Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 25, 21 June 1884 — Page 3
| This text was transcribed by: | Rob Escuadro |
| This work is dedicated to: | ko'u anakala James Napua Wells |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
@@ @ THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka nupepa "SATURDAY PRESS." Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwa @ me Nuuanu.
E hoouna muai mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora @ @ ke awakea o na Poaha a pau. Aole e @ @ @ na Olelo Hoolaha ke laweia mai @ @ o ka hora i hoikeia maluna. E hooko @ @ ana makou i keia rula maluna.
@ @ ili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepe ia KA NUPEPA KUOKOA @ Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia @ @ @ poe lawe, e hai mai me ka hakalia @@ Keena.
KAU AHAOLELO O 1884.
LA HANA 32, Poalima, Iune 13, '84
HOIKE A NA KOMITE.
Hoike mai o Kalua ka lunahoomalu o na komite huikau no na hoopii malalo iho nei:
1 I elua lunakanawai no ka apana o Kohala.
2 E hoomahuahua hou ae i ka uku o ka lunakanawai hoomalu o Kohala i $2,400.
3 E hoihoi i ke kau kiure o Waimea ma Kohala.
4 I $5,000 no ke kukulu ana i hale hookolokolo ma Hilo.
5 I $12,000 no na alanui ma ka apana o Kohala.
6 No ka papa ana i ke kuai a me ka lawelawe and i ke giana pauda.
7 I 10,000 no ke kukulu ana i halemai ma ia apana.
8 E hoomau loa ia aku ka maluhia Sabati.
9 Aole e hoopae ia na paahana pake malalo o na olelo aelike, aia a ae na pake e hoihoi hou aku ia lakou i ko lakou wahi i hele mai ai malalo o ko lakou mau lilo ponoi, a i ole ia e kepa hou ia lakou mahope iho o ka pau ana o ke kepa mua.
10 E uku aku ka hui kaa ahi o Kohala i ka poe no lakou na aina i hoopoinoia ma ka hoomoeia ana o ke alahao.
Ua noi mai ke komite penei - O na hoopii 1, 8, ua apono ke komite, 2, 4, 5, me 7, e waiho a noonoo pu me ka bila haawina, 3, 9, e hoole loa, o ka 10 e waiho ma ka papa. Ua aponoia.
Nana no i hoike mai no na hoopii o Makawao mai.
1 No ka hana pono ole o ka luna helu o Makawao iloko o ka 1883 i hala.
2 E haawi aku ka luna auhau i ka palapala hoopii auhau i ka mea hoohalahala i ka wa e noho ai ka papa.
3 Na ka luna helu e waiho ae i na mea e maopopo ai ka helu ia ana o kona waiwai.
Ua noi ma ke komite e waihoia keia mau hoopii ma ka papa, a hiki i ka wa e lawe ia mai ai i bila e hoololi ai i ke kanawai e ku nei.
Hoakaka mai o Kamika ka lunahoomalu o ke komite wae i kohoia he 1@ @, no ka oihana makai, halepaahao, a me ka makai kiu penei: Ua makaukau ka hoike a ke komite, aka, he 8 wale no lala i kakau inoa, a he ekolu ua kaawale ma kahi e; o ke kiaaina Kanoa ua makaukau oia e kakau inoa ma keia kakahiaka, aka aole oia i hiki mai nei, o Kaulukou e lawe mai ana oia he hoike nana hookahi iho no. O na lala @ole, C. Baraunu me ke Kuhina Kalaiaina, ua kakau lakou i ko lakou mau inoa, me ka hoohalahala iki ma kekahi mau kumu, a mahope o ka pau ana o na hoakaka, ua heluheluia mai ka hoike. Waihoia ma ka papa a hoike mai ka hapa uuku.
Hoike mai ke komite Hooiaio Bila Kanawai ua oluolu i ke Alii ka Moi ke kakau inoa ana i keia mau bila malalo iho nei - 1 Bila e hoomana ana i ke kuai ia o Honolulu Hale a me Leahi. 2 Bila e hoonoho ana i ka aha apana o Lihue i aha hoomalu. Aponoia,
Aeluhelu mai o Ake he palapala kono mai ke kakauolelo mai o ka Hui Hoikeike i na hoa a me na luna o ka Hale.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na Hikikoki he olelo hoohio e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai imua o keia hale, hoaha la ka nui o na lilo i haawi wale ia aku i ka Hui Hooholo mokuahi o ka ona miiona no na poao uwapo wai a pela aku. Na ilo no ke kukulu ana i na hale papaa no ia hui na loaa o na hale papaa, uapo, pono wai, o na malama 3 o ka makahiki 1883 i hala, i hoohalike ia me na loaa o na malama mua o 1784 i hala ae nei. Hooholoia.
Hoolaha mai o Kamika i keia mau bila malalo iho nei:
1 Bila e hoomahuahua ana i ka mana o na makai nui.
2 Bila e hoonoho ana i ka papa nana no ka halepaahao o Oahu.
Na Kaunamano he olelo hooholo i $3,000 no ke awa ku moku o Kukaiau, ma Hamakua, waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.
Na Pilipo he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e noi aku i ke Alii ka Moi, e hoike mai i ka lakou mau hana penei: 1 Ka nui o na dala hooliloia. 2 Ka papa inoa o na alii i hoopaaia ma ka buke moolelo o ia papa. 3 Na lua huna o na iwi alii ina ua loaa iho nei. Hooholoia.
Heluhelu mua mai o Kaulukou he dila e papa loa ai i ka lawelawe a me ke puhi. Ma ke kapaeia ana o na rula ua heluhelu aluaia ka bila make poo a waihoia i ke komite hookolokolo
Ma ke noi, ua hookuuia aku ke alii Isenberg no kekahi mau la.
Hoopanee ka hale a hui hou a ka hora 10 kakahiaka Poakahi.
LA HANA 33, Poakahi, Iune 16, '84.
Halawai ka Hale elike me ka hoopanee ana. Heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Na G. Baraunu he palapala hoopii mai Kohala, e noi mai ana, aole e haawi ia ka mana i kekahi hui e haawi i ke bala pepa. Waihoia a noonoo pu me ka bila kanawai.
Na Aholo he palapala hoopii mai Makawao mai he 61 inoa no ia mea hookahi no.
Na Kalua he palapala hoopii mai ia wahi hookahi mai no, he 46 inoa e noi mai ana no ia kumu hookahi no.
Na Hikikoki he palapala hoopii mai Waimea, Kauai, mai Hilo, a me Makawao no ia kumu hookahi no. A nana no i heluhelu mai he palapala hoopii mai na haole he 22 inoa mai Makawao e pili ana no ia mea hookahi no. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila kanawai.
Na Palohau he palapala hoopii ai Hanalei, Kauai, he 105 inoa e noi ana e kukulu ia i kula hanai kaikamahine i Hanalei. Waihoia i ke komite o ka papa hoonaauao.
Nana no he palapala hoopii mai Waimea, Kaua, he hookahi inoa oia o J. Kauai, e hoihoi ia aku na dala 5 ona i auhau paluaia ai. Waihoia i ke komite waiwai.
Na Kauwila he palapala hoopii mai Puna mai he 194 inoa, e noi mai ana e like me na palapala hoopii e pili ana i na hui banako aole mana ia lakou e haawi aku i na dala pepa a pela aku. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila kanawai.
Hoike mai ke komite wai no ka noonoo ana i ka bila no ke kakau inoa ana o na pake kane iloko o keia aupuni e noi mai ana e hoopanee loa i keia bila no ke kue i ke kumukanawai a me na kuikahi. Aponoia.
Ma ke noi, ua hoowiia aku ia Kaulukou ka hoopii no ka uku o na makai o Molokai a me ka bila e pili ana no ka uku o na makai, i hiki iaia ke waiho ae i kana hoike ma ke ano he hoike na ka hapa uuku o ke komite 13 e pili ana i ka oihana makai.
Hoike mai ka loio Kuhina no ka hoopii e noi ana e hookaawale i ka hale lole pipi o Kalihi, a e noi mai ana e waiho i ka hoopii ma ka papa, aponoia.
Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina no ka olelo hooholo e pili ana i na wahine 4 i ikeia ua hapai maloko o ka halepaahao ma Kawa, ua hoike mai ke kuhina ua oiaio na mea i oleloia a ua hoopauia aku na luna a me na kiai o Kawa, a eia ka halepaahao malalo o ka malama ana a ka Hope Ilamuku Waihoia ma ka
Nana no i hoike mai i ka hoopii e noi ana i lawe leta mawaena o Waikapu a me Wailuku, ua manao ke kuhina na ka luna leta e hooponopono. Waihoia.
Ma ke noi ua waihoia aku ka hoike a ke komite 13 e pili ana i ka oihana makai.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Ma ke noi ua heluhelu mua mai o Kamika he bila e hoonoho ana i mau luna nana no ka hulepaahao ma Oahu. Ma ke kapaeia ana o na rula ua heluhelu aluaia ka bila ma ke poo a waihoia no ke kakau poepoe a e heluhelu akolu ia ma ka Poakolu ae nei.
Na ka Loio Kuhina he bila e hoololi ai i ka pauku 911 o ke kanawai Kivila e pili ana i na lunakanawai hoomalu.
Heluhelu mua mai o Kaulakou he bila e hoololi ai i ka pauku 198 o ke kanawai kivila e pili ana i ka hana a na kakauolelo o na makeke. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu aluaia ka bil ma ke poo, a oiai e noonooia ana, au uoopauee ka Hale a hui hou i ka hora 10 kakahiaka o ka la apopo.
KA MOOLELO KAAO O
Kahanuopaineki,
Ke keiki alii o ke aupuni o Italia.
Ka Olali o na Waoakua o Arabia,
Ka Naita nana i kuekaa na lua
huna o na Powa.
IA MANAWA ua ikeia aku la na mahele o na naita e nee mai ana ma kela a me keia aoao; iloko o keia nee ana, ua ikeia aku ka makaukau o keia poe naita, a ina no o Kahanuopaineki aole na ke alii powa i ao, ina no la ua kulia no i ka pilikia; aole hoi, na ke alii powa no i ao ia lakou a pau, a ua ike no ke alii i ko lakou makaukau a pau a me ka ianei mau keiki hoi.
Kani hou mai la ka ole a ka haku puuku elike me ke kani mua ana, o ka manawa no ia i ikeia aku ai o ka mahele mua e nee ae ana imua o ke kahua paio a ku iho la me ka makaukau nui, ka hiehie, a me na hiona hoi o ke koa wiwo ole maluna o lakou. I ke kani hou ana mai o ka pu, o ka wa no ia o ka kakou koa a me kana wahi aikane i ku ae ai a kau aku la maluna o ko laua naau lio kaua, a hele aku la a halawai aloha me ko laua mau hoa paio; a pau ko lakou aloha ana au kani hou mai la ka pu, o ka manawa no ia i nee aku ai na mahele o a naita o ka Moi ma ka aoao komohana, a o laua nei hoi ma ka hikina; a hala he kanalima anana o ka manawa no ia i kani aku ai o ka pu, hoohuli like mai la lakou i na lio. Kani maokioki hou mai la ka pu, o ka manawa no ia i ikeia aku ai e huali olinolino ana ka maka o na pahikaua i ka la. Ikeia aku la ka mahele o na powa e hookuoi pono iho ana iluna o ko lakou noho, a pela no hoi me ka kakou mau wahi koa. O ka wa no ia i kuupau ai o kela a me keia i ka holo o ko lakou lio, he manawa ole halawai aku la na pahikaua he 25 o kela aoao me elua pahi ma keia aoao aku a kuupau iho la lakou i na ai a ka ui; o ka manawa e halawai nei o na pahi, he manawa ia no ka ehaeha, ua haawi pau mai la na aa huki o na lima o ka poe powa i ko lakou ikaika a pau, aole nae ia i heluia imua o Kanuopaineki. Aole i hala he hapalua hora ua ikeia aku la ka helelei ana mai o na naita o ka Moi, au pau i ka eha; a he hapalua hora i hala au pau loa iho lakou a pau i ka haule ilalo. "O na naita opio ka moho lanakila o keia la."
Ia manawa kiiia aku a ka poe i eha a hoihoiia aku la i ko lakou mau hale lole, a helu ekahi ke kaulana o na naita opiopio. Ia manawa ua ili iho la ke kaumaha maluna o ka haku puuku, a kani hou mai la ka pu a ua puuku nei, e kauoha hou mai ana i ka lua o kona mahele e puka mai. He manawa ole, oili mai la ka mahele elua malalo o ke alakai ana a ka naita o ka Aahu Ulaula, emoole halulu ana au poe kae'ae'a nei o na mauna hui o Arabia. I keia wa no i kani hou mai ai o ka pu, a o ka wa no ia i huli ai na mahele, a hele hoi kekahi ma ke komohana, a ma ka hikina hoi kekahi; a hala he kanalima anana kani hou mai la ka pu, o ka wa no ia i huli mai ai o na puali a o ka hoo maka iho la no ia o ua poe lae ula nei e kuupau iho i ka ikaika o na kapuai o ko lakou mau lio, ke hele la a ku ka e'a o ka lepo iluna, wawalo ka leo o ka hanehane, uwa ka piha a haalele wale iloko o ia manawa; e hoike pakahi mai ana kela a me keia i ko lakou makaukau ma na mea kaua, ke hele la a hikikii ka ua o ena. He manawa ole, ua ikeia aku la ua puali nei e hookokoke ae ana e hui pu ma na naita opio; elike me ka anapu ana a ka uwila, pela o Kahanuopaineki i hoolele aku ai i kona lio mawaenakonu o na powa. Ia manawa kani oeoe ae la na makakila, holo aku la ke kani a me ke o o na mea kaua i ka lewa a he manawa ole ua ikeia aku la ke alakai o na powa e waiho ana i ka honua, a o kona mau naita hoi ua hoomaka mai la lakou e lele mai maluna o laua nei, aka aole lakou i moeuhane mua e loaa ana ia lakou he mea nana lakou e hoohoka aku, ka mea a lakou i olelo ai he mau wahi keiki opipio wale no ko lakou mau wahi hoa paio, a ua ikeia aku la no hoi na naita e kii ana i na hauna pahi me ke akamai loa, aka, o ia mau hauna pahi he mea ole wale no ia ia Kahanuopaineki a me keia wahi aikane.
Emoole ua pau aku la na powa i ka haule ilalo o ka honua a kaa mai la ka lanakila ma ka aoao o na naita opio. Ikeia aku la ua mau wahi naita opio nei e holo hookahakaha ae ana ma ke kahua paio. No ka pau loa ana o na naita powa ilalo, na ia mea i hookau aku i ka weli maluna o na puali i koe. Ia wa no kani pohapoha mai la ka pu, a ka haku puuku no ekolu manawa, a kani kuokuolo mai la no elua manawa a ikeia aku la ka oili like ana mai o na mahele elua. Iloko o keia puka ana o na mahele elua ua ku no i ka hanohano, no ka mea ua hoike mai la ko lakou mau nanaina i ke koa wiwo ole; a i ke ku ana aku o ia mau mahele elua imua o ka haku puuku, o ko lakou manawa no ia i pane like aku ai: Eia makou a pau ua akaukau e hooko i na kauoha a ko makou haku ina ia e kauoha mai mai ana. O ka wa no ia o ka haku puuku i puhi ae ai i kana pu, a nee aku la na mahele o na powa no ke komohana, huli ae la no hoi na naita malihini no ka hikina, a hala he haneri anana, kani hou aku la ka pu, a holo like ae la na aoao a elua me ka puahi nui, ua kuupau mai la kela a me keia i ko lakou akamai hoolele lio o ka hakaka ana mamua aole i like me keia, no ka mea, ua paluaia ka nui o keia i ko ka mua. Iloko o keia wa a na naita powa e kuupau nei i ko lakou akamai nui, pane aku la o Kahanuopaineki i kahi aikane: Eia kaua iloko o ka popilikia i keia wa, a nolaila, e makaala loa oe nou iho, a pela no hoi au. I ka pau ana o keia mau olelo, o ka manawa no ia i hui ae ai o na makakila a lakou, a elike me ka liona makuahine i pa tausani ia kona inaina i ka wa e lawe ia ai o kana keiki, pela no o Kahanuopaineki i haalele pau aku ai i kona inaina nui, a kakele aku la i kona lio kaua ma kahi o na alakai e alakai mai ana i ko laua mau mahele, emoole halakau ana na pahi i ka lewa, kani oeoe ae la hoi na makakila.
He manawa ole, ua ikeia aku la na alakai o na powa e waiho mai ana ilalo, a ike pu ia aku la no hoi kahi aikane a Kahanuopaineki, no ka mea ua loaa pono mai la i na hauna pahi a na powa a waiho ana i ka honua. I ka ike ana aku o Kahanuopaineki i kana wahi aikane e waiho mai ana ilalo, o ka wa no ia i hooi loa ia aku ai ka inaina wela iloko o kona puuwai a luku aku la oia i na mahele powa me he mau kumu palaoa la imua o ka pahi oki a ke kanaka mahiai; a he wa pokole ua pau loa iho la ka poe powa i ka haule ilalo o ka honua. Ikeia aku la o Kahanuopaineki e lele iho ana mai kona lio iho ma kahi a kana wahi aikane e moe malie ana me kona manao ua lele loa la hoi ka hanu aka he poniuniu wale no, oiai ua loaa pono oia i ka hauna pahi a kekahi o na powa, a no kona poniuniu kona kumu i haule ai ilalo.
Ia Kahanuopaineki i lele iho ai, hapai ae la oia i ke poo o kana aikane a ninau tho la, pehea oe, ua eha loa anei oe? Hoole ae la kahi aikane a olelo ae la he poniuniu wale no. Ike mai la ke alii o na powa ia Kahanuopaineki e unu ana i kana aikane aloha i hoopoinoia, hoouna mai la oia he elua kanaka a hapaiia aku la ua wahi naita malihini nei ma kona wahi e noho ana a waihoia iho la. Ia manawa kena hou aku la ka Moi i kona puuku e puhi hou aku oia i kana pu, a ia wa i wawalo aku ai ka leo ma ke ano maokioki, emoole oili mai la elua mahele hou o na naita powa. E hoomaopopo e na makamaka heluhelu, ua haulehia ka mahele mua o na powa, ka lua, ke kolu, a me ka eha o na mahele, aohe o lakou heluna i koe; a e kilohi iho kakou i keia mau mahele, oia ka mahele elima a me ke ono. I ka hoea ana mai o ka mahele elima malalo o ke alakai ana a ka naita o ka hulu omaomao, a o ka mahele eono hoi malalo o ke alakai ana a ka Makuisa, ka mea i kapaia ke ahi enaena o ke kahua kaua.
I ka hiki ana mai o keia mau mahele a ku ana imua o ka Moi, pane mai la ke alakai o keia mahele imua o ka Moi. E kuu Moi aloha, aole au me ka pahikaua e hakaka ai me ka naita opio, aka me ka laau ihe au e hakaka ai me ia, a aole no hoi o'u makemake owau a me ko'u mau naita ke paio aku i ka naita opio, o ko'u manao paa, owau wale no ke hakaka me ia, a ina e haule pio au, o ke pio ana no ia o ko'u mau naita, no ka mea, ina e hakaka au a me ko'u mau naita alaila he hakaka ilio keia - a he mea no hoi ia e hookaulana ai i kou aupuni i ka hakaka rula ole. Nolaila e ka Moi, e ae mai ia'u e paio pu me ka naita malihini a opio hoi ma ke ku pakahi, wahi a ua ahi enaena la o ke kahua kaua. E ae mai ia'u, wahi hou ana, e hakaka hookahi me ka naita opio.
I keia mau olelo, ua ku mai la ka haku puuku a kamailio mai la ua ae ka Moi e hakaka lua, a i ka manawa i hooholoia ai o ka hakaka lua, o ka wa ia i ikeia aku ai ka kakou koa olali Kahanuopaineki e kau ae ana maluna o kona lio kaua, a kakelekele ae la. A o ka Makuisa hoi, ua kau ae la oia maluna o kona lio kaua a kakelekele pu ae la no hoi, a ike pu ia aku la no hoi ke anaina e haalele pau ana i ko lakou mau lena ike maluna o na moho hakaka, a he mea kahaha loa keia i ke anaina ka ike ana aku i ka hiehie a me ka nani ma ke kakele lio ana.
Aole no i liu wale iho, kani mai la ka pu a ka haku puuku, ia manawa i ikeia aku ai ua mau moho la e hookuene pono iho ana me ka makaukau no ka paio ana. A he mau minute i hala ae, ikeia aku la ua mau moho la e hoolei pau mai ana i ka ikaika o ko laua mau lioa emoole, halawai ae la ua mau moho nei. Hookui ae la ko laua mau lio, a hui ae la hoi ka laua mau laau ihe, a iloko o keia manawa i hoike mai ai he mau moho no laua i lele a opu ia kawa, he mau kaeaea lanakila hoi no ka la, a he mau eueu no hoi no ia kuahiwi. I ka hookui ana o na laau ihe a kahi me kekahi, ua hai pu ae la ka laua mau laau ihe a i elua. Huli ae la ka Makuisa a hele aku la a kona alahele e loaa mai ai kana laau ihe hou, a o ka kakou moho hoi, huli ae la oia a hele aku la ma ke ala e loaa aku ai kana aikane ka mea e malama ana i ka laau ihe, a i ka loaa ana o na laau ihe a ua mau moho nei, ikeia aku la laua e hookahakaha ae ana ma ke kahua paio, a he manawa ole hui hou ae la laua, e haalele pau ana i ka ikaika o ko laua mau olona, o ka Makuisa hoi i keia manawa, hookele aku la oia i kona lio me ka ikaika a pau imua o ks naita opio, a me he mea la e puana ae ana ka opio:
He nalu nui oe i kahaia,
I anaiia e kuu papa.
I ka hookui ana o ua mau naita nei, ua loaa pololei aku la ka Makuisa i ka pahuna ihe a ka naita opio a haule pahu aku la i ka honua, na keia haule ana o ka Makuisa i hooi loa aku i kona piena, a ua oi pahiku aku ia kona inaina no kona hoohokaia ana e keia keiki opiopio, nolaila kau hou ae la oia iluna o kona lio a holo kakelekele hou aku la no ka ulele hou ana no ka manawa elua aka, ia laua i hui hou ae ai, uya loaa hou mai la au Makuisa la i ka pahuna ihe a ka naita opio ma ka umauma, a haule hou aku la oia i ka honua no ka manawa elua, a he haule ana keia e hiki ole ai iaia ke ala hou mai, oiai au haki ae la elua iwi o kona iwi aoao. I ka ike ana o ka haku puuku i keia pilikia, ua puhi hou ae la oia i kana pu, a o ka w no ia i oili mai ai ka mahele ehiku o na powa malalo o ke alakai ana a ka naita o ka hulu omaomao, a i ka hiki ana mai o lakou imua o ka Moi, ku ae la ia iluna a pane aku la: E o'u mau makaainana, ua pau, ua pau, ua pau ko oukou manao ana no ka hakaka ana me ia. Aole oukou e manao ino iaia, no ka mea o ka'u keiki no ia, a na'u no i ao aku iaia ma na mea ike kaua, a nolaila ma keia mua aku a mau loa, o ko oukou hooilina alii ia ka mea e paa ai ka hakahaka o kuu nohoalii. Nolaila, e hele mai oukou e ike iaia.
Aole i pau.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o FRANK ANTONE o Bonolulu, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Joseph Hyman, a me John Rebello, o Honolulu, e hoike mai ana o Frank Antone no Honolulu ua make kauoha ole ma Honolulu, ma ka la - o Ianuari M. H. 1883 me ka waiho mai he mau waiwai o ka halekuai ma ka lima o na mea nonoi, a e Noi ana e hookohu ia kekahi i Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o ka mea i make nana e ohi i na loaa o na waiwai i hoolilo ia'ku, a me ka hookohu pu i Kahu malama i na kino me na waiwai o na keiki oo ole o ka mea i make,
Ua kauohaia o ka POALUA ka la 22 o IULAI 1884, hora 10 kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i au noi la, imua o ua Lunakanawai Nii la ma Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou o ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka nupepa KUOKOA a me Hawaiian Gazette he mau nupepa ma Honolulu.
Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 19 29, 1884.
A. F. JUDD,
Lunakanawai nui o ka Aha Kiekie
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. 1177 - 3t
HOOLAHA HUI: - O na mea a pau i kuleana iloko o ka Hui Aina o Haena, Halelea, Kauai, ke hoikeia aku nai ka lohe ia lakou, o ka POAONO, ka la 30 o AUGATE, 1884, ma ka hora 20 kakahiaka, e halawai ana ka Hui ma ka hale o Lohiau i Kee, nolaila ke kauohaia aku nei lakou e hele mai e ka eleu.
W. H. PAAMAUI
Kakauolelo. 1177 - 2t.*
OLELO HOOLAHA: - E ike auanei na kanaka a pau ua papaia aole e hele wale na kanaka ma na kula a me na kuahiwi o Kapaa, Waipouli, a me Olehena, ke ae ole ia mai e ka mea nona ka inoa malalo iho, a o kona hope paha. A e hopuia auanei a e hoopii ma ke kanawai na mea a pau i loaa ma keia mau aina me ke kuleana ole.
GEO. H. DOLE,
Luna Nui o Kapaa.
Kapaa, Maraki 19, 1884 1164 - 3m.
OLELO HOOLAHA: - E ike auanei na kanaka a pau, ua papa loa ia aole e hele wale na kanaka ma na kula o Kealia, Kamalamalo, a me Anahola, ke ae ole ia mai e ka mea nona ka inoa malalo iho, a o kona hope paha. A e hopuia auanei a e hoopii ma ke kanawai na mea a pau i loaa ma keia mau aina me ke kuleana ole.
WM. BLAISDELL,
Luna Nui o Kealia.
Kealia, Maraki 19, 1884. 1164 - 3m.
AONA {PAKE.}
HALEKUAI UPENA MA ALANUI MAUNAKEA
- HELU 8. HONOLULU . -
malaila e loaa ai na upena o na ano a pau, mai ka maka kahi a hiki i ka maka ha. A malaila e loaa ai na aho o na ano a pau. ke kono aku nai au i ka poe a pau. Ke kono aku nei i ka poe a pau mai Hawaii a Kauai e hele mai ma ko'u halekuai a e kuai makepono aku no au. 1152 - 3ms.*
HALEKUAI HOU !!
CHAS. J. FISHEL.
KA WEHE NUI ANA O KA
HALEKUAI HOU O
Chas. J. Fishel.
KIHI ALANUI NUUANU ME KALEPAI
Na Waiwai hou o ka hoea ana mai nei no ia ma ka mokuahi Mariposa no keia Halekuai hou.
Na lako aahu o na Kane a me na Keiki nan i ike oleia ma ke kulanakauhale nei mamua, a e kuaiia aku ana me ke emi a me ka waipahe i ike oleia ma na halekuai e ae.
Na Kalakoa hou! Na kalakoa hou
Na paa lole o na kane mai ka $6.50 o ka paa a hiki i ka $3000 o ka paa.
E HELE MAI HOOKAH, E HELE
MAI NO A PAU
CHAS. J. FISHEL.
Kihi o alanui Nuuanu me Kalepa.
HALEPAI O THOS. G. THRUM
- O KA NUPEPA -
SATURDAY PRESS me KUOKOA
ALANUI KALEPA, HONOLULU
Malaila e paiia ai na ano a pau o na
BUKE,
HOIKE O NA KULA,
HOIKE A NA KOMITE,
NA HAAWINA KULA SABATI,
PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,
HOOLAHA NUNUI A LIILII,
BALOTA, LIPINE PAPALE,
TIKETA, WAHI LETA,
BILA PAI HAKAHKA.
HOOLAHA KUDALA,
&c., &c., &c.,
Iloko o ka wa pokole a me ka auhau haahaa.
A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM
ma ALANI PAPU, e loaa ai na
Kalana kakau o na ano a pau,
Wahi Leta o na ano a pau,
Inika o na ano a pau,
Penikala o na ano a pau,
Mea Hoopipili, buke hoomanao,
Peni gula a me kumu gula,
Kii, a me na laau,
Buke kii o ka ohana,
Buke kii a na keiki,
Na mea paani a na keiki,
Kaa a na keiki,
Kaa huila lua o na opio.
A he Agena no ke ana lole pepa o na
Keiki a me na wahine
No ka hoailona ana i na lole ma na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia. Uku no ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu, $1.50 ina ma ka papa inoa keleawe, a ina ma ka papa inoa dala, $2.
O na kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala a me ka moakaka pono o na hoakaka ana.
THOS. G. THRUM
NU HOU! NU HOU!
Na Waiwai Hou Loa!
NA PAIKINI O KEIA AU.
E Loaa no ma ka ha Halekuai o
DILLINGHAMA MA,
Ma Alanui Papu.
Oia na waiwai malalo iho nei:
Na Palau, Kaa Huilapalapala, Kopala,
Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hamare Kamana o na ano a pau,
Na mea Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna,
na Amara a me na mea hana o ka Poe Akeakamai a pau.
Pena Aila, Vaniki a me na Palaki, Pauda, Poka a me na Kukaepele,
Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa
Holoi Lole, na Iputi, na Pa Palai, na Ma kau Lawaia, Na
Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O,
a me na Puna, a he nui aku no na mea i koe.
I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA!
NA HALE
I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuuiho.
O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o
Dilinahama Ma,
0136 - 3m Ma ka helu 37, Alanui Papu.
NA HOOLAHA KUMAU.
J T. WATERHOUSE. (Walakahaui.)
HALEKUAI KUKAA NUI ME LIIL@
Ua piha pono me na waiwai makamae
hewa ai na maka i ka nui o ka lehua.
Heaha no la hoi la!
- MALAILA -
Na Apa Kilika o na ano a pau,
Pahoehoe o na ano a pau,
Alapia o na ano a pau,
Huluhipa o na ano a pau,
Na Huluhulu holoku,
Na Keokeo Paina,
Liilina lau puu.
Wetoria,
Leponalo,
Lainakini,
Ahina pelekane,
Na Kihei o na ano a pau,
Na Koloka o na wahine,
Na Kihei Huluhulu,
Na Kalakoa o na ano a pau,
Na Kihei uhi moe,
Na Koloka o na wahine,
Na uhi Kilika,
Na uhi Alapia,
Na Hainaka nunui a liilii!
- Eia hou. -
HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE O NA KANE A ME NA KAMALII.
Na Apa paina maikai loa,
Polu manoanoa a lahilahi,
Na Apa huluhulu a pahee,
Na paa lole huluhulu, kane, me kamalii,
Na Pililakeke loloa a pokopoko,
Na Palule kaula o na ano a pau,
Na Palule keokeo,
Na Palule kalakoa,
Na Paleili.
Na Papale wahine i kinohinohiia me na pua
me na hulu nani, a he heluna nui o na
kane a me na kamalii o na ano a pau!
HE HELUNA NUI O NA KAMAA.
Na Kamaa buti,
Na Kamaa pihi,
Na Kamaa huka,
Na Kamaa lahoilo,
Na Kamaa weleweka.
HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO MA@@
Na Noho Italia,
Noho pulu mamua,
a mahope o kela a,
me keia ano.
NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.
Na Aila honua helu 7 he aiai me he wai,
Aila pena, aila hoomaloo, aila Oliva,
Aila inu, Aila lauoho,
Waiala maikai.
NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.
Keokeo,
Eleele,
Polu,
Melemele,
&c., &c., &c., &c.,
Ina iho Ina iho.
Na ipuhao, na ipu ti
Na koi nui a liilii,
Na pahi nui a liilii.
Na pahi olo, pakahi
Na pahi olo palaa
Na tabu nui a liilii,
Pakeke nui a liilii.
Na lako kamana,
Na lako amala,
Na kamaa lio,
Na moe hao,
Na pela awea
NA LAKO HAO, MA KA AINA A ME KA WAI
Na lako pa,
Pa nui a iilii,
Na bola
Na kiaha aniani,
Na aniani kilohi,
N ipukukui o na ano a pau.
HE HELUNA NA MEA AI.
Palena poepoe,
Palena poepoe palupalu,
Palena huinaha,
Palaoa o na ano a pau.
Na kamano maikai loa ma ka paha,
Na kamano tini,
Paakai o Livapulu,
Paakai inu,
Paakai hu,
Mauu Kaleponi,
Palani ai a ka lio.
He heluna nui o keia mauwaiwai aiwaiwa. ko'u mau halekuai aole i pau i ka huaiia aku na oukou no e hele mai a kilohi no oukou Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, ma Pelekane, Farani, a me Amerika, no ka pono a me ka pomaikai o na kanaka Hawaii. me na kauoha mai na mokupuni e hookoia ka eleu loa.
J. T. WATERHOUSE
(WALAKAHAUKI.)