Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 45, 7 November 1885 — Page 2
| This text was transcribed by: | Keoki Ichiki |
| This work is dedicated to: | Kumu Keao NeSmith |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina $1.00
KUIKE KA RULA
Poaono Novemaba, 7th, 1885
APOPO MA KAWAIAHAO
Ua lohe wale mai makou he lehulehu wale ka poe i makemake e ike maka i ke keiki alii o Ualana i hoi mai nei maluna o Hoku Ao. E hele mai ana oia i ka pule awakea o ka la apopo ma Kawaiahao. Ua oleloia he keiki alii keia i huli i ka pono, a he haumana na na kumu misionari e noho la ka mokupuni o Ualana. He wa pokole wale no kona e noho ai ia nei a hoi hou no i kona aina ma keia hoi ana aku o ka moku Hoku Ao. I hookuuia mai nei oia e kona makuakane alii e hele mai e makaikai i na mea hou o ke aupuni Hawaii; malia o loaa iaia kekahi mau haawina o ka malamalama o keia aina a hoi aku hoolaha aku iwaena o kona lahui.
Heaha Kela?
(Kakauia no ke Kuokoa.)
“ He hopena ko na mea a pau.” He olelo kaulana kahiko keia, a he olelo no hoi i hooiaioia ma na ano lehulehu wale. A ma ka nana ana, ka hakilo ana, ua hiki mai ka manawa e olelo ae ai, o ka aneane koe e hiki mai ka hopena a keia aha Kuhina e ku nei. He ninau wale no ka manawa, a huli ae ko lakou au a noho ia e ka poe okoa. Eia lakou ke hapapa nei mao a maanei i wahi koo no lakou. Ua hoomaopopo lakou i ka nawaliwali o ko lakou kulana, ke haalele nei na manao hilinai o ko lakou mau makamaka; ke hoomaka nei ka ikeia me ka moakaka lea loa o ka lakou mau hana kue kanawai, a ua kulanalana ko lakou waa. Ke puhi nei he makani puahiohio o ka manao ahewa ikaika o ka lehulehu maluna o ka ilikai, a ua okuku mai na ale hakukoi. Pehea io no la e mau ai na hana kolohe?
O kekahi o na hana kue maopop i ke kanawai a keia aha kuhina i hana ai, oia no ko lakou hoole aole e uku i na ai; o ke aupuni ma ke dala gula. O ka uku o ka poe paahana o na keena oihana malalo o ko lakou mana, ua ukuia ma ke dala keokeo wale no. He kue maopopo keia i ke kanawai gula. A o ka Aha Kiekie hookahi ka i hooko pono, oiai, aole lakou i ae e uku ia aku ko lakou dala aia wale no a e like me ke kanawai. Ua koiia ka aha kuhina e hooko i ke kanawai me keia mea; ua hele kino aku na kanaka Hawaii, me ke noi aku e loaa mai ko lakou dala gula, a ua hoohokaia mai. Ua hele maoli aku kahi mau wahine Hawaii no ia mea, aka ua kau iho la ka uhi o ka hilahila ole a me ke kuemaka nui ma loaa o na helehelena o na kuhina. a ua hoi nele ua mau wahine nei. Ua lohe mai makou ua holo kino mai kahi mau luna aupuni i Honolulu nei e noi i mau wahi dala gula na lakou mailoko ae o ko lakou uku mahina, a ua hoohoka ino loa ia lakou e Kipikona. He hoka ma ka akau, a he hoka ma ka hema; he hoka ma ke alo a he hoka ma ke kua; a ua kuha maoli ia mai ka maka o ka poe i hele aku e koi i ka aha kuhina e hooko pono i ke kanawai a lakou i hooholo ai. A o ka aha kuhina keia i kaena ae i ke aloha a me ka makee i ka pono o ka lahui.
A heaha ka mea e ikeia nei no ua poe kuhina aloha nei i ka lahui? Ma hope o ko lakou hoole ana aole e uku i na dala gula i ka poe i kuleana dala iloko o ke aupuni; mahope o ko lakou hoohoka ana i na lehulehu o na kane me na wahine i hele kino aku me ka haahaa imua o lakou; mahope o ko lakou uha’i maopopo ana i ke kanawai. Aia hoi ua ala ae nei ko lakou hiamoe a ua hikilele ino me ka pihoihoi, a kauoha aku nei i na luna ohi auhau e ola mai i na dala auhau ma ke gula, i like ka huina me na hoakaka ana a ke kanawai. Heaha la ka manao o ka lehulehu no na kanaka e hana ana e like me keia? E hiki ana anei ia Kipikona a me kona mau paalalo ke aa e olelo mai he hana pololei keia? E hiki ana no paha iaia ke olelo mai he hana aloha ia i ka Lahui Hawaii, oiai aohe i uhi ia na helehelena me ke keleawe o ka maalea a me ka hilahila ole e like me ia; aka o ka lehulehu holookoa nae, ka poe e uku ana i na auhau, aole loa lakou e hiki ke kapa me hana pololei a he hana aloha keia.
He hana aloha anei ka hoopilikia i ke kanaka? O ka hana mua a keia aha kuhina, oia ko lakou aua me ka manao kolohe i na dala gula, a mahope kaio ai la i na kanaka e uku aku i na auhau ma ua ano dala nei a lakou i aua ai. A ihea la e loaa ai ke dala gula? Ka i noa o ke aupuni ka mea kupono loa e hana i ka mea ku i ke aloha i na makaainana o ke Ahi, aka aole nae pela. Ke koi ia mai nei na makaainana e uku aku i ko lakou auhau ma ke ano dala loaa ole ia lakou. A heaha ka hopena o keia hana a ke aha kuhina aloha ia Hawaii? Ina e loaa ole ke dala gula (a he mea maopopo aohe wahi e loaa ai ia ano dala, oiai ua aua ia no e ua aha kuhina nei,) alaila, heaha ka hopena e kau aku ana maluna o ke kanaka? He mea maopopo e kauoha ia aku ana oia e uku mai i na keneta oi, i lawa ai no ka hoopiha ana i ke kuleana like me ke dala gula. A o ka hana aloha anei keia? O ka hoole mai aole lakou e uku i ko ka lehulehu kuleana ma ke dala gula, ke dala hoi i hoomanawanui ia ma ke kanawai; a pau koi mai i ka lehulehu o lakou ke uku aku i ko ke aupuni kuleana ma ke gula. He hana kolohe a apuka maopopo keia i ka lehulehu.
A heaha keia hana? Heaha ke kumu? Pehea na kuhina o ke aupuni i aa ai e hookele i ka lakou hana ma keia ano? No ko lakou hoomaopopo anei ua aneane mai ko lakou hopena, a i kamu e loaa ai ia lakou ke dala gula, nolaila anei keia kauoha e hookaa ia na auhau ma ke gula? A i ole, he hana maoli iho no anei me ka noonoo ole i ko ka lehulehu pilikia? He mea pahaohao keia; aka hookah nae mea maopopo, ua malamalama imua o ke akea me ka hoohewahewa ole ia, ua hana ka aha kuhina i ka mea pono ole; ua uhai i ke kanawai; a ua hana i ka mea hoopilikia ai i ka lehulehu mai Hawaii a Kauai. A e manao’a anei he mau hana keia e hiki ke hoomau ia aku? O keia anei ka hana e hiki ai i ka lehulehu ke ku aku me nana wale aku no? Aole anei he lunaikehala ko ke Poo o ke aupuni, e hiki ai ke hoomaopopo i keia mau hana pono ole? Ke manao nei makou ua lawa iaia ia ike, a ua hoomaopopo, a ua komo paha ke aloha iloko ona no kona mau makaainana. Ke manao nei makou ua hiki mai ka manawa a ka Moi e kau ai i na kuhina ma kahi aoao o ka mea kaupaona, a o ka lehulehu ma kekahi aoao, a e hoomaopopo ana oia i ka lele o ka mea kaupaona ma ko na kuhina aoao. Ua pau ka hiki o ka hoomanawanui. Ua lawa a ua ana ka hiki ke moni i ka lakou mau hana apakee.
He wahi Hoakaka
Kakauia no ke Kuokoa
I kekahi manawa i hala aku nei, iloko o na paio ana iwaena o na hoa o ka Hale Ahaolelo, ua hoopuka ae ka Hor Pilipo, o Kona Akau, Hawaii, e hoike ana i ka hui ana o ke Kuhina Kipikona me ia a me kekahi mau hoa ma ke kahi halawai malu, a o ke ano nui o na olelo, oia no ke kuhi ia ana aku o ke Kuhina i ka ohumu e kipi a e lawe i ke kalaunu mai ka Moi Kalakaua mai. I ka wa i hoopuka ia ai o keia mau olelo, ua pupue a mae na helehelena o ka Mea Mahaloia, a oiai ua puka ae keia olelo he wa mahope mai a iloko o ka enaena o na olelo hoopaapaa, a i ka manawa no hoi a ke Kuhina e hapai ana i ka Moi, me na olelo hoohonehone, ua puiwa a kamahao ka lohe ia ana o na olelo e kapa aku ana ia Kipikona, he kipi, a he hoala kipi. Ua waiho pahaohao keia mau olelo me ka pane ole ia aku me ka moakaka, a i keia manawa, ua ane poina a palaka i ka poe i lohe i na olelo a ke aloha alii a kakou e lohe nei i keia wa. Ke hoomaopopo hou nei makou i ke ano koikoi o keia mau olelo, a me ka moonihoawa o ke kanaka nona ka manao hehena, mamuli o ka hoea ana mai ma keia moku lawe leta hope mai nei, o na olelo i like ke ano a me ka manao me na olelo i pahu pololei ia aku e Pilipo, mai ka maka peni ae a Celso Caesar Moreno, kekahi hoalauna ona. Ua kapaia ka inoa o ka buke, “Ka Huliia ana o ka Aha Kuhina o 1880,” a penei kekahi o na olelo a Kipikona ia Moreno; aoao 22,23: “Ina kekahi Hawaii kulana (e like paha me Pilipo,) a i ole me a’u no, Gibson, e lawe ana i ke alakai, e hoohaulehia ia no ka Moi Kalakaua iloko o 24 hora; a i ole, e hookikina ia no oia e haalele i ka noho kalaunu, ua hoowahawaha na mea a pau i keia Moi; aole oia i hoopau i kona Aha Kuhina, ua kakau inoa oia i na bila Kanawai a Waila no na ala kaamahu ma Hawaii; a ua hoole i kuu bila o ka Papa Ola, &c.” Wahi a Moreno, ua hoopuka ia keia olelo i ka la 14 o Augate, 1880, mawaena o ka hora 11 a me 12 o ke awakea, iaia e ku ana me ke alii Manadrina Tong Ying Sing, ia laua e ku kamailio ana ma ke kihi o ke alanui Moi me kahi alanui e hele la i ka Hotele Hawaii. Ua hoopuka ia mai keia mau olelo no ka Moi, ana e hookamani nei me na pelo hoopunipuni, mahope o ka hoomaha ana o ka Hale Ahaolelo, a i ka wa no hoi e noho ana ka hailepo iloko o ka noonoo, no ka “hoopau ole o ka Moi i kona Aha Kuhina, a no ka ike ole ana iho hoi i ka kahi keiki bila Kanawai o ka hooikaika ana.” Na wai ole no hoi o ka ulu o ka ohumu, ua ike ole ia iho la ka hoi, a o ka Waila bila ia i kakau inoa ia, Aloha no paha, o ka pono aku hoi ia, eia ae ka hoi ua mea nana e hoohaule mai i na manaolana o na la opio a paa pono oluna i ka hau o Maunakea, mai na la maloeloe o ka oiwi, a na la lapuu o ke kino. Nawai ole no hoi i nele ai ka ohumu e hana ino i ka Moi, ua hele ka hoi o loko a pouli. He nui no a he loihi na “wahi hoakaka” ana no ia nei, i hoopakele ia mai e ke Kiaaina o ka Panalaau Mahia o ke aupuni Netherland, mai ke kaula a mai ka amana, no ka hoala kipi, e like me kana i hoao ai e hooulu iwaena o Pilipo ma ma kekahi halawai ana i hele ai e hui pu, i ka po; a ke ole makou e poina, ma kekahi hale laau mauka pono iho o ka uluniu o Asia. Oia nei kahi i hoopu i ke aupuni o Amerika e koi poho aku i ke i ke aupuni Netherland me na olelo hoopunipuni a mai komo kuhihewa keia mau aupuni i ke kaua. Na ia nei ka leta mihi i ke Kiaaina, e ae aku ana i kona hewa a e nonoi haahaa aku ana e hoomama mai i kona hoopai. Na ia nei i milimili na leta a me na olelo i malamaia ma ke keena ma Wasinetona. Oia nei ka mea i kuhi ia nana i lawe malu keia leta, me ka manao aole he kope i koe iho ma ke ao nei o ua leta la. Oia nei ka i hapai hou i ka noonoo hou ana o kona hoopii poho mamuli o ia kuhihewa aole he leta e hooia ana i kona mihi. Oia nei ka i hoohokaia e ka poe o ka Ana Senate a me ka Aha Lunamakaainana o Amerika. Oia nei ka i auwana hele, me he uhana uluku la, a pae olulo aku imua o ke Kanikela Amerika, Howthrone, ma Liverpool, Enelani, a na ka naau aloha o ia kanaka, i hoopae hou aku ma Amerika. Na ia nei na olelo pookolu nona iho e olelo ana, ua hanauia oia i ka moana, a he mau makua Enelani kona, ua hanauia ma kekahi kulanakauhale o Enelani, a o ka hope loa ua hanauia ma ka Mokuaina o Karolina Hema. Na ia nei i palau ka poe Moremona o Loko Paakai a puni. Na ia nei i hapuku na hookupu a na hoahanau Moremona o ka Pae Aina Hawaii, a oia ka loaa o ka aina ana e kapa nei nona, o Palawai ma Lanai. Na ia nei ke kuai hou ae i kona ano a hoohoka ia na Kumu Moremona i hoouna ia mai e hooponopono i ka waiwai o ka hoomana a me na hoahanau Hawaii. Na ia nei ka hoowahawaha ia Iaukea, no ke komo ole ana o kahi punua ana i Luna Dute Nui. Na ia nei ka aua i ka hookohu o Iaukea, a i iniki hou Ia ka pepeiao i loaa mai ai. Na ia nei ka hoowahawaha i ke keiki Hawaii Iaukea, a poholalo ia mai ka hookohu o ia kanaka, e like me ka loaa ana o ka i’a ia Umi mai ka poe lawaia mai.
Moe Ole ka Po
No na hewa a me na kolohe i hana ia e keia Aha Kuhina, eia lakou ke hooikaika moe ole nei o ka po, e wae e hoolala i na hana e hoohana aku ai i keia kau koho balota, i komo mai na hoa, nana e hoopakele a e hoopalama puna aku ka lakou mau kiko hoohaumia i ka inoa maikai o Hawaii nei. Aole mai mua mai ko makou ike i ka hana ino a me ka piha hopohopo o ke kahi Aha Kuhina, e like me keia. He mahina ae nei a oi, ua kauoha ia na moho o ka aoao Aupuni e holo mai e kula ia, a e haawi ma i na hua o ka manaolana, ua hoike ae kekahi o keia poe, i ka piha lokomaikai o keia Aha Kuhina, i ka hoomanao ana ia lakou i kahi oihana a me na apana seleva, i oi aku mamua o na apana i loaa ai ia Iuda, o ke au mua loa. Ma o kekahi ulia, (he haawina paha) ua ike lihi wale iho makou i kekahi leta i haku ia e kekahi o na luna o ka Mahiko Nui o Kamaomao, e kauoha mai ana i kona age na maanei, e hooikaika nui oia e lilo ka Luna Alanui o ka Mokupuni o Maui i Luna Auhau, a nana e hoonoho mai malalo ona ma ia oihana, ma ke ano kokua, i na keiki kamaaina o Wailuku, i loaa ai na luna hooikaika kupono no ka holo balota ana o ka moho o ka aoao Aupuni. Ma ka olelo a ka poe i hele mai i keia kauoha, ua moni no ka lakou i huli hoi aku ai no ko lakou mau apana, a me he la i ka hoomaopopo aku pela io no, oiai, he nui ka poe i ai i ka loaa a ke Aupuni me ka pono a pono ole, i wae ia e lokahi no ia hana. Ke helu iho kakou i ka oihana lehulehu a ka hunona a Kipikona, ua piha no ka ewalu tausani o ka makahiki, a ina he oiaio ko makou lohe, ua kuea mua ka moraki he kanakolu tausani o ka makuahonowai, no ka aie i ka ona miliona, alaila, e kaheawai ana paha ka moni i keia kau holo balota ae, oiai, he ai loaa aku ko ka makuahonowai ke puipui la ko ke keiki. No ka hilinai nui ia o ka mana moni e ka aoao lima loloa, nolaila ke hoomaka e mai nei no ka liki o na olelo o ka aoao pale Kuhina e pulumi ia ana ka lahui e ka hula li o na loaa haumia a ka aoao aupuni. A aole no paha e nele ka hoomakili ia mai o kekahi o na puka o ka ona miliona i hoopahemo ia aku e keia Aha Kuhina iaia, ma ka aie lahui, ka hoopae limahana, a he nui a lehulehu aku.
No ke Kauka Iapana Gioto
Ma ka hoike mua ia ana ʻku o na mea e pili ana i keia Kauka, ua pololei no na olelo a pau i ka wa i haku ia ai ka manao, a no ka lohe hou ia ana ua hoaui ike ae ka Peresidena o ka Papa Ola i kana mau hana i ua Kauka ʻla ua hoike pu ia aku ia mea e makou, oiai, o ko makou makemake o ka lohe o ka lehulehu i ka pololei. He mau la mahope mai, ua halawai pu aku la makou me Mr. Wala, ka makamaka oiaio, nana i kauoha keia Kauka, me na olelo mai ka Peresidena e haawi ana iaia i ka manao hilinai e lilo ana o Mr. Gioto i Kauka no ka Papa Ola no ka lapaau ana i na mai lepera. Aka, i ka hiki ana mai o keia Kauka kaulana i Hawaii mai, ua hoohemahema ia ʻku oia e ka Peresidena o ka Papa Ola, a ao la kumu kona hoolaha ana e lapaau ana oia i na mai ma kekahi Keena lapaau nona pomai iho. He wa mahope mai no ka hoohaule ia ana o na olelo pelu kua a ka Peresidena o ka Papa Ola, e like me kona ano mau, ua hoololi oia i kona manao noho, a hooholo iho e hoi hou i kona home. No ka lohe ana o Kipikona i keia a hopohopo iho la oia o hoahewa ia no ka hoohemahema i na ike lapaau i kaulana no ka lapaau ana i keia mai, ua hookamaemae hou aku oia i kana mau hana i keia Kauaka, i kumu e pane ole ia ai oia, ma ka haawi ana i ke Kauka Gioto he mau mai e hoao. Ma ka Mr. Wala olelo, ua oiaio na olelo a pau i hoolaha mua ia e ke KUOKOA, me kona hoopuka pu ana mai i ka haulehia o kona hilinai ia Kipikona a me ka hua o kona waha. Aole keia he mea hou, ua kamaaina keia haawina i ka Pereaidena o ka Papa Ola, a no ka hololua o ka olelo, ua lohe makou aole he ae o na Luna Aupuni o Enelani a me Farani e hoopa olelo no kekahi kumuhana, mawaena o laua me Kipikona ke ole e kakau ia ka moolelo me ka hoopaa pu ia o ka inoa, i hiki ole ai ia Kipikona ke hoole a hoololiloli i kana olelo. O keia iho la ka hanohano nui i loaa ia Hawaii ma o ka ia nei hookele Aupuni ana.
NA HOOLAHA HOU.
I KEIA la ua hookohu hou ia o T.H. Ma huka i Lunakanawai Apana no Kohala Hema, Hawaii.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Okatoba 15, 1885. 2049-3ts.
I KEIA la ua hookohu hou ia o J. P. Miau i Lunakanawai Apana no Hamakua, mokupuni o Hawaii.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Okatoba 15, 1885. 2049-3ts.
I KEIA la ua hookohu ia o T. P. Puniawa i Hope Lunakanawai Apana no Hilo Akau, Hawaii.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Okatoba 22nd. 1885. 2049-3ts.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kealalaina w. no Waiehu, Maui i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kauaua w. & Paaluhi k. e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Kealalaina no Waiehu, Maui, i make, a e hooholoo ia i na hooilina.
No laila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 26 o Novemaba, 1885, hora 9 A.M. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lahaina, Oct. 29, 1885. 2049-3ts.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o Kaleimakalii (k) no Kipahulu, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua wahioia ka palapala noi a Kaaikaula (w) ka wahine mare a Kaleikamalii no Kipahulu, Maui, i make, e noi ana e hoonoho ia i mau Komisina nana e mahele a e hookaawale i kona kuleana iloko o ka waiwai paa o ua Kaleimakalii la, a e hoonoho i Kahu no ke kaikamahine oo ole, oia o Ane (w).
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka POAHA, oia ka la 26 o Novemaba, 1885, ma ka hora 10 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lahaina Oct. 29, 1885. 2049-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI APANA ELUA O ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o Kokio k. no Lahaina, Maui i make.
Ua heluheluia a waihoia ka palapala noi a Koo, (w) e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kokio no Lahaina, Maui, i make, a e hooholo ia i na hooilina.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 30 o Nov. 1885, ma ka hora 9 A M ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i au nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lahaina, Oct. 29, 1885. 2049-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Peelua k. no Kaloa, Koolau, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Mahiai (k.) ka Luna Hooponopono o ka waiwai o Peelua (k) no Koolau Maui, i make e noi ana e hoapono ia kona Moo Waiwai, a e hookuu ia mai ka oihana, a e hooholo ia i na hooilina.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAONO, oia ka la 21 o Novemaba 1885, ma ka hora 9 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Makawao oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lahaina, Oct. 29, 1885. 2049-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o Nailiili (k) no Kamaole. Kula, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kaaua (k) a me Kaiahua (w), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kailiili (k), no Kamaole, Maui, i make, a e hooholo ia i na hooilina.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 27 o Novemaba, 1885, ma ka hora 9 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lahaina, Oct. 29, 1885- 2049-3t.
OLELO HOOLAHA: -- E ike auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke kane mare a KEOLA (w): oiai na haalole kumu ole mai oia ia’ u nolaila. ke papa aku nei au i na ano kanaka a pau, aole e hoaie mai iaia: a mai hookipa a malama no hoi kekahi iaia, o pilikia auanei.
MOINO.
Keawawaihe, Waialua, Oahu, Nov. 3, 1885. 2049-4ts.
OLELO HOOLAHA:- Ua haalele kumu ole mai ka ’u wahie mare ia’u, o Ana Koko no Waialua, Oahu. Nolaila, ke papa nei au i na mea a pau mai hoaie iki kekahi iaia, aole au e hookaa, maluna no o oukou ko oukou poho ke hoolohe ole oukou i keia kauoha. Ke papa pu nei au i ka’u mau mea a pau aole ona mana e kii me kuu ae ole. Owau iho no me ka oiaio.
M. KAMEO.
Waialua, Oahu, Oct. 21st, 1885. 2047-3ts
HOOLAHA HOOKAPU AINA:- Ke papa ia aku nei na kanaka a pau, aole e hele wale ma ke kai lawaia mamua pono o kahi o Geo. Macfarlane ma Kapiolani Park, a ina e ike ia kekahi mea e hele wale ana malaila, me ka ae ole ia, e hopu ia no a laweia imua o ka Lunakanawai e hoopiiia ai. A ke popi pu ia aku nei no hoi aole e hele na kanaka e laweia ma ke kai o Kahala o hopu ia auanei.
2049-2ts. C.W. MACFARLANE.
NA HOOLAHA HOU.
KUAI A KA KAMUKU.- Ma o kekahi mana i haawiia e ka Aha Kiekie, a me ke kauoha a ka Lunakanawai Kiekie E. Preston, mamuli o ua hana o ka hihia o J.R. Silva et ais. kue ia A. J. Lonea et ais., nolaila, e kuai kudala akea ana au ma kahi o J.R. Silva ma Manoa, mokupuni o Oahu, (koe wale no a hooponopono ia keia mamua ae o ka wa e kudala ai.) Ma ka POALUA, la 17 o Novemaba, 1885, ma ka hora 10 A.M., na apana aina i hoike malalo iho penei:
1. Ka apana aina ma Wailele, Manoa, mokupuni o Oahu, i hoakakaia ma ka Sila Nui helu 1,271. Kuleana helu 1,744, nona ka ili 73-100 eka.
2. Ka apana aina ma Manoa i hoikeia, a o ka apana 1 o ka Sila nui helu 2,597. Kuleana helu 1,729 nona ka ili he 1.97-100 eka.
3. Ka apana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakakaia ma ke Sila Nui helu 4,546, nona ka ili he 36.10-100 eka
4. Kela apana aina ma Wailele, Manoa, i hoikeia, a i hoakaka pau ia ma ke Sila Nui 118 nona ka ili 16. 43-100 eka.
5. Kela apana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakaka piha ia ma ke Sila Nui SSa, nona ka ili he 54 eka.
6. Kela apana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakaka piha ia ma ke Sila Nui 2580. Kuleana helu 6712, nona ka ili he 1.30-100 eka.
7. O kela mau apana aina ma Kahapapa, Waianae, mokupuni o Oahu i oleloia , a i hoakaka pau ia ma ke Sila Nui 2151. Kuleana helu 884 a he 2 eka me 5.62-100 kaulahao.
8. O kela apana aina ma Kamoiliili, Waikiki, Oahu, i oleloia, nona ka ili he 3 eka me 36-100.
Na pono a me na pomaikai no hoi a pau o ka aoao hoopii iloko o ua hihia i oleloia. maloko o ka hui aina o Kapaliluahine ma Manoa. He 100 no hoi bipi a oi a emi mai paha i kuniia PxC, e holo nei ma Manoa; 8 paa bipi kauo. 40 bipi a oi a emi mai paha i kuniia E+, e hole nei ma Manoa; 50 iio. lio wahine me keiki, kuniia PxC, a me i kuniia C+, ma Manoa i oleloia.
He 3 kaa bipi, 8 lei bipi, me 13 kauiahao, a he moraki i hanaia e Simona Kaai mawaena o Ruta Keelikolani me J.R. Silva, i kakauia ma ka la 1 o Iulai 1879, a i kopeia ma ka buke 61 aoao 205 me 206, a o ka waiwai i hanaia mawaena o ka aoao hoopii a me Lopez ma kekahi palapala moraki i kakauia ma ka la 13 o Augata, 1883.
ASHFORD & ASHFORD, no ka aoao hoopii.
CECIL BROWN, aoao pale.
INO. H. SOPER, Ilamuku.
Honolulu Nov. 3, 1885. 2049-2ts.
OLELO HOOLAHA:- Ke hoolaha aku nei ka Luna Pa Aupuni o Ukumehameme Olowalu ma ke akea. I ka mea nona keia lio k. hulupala i kuniia i ka hao LII ma ka uha hope akau. Ua kuai kudala aku au i ua lio la he $31.00, ua lawe au i na koina o ka pa, ka hoolaha ana, uku kula, na koena i koe eia ma kuu lima e paa nei, o ka mea nona ua ‘io la e kii mai oia i ke koena dala, mai kali. E loaa no au ma Ukumekume, Mokupuni o Maui, a ke hoolaha ia aku nei ma ke KOUKOA.
MR. HINAI,
Luna Pa Aupuni.
Ukumekume, W. Maui, Oct. 15, 1885. 2047-4ts
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Kawahaheenui o Kailua, Oahu, o ka aoao mua, a me A.J. Cartwright o ka aoao elua, ma ka la 5 o Aperila 1882, i kakau kopeia ma ka buke 73 aoao 446 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 7 o Dekemaba, 1885, ma ke Keena Kudala o E P Adamu ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanaia i keia la 5 o Nov. 1885
A J CARTWRIGHT,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudala ia ana: O kela aina ma Kailua, Oahu, a he mau apana aina lehulehu, he kupono loa no ke kanu kalo a raiki paha, a kukulu hale paha.
1 He 2 4-100 eka i hoikeia ma ke Sila nui helu 2024 ma ka inoa o Kealohanui. 2 He 3 1-3 eka i hoikeia ma ke Sila nui helu 2026 ma ka inoa o Naono; he maikai ke kuleana a e puka no ka mea kuai mai.
2049 5t.
HOOLAHA hooko Moraki me ke Kuai. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi paiapala moraki i hanaia mawaena o S.B. Kaalawamaka o ka aoao mua, a me J.L. Purvis o ka aoao elua, ma ka la 17 o Maraki 1884 i kakau kopeia ma ka buke 83 aoao 450 a mamula o ka uhaki ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolohaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 7 o Dekemaba 1885 ma ke keena kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanaia i keia la 5 o Nov. 1885
J.L. PURVIS, Mea Moraki mai.
“Penei na aina e kudala ia ana: O kela mau aina e waiho la ma Hamakua Hawaii, he elua apana aina waiwai nui e like penei:
1. He 95 eka ma Kuilei i hoakakaia ma ke Sila nui helu 2584 ma ka inoa o Kauhaeulei.
2. He 111 eka ma Papahi a me Ku ma Hamakua i oleloia maluna; he maikai ke kuleane.
2049-5t.
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o NAULIULII (k) no Kula, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Sam. F. Chillingworth e noi ana e hoonoho iaia i Luna Hooponopono no ka waiwai o Nauliulii (k) no Kula, Maui, i make.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 23 o Novemaba, 1885, ma ka hora 9 a.m. hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, H.P.A.
Lahaina, Oct. 29, 1885. 2049-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI, Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Piimaiwaa (k) no Wailuki, Maui, i make.
No ka mea ua hoike mai na Komisina i koho ia e keia Aha e mahele a e hookaawale i ka mahele o ka wahine o Piimaiwaa (k) no Wailuku, Maui, i make, i ko lakou hana imua o keia Aha.
Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 19 o Novemaba, 1885, ma ka hora 8 A.M. ma ka hale hookolokolo ma Wailuki, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na hoike o ua Komisina la, a e hoapono a hoapono ole ia.
Lahaina, Oct. 28, 1885.
ABR FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2. H.P.A. 2049-3ts.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Ma keia hoolaha ke hoike nei i kulike ai me kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i kakau ia ma ka la 14 o Novemaba 1882, mawaena o J.W. Kainapau o Kohala, Hawaii, J.W. Moanauli Jr. Honolulu, Oahu, a me Chas. M Cooke, makua-hanai o Dora a me Paul Isenberg, i kopeia ma ke Keena Alna ma Honolulu, ma ka buke 74 na aoao 483 me 484, a eia ke paa nei ma kekahi palapala hooko ma o Mary D. Rice Isenberg, he palapala i kopeia ma ke Keena Kope ma ka buke 91, aoao 121; a mamuli o ka uhaaia ana o namu aelike o ka moraki i oleloia oia ka uku ole ia ana o na pomaikai a me na mea e pili ana, nolaila, e hooko ia aku ana ia mana kuae ma ke kudala akea, na pahale i morakiia e like me ia malo iho”
O na waiwai i hoakakaia ma ia moraki, he apana aina ma Kohala, Hawaii, i hoakakaia ma ke Sila Nui 2359, he 233 eka: ma ke Sila Nui 733, he 37 eka; Sila Nui 5451, he 7 eka, 7 kaulahao, 33 anana, 10 kapuai. MARY D. RICE ISENBERG, Ma o kona mau hope H.F. Glade. H. W. Schmidt.
L. A. THURSTON, Loio no ka Moraki
Honolulu Oct. 26, 1885. 2049-3ts.
NA HOOLAHA HOU
HOOLAHA HOOKO MORAKI. Ke hoolaha ia aku nei ma keia i mea e kulike ai me na mana kuai i hoikeia ma kekahi mau palapala moraki ekolu i hoakakaia penei: 1--Palapala moraki i hana ia e ALBERT K. KUNIAKEA no Honolulu. Mokupuni o Oahu, i ka hui Hawaiian Investment and Angency Company ma ka la 5 o Augate, 1882, a i kakau kopeia ma ka buke 76 aoao 180--2: a i hooliloia ia Alexander J. Cartwright no Honolulu i oleloia ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 27 o Iune 1884, a i kakau kope ia ma ka buke 88 aoao 216--7. 2--Moraki i hanaia e Albert K. Kuniakea i oleloia ia Alexander J. Cartwright i oleloia ma ka la 28 o Maraki, 1883, a i kakau kope ia ma ka buke 79 aoao 351--4. 3-Moraki i hanaia e Albert K. Kuniakea i oleloia ia Alexander J. Cartwright i olelo ia ma ka la 23 o Augate, 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 84 aoao 3: a ma ka uhaiia ana o na kumu aelike o ua mau moraki la, nolaila ua manao ka mea iaia ua mau moraki la e kudala akea aku mahope iho o ka pau ana o ka manawa i hoakaka ia ma ke kanawai, i na hale, na aina, a me na mea a pau i hoikeia ma ua mau palapala moraki la a no ke kumu i hoike mua ia ae nei.
O na waiwai i hoikeia ma ua mau palapala moraki la oia keia malalo iho:
KUKUAU- Hilo, Hawaii. He ahupuaa 4840 eka. Kuleana helu 8515 Palapala Sila Nui 1666 aole i hoolimalimaia.
LAIMI-Hilo, Hawaii. He ahupuaa Kuleana helu 8520, aole i hoolimalimaia.
WAIKAUKI- Kohala, Hawaii. He ahupuaa 58 eka. Palapala Sila Nui helu 1668, hoolimalimaia ia John Parker a e pau ana Okatoba 1, 1886, me ka mana hooloihi hou i ka manawa hoolimalima.
PAHOEHOE-Kona, Hawaii. Palapala Sila Nui helu 1668, aole i hoolimalimaia.
MALA-Lahaina, Maui; he ulu niu 6.1-2 eka, Kuleana helu 5483. Palapala Sila Nui helu 6777, hoolimalimaia ia H. Turton a e pau ana i Sepatemaba 1, 1886.
KAPUNAKEA- Lahaina, Maui. 1 eka Kuleana helu 5483. Palapala Sila Nui helu 6777, hoolimalimaia ia H. Turton a e pau ana i Sepatemaba 1, 1886.
PUAKO a i kapaia o Maunakui- Lahaina, Maui, pahale, 1 ruda 28 peroka. Kuleana helu 5483, Palapala Sila Nui helu 6777, aole i hoolimalimaia ia a eia i keia wa ke malama ia nei e David Taylor.
PUUNOA-Lahaina, Maui, 8.15-100 eka Kuleana helu 8518. Palapala Sila Nui helu 1067. Apana 1 2.11-100 eka aina kalo. Apana 2 5.60-100 eka aina kanu ko. Apana 3 52-100 eka aina kanu ko, aole i hoolimalimaia.
OWA- Wailuku, Maui. Palapala Sila Nui helu 2155, aole i hoolimalima ia.
HALEHAKU- Hamakualoa, Maui. 3653 51-100 eka Kuleana helu 8515. Palapala Sila Nui helu 1666. O ka apana kalo o keia aina i hoolimalimaia i kekahi Hui no $220.00 no ka makahiki e pau ana Ianuari 1, 1886. O ka pono ala no ka auwaha wai i hoolimalimaia i ka Haiku Sugar Co., no $100.00 o ka makahiki e pau ana Okatoba 2, 1896. O ka pono ala no ka auwaha wai i hoolimalimaia ia C. Spreckels no $100.00 e pau ana Iulai 1, 1899. O ka auwaha wai i hoolimalimaia ia C. Sprekels no $200.00 e pau ana Iulai 1, 1899. O ka auwaha wai i hoolimalimaia ia C. Spreckels no $100.00 e pau ana Iulai 2, 1899.
PUAHALA-Molokai.
LUAKAHA- Oahu Aina hanai holoholona ma ka awawa o Nuuanu 81 eka Kuleana helu 8515 Palapala Sila Nui helu 6776, aole hoolimalimaia.
PILLY PLACE- Pahale a he aina hani holoholona 22 eka. Palapala Sila Nui helu 3. Hoolimalimaia ia P.C. Jones a e pau ana Okatoba 1, 1886, me ka mana no mai makahiki hou.
KUIHELANI—Pahle ma Honolulu, kihi o na alanui Beritania a me Rikeke, 55 anana a me 15 kapuai, aole hoolimalimaia a ke noho ia nei i keia wa e A.K. Kuniakea, Kuleana helu 96, Palapala Sila Nui helu 2647.
Ahupuaa o Puou e waiho la ma Lahaina, Maui, a i hoakaka lea ia ma ke Kuleana helu 8520, Palapala Sila Nui helu 6727.
Haoai, Honolulu Nov. 2, 1884.
ALEX. J. CARTWRIGHT,
Mea Moraki.
J.M. MONSARRAT, Loio no ka mea moraki. 2049-4ts.
POO AUPUNI
I LOKO o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina Moi:
I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i Kona Hope, me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia BENJAMIN DEXTER ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke Kau o Okatoba o ua Aha la e malama ia’na ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka Poakahi, la 5 o Okatoba e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a SARAH L. DEXTER ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia iloko o kona palapala hoopii i pakuiia.
A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A Francis Judd [Sila] Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu i keia la 29 o Iulai, M.H. 1885.
HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Ke hooia nei au o na mea i hoike ia ae la maluna, he kope oiaio no ia o ka palapala kii o ka hihia i hoike ia ae la maluna.
Ikea ko’u lima i keia la 9 o Okatoba, 1885.
WILLIAM FOSTER, Kakauolelo.
KAUOHA NO KA HOOLAHA.
Oiai mamuli o ka hoike ana mai a ka Ilamuku ma ka hihia i hai ia ae la maluna mahope o kona imi pono ana, aole i loaa iaia ka mea i hoopiiia, nolaila ke kauoha ia nei e hoopanee ia ka hihia i oleloia a hiki i ke Kau o keia Aha Hookolokolo e hiki mai ana (Kau o Ianuari 1886,) a e hoolahaia aku i kope oiaio o ka palapala kii i hooia ia iloko o na nupepa Hawaiian Gasette a me ka KUOKOA no na manawa aole e emi mai malalo o eono, a o ka hoolaha hope loa ana aole e emi malalo o iwakalua la mamua ae o ke Kau e hiki mai ana.
A ua kauoha hou ia e hoouna ia i kope o keia palapala kii a me ka hoopii i hooia ia ma ka Hale Oihana Leta i ka mea i hoopiiia BENJAMIN DEXTER ma San Francisco, mokuaina o California , Amerika Huipuia.
Kakauia Honolulu Okatoba 9, 1885.
A.F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea:
WM. FOSTER. Kakauolelo. 2046-6t.
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI. Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka waiwai o Jao. Puni o Koloa, Kauai, i make kauoha ole. O ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai i oleloia, e hoike mai iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole pela e hoole mau loa ia aku no lakou, a o ka poe he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa a malalo iho.
JARED K. SMITH.
Lunahooponopono.
Koloa, Kauai, Oct. 24, 1885. 2048-4ts.
AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina Ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o KUAPUU k. no Waimea, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Mrs. Kalua Pauole e hoike mai ana o Kuapuu k. no Waimea, Kauai, ua make kauoha ole ma Waimea, ma ka la--- o Sepatemaba, 1883, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia G.W. Pauole.
Ua kauohaia o ka POAONO, la 21 o Novemaba, 1885, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pai ana ma ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu. Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae aina
Oct. 17, 1885.
JACOB HARDY.
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha 2037-3t.
NA HOOLAHA HOU
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o NAKINO iki no Moloai, o Kauai, i make. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a P. MALAKO, Luna Hooponopono o ka Waiwai o Nakino k. no Moloia i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he 5102.45. a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he 5100.93 e noi ana e naoa a apono ia keia mau mea. Ua kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ia kona lima i na mea i kuleana malalo a e hookuu ana iaia a me kona mau hope ma ko oukou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha hou ia o ka POAONO ma ka la 21 o Novemaba, o ka M.H. 1885. Ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ka Lunakanawai a ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na Papa Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili, maa a e noi mai a e hoike i ke kumu, ina he kanu ia ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malama e haiko mai ai na hoike o na mea i kuleana makee o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke KUOKOA, he nupepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, Kauai, i keia la 15 o Oct. 1885.
JACOB HARDY.
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 2047-2ts.
AHA KAAPUNI APANA EHA O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o KANIHINA (K) a me Kaahiki (w.) i make, imua o ka Lunakanawai ma ke Keena.
No ka mea, ma ka la 25 o Sepatemaba 1885 ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa a Kanihina me Kaahiki i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia keia Palapala Kauoha a e hoopuka ia ka Palapala Luna Hooko no Kelekoma k., ua waihoia mai e Kelekoma.
Nolaila, ua Kauoha ia o ka POAONO ma ka la 21 o Novemaba 1885, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Koloa, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia pu ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolaha ia ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA, he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
A ua Kauoha hou ia, e hoopukaia na Palapala Kena i na hoike oia Palapala Kauoha, a me na hooilina o ka mea i make, ma Kaua: e hele mai a e kue i kela Palapala Kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae
Okatoba 17, 1885.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha 2047-3ts.
AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA, Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Haupu (k) o Waiawa, Ewa, Oahu i make.
Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a ma ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 19 o Okatoba M.H. 1885, ua waihoia mai imua o ka Aha. k kahi Palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa a HAUPU (k) i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hoiaioia keia Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooko no ka mea noi oia o Kuikekakaulani (w.)
Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKOLU oia ka la 11 o Novemaba, ’85, ma ka hora 10 a.m. ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna hooko.
A ua kauhoa hou ia, e hoolaha ia ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA, he nupepa i pau ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina,
Oct. 19, 1885.
L. McCULLY,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. 2047-4ts.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:- Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Iosia Ohia no Waihee mokupuni o Maui o ka aoao mua a me H.A. Widermann o ka aoao elua, ma ka la 30 o Novemaba 1881, i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna hooi-io kope, ma ka Buke 70 aoao 320-2, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, no laila ke hoolaha ia’ku nei e ka me nona ka aoao elua o ua moraki nei. e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala ike ana ia i ka ana i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAKOLU Novemaba 18, 1885 ma ke Keena Kudala o Lewis J. Levey, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la. No na mea i koe, e ninau ia J.M. MORSARRAT. Loio ma ke Kanawai.
HERMANN A. WIDERMANN,
Mea Moraki.
Honolulu, Okatoba, 22, 1885.
O ka aina e kudala ia aku ana o’a no kela apana aina apau e waiho la ma Waihee i oleloia, nona ka ili he 2 9-10 eka, a oia no hoi ka apana aina i hoakakaia na palena ma ka palapala Sila Nui helu 3385, kuleana helu 442 a i lilo mai ia Iosia Ohia i ole oia ma ia Lole (w) mai ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 26 o Maraki 1877 a i kakau kopeia ma ka buke 49 aoao 326, a me kela apana aina a pau e pili pu la me ka aina i hoikeia maluna, a oia no ka apana aina i haawiia e C.H. Lewers ia Iosia Ohia i oleloia ma ke kuapo no kekahi o ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui helu 3385, a ua hooliloia ua lihi la i oleloia i alanui i keia manawa. 2047-4t.
HOOLAHA Hooku Moraki me ke Kuai: Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o keka i Palapala Moraki i hanaia mawaena o Kupuna w. a me J. Kupau k. na lane o Laie-maloo, Koolauloa, mokupuni o Oahu o ka aoao mua, a me Thomas R. Lucas o ka aoao elua, ma ka la 30 o Mei 1882 i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna Hooiaio hope ma ka Buke 72 aoao 496.8, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o ua moraki la, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki la e hooko ana iaia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i na aina i hoikeia ma ua moraki la, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO, Novemaba 21, 1885, ma ke Keena kudala o E.P. Adamua & Co. ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.
No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat, Loio ma ke Kanawai.
THOMAS R. LUCAS
Mea Moraki,
Honolulu, Okatoba 23, 1885.
O ka waiwai e kudala ia aku ana oia no na Aina i hoikeia malalo iho:
(1) O kela apana aina a pau e waiho la ma Laie-maloo, i oleloia e pili ana me ka pa hale o Kupuna (w) nono ka ili he ¼ eka a oia no ka apana aina i lilo mai ia Kunpuna (w) i oleloia mai ia George Nebeker a me F.A. Haumend mai ma o kekahi palapala kuai i hana ia ma ka la 10 o Novemaba 1886, a i kakau kopeia ma ka Buke 39 aoao 260.
(2) O kela apana aina a pau e waiho la ma Laie-maloo i oleloia nona ka ili he 2 eka, a ma no ka apana aina i lilo mai ia Kupuna (w) i oleloia mai ia George Nebeker mai ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 16 o Aperila 1866, a i kakau kope ia ma ka Buke 39 aoao 261. O na aina i hoikeia ae la maluna ke waiho la ma ke alanui aupuni, a he lehulehu wae na na hale maikai e ku la maluna o ua mau aina la, a he wahi kipa hoi na kamahele e kaapuai ana i Mokupuni.
2047-4ts
HOOLAHA—Ua hookohu ponoia ka mea a ma ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka waiwai a KAILIULI (w) o Honolulu i make. O ka poe a pau he mau koina ka lakou ma ua waiwai la i oleloia, ke kauohaia aku nei e waiho koke ae ia mau koina i ka mea nona ka inoa malalo iho iloko o na malama eono mai ka la e puka aku nei keia hoolaha, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no lakou. A o ka poe a pau he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai ia’u
KALAMALIO (w)