Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 50, 15 December 1883 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOLAHA A KA NUPEPA.

            Ina iwaena o ka poe heluhelu i keia pepa ua haule na helu o kekahi poe lawe pepa, me ke kaa mua no nae o ko lakou uku pepa no ka makahiki, e pono e hoike hakalia ole mai ma ke keena o ke KUOKOA, me na hooiaio pu o ko lakou hookaa ana e pono ai.

 

KA NUPEPA KUOKOA ME KE AU OKOA. [I HUIIA.]

No ka Makahiki…$2 00 Eono Mahina…1 00 Dala Kuike ka Rula. Poaono, Dekemaba, 15, 1883. IMUA OE E KA NUPEPA KUOKOA!

 

KE KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII. Imua Oe a Mau.

 

            Ka makahiki 1884, malama he makahiki kaulana loa oia no na nuhou, no na hana kupaianaha a ke Akua, a o na kanaka ma Hawaii nei, a ma na aina e.

            He makahiki balota no na lunamakaainana, no ka Ahaolelo nui e hiki mai ana. He makahiki halawai o ka Ahaolelo kau kanawai o ka Pae Aina o Hawaii nei. He aha nui ia, he mana nui kona, he mana e pomaikai ai, a he mana e poino ai. E kau ana maluna ona ke ola me ka make o ka lahui Hawaii.

            E piha ana ka NUPEPA KUOKOA i na nuhou, i na hana a ka Ahaolelo nui, i na Haawina Kula Sabati, i na manao hoonaauao i na makua, a i na keiki, no ke kino a no ka uhane, no keia ao a no kela ao mau loa.

            E ala na makua, na kupuna, e ala no keiki na moopuna, e lawe nui i ka NUPEPA KUOKOA. Mai hoonele i na keiki me na moopuna. Pehea la lakou e naauao ai ke nele i ka nupepa ole? Makau lakou i ka heluhelu i na nupepa o na makua a o na kupuna, o huhuia mai a hiliia paha e na makua. E waihoia anei na keiki iloko o ka naaupo? Oia anei ke aloha o na makua i ka lakou mau keiki? He lokoino paha ia.

            Nolaila e lawe paluaia ka NUPEPA KUOKOA ma kela ohana keia ohana. No na makua kekahi, a no na keiki kekahi. Makau anei i ke dala? Nui ke dala i lilo i ka baka, a i na mea ano liilii, na meaono, na mea inu. E aho e lilo kekahi hapa o ia dala i ka nupepa no na keiki. E lawe nui i ke KUOKOA, aole no ke kii makana, aka, no ka makemake e ike i na manao maikai, na nuhou maikai maloko. Pomaikai nae ke loaa pu ke kii makana, ko ka Edita lokomaikai no ia.

            E wiki, e kakau i ko oukou mau inoa no ka lawe ana i ke KUOKOA, a e haawi i ka pepa inoa i na luna nupepa me ke dala pu kekahi. E wiki mai hoololohi.

            E ola oe e ka Nupepa Kuokoa a kahuli o Hawaii nei.

            Waimea, Hawaii.

 

            ULIA MA KA MOANA.

 

            Ma ka Poakahi, la 10 o keia mahina, i halawai ai kekahi o na waapa e holo nei mawaena o Lahaina me Molokai me ka ulia poino ma ka moana.

            Ma ia kakahiaka i haalele ai keia waapa ia Molokai no ka hoi ana i Maui; maluna o ua waapa nei ka Hon. J. W. Kalua me kana wahine, a me Kaluaaha, Kailianu, Kaniela, Maunakea, me Magogai, he kanaka Gilibati, no Molokai diea poe; a o Kanakaole a me Waahila, no Kauai laua, a o Malakaua no Wailuku. He keiki o Malakaua, malalo paha o umikumamaha makahiki. Ma ka hora 10 o ke awakea o ia la i halawai ai lakou me ke kikiao makani ikaika loa, a ia wa no hoi i poe mai ai kekahi ale nui a ua uhi pu ia ka waapa a poholo iho la iloko o ke kai. Alaila hoomaopopo iho la lakou he pilikia nui keia, aole maopopo ke ola. Ua puaia na hoe me kekahi mau apana papa a hoopaaia i ke kaula, a maluna olaila ka wahine a Kalua i hoolanaia ai no ka mea aole oia ike i ka au. Alaila o na poe e ae, ua hoonoho ia lakou ma kela a me keia aoao o ka waapa me ka manao e hoolana, aole nae he hiki no ka ino loa o ke kai. Pau ia hoao ana, hoomaha iki iho la, a hookau aku la i na hoomanao ana i ke Kokua o luna, ka Mea nana e paa nei na moana a me na aina iloko o kona poho lima. Pau ka pule, hoomaka lakou nei e au me ka pahu ana i ka waapa imua o lakou, a ua kokuaia no hoi lakou e ke au e ko ana i Lanai, a i ka hora elima o ia ahiahi hiki i ka aina. Aia hoi he pilikia hou malaila no ka nui loa o ka nalu; aka ua pomaikai lakou a pau i ka hoopae ola ia iluna o kahaone, o ka waapa nae ka i nahaha liilii i ka nalu. He aneane loaa ole paha ka lua o keia hoopakele ana. Ma na wa a pau i hala; iloko o na ulia elike me keia ma ke kai o Pailolo, he mea maopopo, ua poino ke ola o kahi mau kanaka. Aka, i ka make ana o keia waapa, o ka waapa wale no a me na ukana ka i poino, a ua pakele na ola a pau. Pomaikai, a ke pahola aku nei keia pepa i kona aloha hauoli pu me na makamaka o kakou i hoopakelia. Aole no hoi paha e nele ana na hoomaikai pu ana a ko makou poe heluhelu a pau.

 

            NO KA HOEHA HOLOHOLONA.

 

            O ka hoeha kumu ole, ma ke ano hoomainoino i na holoholona, he mea maa mau ia iwaena o na lahui naaupo. He mau makahiki i hala ae nei i ikeia ai kekahi kanaka ma kekahi o na apana kua o kakou e pulehu ola ana i ka puaa. He kanaka elemakule i pii mai mailoko ae o ke kau o na noho pouliuli o na kupuna kahiko o ka lahui, a aole no i hoopaa ia kona naau pohaku ma na kukakuka hoalohaloha o ka malamalama oiaio; no ka mea, o ke ano o kona kalua aha i ua puaa nei, he manaonao, a he menemene ke nana aku. He wahi puaaliilii no, a ua hauhoaia na wawae a paa loa i ke kaula, ua hoa ia no hoi ka nuku a paa loa me ka kaula, a ua pulehu ola ia ua wahi puaa nei iluna o ka lanahu e lapalapa ana ke ahi, iluna o laila kahi a keia wahi holoholona hewa ole kahi i oni ai a pau kona ola. He hana lapuwale keia a kela elemakule hupo aloha ole i hana ai.

            Iloko o keia mau makahiki iho nei ua hapai nui ia ma Enelani a ma Amerika ka noonoo ana no na mea e pono ai na holoholona a me ko lakou maluhia. Ua hanaia na kanawai hoopai i ka poe hoeha wale i na holoholona. Ua kukuluia no hoi na ahahui kokua ma ka aoao kokua i na holoholona, no ke pale ana i na hana hoeha wale me ke kumu ole ia lakou. Ua piha iho nei ka kanaono makahiki o ke ala ana o kekahi ahahui o ia ano ma Enelani. I keia wa he kanakolu kumamawalu o na mokuaina o Amerika Hui i hana kanawai e hoomalu ana i ke ola o na holoholona me ke kau ana i na hoopai maluna o ka poe hoeha wale i na holoholona. O ke alii wahine Louise, o ka ohana o ka moiwahine o Enelani, oia kekahi o na luna kiekie iloko o kekahi o na ahahui o Enelani.

            Ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, mai ka makahiki 1886 mai i Ianuari o keia makahiki, he umi tausaui poe i hoopiia no ka hoeha holoholona. Ina e pepehiia ka lio me ke kano o ka huipa, a mea oolea e ae paha e like me ka hao, pohaku a pela aku, e hoopiiia ana ka mea e hana ana pela. Ina i hooholoia ka lio kua puka, a lio oopa paha, a hoohanaia ka lio mai, a lio pa ha i pohole ka ili i ka noho, alaila, e nana pono ana ka luna a o na makai paha o ka ahanui ia mea, a e kokua ana lakou ma ka aoao o na holoholona. He ahahui o ia ano e ku nei ma Honolulu i keia wa, a ina e lawelawe ia ana ma ka lakou hana he pomaikai nui ke loaa mai no na mea a pau. O ka hoeha wale i ka holoholona, he mea hoopaakiki i ka naau o ke kanaka, a he mea hooulu i na manao lapuwale iwaena o ka lehulehu i ike mau ana ia mau mea. O ka halihali ana i na manu me ka huihui ia o na wawae a hoolewalewa iho maluna o na lio, a ma ka auamo paha, he hoeha kumu ole ia. O ka hauhoa ana ia na wawae o na hipa a kiola wale aku iluna o ka moku, a o ke kaa he pono ole ia hana. O ka hooholo ana i ka lio kua puka, he hana aloha ole ia. Ke lana nei ka manao o ke KUOKOA e hoonaauao ana kona poe heluhelu ma keia mau mea, a e ike ia ko lakou ano he poe aloha.

 

            HIHIA.

 

            Ua lohe mua na hoa heluhelu o ke KUOKOA no ka hiki ana mai o kekahi Komisina kiekie mai Wasinetona mai, i hoounaia mai e ke aupuni o Amerika Hui e nana i kekahi mau hana o ke aupuni Hawaii; no ka mea, ua hiki aku i Wasinetona he lono no kahi mau hana e hanaia nei e ko kakou mau kuhina aupuni he mea oluolu ole i ko laila aupuni. O ka lohe@wale keia iwaena o ka lehulehu. A ua ake nui no paha ko makou poe heluhelu e ike i ka oiaio a pau e pili ana no keia lono e laulaha nei. E hai aku ana makou ma na mea i maopopo ka oiaio, a na ko makou poe heluhelu e kaana iho iwaena o lakou, a noonoo pono i ke ano o keia mau mea, a o ka nui aku o na mea i koe ia makou, na ke au o ka manawa e hoike mai.

            He mea oiaio no ua hiki mai kekahi Komisina mai ke aupuni mai o Amerika Hui, a ua hele mai nei oia e hooponopono no kekahi mau mea a mau hana paha e pili ana i ko Hawaii nei aupuni. O kekahi o na kumuhana i laweia mai e ua Komisina nei, e pili ana no ka hookomo ana mai o na Pake iloko o Hawaii nei. A o kekahi ae, e pili ana no kekahi ninau i hoalaia e na agena o kekahi laina mokuahi a me ke aupuni Hawaii, mamule o ka manao ana o ua mau agena nei ua kailiia ko lakou mau pono no na kumu kupono ole. E nana kakou i na mea i hana mua ia. Ma ka la 13 o Iulai o keia makahiki, ua hooholo ka aha kuhina penei: "Hooholoia, e hoomanaia ke kuhina o ko na aina e e hoolaha aku i ke aupuni o Kina, a i na luna nui o ka Panalaau Beritania o Honokaona, eae ia no ke komo ana mai o na Pake, me ke kau palenaia o ko lakou helu, iloko o keia aupuni, malalo o na hooponopono ana i hoopukaia mai loko aku o ke Keena o ko na aina e."

            Ma ka la 14 Iulai o keia makahiki ua palapala aku o Kipikona i ke Kanikela Hawaii e noho nei ma Honokaona penei: "Ano ua loaa ia'u ka hanohano o ka hoomana ana aku i na kapena a me na ona o na mokuahi, i kela a me keia manawa, e lawe mai i na Pake mai ke awa mai o Honokaona a i keia paeaina, malalo o keia mau hoopaa ana, oia hoi, @ O na mokuahi i ae ia e lawe mai i na ohua Pake i keia aina, o na moku wale no o kekahi o na laina i hooholo mua ia, a i keia wa eiua wale no ia mau laina, oia ka hui Pacific Mail a me ka hui Oriental a me Occidental, *****. "

            Ma ka la 18 o Augate iho nei, ua palapala aku o Kipikona i ka hui Hackfeld ma Honolulu nei penei: "E na keonimana, ua loaa mai ka oukou leta e noi ana no ka hoopae ana mai o na lina hana Iapana, e hoopaaia malalo o na hui mokuahi a oukou elike me ka hoopae ana o na Pake, e paa nei malalo o oukou, *****. A ke pane nei au, ma ke kauoha a ke aupuni o ka Moi, ua hoolaha aku keia keena, e aeia ana ke komo ana mai o na Pake, me ke kaupaleia o ko lakou heluna, o na mokuahi o ka hui Pacific Mail a me ka hui Occidental a me Oriental, o la kou na moku i oleloia na lakou wale no e lawe mai na Pake i keia aina *****"

            O keia mau olelo maluna ka i unuhiia mai e makou mailoko mai o na palapala a Kipikona, i ikeia iloko o na nupepa haole. A na ko makou poe heluhelu e nana no lakou iho. Ua oleloia ua pelukua o Kipikona mai kana mau ae ana i hoikeia ae la maluna, a oia ka kekahi kumu o ka hiki ana mai o ka luna nui mai Wasinetona mai, i hele mai e nana a hooponopono i ka hihia i ulu mai.

            Heaha aku na mea i koe? Na ka manawa e hoike mai. Hookahi mea maopopo, a ke kono aku nei makou i ka noonoo akahele o ko makou poe heluhelu e nana i keia. Ua hiki mai ke kanaka mai kekahi aupuni e mai me ka mana e hooponopono no kahi mau hana kuloko o keia aupuni. E noonoo na makaaainana Hawaii i keia. I ka wa o ke KUOKOA a me ka Paeaina i kuhikuhi ai kahi mau hana pono ole a ka aha kuhina me ka uwao aku ma ko Hawaii kuokoa, ua hoohenehene wale no ka Elele me ka hoapono wale no i na hana pono ole. A i keia wa nae ke ike nei ka lehulehu i ka oia io o na olelo a na nupepa makua o ka lahui. Ke hoomaka mai nei ka mana o waho e komo liilii mai e lawelawe no na hana kuloko o Hawaii, aole paha me na manao kuee, aka, no ka maluhia o kona poe, a no ke kupono ole o na hana a ka aha kuhina. Ina pela aku keia mua o Hawaii, ihea la oia e pae ai? Pae paha auanei i kapua. Aka, aole pela ka makemake o na puuwai aloha Hawaii. Makemake lakou na Hawaii no e hooponopono iaia iho ma ke ano he aupuni kukoa.

            Ina ua haule ka puuhonua o Hawaii ma o ka aha kuhina, no ka hemahema, a pono ole paha o ka lakou hana, malia o loaa ko Hawaii puuhonua iloko o na makaainana. Ae, e loaa no ke naauao ka hana ana; ke kohoia na lunamakaainana kukoa, a makaukau, a na lakou e hooponopono aku na hana a keia poe kuhina; e aho ia mamua o ka hooponoponoia mai e na mana aupuni o waho. Alaila, ola ko Hawaii kuokoa.

 

            HE MAU WALEA E NIPO AI. NO KA PUU PEPA.

           

            Elua ano o ka puu pepa e ku nei i like hoi me na mahele like ole elua, oia hoi keia: Mahele 1 he pepa piliwai wai. Mahele 2 he pepa lealea, a penei na hoakaka ana.

            Mahele 1. No ka pepa piliwaiwai. O ke kanaka e hahai ana ma keia hana, heaha kana kumuhana e hana oi? Eia e lawe ana oia i ka mea a ka hou o kona la i luhi ai, a i imi hoomanawanui ai hoi i keia mea o ke dala, malalo o na inea o keia noho ana, a lawe ae la i mea pahapaha na kona mau hoa, a o ka hopena o ia, he like ole na haawina e loaa mai ana iwaena o na hoa.

            E hoi luuluu ana kekahi me ka naau kaumaha, i piha i ka nele, a e hoi mumule ana hoi kekahi me ka manao walohia i piha i ka hoka, a e uwe kanikau mai ana hoi na home no ka noho pumehana ana o ka ohana, no ka mea, i loaa iaia ka pono, e hauoli ana oia no ka manawa pokole, a he wa hou aku o ka hoi nele noia i ke kula o Malama aohe hoa e nipo ai.

            O ka mea e hahai ana ma kei hana, he hopena poin@ kona, nona iho, a me kona ohana, a he mea hoi e ao mai ana i ke kanaka e palaualelo, a e imi ole hoi i ka pono o ka noho kuonoono aka, ina e pale aku i keia puu pepa, me ka naau ikaika a e hoohana hoi ma ka mea maikai, alaila, he alanui ia e huki aku ana no ka pomaikai, a he alahele hoi no ke kanaka naauao.

            Mahele 2. No ka pepa lealea. Ua ano like ia me kekahi mau hoakaka maluna ae, oiai, aole e lealea ana ka mea nana ka puu pepa in@ oia wale no, aka, aia a nui mai na hoa pepa, alaila, e lealea auanei. E hoolilo ia ana ka la a po, a mai ka po a ao no keia hana, a i ka nana aku he ano palaualelo maoli ke ano o ia poe, oiai, aole lakou i manao no kekahi hana e ae e like me kekahi mau wahi e ae a'u e ike nei, aka, o ka hapanui no keia hana uso ole e huki aku ai no ke ala o ka lima palaualelo, ka mea hoi e ilihune ai.

            L. S. KEANIANI

            Kawaihae-uka, Hawaii.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI: - Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o G. Hardey a me Mahoe Hardey o ka aoao mua, a me Daniel P. True o ka aoao elua, ma ka la 14 o Maraki 1882, i kakau kopeia ma ka buke 72 aoao 389 a mamuli o ka uhaiia o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e kudala akeaia aku ana ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI, IANUARI 21, 1883, ma ke Keena Kudala o E. P. Adamu ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Hanaia i keia la 13 o Dekemaba 1883.

            DANIEL P. TRUE, Mea Moraki Mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela apana aina ma ke kihi hikina o ke alanui Liliha, Honolulu, e pili ana i ka aina o Pease, he 242 kapuai ka loa ma ke alanui Liliha, a he 244 kapuai ka loa e holo ana iloko, a ma ia apana aina he 7-100 eka he maikai na Palapala. 1150-4t.

 

            HOOLAHA: - I ka poe mea hanai holoholona ma Kohala, Hawaii. Aia no he 155 eka aina ma ke kiko waena o ka Hui Hanai Holoholona o Kahuwa, oia ka aina i kapaia o Pahinahina, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2334, inoa o Makuaote me Kekoolani, he aina maikai a kupono no ka mea nui o na holoholona elike me S. W. Nawahie, Opunui, a pela aku.

            E makemakeia ana paha e kuai a hoolima lima. No na mea i koe e ninau ia.

            W. CHAS. ACHI.

            Honolulu, Oahu, Dek. 13, 1883. 1150-4t.

 

            HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI: - Ua hookohu ponoia mai ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono no na Waiwai o Robert Love o Honolulu i mrke. O ka poe a pau he mau aie ko lakou i ka mea i make e hookaa awiwi mai lakou me ke kaulua ole. O ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka mea i make ina ua hoopaaia ma ka moraki a ma kekahi ano e ae paha, e hoike koke mai lakou me na hooiaio kupono iloko o @ina eono mai keia la aku o hoole mau ia aku lakou.

            FANNY LOVE

            Lunahooponopono Waiwai o Robert Love.

            Honolulu, Nov. 26, 1883. 1150:4t

 

            HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI: - Ua hookohu ponoia na mea no lana na inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka waiwai o John Fogo o Waiahole Koolaupoko Oahu i make kauoha ole, ma ka la 3 o Okatoba 1883, nolaila ke kauohaia aku nei na mea a pau he mau koina ko lakou ma ka waiwai i oleloia maluna e hoike koke mai lakou i ka lakou mau koi iloko o na mahina iono mai keia la aku i na mea no laua na inoa malalo o hoole mau ia aku lakou. A o na poe a pau e paa ana he mau waiwai o ka mea i make e hoihoi koke mai lakou.

            KAUA (k.,) KAHAULELIO (w.,) Na Lunahaoponopona Waiwai o J. Fogo. Okatoba 31, 1883. 1148-3t.

 

            HOOLAHA: - O ka poe a pau i aie i ka halekuai o C. Akana ma Keanae, Kauai, ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke ae ia H. Chamberlain o Keanae, a oia ka mea i hookohu ponoia e ohi i na dala; a nele ka hookaa ana o ka poe aie elike me ke kauoha maluna, ua loaa he mana piha ia H. Chamberlain e hoopii ma ke kanawai.

            J. F. HACKFELD S. SELIG,

            Na Luna Kauoha o ka Waiwai o C. Akana. 1145-8t.

 

            HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI: - Ua hookohu ponoia ka mea nona ka mea inoa malolo i Lunahooponopono no ka Waiwai o Lee Loy i make o Hilo, Hawaii, o ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai lakou iloko o na mahina eono o hoole mau ia lakou. O ka poe hoi ua aie i ka mea i make e hookaa koke mai lakou.

            W. AUSTIN WHITING, Lunahooponopono o ka Waiwai o Lee Loy.

            Honolulu, Nov. 20, 1883. 1147-4t.

 

            NALOWALE: - I ka la 15 o Okatoba iho nei, ua lilo aku kuu Lio keokeo i kuni ia FL ma kekahi uha hope, mai ka aina aku o Kiniakua ma Makaka, Kau, Hawaii.

            E uku aku au ma ka mea kupono, i ka mea e loaa ai ua Lio la ke hoihoi mai ia'u ma Hilo, a i ole ia, e haawi aku ma ka lima o kekahi Lunakanawai a Hope Makai Nui paha a hoihoi mai ia'u. Na'u na, F. S. LYMAN.

            Hilo, Hawaii, Nov. 12, 1883. 1147-4t.

 

            AHA Hookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o PAKE k. i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

            Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Palemo wahine kane make o Pake no Wailua, Kauai, ua make kauoha ole ma Wailua ma ka la - o Iune M. H. 1883, a e noi ana e haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia N. Kalaeoue no Lihue.

            Ua Kauohaia o ka POAKOLU ka la 16 o IANUARI M. H. 1883 i ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ked Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lihue, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae oleia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 1 M. H. 1883.

            J. HARDY, Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 1149-3t.

 

            HOOLAHA: - Owau o W. K. Kolikua o Manana Ewa Oahu, ua hookohu au ia Halau w. o ia wahi no i mea nana e ohi i na uku hoolimalima o kuu pa hale ma Kikihale Honolulu Oahu, a me ka hoolimalima hou ana aku a hoopii ana ma ke kanawai ma kuu inoa, ma ona wale no na hookaa ana a me kona hope. W. K. POLIKUA. 1148-4t.*

 

            HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU O KA APANA O HILO, HAWAII, 1883: - Ke hoikeia aku nei ka lohe i na kanaka a pau i ku i ka auhau o ka apana o Hilo Hawaii, e hoomaka ana ka mea nona ka inoa malalo e ohi i na auhau o keia makahiki, ma kona keena oihana ma ke keena Kiure o ka Hale Hookolokolo o ke aupuni, ma ka POAHA NOVEMABA 15, 1883, a e hoomaka ana oia i ka ohi i na auhau o Hilo Akau ke akakun ka wai o na kahawai a ua ole. A i kulike ai me ka Pauku 58 o ke Kanawai Auhau hou, o ka poe a pau i kupono i ka auhau ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke mai i ko lakou mau auhau mamua ae o ka la 15 o Dekamaba 1883, o kau hou ia iho he umi pa keneta hou. R. A. LYMAN, Luna Auhau o Hilo, Novemaba 15, 1883. 1148-4t.

 

            HOOLAHA: - O ka poe ona lio a me holoholona a ae e holoholo ana maluna o na aina o Lepeuli, Pilaa, Waiakaluanui, Waiakaluaiki, Kahili, Kilauea, a me Kalihiwai, maanei ke hoikeia aku nei ka lohe ia lakou e lawe koke aku lakou i ko lakou mau holoholona mailuna aku o keia mau aina ma ka, a mamua ae o ka la 1 o Ianuari 1884, a o na holoholona a pau e loaa aku ana maluna o keia mau aina mahope iho o ka la i oleloia, e pau ana lakou i ka hopuhopuia i kulike ai me ke kanawai. A eia hou. Ke papa pu ia aku nei ka poe a pau aole e hele wale a ki i na ano manu maluna o ua mau aina la, me ka ae ole o na mea nona na inoa malalo.

            W. Y. HORNER JR, C. BERTELMANN.

            Kilauea, Kauai, Nov. 28, '83. 1148-4t.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

            UA hookohuia i keia la e na Lunakanawai o ka Aha Kiekie o MISS MARY PARKER, oia kekahi o na Lunahooponopono ma ka Waiwai o William C. Lunalilo ma kahi o Hon. Edwin O. Hall i make. Eia na lala o ka Papa Lunahooponopono: SANDFORD B DOLE, WILLIAM O. SMITH, MARY PARKER.

            Ma ke Kauoha a ka Aha. HENRY SMITH, Hope Kakauolelo.

            Honolulu, Dek. 5, 1883. 1149-3t.

 

            PAE AINA HAWAII, HONOLULU, OAHU, } SS.

            I ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie Me ka Mahalo:

            Mamuli o ka mana i haawiia mai ia'u ma ka Pauku 842 o ke Kanawai Kivila, ke Kauoha nei au e malamaia i KAU HOOKOLOKOLO KUIKAWA o ka Aha Kiekie no ka hoolohe ana i na hihia Baneko ma Honolulu, ke hiki aku i ka POAHA la 20 o DEKEMABA M. H. 1883, ma ka hora 10 o ke kakahiaka. A ke kauohaia aku nei oe e hoolaha aku i keia Kauoha.

            IKEA ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie [SILA] o ko Hawaii Pae Aina ma Honolulu i keia la 4 o Dekemaba M. H. 1883.

            A. F. JUDD, Lunakanawai Nui.

            Ikea: WILLIAM FOSTER, Kakauolelo. 1149-2t.

 

            LOKO o ka Aha Kookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi.

            Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu. Me ka Mahalo:

            Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia Hugh B. Montgomery ka mea i hoopiiia, ina e waiho ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu, ma ke Kau o Novemaba o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waimea, mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha la 8 o Novemaba 1883 e hiki mai ana, ma ka hora 9 A. M. e hoike mai, no ke aha la e ae oleia ai ke noi a Nancy K. Montgomery ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia iloko o ka palapala hoopii i pakuiia. A e hoihoi mai oe i keia palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.

            Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd, Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Kiekie, i keia la 15 o Sepatemaba A. D. 1883.

            DANIEL PORTER, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu.

            I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei:

            O ai ua imi au ia Hugh B. Montgomery i oleloia maloko o keia Palapala Kii, ke hoihoi aku nei au i keia Palapala Kii me ka hooko oleia, no ka loaa ole ana o ua Hugh B. Montgomery la i oleloia iloko o keia Aupuni.

            W. C. PARKE, Ilamuku.

            Mamuli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana i ka Palapala Kii, ua ikeia aole i loaa ka mea i hoopiiia oiai ua haalele oia i ke aupuni: nolaila ua hoopaneeia ka hoolohe ana o ka hihia a i ke Kau o Mei o ka Aha Kaapuni no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu e malamaia ana ma Hilo ma ka mokupuni o Hawaii A. D. 1884, a maloko o ia namawa kowa e paiia i kope i hooiaioia o ua Palapala Kii la, a e hoolahaia ma na olelo Hawaii me Beritania no Eono manawa, a o ka hoolaha hope ana aole e haule iho malalo o na la he iwakalua mamua o ka la mua e malamaia ai ua Kau la i oleloia.

            Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Ellen A. Shemmen kue ia J. E. Shemmen, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a iloko o ia manawa kowa, e paiia i kope oiaio o ua Palapala Kii nei elike me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopii ia e pane mai na ke Kau o Mei i oleloia.

            I hoike no ia mea, ke kau nei au i ko'u lima i keia la 23 o Novemaba A. D. 1883.

            DANIEL PORTER, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. 1149-6t.

 

            HUI KALEPA O HILO: - Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na lala a pau o ka "Hui Kalepa o Hilo," e noho ana mai Laupahoehoe a hiki aku i na palena o Puula, Puna, o ka la 31 o Ianuari A. D. 1884, hora 10 A. M. ma ka Hale Hookolokolo o Hilo, oia ka manawa e akoakoa nui mai ai na mea a pau loa i kaheaia a oia no hoi ka la hope loa no ka hookaa pau mai i ko lakou mau Sala ma ka lima o ka Puuku J Nawahi, a ke paipai pu ia aku nei na komite a pau loa e hooko koke i ka lakou apana hana me ka eleu nui. Aloha nui kakou a pau loa. E. P. HOAAI, Kakauolelo o ka Hui Kalepa o Hilo.

            Hilo Taona, Nov. 29 1883. 1149-2ms.

 

J. M. DAVIDSON. LOIO! LOIO! KEENA HANA: Helu 13 Alanui Kaahumanu. 1147-3ms.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

            KA HALEKUAI EMI O KE KULANAKAUHALE NEI. Chas. J. Fishel, He lono hauoli i ke Akea.

            Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 3000 paa lole o na kane, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no 5.00 Dala Wale no o ka Paa hookahi. Heaha la ia! KUAI HOEMI HOPE LOA!

            UA KUAHA MAU WAIWAI MA NA HALEKUAI NUNUI O KA HIKINA NO KE KUMUKUAI HE $1000. Ka Halekuai emi hookahi o ke Kulanakauhale nei. 16 I-a Kalakoa no 1.00 wale no! H        E MAU APA KALAKOA MAIKAI A PAA KEIA, ALOLE HE HEHEE A MAE, HE OIA MAU. 2400        papale lede, E KUAHA AKU ANA NO KE KUMUK@I HAAHAA LOA, I KUMU E LOAA AI HE KOWA KUPONO NO NA WAIWAI HOU E UPUIA AKU NEI A HOEA MAI MA NA MOKU A KU MAI I KEIA MAU LA KOKE IHO.

            E kipa mai e na makamaka a e hooiaio no oukou iho, he emi ka makou mau mea kuai. CHAS. J. FISHEL, Kihi o Alanui Papu me Hotelle, me ke kihi o Alanui Nuuanu me [Hae ulaula] Kalepa [Hae ulaula.]

 

            KA HALEKUAI NUI I. X. L. KIHI O ALANUI NUUANU ME MOIWAHINE. KUAI KOMISINA NO 30 LA. No umi pa keneta ma na kuai ana a pau a kela a me keia. Kuai hoemi hoopakika nui, nou i na mea a pau! 20 Pahu lole hou i loaa mai nei ma ka mokuahi "ALAMEDA," A e kuaiia aku ana no umi keneta malalo iho o ke kumu lilo. O na paa lole nani e kuaiia aku ana no ke kumukuai lilo. Ka halekuai nui IXL, Kihi o alanui Nuuanu me Moiwahine. A. GARTENBERG. 1148-4T Ona.

 

            NALOWALE: - Ma ka la 26 o Novemaba ua nalowale kuu lio wahine (Kalaehone) hulu ulaula he eiwa mahina kona kahiko. Ina o ka mea e loaa ai a hoihoi ae ma ka hale amara o G. West e loaa no ka uku makana $5. J. K. KANOA.

 

            S N. EMERSON, (EMEKONA) LUNA hooiaio Palapala Kepa Paahana no ka apana o Waialua, Oahu. Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu. Ua makaukau no hoi oia e ANA AINA mana wahi a pau i makemakeia.

            Waialua, Oahu, Nov. 10, '83. 1148-3ms.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

HALEKUAI HOU CHAS. J. FISHEL. KA WEHE NUI ANA @ HALEKUAI HOU @ Chas. J. Fishel. KIHI ALANUI NUUANU ME @ Na Waiwai hou o ka hoea ana ma@ ia ma ka mokuahi Mariposa no keia Halekuai hou. Na lako aahu o na Kane a me na @ i ike oleia ma ke kulanakauh@ mua, a e kuaiia aku ana me ke ka waipahe i ike oleia ma na hale. Na Kalakoa hou! Na Kalakoa hou Na paa lole o na kane mai ka @ a hiki i ka $3000 o ka @ E HELE MAI HOOKAHI @ MAI NO A PAU. CHAS. J. FISHEL. Kihi o alanui Nuuanu me Kale@

 

            HALEPAI O THOS. G THRUM O KA NUPEPA SATURDAY PRESS me KUOKOA ALANUI KAAHUMANU @ Malaila e paiia ai na @ Malaila e paiia ai na @ BUKE, HOIKE O NA KULA, HOIKE A NA KOMI@, NA HAAWINA KULA PAPA KUHIKUHI O NA ANO A@ HOOLAHA NUNUI A LI@ BALOIA, LIPINE PA@ TIKETA, WAHI L@ BILA PAI HA@ H@ &c., &c., &c. Hoko o ka wa poklole a me ka @

 

A ma ka halekuai o THOS G. THRUM ma ALANUI PA@ Kalana kakau o na ano a pau. Wahi Leta " " " Inika " " " Penikala " " " Mea Hoopipili, buke h@ Peni gula a me kumu @ Kii, a me na laau, Buke kii o ka ohana, Buke kii a na keiki, Na mea paani a na keiki, Kaa huila lua o na op@, A he Agena no ke ana lole @ Keiki a me na wahine.

No ka hoailona ana i na lole me na @ e hookoia na kauoha a pau @ ke waihoia ma keia halehuai @ pu o ka papa inoa i makemakeia @ ka inoa hookahi me ka inika a me @ $1,50 ina ma ka papa inoa kei@ ma ka papa inoa dala, $2.

            O na kauoha @au mai na @ hookoia ina e hoouna pu ia mai me @ a me ka moakaka pono o na hoakaka @

            THOS. G THRUM.