Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 23, 6 June 1885 — Hoonohoia o Rev. Z. S. K. Paaluhi i Kahu no Wailuku. [ARTICLE]

Hoonohoia o Rev. Z. S. K. Paaluhi i Kahu no Wailuku.

Mamuli o ka olelo hooholo a ka aha lunakahiko.o na mokupuni o Maui rae Molokai i noho ma Wailuku kau o Mei 1885, a mamuli o ka palapala kahea a ka ekalesia o \Vailuku ia Z S K Paaiuhi i kahu no lakou, nolaila, ma ke Sabati ka la 24 i hala, a ma ka hora 10 \4 kakahiaka, ua hookoia ua olelo hooholo o ke komite ekolu lala oia o Kahale, Kaili, a me Obeda Nawahine, a penei na hoonohonoho ana o na hana o ka la Hiki aku la na kahunapule maluna 0 ka awai a hoolai iki iho, ua haawi ae la ka papa himeni i mele h©ano, a na ka Rev. W P Kahale i haawi mai ka pule pokole a nana no hoi 1 haawi mai ma ka heluhelu ana i ka olelo laula ma 1 Tim. 3: a pau ia, himeni mua, mahope iho pule loihi; himeni alua, a mah3ps o laila na olelo hoakaka, a pau ia ua weheia mai ka haiolelo o ka la e Rev. W P Kahale, a penei ke ano nui : "He olelo oiaio keia, ma e makemake kekahi i ka oihana kahunapule, he oihana maikai kana i makemake ai." I ko Paulo wa elemakule a kokoke e make, ua kakau oia i keia mau episetoie eiua ia Timoteo kana keiki ma ka

manaoio i mea paipai iaia a me na kahunapule o keia wa e makemake ana ia oihana. O ka oihana kahuna oia ka oihana bihopa ma ka olelo Helene i ka wa kahiko. Nolaila e kau pono ana keia mau inoa maluna o Paaluhi i keia wa he kahu ekalesia, he kiai, he anela, he elele, ame ka puuku, nolaila owai la ka mea hiki īaia ke liana i ka hana a keia poe ke ole o Paaluhi ?

Heaha la ka hana a a ke kahunapule oia hoi ke kahu ekalesia ? Eia kekahi, 0 ka hai aku i ka olelo a ke Akua i na kanaka a pau e like me ka lesu kauoha 1 kana poe haumana ma Mar. 16: 15. E hele aku oukou i na aina a pau e hai aku i ka euaneho 1 na kanak'a a pau 2 Tim. 4; 2. E hai aku oe i ka olelo, e hooikaika i kela' manawa keia manawa e like me a'u, wahi a Paulo, Kol. 1: 28 Oia ka makou e hai aku nei, e ao ana i na kanaka a pau, oia ka hana nui ana kahu ekalesia a pau i ka la Sabati maloko o ka luakini ka hale o lehova, a ma na la noa ma na wahi e akoakoa ai na kanaka, ina maloko o ka hale a ma na alanui paha e hai aku i ka make ana o ke keiki a ke Akua ma ke kea i kalahala no na kanaka a pau o ke ao nei, e koi aku a e paipai aku ia lakou e hele i o lesu la, a e hahai mamuli ona e malama i kana mau kauoha, a e haalele i ko lakou hewa me ka mihi io, a i lilo ko lesu Karisto make ana i mea e ola ai ko lakou mau uhane. EigL kekahi hana a ke kahunapule, o ka bapetizo i na kanaka ma ka manaoio ia lesu a me ka lakou mau keiki, no ka mea, ua ku ia hana i ka lesu mau kauoha, Mat. 28 19. E bapetizo ana ia l ikou i ka inoa o ka makua, a o ke keiki, ao ka uhane Hemolele, Oih. 16; 33. Bapetizo ia iho la ia a me ko kona poe a pau. Oka malama ika ahaaina a ka Haku, o ka haawi ana i ka berena a me ko ke kiaha, na ka poe manaoio i ko lesu make ana, oia kekahi hana nui a ke kahu ekalesia. O ke kukulu ekalesia, oia ka pa, ka honua, a rae kumu o ko lesn aupuni ma ka honua nei, a o ka hookolokolo a kapae i ka poe hihia oia kekahi hana a ke kahu ekalesia.

Fia kekahi hana nui a na kahunapu le, o ke kiai e iike me ka lehova kauoha ia Ezekiela 3; 17—19- E ke keiki a ke kanaka, ua hoolilo au īa oe i kiai maluna o ka ohana a ka Iseraeh, nola- | ila e hoolohe i ka olelo ma kuu waha a e ao aku ia lakou nau aku» aia a oleio aku au 1 ke kanaka hewa e make io no |oe, a ao ole aku oe iaia, aole olelo iaia e haaleie i kona aoao hewa e hoela uiia e make no ua mea hewa la iloko o ko na hewa- aka, e hoopai no au i kona koko ma kou lima. Ina ao aku oe i ke kanaka hewa, aole nae oia i huii mai | mai kona aoao hewa niai, e make no ia lOoko o kona hewa, aka, ua hoopakele oe i kou uhane iha Pono j ke Kahu Ekeiesia ke ike aku i ka poe nyai t hele a launa pu me ka poe pilikia» a i ka hale o ka poe make, e iike me ka Kekahuna 7: 2., a ma ka luakupapau malaila, e paipai ai i ka poe ola, e kiai mau i ka po, a me ke ao, i na laSahati, a me oa ia noa maloko o ka halepule, a m« na haie noho, e makan> ? c hana i na mea e ola ai na i hoonani 1 ia'i ke Akua malaila. | O ka maikai o ia hana, kekahi mea i'

.oielo ia ea keia pauku, ira &take?»ake kekahi 1 ka oihaoa Kahuaapale, be hijna maikai kana i mikemake aL Ua ] ! makemake no na JUnaka a paa Ina j lna maikaī na hana e pomaikai ai, e ba-; |nohano ai, a e nui aī ke dala; Ka ka-j | lea, mai hea mai e loaa mai ai la mau hana, e hanohaeo ai, mai na Tii mai. e loaa mai ai, he pau wale n»e ia hanohanohano; e nana kakou i kekahi aupuni kahiko 1 oleloia ina ka baibala. Ke aupuni 0 Babuiona ua kiolaia kona alii ma ke pulu kona kioo ika hau, loloa kona mau maiao, e like me ko na .Aiko, a IHo kona hanohano i mea o!e a pau na makahiki ehiku maluna ona, pela no ko ke ao nei mau pomaikai a pau, e lilo ana i mea ole. E nana kakou i ka ke Kahunapule oihana. nawai mai kana hana ? Na keAkua mai no. Galatia 1: Ii —13. 1 Timoteo 1: 12, he n$ na {>auku iloko o ka baibata e maopopo ai mai ke Akua mai ka oihana kahunapule, a he hana hanohano la ona hana a pau. Eia kekahi mea e mao|K>po ai ka haoohano o ia oih?n?, he mau hoa hana na kahunapule me ke Akua, 1 Kolinetoj 3: 9. 5: 20. hlo na kahu hana e kukulu i ko ke Akua4ūakini lsa, e hke me ka Paulo olelo ma Epeso 2: 20—22, aole hana i oi aku ka hanohano e like me ke kahu ekalesia. Eia kekahi maīkai Q ia hana, o kona hua, ina hana ke kanaka i kaiiana aole loaa iaia ka hua, oia Kana ana, he hana poho ia, luhi hewa, pda ke ano oka poe hana ma ka lealea, a me ka waiwai e hanohano ai ke kino, he mau mea lapuwale ia, he hua mimino, Mataio 6: 19. 1 Timoteo 6: 9, 10, Ano e nana kakou i ka hua o ka hai ana i ka euanelio, ka hua o ka ke kah\i ekalesia oihana, i ka manaoio ana ona kanaka he ola mao lesu la, ua pakele ko lakou mau uhane 1 ka make mau loa, ka nohe ana iloko o ka lapalapa o ke ahi pio ole, kahi a kakou i lohe ai ma ka olelo nane naauao a lesu, iio ke kanaka waiwai, iaia i ike aku ai«i kona kokoolua, e noho ana ma ka poli o Aberahama, nana i noi aku i kulu wai hookahi e hoomaalili i kona elelo iloko o ka lapalapa. He nui ka poe i hoolaia ma ka manaoio ia lesu, a me kona koko mana. Eia kekahi hua memona e loaa mai ana i na kanaka a pau ma ko lakou lohe ana i k 1 olelo a ke Akua ma ka wa-

ha 0 ke kahu ekalesia, ua hoano hou ia ko lakou noho ana. Nohea mai ka no ho maluhia ana o keia lahui, ka ulu ana o na pomaikai, ka hele ana o keia au holomua ma na mea a pau, na lio, na bipi, a me na kaa li.o, na mokuahi, na kaa ahi o keia wa ? Na halelaau, na pono kino no> pau, na kanawai maikai, ke kau kanawai ana ma ka hale ahaolelo ? Mailoko niai no ia oka pono o ka baibala i. haiia mai i keia lahui, mai ka hoomaka ana mai ona makua o ka pono a hiki i keia wa a na kahu ekalesia e hai nei ia kakou. He hua momona nui keia a he waiwai 01 aku I kuu paipai ana ia oukou i keia hana a Ke kahu ekalesia, olelo mai auanei paha kekahi o oukou, aole he māileai o na kanawai i kau h e ka ahaolelo, he nui ka pilikia; aole ia he hewa ne ke kau kanawai ana, no na kuko ia e noho ana iloko o ka poe hana kanawai, no ke ake ika hanohano. Oka pono oka baibala, o ka hiu ia nana e olokaa ma

nei na pomaikai a pau maluna o Hawaii nei, nolaila, he poe aie kakou i na kahu ekalesia, e pono i ka ekalesia e malama i ke kahu ekalesia, a e hanai pono iaia, e like me ka lakou kahea ana. Ua olelo o Paulo iko Galatia 6: 6. Oka niea iao ia mai i ka olelo, e haawi aku oia i na inea maikai a pau na ka mea nana i ao mai; ka i a, ka ai, ka wai, na mea maikai a pau e pono ai kakou, oia ka i kauoha ia mai: ma keia olelo, oia kekahi mea i loaa i ka mea kakau, e kala mai ia'u ma kahi i haule o keia haiolelo, a pau ka haiolelo, na Rev. S. Kaili ka haawi ana i ka olelo ao i ka mea e hoonoho ia ana, a no ka uuku o ka leo aole lohe pono ia; he maluhia ke anaina, aohe lele Pueo; a pau kana, na Obed Nawahine na olelo ao maikai i ka ekalesia, nana aku makou i na olelo ao ku no ika naauao. Ao ke ano nui o kana haiao, e aoana oia ia makou i na hoahanau, e hanai pono i ke kahu e hanai a ola porto; e haawi me ka pau oiako, aole <ne ke pi; ao!e no i na hoahanau wale, ina poe no a pau e manao ana e kokua i ke aupuni o ke Akua, mai hoohallke me na ekalesia eae ka hoopunipuni, ae rnai no nae e hanai, aka, i ka hanai ana aole he hanai e like me ko iakou &e like ana.

Eia kekahi, ina loaa la oukou kekahi poi dho loa, £ oia poi ono la T e haawi na kekahi ekalesia kekahi o ia poi, a pela no ina loaa la oukoj kekahi Oio momona e halale ai ke kai, na ke kahu ekalesia kekahi o ia Oio halale o ke | kai; ma keia wahi, (oa akaaka ia) eke aaaina, peU oo na mea ono o kela ano keia ano* mai pi iki oukou, e malama pono ioa i pooo a i holopono na hana a ka Haku iwaena o keia ekaJesia„ a he nui aku na mea i koe aole e pau i ka heiu ia e a'u, a ua iwinamina i kekoe ana, ua hoi no ka aui o ka olelo ia Xa- j wahine. Oia i|» !a na ano nui o na mea i hana ia ma ia la. Me ke aloha i ka poe e heluhelu ana i keia mooielo. Owau no Josia Haolx.

f iUAo v iloko o keia i m3u fe. he ktn «*ku nae i ka weUweki» i O na o j&matu kaoa paha keia o Euroj pa »» hoike ir«ai nei