemahema a e huikalaia mai makou ma keia. Ke hoopololei pu hou aku nei no hoi makou i kekahi o na itamu mea kou. Ma ka itamu e i ana no ka ma@@ ana o ke Kanikela Pukiki e noho noi ma ko kakou mau poai me Nellie A. Bates, ua hewa ka inoa mua o ka wahine, aole o Nellie, aka, o Mary A. Bates. Aole no ko kakou mau poai keia Mary A. Bates e oleioia nei, aka no na poai oia o na aina e. Nolaila e hoomanao e ko makou poe heluhelu i keia mau hoopolei maluna.

            Oluolu mau makou e hoolaha aku i na manao liilii a pokopoko o ko makou mau makamaka e nolaila o keia malalo iho ka manao o kekahi mea lawe i ko kakou hiwahiwa nei; penei e heluheluia ai kona manao: Eia ma kap@ukolo nei kahi i noho ai o kekahi kanaka me kana wahine a me kekahi kanaka e iho. O ka hana a keia kanaka o ka moe wale iho no a huli ke ala iluna a helu i na aaho o ka hale; aole oia wale no kana hana, aka, he kiai; o ka pono o ko lakou kokoo kolu e huli. Pehea la keia hana, a pehea la e hoopalaleha wale nei no keia kanaka? E ke kanaka i punia me Palaualelo a me Molowa ma a e ku lohaloha nei na lima, e hana, e hana mau i ola ke kokoo he wahine.

            Ke hoomaamaaia nei na puali koa i ke kiki pu ma Puowaina i keia mau pule.

            O Rainbow ka inoa kou o kahi kuna Meefoo i ili ai mawaho aku o Waialae ma, a i lilo ai i kekahi Pukiki.

            Na Maui e hoolako nei na apana o Kona me Kau me na paiai, a na ka Iwalani hoi ka halihali ana.

            Auhea o Keoni Balaunu, ka paahao mahuka? Auhea hoi, ua mahuka a ua nalowale, ua noke ka huli i kela mau pule aku nei a he ole ka loaa!

            I ka Poalima o kela pule aku nei ka piha ana o na makahiki he 25 o ke kuana o ka hale hoaku dala ma ke ano banako ma Hawaii nei malao o ka inoa hui o Bihopa ma.

            Ua loaa i ka lunahooponopono o ka nupepa puka la Pulakina oia o Carson Kenyon, he hookohu mai ka Papa Hoonaauao mai i kumukula no ka halekula aupuni ma Waiahole, Koolaupoko.

            Ke loheia mai nei ke lawelawe nui ia nei ke karaima aihue maluna o na moku kalepa e ku nei ma ke awa e kakahi poe i ike ole ia. He edolu moku kalepa i komo aihue ia a laweia aku na waiwai like ole, i kela pule aku nei.

            He heihei waapa pea ka i malamaia ma Hilo i ka Poaono ka la 11 o keia mahina, mawaene o ka waapa o ka lunakanawai Laimana me ka waapa o kauka Wetmore. Like a like ka holo o na waapa a elua, aka, ua eo i ka waapa o ke kauka he mau kapuai wale no, pela ka hoike a ka lono.

Ua hopuia kekahi mau pake puhi opiuma e na makai haole Fehlbehr me Mehrtens i ke ahiahi Poalima o kela pule aku nei ma kekahi hale, a i ka Poakahi nei ua hopu hou i ano he mau pake hou i loaa akku ia Mehrtens me Kanamu e puhi ana ma ke Alanui Moi.

Ua lawe hou aku ka mokuahi Mokolii he 50 poe mai lepera no Kalawao i ka Poaono o kela pule, a o ka piha ana iho la ia o ka huina hookahi haneria ka nui o ka poe i laweia no Kalawao iloko o keia mau pule elua i hala ae nei.

No ka loaa ana o ka mokuahi Li o Hilo i ka ino ma ka po o ka la 13 o keia mahina a pau kona mau kaulahao heleuma i ka mokumoku oiai oia e ku kumu o kona holo loa ana mai i Honolulu nei. Ua hoao oia e hookomo iloko o ke awa o Hilo a hiki ole.

He eha kaa me ko lakou mau kalaiwa pu kai hopuia i ka po Poaono o kela pule aku nei e ka makai o na kaa, no ko lakou kue i ka rula a kukulu i ko lakou mau kaa ma ka aoao mauka o ke alanui, ka aoao hoi i papaia ma ka rula. He pinepine no ko lakou hana ana pela, a i keia hana ana hoi-wela.

He mai fiva ka i hookahua iho maluna o W. A. Kinney kekahi o na loio opio a kupa kamaaina o kakou nei. I kela pule aku nei kona loaa ana i ua mai fiva la a i kekahi manawa ua manaoia e lilo aku ana kona hanu, aka, aole pela ka manao o ka Makua o ka Malawaina, a i keia mau la ua ano maha iki a ua hala na la o ke kupilikii, a oiai ke waiho nei no oia me ka onawaliwali, he nui na manaolana e palek ana loa ana ia.

            O ka hopena anai keia e loaa ana i ke aupuni no na dala e hooliloia nei no ka puali makai kaua lio? O ko lakou hoopaa ia i Kawa no ka hoonaunaele? Ina pela, alaila, ua pololei no ka makou olelo mua ana, he mau ano hana uhauha dala wale iho no kela. Ua hoohaunaele kekahi mau koa o ka puali makai koa kaualio ole wale a Kapena Haley e hoolili kohu ole nei ma ka po Poaono nei, a ua hopuia e kekahi o na makai kumau o ke kulana kauhale nei, a noho ana i ke phui ; a mai ka aha aku hoi, noho loa i ka pupuhi. Malia o ao ia mai ilaila i ke ano o ka lawelawe ana i ka pahikaua kupono loa ia lakou, oia ke kipikua a me ke kopala. Kai noa o lakou ke malama i ka maluhia, cia ka na lakou no e hoohaunaele. Poho ke dala, a lapuwale no hoi ka hua e loaa mai nei.  O ia mau dala i hooliloia i ka oihana makai kumau, ina ua loaa ka pomaikai.

Ma ka wanaao’o ka la 20 o keia mahina, ma Niupaipai, ua hanau he keiki kane na D. K. Kahoena. O ka elima iho la ia o na waiwai makemae i puka a maka a hanu i na ea mai ko laua puhaka mai. Ma Kawaiahao i ka la 30 o ka mahina o Iune, ua hanau mai na Moses Keliaa me kana wahine Eliza, he kaikamahine. Ua hala loa i hope ka la me ka mahina i puka a maka ai keia pulapula o ka hunauna hou, a oiai o ka hoike kokeia ana mai nei no ia o ka lono ia makou nolaila ke awiwi nei makou e hoolaha aku, no ka mea ke manaolana nei makou he lono keia i hiipoiia ka makamaka me he la i kela mahina aku nei no ka hoohuaia ana. –Ma ia apana a ma ia pa hale hookahi, i ka 17 o keia mahina, na Koahou me kana wahine he keiki kane.

 

He ahi ka Waiona e hoopau ana.

PEHEA KAKOU E PAKELE AI?

HELU 4.

E oluolu ana no paha ka poe e heluhelu ana i keia mau helu manao no ka waiona, ke ike i ke kumu i loaa mai ai i keia aupuni ke kanawai hookapu waina i hoopauia e ke Kau Ahaolelo o 1882. Iloko o ka makahiki 1833 hoomaka iho la o Kauikeaouli i ke au o kona noho mai ana, he umikumamahiku wale no ona mau makahiki ia wa. Ua lilo oia malalo o na alakai ana a Kaomi. O Kaomi, he kanaka ia i hanau ia ma keia paeaina o kona makuakane he Bolabola, a he Hawaii maoli kona makuahine. Ua alakai hewa ia o Kauikeaouli e keia kanana no kekahi manawa, a ua hele loa oia iloko o na hana uhauha ; ulu nui ae la ka ona a me na hana lapuwale e ae, ke aihue, ka pepehi, a me ka haumia, a puni ka aina, ma Honolulu nei nae ka oi o ke ino. Ua haalele ia na halekula a me na halepule; ua hoi hope kahi poe i na hana hoomanakii o ka wa kahiko; ua wheia na hale puhi waiona a me na halekuai waiona; ma Kaneohe, Oahu, ua ikeia he elima hale puhi rama e ku ana i ka wa hookahi; ua haunaele ka aina, a me he mea la e hoi hou mai ana ke au o na hana pegana; haalele na kane i ka lakou mau wahine, a pela no hoi na wahine i na kane; moe aku a moe mai, a moe huikau e like me na holoholona, na makua, na keiki, na kaikunane a me na kaikuahine, o ka hana he hakaka, pili waiwai, ona, a kipi no hoi kahi poe. O kaikioewa kekahi o na koa kaulana kahiko o Kamehameha I, a me kekahi poe aliiikoa e ae, e noho ana ia wa ua hili i ka pono; ua makemake lakou e hoala i ke kaua a e hoopau i keia mau han@ hoohaunaele i hoalaia e Kauikeaouli mamuli o na alakai ana a Kaomi; aka, mahope o ko lakou kuka ana ua hoomoe ia kela manao. (Pela ka hoike ana mai a kekahi o na mea kaku moolelo o ia wa, oia o J.J.Jarvis.) Ua hoike nui ia mai no hoi keia mau mea e KEKUANAOA a me NAHAOLELUA iloko o ke Kau Ahaolelo o 1864.

Pela ka noho ana o ka aina a hala mhe mau makahiki. Iloko o ka makahiki 1836, ike pono iho la o Kauikeaouli i ke ino o kona aupuni, a hoolohe akku la oia ia na alakai kupono, a haha iho la oia he kanawai e papap loa ana i ka hookomo ana o na waiona iloko o keia aupuni, me ka hookau ana i ke dute kiekie maluna o na waina a pau. Ua mahaloia keia hana, a ua kokua nui ia e na haole he lehulehu. Maluhia hou iho la ka aina ia wa. O Kapena Belcher, kapena o kekahi o na mokukaua Beritania e ku ana ma ke awa ia wa, i kona ike maka ana i ka hua maikai o keia hana a ka moi a me na alii, ua palapala aku oia ia Kauikeaouli e paipai ana iaia e hookau i dute kiekie loa maluna o na waiona a pau, i kumu e lawe ole ia ma ai iloko o ke aupuni, aka o La Place, ke kapena o kekahi mokukaua  Farani i kku mai maanei iloko o 1839, he okoa kona manao, ahoe like me ko ke kapena Beritania, a ua hooikaika ua La Place nei e hana i kuikahi e ae ana i ka hookomoia mai i no barani o Farani, me ke dute ia aole e oi aku i ka elima hapahaneria o ke kumukuai, a ua hokoia kona makemake, ua hanaia ke kuikahi o ia ano. Alaila, o ka wehe ana no ia o ka puka e komo mai ai na waiona o na aupuni e ae iloko o keia anina; no ka mea, ina i aeia ko Farani, aole hiki ke hooleia ko na aupuni e ae, A iloko o Mei, 1840, hiki mai la kekkahi moku kialua (Clementine) mai Valaparaiso mai; o kona ukana he waiona. Ia wa ua pihoihoi a kaumaha ka manao o ka moi a me na ‘lii, no ka mea, ua ike maka lakou i na hoopoino ana o keia mea iloko o na makahiki pokole mamua iho, a eia hou ke hoea mai nei na ouli o ia mau popilikia i manaoia ua hala loa. Ninau ae la lakou kekahi i kekahi, pehea la e pono ai? Manao iho la lakou e papap i ke kuai ana o na waiona ma ka aina nei’ aka, ua hai ia aku ia lakou, he uhai ana i ai ke kuikahi me Farani. Alaila, ninau hoi iho la lakou, heaha la ka lakou e hana ai i pakele ka lahui Hawaii mai ka make aku a ka waiona. A ua hai ia aku, he mea hiki no ke kauia he kanawai e papa ana i ke kuai ana o na waiona i ka lahui Hawaii, ua hana lakou ia kanawai. A i ka makahiki 1840, ua hanaia ke kumukanawai mua o keia aupuni, e hoonoho ana i ka ahaolelo kau kanawai o na ‘lii a me na makaainana, a na ia ahaolelo i hoapono i ke kanawai i hana mua ia e ka moi me na ‘lii, e papa ana i ka waiona aole e kuai ia i na kanaka Hawaii. Pela iho la i loaa mai ai kela kanawai i hoopauia e ka ahaolelo o 1882. He kanawai i imi ia a hanaia iloko o ka wa pilikia nui o keia lahui, i ka wa i aneane lilo ke ea o ka aina, ua kooia mai la ka pono o Hawaii e keia kanawai, a ola hou oia; a ua hoomau ia mai kela koo o ko Hawaii kuokoa a hiki wale i ka la i kiolaia. (Aole i pau.)

 

NUHOU O NA EKALESIA

            Ua hoi mai ke kahu o ka ekalesia ma Polelewa, a i ka la Sabati nei ua haiolelo oia ma Ioba 22:24, penei ka olelo: “E hookuikahi ae me ia ano, a e pomaikai.” Ua haiolelo o Polepe ma Kaukeano, aia ma Kinohi 4:9 kona pooolelo, “Owau anei ke kahi o kuu kaikaina?” Ua haiolelo o Waiamau ma Kaumakapili i ke awakea, pooolelo ma Hebera 12:3, “E hoomanano hoi oukou i ka mea i hoomanawanui i ke kue ana mai o ka poe i hana hewa iaiai, o nawaliwali ko oukou manao a maule hoi oukou.” I ka po iho ia Hon. J. W. Kalua ka haiolelo ma Kaumakapili, a o kana pooolelo aia ma Kinohi 37:32 penei ka olelo: “Hoouka aku la lakou i ua kapa onionio la, a hiki i ko lakou makuakane; i aku la, ua loaa mai keia ia makou, e nana oe, o ke kapa paha o kau keiki, aole paha.” E pili ana ka olelo no Iosepa a me kona poe hoahanau. Ma Kawaiahao ua haiolelo o Paleka, pooolelo ma Luka 2:10, “Ke hai aku nei au ia oukou i ka mea maikai, e olioli nui ai e lilo ana no na kanaka a pau.”

            Ua hai mai o S. Kamakahiki i ke ala nui ana o na hana o ka ekalesia ma Keanae, Maui. Ua piha loa ka hale pule wahi ana, a ua paa na la noa a pau i na halawai liilii ma na apana. Aia i laila o Kawaiaea, kekahi o na haumana o ke kula kahunapule e lawelawe nei. . Ua hoomau ia mai nei no hoi na lono maikai no ka hana ma ka ekalesia o Kaawaloa, Hawaii, a me kahi mau apana no hoi o ka mokupuni o Kauai.

            UA IKE MAI KA PO.

            Ma ka Poalua o kela pule, ua kaili ia aku ka uapo o Waiawa e ka wai kahe, a ua ku olohelohe iho la na pou pohaku, kahi o ka uapo i kau ai.

            Ma ka mahina iho nei o Maraki ka paa ana oia uapo, alua wale no mahina a oi ke ku ana, a ua pulumi koke ia aku la no e ka wai, e like me ka hiolo pinepine ai ka lakou mau hana aupuni, a o ke dala a ka lehulehu ka luahi, ehia no la hana a keia aha kuhna e hana ai a holo pono, no ka mea, he haule pinepine ma na mea a pau, ke ike mai nei ka o i na hana a keia aha kuhina, a hoolio i mea ole ka lakou mau alakai ana.

            Eia nae ka mea kupanaha, he keu ka poe noho loihi ma ka oihana, o ka poe hiolo pinepine o na hana, i ka hiki ana mai o ka lohe, ua lilo ka uapo i ka wai hele kino aku la ke kuhina waiwai a me ke kuhina kalaiaina malaila, i hele paha laua ilaila e nana ai i kahi o ka puuone i hoilo ai i ka wai.

            O ka nui o na dala i lilo ma ka hana ana i keia uapo, he $4,000 paha, a he keu keia o ka aha kuhina hoopoho dala nui wale o ke aupuni, mamuli keia o ka Kipikona mau alakai ana, o ka mea nana i hana keia uapo oia no ka hoananau o kana hunona, ua noho keia hoahahau o kana hunona mamuli o ka Kipikona alakai ana i a Ailuene Buki, e like me kana alakai ana i na hana e ae o ke Keena Kalaiaina.

            Aole i manao ia keia uapo e hana ma ke ano paa, aka, i hana ia ma ke ano hoomakeaka, a me ke ano hoopoho dala o ke aupuni.

            Eia no iloko nei o ke kulanakauhale kahi i noho ai o ke kamana akamai i ka hana uapo, nana i hana ka uapo o Waikahalulu, ka uapo o Pelekunu ma Molokai, ka uapo o Honolii ma Hilo, Hawaii, a heaha la ka mea o ke aupuni i kii ole ai iaia, ke kanaka i ike ia ke akamai, a ke ku nei keia mau uapo ne ka lilo ole i ka wai, a ua kamaaina ke aupuni i kana mau hana pono.

            Aka, ua maopopo no, o ko Kipukona noho ana ma ka oihana kuhina ke kumu i kii ole ia ai, o manao kela o lilo ka hana i waho, nele hoi ka i ala mau punahele a kaulana ole ko i ala inoa aka he hilinai kuhi hewa pae eia a ke aupuni.

           

NA MEA HOU O KALAWAO

            Ke paonioni nei ka la, ua wa, ka makani ma na koolau nei o Kalawai, e kamoe ana ko lakou analnui hele i ke komohana.

            I keia mau la, akahi no a ike ia aku na kuemaka pali o na mauna e paa mau mai ana i na oa kaalelewa, e halii mau ae ana ka ohu pohina i ke kula, a e iku wa mau ana ka leo o ke kai i na pali hakakai i ka po me ke ao.

            Ke kuai malu ia nei e ko makou luua nui C. Strawn, n alaau hale a ka Papa Ola i hoouna mai nei no na mai lepera, ma ka 3/12 keneta o ke kapuai, ua lilo he mau haneri kauai i ka la 16 o keia mahina. Akahi no makou a ike i keia mea, aole mai mua mai.

            Eia ke ku kilakila nei ka luakni hou o na hoanhanau hoole pope o Kalawao nei, he nani kona mau paia, he moalale kona hale pepe ke nana aku, malalo o ka hana maiau ana a T. Solomoa, aole i paa loa.

            Ua hooponoponoia iho nei kekahi mau hihia ano mui ma Kalawao nei, e ka agena R. W. Meyer o ka Papa Ola, i na la mua o keia mahina; na hihia kopi poho a W. H. Kala a me J. K Awihi i ka Paopa Ola, no ka hao waleia ana o ko laua mau waiwai e ka Papa Ola, i ka la 18 o Iune i hala nona ka huina poho $357.25; eia ka mea apiki ua huna ia keia hihia ano nui e R. W. Meyer, eia kana olelo hooholo. “Ua pono ka lawe ana a ke Papa Ola ia mau waiwai.” Ua hoopii hou aku laua imua o kekahi lunakanawai.

            o na leta i ike ia ka inoa awaho no ke KUOKOA me ka Pae Aina ke haehae ia nei, pela ko’u lohe mai. Eia ke hoouna ia nei keia leta ma Kalaupapa. WILLIAM PUHEEMIKI.

 

HOIKE MAKAHIKI O NA KULA APANA O EWA A ME WAIANAE.

            Ma ka Poakolu, Paha me Poalima, na la 25, 26 me 27 o Iulai i hala, ua malama ia ka hoike makahiki o na kkula apana o Ewa me Waianae, ma na wahi a me ka manawa e like me ka mea i hoolaha ia, a na ka papa hoohonohono malalo iho nei e hoike pokole aku i kekahi mau mea ano nui.

            Poakolu, Iulai 25, hora 10 A.M., kula o Waiawa, Ewa, he kula ao olelo Beritania keia, he kula pualu nae, o Mrs. P. H. Robertson ke kumu, he 53 ka huina pau o na haumana, he 51 i hiki ae, 28 keikikane a he 23 kaimakahihe, eono papa o ke kula, mai ka poe mua a i ka hope, na buke i kula ia, kumu mua, ao heluhelu, palapala aina, helunaau a me ke kakaulima, ma ka hoike ana, makaukau a holomua.

            Hora 11, komo ke kula ohana o Kapuaikaula, Puuloa, he wahi kula namu no keia, o Mrs. t. Hookano ke kumu, he 10 haumana, makaukau no, a holo mua, he wahi ula kuokoa keia, na na makua mea keiki wale no ka uku, mpono naie ke aupuni e kokua.

            Hora 1, hoopau ia na hana me na manao paipai, mahalo ia me ke aloha nui, ma ka hora 3 P.M. hookuu na hana.

            Poaha, Iulai 26, hora 9 A.M., kula o Poka-i, Waianae, he kula pualu no keia ma ka olole Beritania, o Mrs. A. L. Raffety ke kumu mua, o Miss Louis Hapai ka hope kumu, he 81 ka huina pau o na haumana, he 74 i hiki ae, 46 keikikane a he 28 kaikamahine; ewalu papa iloko o ke kula. Na buke i kula ia, primer, first reader, thrid reader, palapala aina a me ka arimatika.

            Hoomaka na hana hoike, he mau hiona o ka holomua a me ka makaukau e loaa mai ana.

            Poalima, Iulai 27, hora 9 A.M., hoike o na kula Hawaii maoli o Poka-i ponoi, S. N. Aarona ke kumu, he 15 haumana, kula o Makua, J. B. Kaula ke kumu, he 12 haumana, hoina pau he 27, oai hoi he 17 keikikane a he 10 kaikamahine. Na buke i kula ia, kumumua hou, ao heluhelu, kakau lima, palapala ama a me na mea helu.

            Hoomaka na hana hoike e like no me ke ano mau o na kumu kula o ia ano. A mahope o na hana hoike kula, he mau manao paipai mai na na makua, na kumu a me ke komite, alaila, hookuu ia na hana.

            TIMOTEO KAEHUAEA.

            [Ua kakau ia keia papa hoike maluna ae i ka la 7 o keia mahina, a i keia pule iho nei no ka loaa ana mai ia makou. Ihea la kahi o ka lalau ana a ihea la kahi o ka pee ana, aole no makou i ike iki. Ua hala loa na la i hoike ia ai na kula a akahi no a hoolaha ia na mea e pili ana no ia mau hoike. Malia o ke kumu o keia lalau ana ma ka inoa o ka mea e ke kakau ia ana o ka inoa, a ina pela ua hala ole makou. Ua hoolaha mua makou ma ka inoa wale no o ka pepa e hoouna ia mai ai na manao hoolaha, a aole ma kekahi inoa e ae. Me he la ua kapao ia eia ka uku la o ka haule hope loa i muliwaa.]

EHUKAI SONG.

1. Alo ana i ka Ehukai,

Ale o ke kai melemele

Me oe pu ilaila,

Ke aloha o kaua.

 

Cho.    Noe aloha ia’u,

            Kawelu holu o Puna

            Ke aka nae o Kawaikini,

            Poli o Maluaka.

 

2. Kuu ipo pua lihau,

Kau noe o Kaleponi

I ponia me ke aloha,

O ka poai Hawaii.

 

Cho.    Noe aloha ia’u, &c.

 

3. O ke ano aloha me oe,

O ka puuwai poina ole

Me oe pu ilaila,

Ke aloha o kaua.

 

Cho.    Noe aloha ia’u &c.

            A.P.K. HONEYSUCKLE.

 

            Mamuli o ka hoopauia ana o ko Mr. A. T. Atkinson noho ana he kumukula no ke kula aupuni o Koleaka, ua kaili pu a ua hoopau no hoi kekahi mau makua mea keiki i ka hoohele ana i ka lakou mau keiki ma ia kula, a ua noi aku no hoi lakou ia Atkinson e wehe i halekula kuokoa nona. Ma ka nupepa Gazette o ka Poakolu o keia pule, ua ike iho makou i kana hoolaha e i ana ua wehe oia he halekula ponio nona ma ke kahua e ku nei ka halekula Pauoa Valley ma ke alanui Nuuanu.

 

            Ma ka la 6 o keia malama i lawe ia mai ai kekahi piha waa i ka rama, mai Laupahoehoe mai no Waipio, a hoopae ia kekahi rama no Wamanu, ke koena aku no kahi maluna ae la.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

H HACKFELD & CO.

Ua makemakeia

na ili bipi,

na kiwi bipi,

na iwi bipi,

E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e.

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuihe e loaa no ia ma kahi o

Kakela me Kuke.

E laa na

AHINAHINA< KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO. PENA, AILA, AILA HONUA, ANIANI.

NA MEA PIULA,

Kopa, Aila Hoomaloo, Kui Kakia, Pakeke Tabue Kaula, Noho Lio, Hulu Palahi, na Palumi, ahe agena no na mokupuni o Hawaii neino na Lainakini-nao

Lainakini Maoli, Ki=lika, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Na Lole kupono i ka Wawae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na ka hoohelo ana, Li Lole no pini, Lihilihi, etc. A ME NA

Mikini Humuhumu

MAKEPONO LOA.

A he mau

MEA AI KAHI:
KA PALAOA, KOPAA

RAIKI, PIA, HOOHU

PAAKAI, HUAALA,

PIA KULINA, KOPE,

A HE

Laau Lapaau Kaulana Loa

1. Dr. JAYNE,

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO,

PENIKILA, HUAALE,

LAAU KUNU,

Me pa Laau Hamo, a Pela ‘ku.

840-tf

 

HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA

MIkini Humuhumu Lole!
Ina pela, e kipa mai no ma ka Halekuai o

Kakela & Kuke!

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

Mekini a WHEELER a me WILSON

mai ko-$40 a hiki i ke $50 ke kumukuai

ma mea hookahi.

NA MIKINI A SINGER!

ma ke $50 pakahi me ke ano

MIKINI A WIILCOX ME GIBBS

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

I mea e pau ai ko oukou kanalua e na makamaka no ke kupono o keia mau Mekini, e name mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.

628 tf

 

NU HOU! NU HOU!

Na Waiwai Hou Loa!

NA PAIKINI O KEIA AU.

E Loaa no ma ka ka Halekuai o

BILLINGHAMA MA,

Ma Alanui Papu.

Ola na waiwai malalo iho nei:

Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hamare Kamana o na ano a pau, Na mea Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea hana a ka Poe Akeakamai a pau. Pena Aila, Vaniki a me na Palaki, Pauda, Poka a me na Kukuapele, Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa Holoi Lole, na Iputi, na Pa Palai, na Ma kau Lawai, Na Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O a me na Puna, a he nui aku no na mea i koe.

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I

NA HALE

 

I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuu iho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o

Dilinahama Ma,

1036-3m]Ma ka helu 37, Alanui Papu  

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

CHAS. J. FISHEL.

CHAS. J.FISHEL.

CHAS. J. FISHEL.

 

EIA AU IMUA O KE KAHUA!

 

Ke hea mai nei ke Kahuli leo la,

Eia ia nei ko lia. Ko lia la e

ke hoa, ina iho la-e-o. A pane mai oe olu iho au, i olu hoi nei mau la maka pehu.

137 Pahu lole hou. 137 Pahu lole hou.

 

ONA Waiwai hou a pau loa o ka hoea koke ana mai nei no ia, e loaa no ma ko’u halekuai me na kumuku ai emi. Eia ua mau kumukuai la:

16 I Kalakoa   $1.00

86 Kakini paa lole kane $6.50 o ka pea

23 “”    “”         “”         Kamalii $2.75 “

120 Palemai o na kane            $15

322 Apa lole huluhulu 25 e o ka ia

72 “ Lihilihi pukaaniani.          “””

220 Kakini kihei puu 25 e o ke kihei

 

O kau mea hoinainau iho la nu ka ia O ka lawelawe malie walei aku no, Pau hewa e ka waimaka aohe i eha,

Homai! Eia no.

Homai ! Eia no.

 

Ua makaukau au a ua hiki ke kuai kukaa a kuai liilii i na waiwai a pau me ke kumukuai waipahe.

 

O na Kauoha a pau mai n aMokupuni e hookoia me ka eleu.

 

“Hooheno mai ana ko aloha ia’u, Me he kui houhou ala i kuu poli, He halia mau ia no ka mid-night, No ka po huihui kahu anu.”

 

            UA HOOHUI pu no hoi au i mea e holopono ai na kual hoopakika ana o na waiwai o kela a me keia ano, he pakaukau kahi e kuaiia ai na waiwai like ole, no ke KENIKENI WALE NO.

Owar mai kau e hea mai ai,

E hea ke kanana e komo maloko,

E hanai ai a hewa ae e ka waha,

Eia no ka uku

 

NA HAINAKA,
KAWELE,

AI KALA

LEI AI

 

No Kenikeni wale no!

 

A he nui wale aku no na mea i koe i hiki ole ke huaipauia aku.

 

EAU!! E AU!!!

CHAS. J. FISHEL.