Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 9, 1 March 1884 — Page 4
| This text was transcribed by: | Sarah |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepe Kuokoa
No ka Makahiki,……………………$2.00
No Eono Mahina,…………………….1.00.
KUIKE KA RULA.
Poaono,……….. Maraki, 1, 1884.
HIKI MAI OLA.
(Till He come.)
Gospel Hymn, No 69.
1
Lana, e hoolana, e,
Na paahana luhi nei.
Eia ae ka Haku e.
Kali, ea, a hiki mai.
Nana e hooki ae
I ka luhi, a uku mai.
2
Make e kou hoalauna
Eha oe a kanikau.
EIa ae ka Hake e.
Kali, ea, a hiki mai.
Nana e hooki ae
Kou kaumana a hoona mai.
3
Pa na ino, poi ke kai.
A poho kou mau waiwai.
Eia ae ka Hake e
Kali, ea, a hiki mai.
Nana e hoihoi nou
Kou poho a waiwai hou.
4
Aia nae ka waiwai mau,
Mao ae la ma kea o.
Eia ae ka Haku e
Kali, ea, a hiki mai.
Nana oe o kai I o
Kahi hhi lako mau loa no.
Hawaii.
Haawina Kula Sabati.
Helu 11, Sabati, Mar, 16.
Kumuhana, Ka hiki ana mai o ka Haku,
Pauku Baibala, 1 Tes. 4; 13-18. 5; 1-8.
Aole hoi au i makemake, e na hoahanau, e naaupo oukou no ka poe i hiamoe, i ole ai oukou e kumakena e like me poe manaolana ole.
14 No ka mea, ina i manaoio kakou, ua make aku la o Iesu, a ua ala hou mai, pela no hoi ke Akua e lawe pu mai ai me ia i ka poe e hiamoe ana iloko o Iesu.
15 Eia ka makou e olelo aku nei ia oukou ma ka olelo a ka Haku, o ka kou ka poe e ola ana i ka hiki ana mai o ka Haku, aole kakou e hiki e aku mamua o ka poe e hiamoe ana.
16 No ka mea, e iho io mai no ka Haku mai ka lani mai, me ka hooho, a me ka leo o ka luna anela, a me ka pu a ke Akua; a o ka poe make iloko o Kristo ke ala emai.
17 Alaila e kaili pu ia ‘ku kakou ka poe i koe e ola okoa ana, me lakou, iloko o na ao kaalelewa e halawai pu me ka Haku, i ka lewa; oia hoi, e mau loa ko kakou noho ana me ha Haku.
18 Nolaila hoi e hooluolu oukou i kekai i kekahi ma keia mau huaolelo.
MOKUNA V.
A NO na wa, a me na manawa, e na hoahanau, aole o oukou hemahema e pono ai au ke palapala aku ia oukou.
2 No ka mea, ua ike paka no oukou e, o ka la o ka Haku, me he aihue la i ka po, pela no ia e hiki mai ai.
3 A i ka wa e olelo ai lakou, He pomaikai, he malu; alaila, loohia koke e mai lakou e ka make, me he haakokohi la no ka wahine hapai, aole hoi lakou e pakele.
4 Aka, o oukou, e na hoahanau, aole oukou iloko o ka pouli; e loohia ai oukou e ua la la, me he aihue la.
5 He poe keiki oukou a pau no ka malamalama, a he mau kamalii no hoi no kea o: aole no ka po kakou, aole hoi no ka pouli.
6 Mai hiamoe hoi kakou elike me kekahi poe; aka, e kiai kakou me ke kuoo.
7 No ka mea, o ka poe hiamoe, ua hiamoe lakou i ka po; a o ka poe ona, ua ona lakou i ka po.
8 Aka, o kakou ka poe o kea o, e kuoo kakou e komo ana i ka paleumauma o ka manaio a me ke aloha; a i ka papale koa hoi o ka manaolana o ke ola.
Pauku Gula. P. 14.
Na anuu la. 1 Huli kea no o ko Tesalonike. 2 Huli i ke ana o na hiamoe. 1 Tes. 4; 13, 5; 6—7. 3 Huli i kea no o na paleumauma me na papale koa. 1 Tes. 5; 8, Ep. 6; 14—17. 4 Huli i kea no o ka hiki ana mami o ka Haku. 5 Hoopaa i ka Iesu olelo ma Io. 14; 3, me 2 Kor. 5; 1. 6 Hoopaanaau i ka Pauku Gula, me 1 Kor. 15; 20—22. 7 Imi in a haina o na ninau.
Mele, “Hosana me ka hoomaikai.” Hoku Ao Nani. P. 128.
Pule i makaukau no ka hiki ana mai o ka Haku.
KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA.
Na ninau mua. Mahea Paulo ma ka helu 10? Mahea Tesalonike? I nahea ko Paulo kele ana ilaila? He ekalesia anei malaila? Nawai i kukulu? Ua hoomana anei Paulo ia ekalesia iaia ma kahi e? Ae, iaia ma Korineto, ua palapala oia i elua palapala ia ekalesia, ma ka palapala mua ka haawina o keia la.
NA MAHELE.
1 Ka hiki ana mai o ka Haku. P. 13—18.
13 Ma na Haawina 9 me ka io ua hai aku Paulo i ka make me kke ala hou ana o Iesu, a me ke ala hou ana o ka poe make a pau ma ka la hookolokolo; ma keia pauku e hai hou ana ia i ke ala hou ana. Aole ona makemake e naaupo na hoahanau ma Tesalonike no keia mea, no ka poe hiamoe, oia no ka poe i make. Mai manao ua make mau lakou, a kumakena elike me ka poe hea? Ua like ko lakou makemake hiamoe. Eala hou ana no.
14 Ina ua manaoio oukou ua make Iesu a ua ala hou, pehea la oia e hana a ii ka poe hiamoe iloko o Iesu, oia hoi ka poe i make me ka manaio, me ka hilinai ana ia Iesu? E ala hou no lakou a lawe pu ia me ka poe e ola ana e hui pu me Iesu.
15 He olelo ao keia na Haku mai ia Paulo. Kakou ka poe e ola ana oia hoi ka poe pono e ola ana i ko Iesua hiki ana mai. Aole lakou e aha? Aole e pii e aku i ka lewa, e kali a ala mai ka poe pono i make.
16 No ka mea e aha io mai ka Haku? Ma ka lani no ka Haku, kona wahi paa ia. O keia iho ana aole Akaka e iho ana oia a ku ma ka honua, ka auhea kahi akea e hui ai oia me ka lehulehu o ka poe make me ka poe ola, me na lehulehu e iho pu mai ana me ia mai ka lani m ai? Me ke aha keia iho ana mai? Nana Mat. 24; 30—31, 2 Tes. 1; 7—8, 1 Kor. 15; 51—52; owai kaa poe e ala e mai? E kani ana ka pu ma ka lewa, a e lohe no ka poe o make, a ala mai, me na kino uhane paha kekahi, me na kino io paha ka poe akahi no a make, aole palaho na kino. Ka poe i palaho na kino, he kino uhana naha ko lakou.
17 Aia a ala mai ka poe i make, e hui lakou me ha poe e ola ana. Mahea e hui pu ai? Ma ka lewa paha. I ka wa e kailiia ana ka poe i ala hou e kaili puia ai ka poe e ola okoa ana me ko lakou kino hou, kino uhane. I ka wa e iho mai ana Iesu me ka lehulehu o ka lani, e piiaku ana ko ka honua poe e halawai pu me Iesu ma ka lewa. Aole o ka poe pono wale no e ala ana a pii ae i ka lewa, o ka poe hewa kekahi. E kukulu ana Iesu ma kona ano Lunakanawai i kona noho hookolokolo ma ka lewa. Nana Mat. 25; 31—46. E hoonohoia ana ka poe pono ma ka lima hea? Maka lima hea ka poe hewa? Heaha ka olelo hoomaikai i ka poe pono? Heaha ka olelo hoomaikai i ka poe pono? Heaha ka oleohoahwea i ka poe hewa? A pau ka hookolokolo ana, pehea ka poe pono? Pii pu me Iesu mai ka lewa a i ka lani a mau loa ka noho pu ana me ia.
18 Heaha ka olelo hoolana ma keia pauku? Pili ia i ka poe pono wale no he wahi home maikai ko lakou ma kela ao. Auwe nae ka poe hewa! O Gehena ko lakou wahi paa ma kela ao. Aole he honua i kea hi, he honua hou a helani hou no ka poe pono.
II Na olelo paipai a Paulo. 1 Tes. 5; 1—8.
1 Heaha ka Paulo i ao ole ai? No ke aha? Ua ike no lakou, ua naauao. Pela oukou, ua aoia i keia mau mea iloko o na mak. he nui.
2 Heaha ka lakou i ke paka ai no ka la o ka Haku? Pela hoi oukou, ua heluhelu no ia Mat. 24; 43—44, 25; 13 me Luk. 12; 39—40, 2 Pet. 3; io, a me Hoik. 3; 3, 16; 15.
3 A i ka wa e olelo ana lakou, ka poe hewa ke pomaikai, he malu, e loohia ai lakou i ke aha? Me he aha la? A pakele anei? Nana Is. 13; 6—9, Luk. 17; 27—29, 21; 34—35, 2 Tes. 1; 9.
4—5 Pehea nae na hoahanau? He poe kamalii no ke aha? Aole he poe no ke aha? Heaha lakou? Mat. 5; 14. PIli ia oukou na hoahanau, na kumu, na kahu. Heaha ke kauoha Mat. 5; 16.
6 Heaha ka i kapaia? Heaha ka i kauohaia? Nana hoi Mat. 24; 42, 25; 13, 1 Pet. 5; 8.
7—8 Nohea ka poe hiamoe? Nohea ka poe ona? No ka po wale no anei lakou? Aole ona mau kekahi poe. Mai kea o a po, mai ka po ao. Nohea kakou ka poe hoahanau? Nolaila, e aha kakou? E komo ana i ke aha? Nana Ep. 6; 14—17. Hai ma ii kea no o na palleumauma a me ka papale koa?
Mele, “Na kahea ekolu,” Hoku Ao Nani, p. 130.
Pule i ala, e kiai, e kuoo, e hoomakaukau no ka la hookolokolko e hiki mai ana.
KA MOOLELO O
Ninauapoe.
Ia wa olelo o Ku, ka, maikai maoli ka hoi kela hana, ia Ku e kamailio ana iaia iho no, ka minamina i ka manu i ka lilo ana i kela keiki, ia wa no ko Ku hoomaka no ia i ka hele a puka keia i waho a kani ana ka moa o ko ianei hoomau aku la no ia i ka hele ana a kani ana ke kua kuku kappa o ke au i hala o ko iannei hele aku la no ia a hoea i kau hale, ike aku la keia i ka ula mai o waho o kekahi hale, eia ka anei ilaila ka ua kanilehua o Hilo, i’lolii ai, a hoomau aku la keia i ka hele ana a ku keia mawaho hoolono o ka pae leo mao o ka hale, aole wahi mea a puai loa, olele iho la keia he pono au e ike i keia mea ula o waho o keia hale ia wa no o koi nei hele akuu la no ia a hiki ma ka pula o ka hale o ka nana aku la no ia o ua wahi Ku nei e pua ana ka nani a me ka onaona o keia kaikamahine o Hinaikaululehua, e hoalu iki kakou no Ku, a ia Hinaikaululehua, o Hina i ka hikiula o Hina i ka moana nuiakea, o Hina i ka ululehua oia no ka pokii o keia mau Hina elua ia laua ka mana a me ka ike, o keia mau Hina mae o laua na mea pupuka loa o ka nana ana o Hina i ka ululehua oia ka ui a me nani ka mea nona ke alao ka ou holo wai kupaoa o kela uka o Laa: E nana kakou no Ku, i keia wa a Ku i hiki aku ai ma ka paepae o ka puka o ka hale, o keia kaikamahine o Hina i ka ululehua ike mai la o Hina i ka ululehua, i keia keiki kanaka maikai e ku aku ana ma kona paepae puka ia wa lele ae la ko Hina haul ii ka ike ana mai ia Ku, auwe! Ia wa no ua pa kahea o koolau wahine o puakai, e malaila iho a lawe aku au i kela hale mua, ae aku la o Ku, ia alu iki ana aku no o Hina i ka elelehua, e hoomakaukau nona iho i wahi aahu, e alakai aku a ii ka malihini ia wa kani ana ka leo o ka manu o ka uka o Laa, ia wa no hoi i ike aku ai o Ku i ka nani o na manu e halaoa ana iloko o ka hale o Hina i ka ululehua; i nana aku ka hana o Ku he mea e ka nani o ka lea o ka leo o na manu, o Laa, i loko o ka hale o Hina i ki ululehua ia wa no pio ana ke anuenue o ko Hina i ka ululehua i puka hale, o ka wa no ia o Hina i kau ae ai iluna o na manu, ia wa puka mai la o Hina me ke mele ana o na manu, i ko lakou haku aliiwahine ia wa kaumaha loa iho la ko Ku manao a hilahila no hoi no keia mea hou ana i ike a ii ka lawe ia keia mea hou ana i ike a ii ka law ia keia kaikamahine e na manu, ia wa no i pane iho ai o Hina i ka ululehua ia Ku e hele ae kaua, ae aku la o Ku ae; o i nei kaukooko aku laa no nia, me na wawae; o kela hoi aia me na hoolai ana i ka lewa me na manu, oia paha ia mapuna mele a kahiko o ka alawa iki o ka manu o Kaula.Ia wa hiki muaaku la o Hina i kaupoku o ka hale o mua, o Ku hoi eia no ke hala kau aku la in a koele wawae. Ia wa no hoi i pane iho ai o Hina i ka ululehua eia ae kou hale aia no na mea a pau i hoomakaukau ia no na malihini hele, ia waeia na koii koi a ka makemake ke hooheno ala a ko ia nei komo aku la no ia a nana aku la keia o ka waiho mai o na ku moena hinano o Puna a me. Ka ou hola wai o Laa; a o ka hele mai la no ia o ke kahuna no heaha ka huakai e ka malihini ia wa pane aku la o Ku he huakai huli kane no ka’u kaikamahine aia i hea? Aia i ka lewa o Kane a me Kanaloa kahi in oho ai, ia wa pane ke kahuna no luna ka paha oe? Ia wa pane mai la a Ku no lalo lei no kakou ia laua e kamailio nei hiki mai la o Hina i ka moananuiakea i kai no keia Hina kahi in oho ai oiai o kona ahupuaa no ia i haawi ia ai o ka moana, o Hina i ka moanonuiakea iaia i hiki mai ai aole oia i kipa 1 kai o ka pokii o laua i o Hina i ka ululehua hoomau aku la no keia Hina 2 i ka hele ana a kani ana ke o! i ke o inoino; oia ai ua ike mami la keia o na ‘lii o luna iho i lalo nei o ko ianei makumaku aku la no ia i puaa hiwa, i moa lawa, ia ula, i awa lau hiwa, o ko ia nei eleu aku la no ia a ka paepae o waho o ko inei hahau aku la no ia e like me na mea o ke au i hala hala, kuu pau keia i kana mapuna leo aheahe kane kanloa ia Ku. Eia ka mohair o na akua la o luna he mohai o na ke kauwa wahine o lalo nei o huli honua o mole honua kumu honua apaapa au ua no, ia wa o ko ianei hookuu aku la no ia i kahi puaa o ka holo no ia a kea lo o Ku, ua moa aku la ka puaa ua moa ka ma-o, ame ka ia ula a me ka ilio ua ku ka awa i ka apu, o ko Ku kanaenae no ia a pau, i ko luna poe hookah ka namu, ka nawa ua pau ia mau mea i ka amu ia e kini akua e ka lehu akua o ke nawao o ke akua, amama ua noa, palepale keia a pau, pane mai o Hina ia wa. Heaha! ka hana e kuu alii i ho mai nei ilalo nei he hana no hoi e pili ana i ka’u huakai oia hoi keia ua noho hoi a hanau mai nei ke kama aliiwahine opio o luna ma ia kumu la manao e iho ilalo ne ii kane na ke aliiwahine, pane mai la o Hina i ka moananuiakea e Ku, ke ‘li ku ia i ka lani polani o Kanehekili e hoolohe mai oe i ka leo uwalo a ke kauwa wahine olalo nei, eia ae no ke kane la kea e oe e ke kapu lani o Ku hele lani in a maka o kane ulu poi ae ia mai, e na pou o ka lewa nuu, imua! I mua!! E ka lanipoo ka pu lani lani onohi lani ouli ku lani hakoi i lei no makou no ka
U mau kauwa alii honua olalo nei, ia wa no hoi pau na palepale ana a Hina i ka moananuiakea, ia wa ae aku la o Ku, ae he pono ia’u ke ike mua i kaukane, ia wa no i pane mai ai o Hina i ka moananuiakea ae he kane no aia no i ka malo a me ka pa-u ae aku la o Ku kea e nei au ia oe o lawe mai oe i ko kane; i mai la o Hina, e kali oe a hiki i ka po o Kaloakupau i ku like me ka papa helu alii akua o lalo nei aole hoi o ko luna na makou e helu aku ko luna he lai wale no na haku o ka lewa a-nuu he oiaio, pela paha kakou i keia wan a kakou e hlu aku a na luna mai e hooiho mai ke ola, o ka uhane, i ka po o Kaloakupau ia po hoau iho la a hui na ‘ill o luna a me na ‘lii olalo nei, oia no ka wa i kakele muaia ai ka pali kapu oia kuahiwi a noho a kane a wahine ua mau alii nei a paa keia hoao ana o ke alii o luna a me ke aliiwahine opip olalo nei ia laua ne ii noho a ii ka ouloul o kela uka o Laa i kahiki mau ia e ka nani o ka pua lehua ai a ka manu e kikou ana i ka momona kohikele a ka puu kolu.
Ia wa a laua nei e nanea ana i kea he makani kupaoa o ka wao kele Olaa, ia wa ‘ hapai o Hinaikaululehua i ke keiki; ia wa no hoi i makaukau ai o Ku, e hoi iluna iluna i ka lani; a kokoke i ka po o Kane, ia wa i olelo mai ai o Ku i kona hoa kuili o ke aumoe. Eia au ke hoi nei iluna; ia wa no i pane mai ai kana wahine. Ua ike mua au i kau huakai i hiki ai ilalo nei he huli keiki no ko kaikamahine alii iluna; ua pono ia i ka manao o ka wahine, ua ike no hoi laua, e hanau ana he keikikane; a hala na la o Kane, hiki i o Lono la, makaukau loa o Ku no kona hoi aku; pane oia in a kauoha no kona hipuu. Eia na mea ana i kauoha ai na kana lei opio i kona mama. O Kapuaokaloa, oia kona inoa, O Pua-ne, oia ka lua o ku’u malo ula. O Pipio i ka lewa, o Neekapunohuula mahope o ka malo, ua wahiia a paa i ke kappa kolikolika, oia kela kappa aole i kuiia in a mea ala a me na waihooluu e ae a pau o kela au.
I ka wa i pau ai na kauoha a Ku i kana wahine, huli hoi aku la ia no kona home lani; puai mai la ia wahi leo, aloha wale ka la e aloha nei, o ko Ku heoaku la no ia, haule iho la la iiwi polena o Laa i kanahele, a ma keia e waiho kakou no Ku a me kana nae hoi, he oluolu kela, no Hina i ka ululehua a me kona opu e hapai nei; iaia nei e nanea ana me na manu i ke kani hoolai ma ii kanahele, eia ke hookui nei o Ninauapoe iloko o kona home pouli a hiki i ka malama o hilina ma i ka poi a o Hoku, a oia ka wa i hanau ai o Ninauapoe ka mea noan keia moolelo hoonanea o ke au kahiko i au wale ae. Ia Hina i ka ululehua in oho ai a nui o Ninauapoe, a kanak hoi o kahi alii ia Ninauapoe e holoholo ana mawaho o ka hele, ia wa hoi i hoomaka ai o Ninauapoe e nina a kuu mama ‘loha eia ka ninau ia oe, o kaua wale no ka paha kanaka o keia wahi pane e Hina i ka ululehua, ae, ia wa pane aku o Niauapoe ae pehea la wau i loaa ai au i loko ou, olelo.
I mai la ka makuahine no ka nui o ka minamina no hoi i kana lei ke keiki ia no ka wa opiopio, a nui ka hoapaapa a hoolalau ana a kona mama. Ia wa no i olelo aku ai o Hinaikaululehua Ae, e kuu lei o ka wa alahiakahi a heuheu ae ka pakoni o ka’u ulu, ke hai aku nei au ia oe e kuu lei lehua o ka waokele a’u i hoohiki ai e ola keia mau iwi, aole ka; heaha la hoi, ke hai aku nei au ia oe, o hele e huli i kou makuakane, aia la i kela mokulaau alaila hoi oe a ko wahi i ku mua ai hoomaka oe e uhuki i ka laau mua a hemo ia laau, alaila oe kahea aku oe penei. O kuu makuakkane paha oe, o kuu makuakane- paha. Oe la.
I keia wa i puni ai o Ninauapoe in a pahele a kona makuahine, e he mea olioli loa ia no kona lohe ana i na olelo a kona mama i hai hoolalau aku ai, ia wa, hooholo iho la kona manoa no kona ike koke i kona makuakane Ia wa i kukini mama aku ai o Ninauapoe a ku ana i kahi i kuhikuhiia ai mai kona mama aku, a iaia ne ii hiki aku a ii ua ululaau nui nei, ku keia a hoomaka no kana hana; poai keia a pau na puni elima a ku keia i ka laau mua, i ko ianei mau lima no nae a pa aku, o ka hina wale aku la no ia o keia laau nui, ia wa no keia i kahea aku ai: “O kuu makuakane paha oe, o kuu makuakane paha oe la. Walaau nui mai la keia ululaau hookalakupua iaia nei, o ka maku no ia o Ninauapoe a holo me ka uwe nui a kapalili ana imua o Hinaikaululehua. O mai la kona makuahine, hoi mai kaua e lei aloha, ea, heaha hoi keia au i i uwe kapalili mai nei. Ia wa olelo aku la o Ninauapoe, ka, aole ou maikai e na wahine, ua olelo mai oe ia’u aia ilaila kuu makuakane, a ma keia wahi no hoi o Ninauapoe i kamailio ai i kona makuahine, ina aole oe e hai mai i kuu makuakane, make oe ia’u; ia wa olelo olelo aku kona mama, e kuu keiki o hele aia ko makuakane la i kela kiowao e waiho mai la, i kou wa e hele ai a hiki ilaila hoomaka oe e nan ilalo o ke kiowai a e kahea mai no auanei ko makuakane, a kou wa no ia e lele iho ai a hopu i ko makuakane, ae koke o Ninauapoe, ae, e hele au. O ko ia nei hele no ia a oi ana i ka luawai, ike keia i ke aka ilalo o ka luawai o ko ianei lele hou aku la no ia ilalo o ua kiowai nei, aole nae i hookoia kona makemake huli makua. Iaia no iloko o ka wai ike maila kekahi kupuna akua ona o luna iaia nei, o ka olelo aku la no ia ia Laanuiokukuluokalakau, e hoomaloo aku oe i kela kiowai a Ninauapoe e luu mai la, ia wa no ua maloo ka Juawaai, a ua nui loa la minamina o keia keiki no ka loaa ole o kona makuakane a e hooko ana no ia a loaa aku, hoi aku la o Ninaupoe a hi k ii ka hale a e noho ana no kona mama ia wa o ko ianei olelo aku la no ia: ka, mai loaa no o papa. Eia ka hewa o ka maloo e ana o le kiowai i keia la nui, aole o kana mai, ke hele la a mo-a kuu ili iloko o ka wai. He manao ko’u ia oe e Hinaikaululehua, ina oe e ae mai ana ia’u e hele makaikai ma keia uka aku nei la. Ia wa ae mai la o Hinaikaikaululehua, o ko ianei hoi aku la no ia e moe me ka hoomanao no kana huakai makaikai, iaia nei e moe ana a ao, kani ana ka leo o ka manu e ikuwa ana iluna o ka lehua me ka manao e kau ai kana lei a hele la hoi no kana huakai makaikai, aole o ianei ae, o ka naue wawae no kona makemake; ia Hinaikalehua i ike ai ua makaukau na alanui manu o Ninauapoe a hoala aku la i ke keiki, e kuu lei, e ala, ua makaukau ko alanui e hele ai no kau huakai makaikai. Ia wa, ala ae la o Ninaiapoe a lohe i ka ikuwa o ka leo o na manu, olelo aku la kona makuahine, ea, ua makaukau loan a kanaka ou e lawe ia oe no kau huakai makaikai e kuu lei.
Ia wa olelo aku la o Ninauspoe, ea, he piha aha keia o ko kaua wahi e walaau mai nei, ka kai no hoi o ko makaainana ia, i kii mai nei ia oe e hele pu i ko huakai makaikai mauka aku nei hoi, pane mai la o Ninauapoe aole o’u makemake me keia lehulehu e walaau mai nei, owau wale no ke hele i ka’u huakai makaikai, ia wa no hoi i pane mai ai kona mama, ka i ike ia hoi ka huakai o ka hele ana me na kanaka lawe i kanaka nui a me kanaka iki o oe wale no ka ke hele? Ae mai o Niauapoe; aole o’u manao ia mea o ka hele pu me keia poe, o ko ianei puka aku la no ia a ku iwaho. E hoomaka ae ana na kukuna o ka la e pii ae i ka ili o kai nana aku la no ia o ke kau mai o ka ohu o ke kuahiwi, o ko ianei pii aku la no ia a komo i ka waokele a puka iwaho o na lae laau o ko ianei pii aku la no ia a hiki i kekahi pohaku nui e waiho mai ana ma ko ianei alo a iaia ne ii kokoke aku ai ike aku la keia i kekahi wahi manu huli pono mai la kona alo iaia nei e pii aku ana, a kokoke loa keia, ia wa kani mai la kona leo penei: Kolea, kolea, iaia e nana ana i ke kani o keia wahi manu olelo iho la keia iaia iho; ka, kupanaha ka inoa o kela wahi manu o kolea; ia wa nae kahea keia a nui kona leo: Kolea! kolea!! A hai mai la no o kolea i kona inoa elike me kana leo mua a maopopo ae la kona inoa o kolea a hiki i keia wa a kakou e ike nei ia manu, he kolea kau ahua. A ma keia wahi no hoi i hoomahui hou ai o Ninauapoe a hooholo keia i kona manao penei. E ninau paha au ia oe e kolea no kuu makuakane, a hoopakele oia no kona manao e ninau i ka ike o kolea a me ja ole; ia wa no o kolea i kunou mai ai kona poo. “Ea ua ike oe i kuu makuakane?” Kunou no kona poo, a palua ka ninau ana o Ninauapooe ia kolea, pela no hoi o kolea e hoomau a ii ke kunou ana o kona poo ia wa; hoopuka hou ua keiki nei aia ihea kuu makuakane, in oho ai ia wa alawa ae la na maka o kolea iluna i ka lani, pakolu ka ninai ana a Ninauapoe ia kolea, hooholo koke o Ninauapoe ia kolea, hooholo koke o Ninauapoe no kona hoi koke i kona home ua makaukau oia no kena hoi, haawi ola no kona aloha hope ia kolea, aloha oe, ma keia wahi ua ike mai la no na kupuna o Ninauapoe ua hoouna mai la i ko lakou muli pokii i hele like ma i ka pupuu hookah e alai ae mamua ona, aole e pono e hookuu loa i ke kuahiwi, a komo loa aku oia iloko o ka ohukakua pun ii ka noe noho iloko o na lua meki a poino hoi.
Ia Ninauapoe, e olioli nei no ua kuhikuhi a kolea aia iluna kona makuakane, ko ianei hoi aku la no ia a komo i ka lae laau a puka aku la i kahi a Ku i ike a ii ka ula mawaho o ka hale o Hina i ka ululehua, nana aku la keia o ka ula mai o waho o ko laua nei hale, a ka iho la keia, ka! kupanaha no o mama i ka hoa a nui loa kea hi o ko ia nei hoi awiwi aku la no ia a kiei ana ma ka puka aole i a ia e ke ahi, ia wa, ike mai la o Hina i ka ululehua i ka hoi aku o kana keiki olioli loa aku la ia ia wa aole keia i hoopuka in a olelo o kona manao a ao ia po, alaila, hoopuka in a mea ana i hoomaopopo a i ike ai no hoi, ia wa ninau mai la o Hina i ka ululehua; heaha kau mea hou o kau huakai? Aole i pane mai Ninauapoe i kela wa, ua manao oia a ao ae alaila hoopuka oia in a manao a me na hana a kela wahi manu ana i kamailio pu ai me ke kunou o kona poo, ua pono ia iaia. Ia wa no hiolani aku la kona apahu kino in a moe a Niolopua e kau aheahe ana iluna o na manu, ia ao ana ae hoopuka aku la oia in a pane leo ana i kona mama. E kuu mama ua lohe au ia kolea manu o Kahiki, ua hai mai oia ia’u ma ke kunou ana o kona poo penei: Ia’u i halawai ai me kolea olelo mai oia ia’u ua ike oia i kuu makuakane aia iluna i ka lani kona wahi in oho ai, ua hooholo ko’u manao e pii ana au iluna i kela ao eleele, la e kau mai la, oiai, aole ou hai pono mai ia’u. (Aole i pau.)
NA HOOLAHA KUMAU.
KA HALEKUAI EMI O KE KULA.
NAKAUHALE NEI.
Chas. J. Fishel,
He lono hauoli i ke Akea.
Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 3000 paa lole o na kane, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no
5.00 Dala
Wale no o ka Paa hookah. Heaha la ia!
KUAI HOEMI HOPE LOA!
UA KUAIIA MAU WAIWAI MA NA HALEKAAI NUNUI O KA HIKINA NO KE KUMUKUAI HE $1000.
Ka Halekuai emi hookah o ke Kulanakauhale nei.
16 I-a Kalakoa no
1.0 wale no!
HE MAU APA KALAKOA MAIKAI A PAA KEIA,
AOLE HE HEHEE A MAE, HE OIA MAO.
2400 papale lede,
E KUAIIA AKU ANA NO KE KUMUKUI HAAHAA LOA, I KUMU E LOAA AI HE KOWA KUPONO NO NA WAIWAI HOU E UPUIA AKU NEI A HOEA MAI MA NA MOKU A KU MAI I KEIA MAU LA KOKE IHO.
E kipa mai e na makemake a e hooiaio no oukou iho, he emi ka makou ma mea kuai. CHAS. J. FISHEL, Kihi o alanui Papu me Hotele, me ke kihi o Alanui Nuuanu me
{Hae ulaula] Kalepa. [Hae ulaula.}
NU HOU! NU HOU!
Na Waiwai Hou Loa!
NA PAIKINI O KEIA AU.
E Loaa no ma ka na Halekuai o
DILLINGHAMA MA,
Ma Alnui Papu.
Oia na waiwai malalo iho nei:
Na Palau, Kaa Huliapalala, Kopala,
Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama-
Re Kamana o na ano a pau,
Na mea Hana a na Ka-
Mana, Poe Hamo
Puna, na Am-
ara a me
na mea
hana o ka
Poe Akeakamai
A pau. Pena Aila,
Vaniki a me na Palaki,
Pauda, Poka a me na Kukae-
Pele, Palaki Hamo Puna, Pulumi,
Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa
Holoi Lole, na Iputi, na Pa Palai, na Ma kau Lawaia, Na Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O, a me na Puna, a he nui aku no na mea i koe.
I KUPONO NO KA HOOKIWAHIWA ANA I NA HALE
I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuu iho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o
Dilinahama Ma,
1036-3m]Ma ka helu 37, Alanui Papu.
MAKEMAKE IA.
Ke hoike ia aku nein a mea a pau e makemake ana e loaa no PAI AI ma ka PAKEKE ame ka PAHU paha, e kauoha mai ia’u ma ka leta no ka hoolawa ana aku in a kauoha no ke kulanakauhale, e lawe ia aku no e like me ka makemake o ka mea kauoha ma ka ipuka o ko oukou mau hale, no ke kumukuai haahaa loa. E waiho ae i ka oukou mau kauoha ma na leta ma ka Hale Leta.
ALBERT K. KUNUIAKEA.
Honolulu, Mei 12, 1883. 1119 tf,
NA HOOLAHA KUMAU.
ASA KAULIA.
LOIO A KE KOKUA MA KE K@
tf.
W O. SMITH.
LOIO, LOIO, LOIO
KEENA HANA: Helu 36 ala@
tf.
W A. KINI.
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu
Honolulu.
W R. KAKELA.
LOIO A HE KOKUA MA KE @
He Luna Hooiaio Palapala
tf.
W I. HOLOKAHIKI.
LOIO A HE KOKUA MA KE K@
He Luna Hooiaio Palapala
KEENA HANA: Wehekealaul@ la.
tf.
A ROSA. (AKONI.)
LOIO A HE KOKUA MA KE K@
He Luna Hooiaio Palapala
KEENA HANA: Ma ke Keena @
tf.
S B. DOLE.
LOIO, LOIO, LOIO
He Luna Hooiaio Palapala
KEENA HANA: Ma Aianui Kea
tf.
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE K@
A he Agena Hooiaio Palapala no ia mokupuni o Oahu
KEENA HANA: Helu S. alanui K@
tf.
JAMES M. MONSARRAT.
(MAUNAKEA.)
LOIO A KE KOKUA MA KE K@
He Luna Hooiaio Palapala.
KEENA HANA: alanui Kalepa.
RICHARD F. BICKERTON
(PEKEKONA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE K@
KEENA HANA: Helu 27 alanui @
tf.
SAM’L. KAWELO.
LOIO, LOIO, LOIO
KEENA HANA, Puakalehua, a @nakea, Honolulu.
J M DAVIDSON.
LOIO! LOIO!!
KEENA HANA: Helu 13 Alanui Kaahumanu 1147-3ms.
KALE KULIKA
Luna Hooiaio Palapala Moraki a me Palapala o ia ano, Luna Hooiaio Palapala Aelike mawaena o ka @ me ke Kauwa. Luna haawi Palapala Mare.
KEENA HANA: Kihi o alanui Moiwahine me Kaahumanu.
C C. COLEMAN.
Amara a he mea hana Mekina
Kapaili Kapuai ha olio.
A ME KA
Hana Kaa Lio ana, etc.,
Hale Hana ma Alanui Alii.
905-tf E kokoke la i ke Al@
S H. MEEKAPU.
Tela humuhumu lole.
HALE HANA: Helu 11 aianui @
F PAHIA. SA.L. M. KAAUK@
Ana aina!! Ana aina!!
KEENA HANA: Aia ma alanui M@ ke loa i ka Uwapo o Hooliliamanu.
C BREWER & CO. (BURUA M@)
Ua makemake ia ka poe mea @ MALOO a me na ILI BIBI, a pela @ na ILI MIKO on no ano a pau, e kaa@ lakou mau ILI me makou, a e haawi @ kou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA kakou Makeke.
WILLIAM AULD.
Luna Hooiaio Palapala Kepa Palapala no ka Apuna o Kona.
KEENA HANA: Ma ke Keena Wai @ Honolulu.
WILLIAM WOND.
Luna Hooiaio Palapala Kepa
KEENA HANA Ma ka Halewai
S N. EMERSON, (EMEKONA.)
LUNA Hooiaio Palapala Keoa Paahopu no ka apana o Waialua, Oahu. Agena no ka Hooiaio ana in a Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Ua makaukau no hoi oia e ANA AINA ma na wahi a pau i makemakoia.
AONA [PAKE.]
HALEKUAI UPENA MA ALANUI MAL@
HELU 8, HONOLULU.
Malaila e loaa ai na upena o na ano a @ mai ka maka kahi a hiki i ka maka ha@ malaila e loaa ao na aho o na ano a pau.
@ kono aku nei au i ka poe a pau mai Hawaii @ Kauai e hele mai ma ko’u halekuai a e @ makepono aku no au.
OLEO HOOLAHA
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU KE NANA @ KEIA Olelo Hoollaha, owau o Apoe (Pake@kaina ponoi o Iakoka (Pake) na hookohu@noia mai au i hope malama a hooponopono @ kona mau waiwai a pau, oiai na hoi aku @ oia i Kina. Ma keia ke hoolahaia aku ne@ ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai a kou i ko lakou mau aie ia’u iloko o na m@ elua mai ka la e puka aku nei keia Olelo @ laha, a i ole, e hoopiiia no lakou ma ke ka@ wai. Eia kekahi, aole loa au e ae e hoo@ kekahi aie i hoaie ia ma ko’u inoa, ke ele@ a@ aku na hoapono ana mai ia’u aku. E !! keiai kanawai mai keia la aku.
Hanalei, Kauai, Iune 11, @. 1123@