Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 23, 6 June 1885 — (Kakauia no ke Kuokoa) [ARTICLE]

(Kakauia no ke Kuokoa)

Oiai ke emi mai nei na loaa o ka aina» ua manao wale makou he mea mai kai e paipai aku no ka pono o ka poe i hoohaikiia mai ko lakou mau loaa i ke kahi mau hana i ikeia ma na aina e, he uiea kokua no ke kanaka. Kia iwaena 0 kakou, he poe i mahuahua ko lakou heluna e hele ana i kela a me keia la e hooikaika no lakou iho ma na hana o kela me keia ano ma ke kulanakauhale nei, a ma na kuaaina kekahi, oia na hana mahi, hoopukapuka, a me na hana akamai. He mau loaa no ke loaa ana 1 keia uoe, a o kekahi e houluulu ana i kahi hapaumi i pii ae ka pono nonaiho a no ka ohana, aka n<e ka lolohi nae no ka nele mai i kekahi «a. a no na kumu e ae i hiki ole ke pale aku. Iloko o kekahi mau makahiki i hala, ua hoo huihui ae kekahi uoe paahana ma Enelani, a ua hoomaka aku i kekahi hana kokua no lakou mawaho ae o na loaa hooikaika ana a ke kina Ua hookumu ia ka lakou hana ma ka lulu pa hapaha da!a ana, a ua loaa he elima paona. I ka loa.i ana o keia mau dala, ua kukulu koke lakou i wahi halekuai no a pela lakou i hookumu ai a hiki i keia wa. Ua lilo ka lakou mau hana i alakai no kekahi poe e ae niahope o ka ike ia ana o ka pona Mai keia wahi kumuhana uuku ua ulu keia hui, a eia ke ku nei ko lakou mau haie huihui ma na kulanakauhale he nui o Enelani. Ua pii aku ko lakou waiwai i keta la a hiki ma kahi o na miliona. Ua palahalaha aku ka lakou mau kalepa ana inai kahi halekuai mea ai uuku no lakou iho, a ua ulu aku i mau halekuai nunui, e kalepa ana i na mea a pau a ke kanaka e makemake al Ua pii aku ka huina o na hoa o keia mau hui aia ma na tausanl Ua hiki i na hoa ke kuai i na n»ea a lakou e makemake ai no ke kumuku ai haaHaa loa. Ua hooulu mau la ka waiwai o ka hui, aole wale ma ke kuku lu halekuai ana, aka, ma ke kukulu ia ana i mau hale e hoemi mai ai i na lilo o na anoai o ke kanaka. Mai ka puka o ka lakou mau hana i koe iho, mahope o ka maheleia ana i kela a me keii hoa, ua kuai aina lakou, a ua ku kulu i hale nani. Ua kukuluia he »au hale maikai ioa, a ua heoiimallma ia i na hoa a me kekahi poe e aku no ke kumu haahaa loa, a ua kukuluia no hoi ma na kulanakauhaie i ku ai keia hui he mau hale nunui no ka pono o xu hoa, —he wahi e luana ai. Aia ma

mau hale he mau iumi hdaheh>. pahupahu. hala*ai f he mau lu«ni airia a himeni, a hc mau *ahi e hoonanea ia ai ke kanaka a me kona ehana me ka uuku o ka lilo a me ka oluolu o ka h$ oluana ana. Ma keia wahi kumuhana uuku i ulu mai ai he mau pomaikai nui i moeuhane ole ia e ka poe nana i hookumu. Ke pahola mau nei keia hus, a e hoouiu mau ia nei he mau hui hou e o ia ano ma EneUni a ma Amenka. E iike me ka u!u ana o ke kumuiaau nunui mai ka hua anoano uuku, pela ke ano o ka ulu ana o keia mau hul he !a, o kekahi keia o na hana o ke ao nei nana e wawahi i keia mea he a e hoolawa like ai i na haawina pono kino o keia ao i keia me ke ia hoa kanaka. O keia mau hana i kukuluia ma Enelani ka mea nana i wawahi ka makee a hapuku waiwai o ka poe ake waiwai waie iho no, a na keia hana

hooko ma keia tnua aku i kela kumumanao Deraokajata,.e ioaa ka pono like i kela me keia kanaka, a e like me ka loaa ana o keia pono iike i kela me keia kanaka, [>ela e mau ai ka pii ana o ka ikaika o ka lahui, nona na kanaka i kukulu i ka lakou mau hana imi pono kino e like me keia i oleloia ae la. Eia keia mau hana ke 'noohanaia nei e na lahui e ae e noho ana ma Hawaii nei. Hookahi no lahui lolohi, oia no ke keiki papa oka aina. He hana maa mau keia i ka lahui pake, a he iokahi ka lakou mau hookeie ana. Eja iho ka lahui Pukiki—eia aku ka lapana. He poe iahui keia i ao ia e na popilikia o ka noho ana ina ko lakou aina, i keia mau hana hoohuihui, a me na hana pakiko e pono ai ka noho ana. Na keia mau lahui e ai nei ka aina malalo o keia mau ano hana. Oke koena aina i koe mai i ka poa waiwai o na la i hala aku, aneane e lilo i keia poe. O ke koena o na hunahuna ama i hoowahawaha ia e pau aku ana ia malalo o keia ano hana hoohuihui; o na aina wai i ka pake, a o na aina pali aa a me na kula ina Pukiki. Aka, aole kakou Hawaii i nele ioa i ka poe kupono e hiki ai keia mau hana. He oiaio ma ke ano nui o keia lahui, ua hemahema io no; o ke kumu hemahema oka lahui Hawaii i keia ano imi ola ana, aole oia i maa e like me keia mau lahui o na aina e mai He ai a he ia luhi ole ka*ke kanaka Hawaii mai mua loa mai, a no ia kuinu ua maa ole oia i keia mau ano hana, o na la luhi o ka imi ana i kahi ai a me kahi ia, a me na mea kahiko hou o ke kino o keia wa. Oka poe hou nae o keia wa kai mahui, o lakou kai ike i na ia inea. Ka poe opio kai ike ika liio aku o na pono o napmakua ia hai, a ua hoomaopopo pu no hoi, o ka ai oluolu a me ka ia loaa wale no ia Ia ua hala, a nolaila, ua hoomaunaunaia, koe nae ka hilinai iaia iho a hoohana aku elike me jna malihini o na aina e mai. Eia iwaena o keia lahui Hawaii ke kumulaau e waiho helelei nei io a ianei Ma ke koho wale aku, he lawa no ka miliona dala iwaena o ka Hawaii uuku o ka loaa, a ina o keia dala e lulu ia a kahi hookahi, a hookele ia ma ke ano hoo pono a me ka "hoopololei, i ko makou manao, he ola a he pomaikai nui ke loaa ana ika lahui. Ua ikeia keia mea Eia iho ka nupepa a ka ona miiiona a me Kipikona ke paipai mai la e lawe aku oukou ina kenikeni a oukou ma ka haneko hou. Ina he hookahi dala oka pule, ua hiki no. He ao keia aia nupepa Kipikona ia oe e Hawaii e lulu aku oe i ko dala i niea e hoopuipui ae ai i kona lima, me ka hoonui i kona pomaikai a houuku i kou, e hoopuipui 1 ka lima o ka mea nana e uumi mai i kou puu ma keia mua aku. Ina he hiki i keia lahui ke lulu ma ka lima o Spreckels i ka lakou dala, me ka leo ole maluna o ia daia mahope aku, ke olelo nei makou, he hiki no ke hoohuihui oukou a lulu i dala, e hke me na paahana o Enelani, a hoohana aku ma ! o kekahi inau hoa o oukou a oukou i | hilinai ai, a ua oi aku ko oukou pomai | kai mamua o na wahi keneka puka o ka haneko e ani ia mai la imua o ko ioukou ike'na.