Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 39, 29 September 1883 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Na Hoolaha Kumau,

Maikai ka hoi

Ka papa

a me

Ke laau o kou kale.

Nohea La?

Kai No Hoi Ko Kahi O

Waila Mai.

Naoa aku no hoi ia la ohi ka lo o ka laau o Makawao. I ke ua mea hoi o ka uani

Na Papa Na Papa!

a me

Na Pono Kukulu Hale

O na Ano no a Pau

ia me ke noho o na alanui

Papa me Moiwahine,

Honolulu.

Kunikuai Makepono Loa.

Papa! Papa! Papa!

Na papa Huluhulu

Na Papa Manoanoa,

Na Papa I kahua,

Na Papa Kepa,

Papa Hole Keokeo,

Papa Hole Ulaula

Na Lauu. Na Laau,

Na kua,

Na Kaola,

Na Aaho,

Na Molina,

Na Peapea

Pine Huluhulu,

Pine I Kahiia.

Na papa a me na laau ulaula.

Pili ulaula,

Pili Keokeo

Pani Puka,

Puka aniani,

Pani puka aniani,

Puka olepelepe

Pena

O na ano a pau,

Hula pena mai ka liilii a ke nui,

Aila Pena,

Aila Hoomaloo,

Waniti, Pate,

Na Lako o kela a me keia Ano.

Na ami puka Hale, Na ami Puka Pa, Aniani.

Pepa Hale a me ne lihilihi,

E loaa no malaila.

Paakai helu I,

o

Kakaako me Puuloa.

No ke dala Kuike e loaa no na nea a pau i baiia ae la no ke kumuhuai Emi Loa. O na Kauoha mai hawaii a

Niikau, e loaa akua no me ka hooko pololeila. e kipi nui ilaila i ike ka oiaio.

Na hoolaha Kumau.

Papa!Papa!

no

Allen & Robinson

Ua wehe ae ne maua

Pa Kuai Papa,

ma

Ka Uieapo o Pakaka

Na papa ulaula o na ano a pau,

na papa paina o na ano a pau,

Na pili hale ulaula,

Na pili hale keokeo,

na pepa molina,

na pepa hoonani kale.

Na pena a me na Aila pena!

Na kui o na ano a pau.

Na pain puka a me

na pani puka anianai,

na pani puka a me na olepelepe.

Na lako kukulu hale

o na ano a pau!

Ke kumukuai haahaa loa

okeia makeke.

Papa! Papa!

aia ma kahio

Lewers $ cooke,

(o lui ma)

ma ke kahua kahiko ma alanui papu a me Moi. E loaa ai na

Papa nou aiki.

o keloa a nie keia ano

Na pain puka, na puka anianai, na olepelepe, na pou, na o-a, na papa hele, na papu ku, a me an papa moe mui loa.

Na pili o na hale o na ano a pau.

na pepa hoonani, na pena o na wai e pau, na kui mai ke nui aka makalii, na ami puka, na mi puka aniani, na ami o

na ano a pau, na aila hoomalo, he lehulehu wale, na aila e ae o na ano a pau.

Na wai vaniki

a me na

wai hoohinuihinu nani!

o na ano a pau loa

Na Balaki ano nui wale.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a pua, au maukaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku me

ne mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

no ka

uku kaakaa loa

E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

e Hele mai! E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai.

Lole Makepono

Ke kuike o loaa no ia ma kahi o

Kakela me Kuke.

E laa na

Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo. Pena, ailai, aila honua, aniani.

Na Mea Piula,

Kopa, aila hoomaloo, kui kaki, pakeke, tabu Kaula, noho lio, hulu palahi, na palumi, ahe agena no na mokupuni

o Hawaii neino na lainakini-nao

Lainakini Maoli, Ki-lika, palule kalakoa, alapia, kelepa, na lole kupono i ka wawae, palule huluhulu,na lole

huluhulu, na ka hoohelo ana, li lole no pimi, lihilihi, etc.

a me na

Mikini Humuhumu

Nakepono loa.

A he mau

Mea ai kahi:

ka palaoa, kopaa

raiki, pia, hooku

paakai, huaala,

pia kulina, kope,

a he

Laau lapaau kaulana loa

a dr. jayne,

laau hoomaemae koko laau hoopau naio,

penikila, huaale,

laau kunu,

me au lau hamo, a pela ku.

Amerika Huipuia!

A O Ka

Nane Huna O Ka 1776

(Mui ka peni a ka mea unuhi moolelo o "Onila Maka, ka Makai Kiu Kaulana o Enelani.")

Mokuna XVI

Loaa kekahi mau mea manaonao.

I ka wa a kakahi o na hoa o Aletona i puana ae ai i ka inoa Makai Kiu, ua ano e mai la kona mau

helehelena, a pane ae la oia:"

He elima hoi kakou, a hookahi wale no oia.

He oiaio ia, aka, aia kela kanaka ke hookalua mai la ia kakaou.

Aole paha.

Aole e hiki ia kakou ke kue aku ina e noho ana kela kanaka maluna o keia hale.

Aneane loa kakou e haulehia iloko o kapoho o kona mau lima.

Aole e pono aoi e pakele mailoko aku o keia hale; wahhi a Matina Aleto na me ka leo hakanu.

Alaila, e puhi ana paha oe i ka hale i keia wa?

Aole loa.

A heaha kau hana i keia wa e kana aku ai?

E hou aku no hoi paha iaia me ka pahi i kona wa e moe ai.

Ia wa, aka ae la o Winetona.

Heaha kau e aka nei?

I kou hupo. he manao anei kou i hele mai nei kela ianei e hiamoe ai?

Ae, ua pololei oe. A heaha ka kakou hana nona i keia wa.

Alia, e kali iki iho kakou, a e kuka mua ae hoi kakou i keia hana.

Iloko hoi o kela wa, aole i hoopalaleha a noho wale ke Ilikini, aka, ua lawelawe koke iho lo oia i kana hana

me ka eleu.

Ia wa a Matina Aletona i hoi mai ai mahope a kona hoike ana aku i ua Ilikini la i kona rumi, wehe koke ae

la oia i kona mau kamaa a me ke kua a kolo malu aku la iwaho.

O ke ano o ua hale inu rana nei, he hale oihi me na rumi ma na aoao.

Hoao aku la ua Ilikini la i ka puka o kekahi a ike iho la ua paa i ka lake ia.

Aka he manawa pokole wale no nae a hemo aku la ua puka la, mamuli o kona hoomakaukau e ana i mau ki

nana.

Alaila, komo aku la oia iloko a hoomaamaama ae la i kana ipukukui a hoomaka aku la e huli.

Iaia e huli ana ike iho la oia, eia oia iloko o ka runi o kekahi wahine.

Huli ae la oia a nana aku la i ka moe.

aohe mea oluna. A aia hoi ma kekahi kihi i ua rumi nei he pahu waiho lole; hele aku la oia a wehe mai la i

ka puka.

Iaia i nana aku ai ia loko, ike aku la oia i kekahi mea mama i hoopuanuanu ae i kona koko. A nalohia aku

la hoi na manao kohokoho mua ona no na mea e pili ana ia Mariona Beramile, oia hoi ea no oia ke ola nei.

Unuhi mai la oia i kekahi lole silika mare, au hele hoi ua lole nei a oki loa i ka koko, a ma ka aoao hoi he

puka mui, kahi a ka pahi aloha ole ka puuwai eleele i lawe ae ai i kona ola makamae. Aloha wale oia, wahi

a ua Ilikini la i puana ae ai.

Nolaila, aole mea i koe a kona noonoo e hoohana ai i keia wa, no ka mea, eia na hooiaio o na hana a ka

lima koko ke waiho nei imua ona.

Nolaila, aole oia e hookolo ana i keia wa me ne meheu o ka poe ohuniuhumu, aka, eia oia ma na kapuai o

ka poe lawe ola.

Alaila, ulu mai la na manao loko ona, no kona wahahee ana aku ia Wekila Pika eia no kana lei aloha he

wahine ke ola nei. No ka mea, ua hooia aku oia me ke kuihe ole imua on a a me Beramila, eia oia ke kele

nei e huli i ke kino ola o Mariona, aole hoi i ke kino kupapau.

Nolaila, in a aia malaila kona lole mare, he mea oiao aole i kaawale aku le kino nona ia aahu naru mailaila

aku.

Aia no hoi maloko e ala rumi la he aninai kilohi e kau anaaina kahi e huli pono ana i ka puka, a ee konihi

an hoi ka waiho ana a ke panipuka ia wa.

Iaia i leha aku ai iloko o au aniani la, ike aku la oia i ke aka o kekahi mea a o ua mea la he wahine.

Ua ike aku oia i ka helehelena o a wahine la, e like me ka ua ana a kekahi mea ia ka owaka anaono ka

malamalama o a la iloko o kalo lumi poe leele. Aka, ma kona maopopo ana hookahi no haina i loaa iaia, oia

hoi o Lu Lavonia no ia wahine.

Ua makaukau loa oia e lele ma ka puka no ka mea, ma kahi o ke aka malaila pu no ke kino, ka mean nona

ke aka ana i ike aku la.

He oiaio ua ike ia oia, a eia oia ke kiai ia mai nei e na maka o kona mau enemi.

No kekahi manawa no iho la oia a noonooiho, lamalia paua ua kuhihewa oia.

No ka mea, ua haalele aku no oia ia Lu Lavonia ma ka hale noh o Beramile, nolaila. aole hiki iaia ke hele

mai iloko o keia wahi loihi launa ole me ka hikiwawe.

Nolaila, manoa iho la oia, o ke aka ana i ike aku ai iloko o ke aniani, he aka wale no ia.

Iloko o keia wa, aohe manao i loko ona e huli no ke kino o Mariona, aka, mamuli o ka maa o kona noonoo

i na hana o kana oihana, uh hoomaka koke aku la no oia e imi.

Mahope o kona huli ana ia loko o na rumi, puka aku la oia iwaho.

Aka, he mea i maa mau iaia ina oia e imi ana i kekahi mea, e imi mua oia i meheu, nolaila, haule iho la oia

maluna o kona mau kuli me kana i pukukui e a ana, hoomaka aku la oia e iho i ka hale ilalo.

Aka, iaia e hoomau ana i ka ih ilalo, u iho la oia malaila no kekahi se kona a hulili launa o kona mau maka

lala.

No ka mea, aia iluna o ka papahele e waiho ana kekahi mau kulu koko uliuli, a oia hoi kana mea e nana

pono ana.

A iloko no hoi o ia wa, lohe ae la kona mau pepeiao i ka nakeke o kekahi kapuai wawae mahope ona, a

iloko oia wa, ua pani koke ae a oia i ke pani o kana ipukukui.

O ka nakeke ana i lohe aku ai e iho mai ana i lalo o ke alapii, a ia wa no hoi i pili aku ai ua Ilikini la ma ka

paia me ke kali malie ana.

Ia wa no, kaalo ana he kino wahine imua o kona alo.

Hele loa aku la no ua waine nei me ka ike ole mai iaia nei a komo aku la ma kekahi puka e hiki loa aku ai

ka rumi inu rama.

Alaila, wehe hou ae la au Ilikini nei i ke pani on kana ipukukui.

Me ka malie a me ke akahele, hoomau aku la no oia i ka hele and me kona ike mau no i kekahi mau kulu

koko a hiki i kona wa i hiki mai ai i ka puka, ka palena hoi o ka hale.

Ia wa ku ae la oia, iluna a hoao aku la i ka puka, aka, ua paa noe i ka laka ia, aka, ua hemo aku la no nae ua

puka la.

Ia wa i emo aku ai au puka la, ike iho la oia he alapii e moe ana ilalo o ka hale.

Ia wa iho aku la oia ilalo o ka poeleele

Iaia i hiki aku ai ilalo hoomakaukau iho la oia no ka hana

Oiai oia e liuliu ana, aia hoe, mapu mai la ka ea maea pilau mailoko mai o au rumi la, a mamuli o kona

honi ana i keia ea ino hoomaopopo iho la oia he kino make ko loko olaila a ua aneane paha e palahe.

MOKUNA XVII

Na Mea Huna O Ka Lua Pao

Kaapuni ae la keia a puni au rumi la o lalo aohe nae i loaa iki aku iaia ka mea kino nona ka maea ana e honi

nei.

No manawa, ua oohokaia oia.

Aka, kaapuni hou ae la no nae keia a hiki i ka wa a kona mau maka i ike aku ai i ke poo o kekahi kui hao e

paa ana ma ka paia.

A iaia i nana pono aku ai, ike iho la oia au kokoke loa keia kui me kekahi pani hao i pena akamai ia i like

na hiona me ko na paia pohaku o ua rumi la.

Aka, no kekahi sekona ua loaa ae la ka laka huna o ua puka la, a hemo ae la ke pani a puai mai la na ea ino

mailoko mai o au lua pao la.

Ia wa, hoolele aku la oia i ka malamalama o kana ipukukui iloko a ike aku la keia he lehulehu wale o na iwi

kupapau ke waiho makaki mai ana iloko, a iwaena hoi o keia mau iwi e ku ana he pahu kupapau.

Aka, no ka nui launa ole o ka pilau aole e hki iaia ke komo aku iloko, aka, mahope iho o kona koopaa ana

ae i kona hamaka ana kona iu a me kona waha komo aku la one meao.

Aole o na pua iwi kana mea i manao nui ai, aka, o ka ukana iloko o ka pahu.

Ua kolu ia ke pani o ua pahu la a paa, nolaila, kapae iki ae la oia i kana ipukukui a wehe ae la i ke pani a

hemo ae la.

A oiai hoe, aia kana ipukukui ilalo kahi waiho ai no laila, aole e khiki pono loa iaia ke ike pono iho i ka

mea oloko o ua pahu la, aka, he wahi maamaama kupono iki no nae e hiki ai iaia ke hoomaopopo iho he

kino wahine ko loko.

Ia wa, lalau iho la ua Ilikini nei i kana ipukukui a hapai ae la iluna a hoolele iho la iluna o ke kino make, ia

wa no i kani mai ai ka pu a nohaha ae la kana ipukukui.

Oiai ka Makai Kui e huli ana ia lalo o ka hale, aia hoi, e kuka ana na kanaka elima iloko o ka rumi inu rama

i ka lakou mea e hana aku ai.

Ak, i na kanaka nae e kuka ana, aia hoe hmo mai la ka puka o ka rumi a komo mai la he wahine.

Ua haikea kona mau helehelena, he le aku la ia a kalele iho la maluna o ka poohiwi o Winetona a ninau aku

la oia i ka wahine:

Heaha keia?

Eia ka Makai Kiu ma ko kakou mau meheu.

O wai?

O Pilipo Kekoa.

Aha! wahi Winetona i puana ae ai, akahi no a maopopo pono ae la.

E hoolohe mai Matina Aletona i keia mau olelo a ninau mai la:

Heaha ia?

Akahi no a maopopo ae la keia mea.

Ka mea hea?

Ka make ana o Kanale a me Robata.

A owai ke kanaka i kapaia o Pilipo Kekoa?

Oia no kekahi o na kanaka koa a hopo ole o ke ao nei. He hapa Ilikini oia, a he Makai Kiu hoi oia ma ka

oihana. oia no hoe ke kanaka nana kakou e hoohoka ana ke ole oia e make e ia kakou.

Auhea oia?

Eia no hoi iloko nei o ka hale i keia sekona.

O ke kanaka anei aʻu i hoihoi aku nei iluna kau e olelo nei?

Ae, oia no.

Ua pono, ua maopopo ia kakou na mea e hana aku ai nona.

A pehea kakou e hana aku ai?

Ia wa pane mai la o Aletona:

Ua hiki, aole oia wale no ke kanaka mua i komo i keia hale me kona ike hou ole i ka malamalama o ka la.

He oiaio kau e Aletona, aka, aole e loaa ia oe kela Ilikini maalea nui wale.

Ua like oia me ka puhi ka pakelo.

He elima hoi kakou.

Ae, aka, sole e hopo kela Ilikini no ka kakou elima ana, au like kakou me ka mea hookahi imua ona.

Ua maopopo ka paha ia oe?

Aole

Ihea kahi a ka wahine i ike aku nei?

Iloko no o koʻu rumi, wahi a ke kaikamahine.

A ihea oe ia wa?

I kekahi rumi mai.

A heaha kana oloko o kou rum?

E imi ana i mau hoike.

Aohe paha i loaa?

Ua loaa.

Pehea?

Ka lole mare i oki loa i ke koko.

A, ke kokoke mai nei oia ma ko ka kou mau meheu.

Ina oia e ola ana, alaila, e haule ana ko kakou manaolana, wahi a Winetona.

He hiki wale no ia ke hooponopono ia, wahi a Aletona.

Pehea e hiki ai?

Ia wa lalau ae ia o Aletona mahope i kana pu wahalua e kau ana ma ka paia.

Eia, wahi ana ia Winetona, a haawi aku la iaia, me ka olelo aku, E imi i kou enemi a lawe aku i kona ola.

A, aole e hiki iaʻu ke hele aku e hooko ia hana.

He hohe Wale oe.

Ihea kou wahi i ike hope ai i keia kanaka? Wahi a Aletona i ke kaikamahine. E hookolo ana i na kulu koko

uliuli e iho la i ka hale ilalo.

Aia wale no a make keia kanaka alaila pakele kakou. Pehea ko oukou manao? wahi a Aletona i kona mau

hoa.

E make oia e pono ai.

Makaukau wahi a Aletona.

Ua makaukau makou aia wale no oia a loaa ia kakou, alaila, make oia.

Eha hoe kakou, wahi a kekahi.

Eha no hoi kakou i keia ahiahi iho nei aka, ua lanakila no kela.

Inea oia e oaa ai ia kakou? wahi a Winetona.

Mamua o ko lakou hele ana aku e huli i ka Ilikini, ua puhi ia iho la na kukui oloko o ka rumi inu rama.

Oiai ua maopopo iaia na wai a pau o ka hale, nolaila, alakai aku la ia i kona mau hoa iloko o ka poeele ma

ke alapii e iho ana i ka hale ilalo.

Ia lakou i hiki aku ai ma ka puka o ka hale olalo, ali iho la me ka hoo lono ana a hawanawana mai la ko

lakou alakai ; aia ilalo ua kanaka nei. (Aole i pau.)

No Ka Mai Lepeka

He nui ke kuhihewa kanaka no keia mai oia hoi ka mai i kapaia he "mai Pake." Ua nui ka pilikia i ili

maluna o na kanaka ma ma Hawaii, no ka kuhihewa.

Ina he mai puupuu liilii (small pox) he nui ka makau o kanaka, a he bui ke kuamuamu i na kuhina ke

komo mai iwaena o kakou mai na aina e mai. Aka ua oi aku ka ino o ka mai lepera a laha nei iwaena o

kakou. Ka i no e imi kakou i na nea e pale aku ai i keia mai. Aka, e pane mai ana paha kekahi aole anei i

hookaawale ke aupuni i puu dala nui no keia mea? Aole anei i hookaawaleia ne kauka no ia mea? A heaha

ka mea i koe?

Eia ka mea i koe: eia hoi ka hooikaika pu ana i kela a me keia wahine, e hoopau i keia mai weliweli e laha

nei iwaena o kakou.

Ke ao mai mei ma kauka i maa i keia mai ma Europa; ma Asia, ma kamaania o Aferika, i ka hookaawale

ana i na mea i loohia i ua mai nei, mai na kanaka e ae, oia no, oia wale no ka mea e pau ai. Ua hookaawale

na Negro o Aferika komohana i ko lakou poe lepera ma na kulanakauhale okoa. Aole launa aku na kanaka

e. Ua maa lakou i keia hana mai ka wa kahiko mai. Aka, o Hawaii nei, oia hoi ka nui o na kanak maoli, au

noho pu, a ai pu, puhi baka pu, me he mea la ua makemake lakou e mai pu a make pu me ko lakou mau

makamaka.

"No ke aloha" ka! He aloha ano e nae ia. Aole he aloha kupono. He aloha naaupo, he aloha pepehi kanaka.

Hookahi kauka ke ao hemahema nei kanaka ma ia mea. Ke ao nei oia me ke paewaewa. Aole like kana

hoike imua o ka ahaolelo a me kana mau ao hope ana. Imua o ka ahaolelo, oia hoi kona hoike imua a ka

Peresidena o ka Papa Ola, i heluheluia imua o ka ahaolelo, ua hoikeia, "aole he ola ka mai lepera." Ua

hoike, "aia a ike au e make ana me ke ola, me ke pili ole kekahi ano o ka lepera, alaila, e manao io au ua

ola ka lepera." Aka ma kana mau ao hope iho nei, ua hoookuuia kekahi poe me ka olelo, " ua ola." Oia ma

na aina e ua maopopo ka laha ana o keia mai ma ka noho pu ana, ai pu ana, moe pu ana, a pela aku, au ao

oia e hiki no ke hoi aku a noho me na ohua ke inu i kona laau.

E na Hawaii aloha lahui, mai ae aku kakou i kana ao hoopunipuni ana. E makaala kakou i keia mai e kolo

ana me he nahesa la iwaena o kakou. Ina no ke "aloha," ka makaala ole ma keia mea. E nana iki kakou a e

kukakuka pu. Ina paha he kanaka ua loaa iaia ka mai lepera, he ohana kana, he mau makamaka, he mau

hoaloha, aole anei e imi oia i mea e pale ai ka lele ana o ia mai iwaena o kona ohana, a me kona mau

makamaka? Ina he aloha ia a he naauao e imi oia i kahi e pokole ai Lakou. Ua maopopo, ma ka ike maoli o

na tausani makahiki i kala, o ka hookaawale ana i ke mea mai lepera mai kona mau hoa pili mai ma kahi

kaawale, oia no la mea e pau ai ka lele ana aku mai ona aku au mai lepera nei.

Nolaila, in a he aloha ko na kanaka mea ohana la i kona ohana, e imi oia i mea e kaawale ai kona noho ana.

E imi pu ia i laau e ola.

Pela no, in a he keiki i loaa i ua mai la, e imi ka haku aloha o ua hale la e hookaawale aku i ua keiki la, me

kahi kaawale ole e pilikia ai na keiki e ae.

eh naaupo loa ka ae aba i na mai lepera a hui me na mea e ae.

Ea, e ao kakou mamuli o ka naauao i hui pu ia me ke aloha, aole mamuli i ka naauao i hui pu ia me ke

aloha, aole mamuli o ka aloha i hui pu ia me ka naaupo pepehi kanaka.

Ua ae au he mea ehaeha keia hookaawale ana i na mea i loohia i keia mai. Aka, he mea pono ka okiia aku o

ka lima akau, a e poaloia ka maka akau i ole e poino ke kino holookoa, mamuli o ka Iesu ao ana. Makakiu

Mai Kuhihewa a ai akai hewa aku a Hai

Helu, 2

Maopopo no he Sabau. he la hoano mamua o ka hoea ana o ka lahui Iudaio. Aole nae i kukulia a lilo ia i

kanawai paa mamua. Pela no na kanawai e ae.

Aole i hoomaopopoia a wehewehe ponoia mamua. Akahi no a hiki i ka wa kupono e kau nui ai i na

kanawai o ke Akua. Akahi no paha a loaa ke kanawai kupono ke lilo i hoa i na kana wai e pili ana i na

Iudaio a i na lahui kanaka a pau.

O Mose no au kanaka kupono nei. Ua heaia oia e pii i ka mauna o Sinai Malaila i haawi mai ai ke Akua i

na kanawai. Eha ano o na kanawai.

Na kanawai Morala, oia na kana wai paa. Na kanawai i kapaia, na kanawai he io, e pili ana i na lahui kana

ka a pau. Na kanawai paa keia.

O ke kanawai no ka la Sabati, oia he kahi hapa o ke kanawai Morala. E hoonoaia ana anei ia e Iesu?

Heluheiu Mataio, 5:17, 18. Mai manao oukoa i hele mai mei au e hole i ke kanawai a me poe kaula. O ka

hooiaio kau i hele mai nei, aole o ka hoole. E lilo e ka lani, me ka honua. Pili anei ke kanawai Sabati i na

Iudaio wae no. Ina pela, pili ne kanawai e ae ana ia manao? Aole anaei i laweia ne kana wai he io i kahuna

kahi i kukuluia ai na kanwai karaina, me na kanawai kaila o Beritiania me Amerila? Pela io no. A ua lawe

o Kamehameha III i na kanawai he io i kumu kanawai no kona lahui kanaka. I kona au ua hapu ke Ia

Sabati. He au maikai kona. Halo na pono a pau. Oia ke au gula. He au aha keia? He au hao me ha palolo

anei? Narta. Paniela.

Ke kanawai Morala ka i weheweheia

2 Ke kanawai Karaima

3 KE kanawai Kivila

4 Ke kanawai Mohai.

Ua loaa ia mau kanawai ia Mose ma ka mauna o Sinai.

O kekahi o na kanawai Karaima me na kanawai Kivila no komo no iloko o na kanawai he io. Na hapa i

pala i na Iudaio wale no, ua hoopuna kakahi a ua hoololiia kekahi. Na hopa i puu i na lahui a pau.

Na kanawai Moha, ua pilu ia i na Iudaio wale no. A ua hoopunia ma ka puka ana nai o Iesu. He mau aka

la kou no Iesu. A i ka hoea ana mai o ka io, ua lele aku no aka.

A o kekahi mau hana o ka la Nalau, ua hoololi ia kakhi. Aka, o ka hooloa o ia la, ua mau ia. O ke kauiha

e hoomanao i ka la Sabati a e hoono ia, ua mau no ia, a e mau aku ana no ia pau ka honua i ke ahi.

Ua lave pio ia na Iudaina, ua inaina ua hoopauio ko lakou aupuni. A o ke kahi kumu mui o ia hoopauna

ana, oia ka malama ole i ka la Naluii, haa Iehova Nana. Pela e hoopauni ai na e puni a pau i hoana ole i ka

ia . E ai ie e ke aupuni Hawaii.

Na Kenikni Kakou

Elima ano o na kenikeni kokua.

1 Hookomo kekahi he keiki paha he mauka paha, I kona kenikeni kokua iloko o ka pahu, me ka ma mao

ole ia Iesu a me ke aloha ule i na Pegana. He kenikeni uni paha ia.

2 Hookomo kekai i kona kenikeni iloko o ka pa me ka nana i o unei ikeia ka poe e mahalo ana, ma ia naau

haahaa, aka, me ka mau . He kenikeni keloawe.

3 Haawi kekai i kana kenikeni a kua meka manao iloko ona, halike paha au me na hoa kuaua a kou, nolaila

e kokua au. He kenikeni hao paha ia he makena me ao nua anunu, noaa wale iho no.

4. Hookomo kekahi i kona kenikeni ioloko o ka pohu kokua, me ka ume waimaka, e olelo ana, ahaha mo

na kegana, ilikune, naaupu poiou. He kenikeni olala ia, he makau me ka muua menemene.

5 A o kekahi haawi on a i kana kenikeni me ka olelo, no Iesu Keslo ka a haawi ana, ka mea e ulai lakou.

He kenikeni puk keia, he makamaka ka manaoio a me ka aloha

A. M.