Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 19, 7 May 1887 — Page 4
| This text was transcribed by: | Lynn Mangel |
| This work is dedicated to: | MacKenzie and Kendall Mangel |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Napepa Kuokoa.
No ka Makahiki. ………………….$2.00
No Eono Makina. ………………… 1.00
KUIKE KA RULA.
Poaono…………………………………Mei 7, 1887.
Moolelo o ka Ahahui Euanolio o ka
Mokupuni o Oahu.
Komite Hoike o na hana o keia AhaTimotoe.
Komite Hoike ona hana o na Ekalesia, Kekahuna.
Na Elele o keia Aha.
Kalamakee, Kapu, Kaaua, Moeloa.
Heluhelu mai o Kekahuna @i kona Haawina.
"Na kumu keakea ano nui i ka pono iwaena o keia Lahui.
Ma ke noi a Hyde
E lawe ka Aha a e noonoo i keia kumumanao.
Ua kamailioia - a mahope he mau Pule o Hyde, Leieo.
Heluhelu mai o Kapu, i ka haawina o ka Ekalesia o Hauula & Kahana.
"E wehewehe ia I., Timoteo 2:5.
Heluhelu mai o Waiamau i ka hoike o kona Kihapi.
Heluhelu mai o Naukana i ka hoikea ke Komiie Imihana.
11 Ke Kula kaikamahine o Kawaiahao.
12 Pehea la e hoeueu ai keia Aha i na Ekalesia malalo ona?
13 Kahi e halawai hou ai keia aha.
Hooholo ka Aha e halawai ma Waialua, i ka Poakolu mua o Okatoba, M. H. 1887, hora 10 A. M.
Heluhelu mai o Paikuli ke Komite Imi Haawina,
1 Heaha ke Ki a Iesu i haawi ai ia Petero? I hoike ia ma Mataio 16:19.
C M. HYDE.
2 E wehewehe ia I., Ioane 5:20. S. PAALUHI.
3 "Heaha na hana pono a ke kahuna e hana ai. Ina e noho ana oia me kona Ekalesia me na ouli pahaohao? S. P. K. NAWAA.
4 E Wehewehe ia Petero 3:9-10. J. KEKAHUNA.
5 E wehewehe @ia Hebera 6:4-5 Ekalesia o Hauula & Kahana.
6 E wehewehe ia Eahuna 2:8 J. N. PAIKULI.
7 E wehewehe ia Zezaria 9:11. S. WAIWAIOLE.
O na haawina @ heluhelu ole ia e hoomau uku.
8 O na ouli o ka hopena o ka ke Diabolo hana. A. O. POLEPE.
9 Ka pili ana o ko ke aupuni mana i na hana Ekalesia. H. H. PAREKA.
10 KA pili ana o ka oihana Kabu Waiwai i ko kakou mau hana Ekalesia.
J. WAIAMAU.
11 Heaha na hana pono a ke kahunapule iwaena o kona Ekalesia ina ua aie lakou iaia? E. S. TIMOTEO.
Ho@pono ka aha i ka hoike a ke komite.
Ke mahalo aku nei keia aha i ka Ekalesia o Kanmakapili, i ko lakou malama maikai, i na mea e oluolu ai na lala o keia aha.
Heluhelu ia ka moolelo a aponoia.
Hookuu ia keia aha me ka pule a ka Lunahoomalu.
S. PAALUHI. Kakauolelo. (Hoopau ana.)
Moolelo o ka Ahahui Euanelio o ka
Mokupuni o Hawaii.
(Keena mai kela elue mai.)
Mai ke komite a me ka elele mai o na Ekalesia hui o Hamakua-waena a me Hamakua Komohana, ua hoike mai laua, ua loaa ko lakou hale kahu hou, he hale no ua paa mua, he $100 ke kumukuai, a i hakalia wale no i ka huki aku a ku maluna o ka aina o ka Ekalesia.
Hoike mai ka elele o Haili, Hilo, aole hale kahu o ia Ekalesia, aka, e kukulu aku ana lakou i hale ke pau na pilikia o lakou.
Hoike mai o Haluapo, ka elele o Kailua a me Helani, ua waiho pu lakou i ka hana ana i na hale o ia mau Ekalesia, no ka holopono ole o na kahea kahu ana a lakou. Aka, ua lulu no lakou mamua no ka hoomaemae hou ana i na hale kahu, a ke waiho nei ia mau dala wa ko lakou lima, a e kukulu ana no lakou i hale hou. A o na Ekalesia e ae, aole i hoike mai.
Waiho mai o Desha he olelo hooholo, e hoi aku kela a me keia elele i ko lakou mau kihapai pakahi e paipai no na hale kahu. Hooholoia.
He nui na manao hoakaka mai na hoa mai e pili ana no keia kumuhana, no ka hanai pono ole ia o ke ola o na Kahu, a he elua mea i ikeia, oia hoi ka noho pilikia ana o na Kahu, a o ka noho aie ana o na Ekalesia.
Ke manao nei na hoahanau o na Kahu Ekalesia ka hewa, na ka hele ole iwaena o na kihapai, a ke manao aku nei hoi na Kahu Ekalesia, o na hoahanau ka apiki; ua hele no, a ua paipai aku no na Kahu i na hoahanau e hele i ka pule, aole no nae he hele iki.
ROMURA.
KE KEIKI ALII O KA @UUWAI LIONA.
Ka mea i kapaia ka "Opuu Rose" o na
kihapai, me ka Puuwai o kona lahui:
a o ka Manu Aeto hoi a na
kuelono me na Ululaan ano-
ano polikua o Alegelia.
HE IWIKANI EUEU O @ @ HALA
A O KA
Hookalakupua o Ka Makakila.
AIA wale no kou pakele a nui kou mana, no ka mea e hoouna aku ana wau i na elele mama he kanalima kumamalua [52] o keia mau moana kai i na welelau a pau o ka honua o aina hapa i ke wela a hapa i ke anu, e hoonoho paa mai i na kiai no ka hoopio ana mai ia oe e kena lapuwale.
He mea oiaio ua hoounaia na elele lawe kauoha ma na welelau a pau o ka honua, e like me na kauoha no ka hoike ana aku i na kupua e makaala, no ka hoea ana aku o kekahi kupua ino no na keiki a kanaka na mamo hoi a Adamu.
O na lono i lawe ia aku imua o na kupua, he lono ia e hiki ole ai ia lakou ke hoopalaleha a pale ae me ke ku makaukau ole, nolaila i ka wa i loaa aku ai ka lono, ua hoonoho ae la kela a me keia kupaa i na kiai naue ole o kona aupuni a kukulu aku la no ke kiai ana a o ke hooko kaua a ka mea i ike i kona hopena. E na hoa, e nana aku imua o ko kakou nanea eehia.
I ka wa i ike mai ai ke kino aka wailua o Rubinero ia Romura maluna o kona ho ulaula nona na kapuai aniani e lalapa la, ua lilo ae la oia he makani ino i kapaia he Eurogeludo, a puhi pololei mai la ma kaha i ka lio kamahao e alo aku la, nona ka ikaika e pa mai la e like me kekahi muliwai nui e holomoku ana iloko o ka moana, a no ia mea i opeapea hou ae ai ua lio la @ ka makani a haule hou aku la i hope iwaena o na wi@au e lulumi ana o ua moana kai la, a nalowale aku la iloko o ka ehu kai e pii la iluna me he mau punohu ewahi la no ka aina o Pohaku Omamao e waiho mai la i o ka lilo, a e ho ea aku auanei oe e ka mea heluhelu i laila me kau poa puuwai liona.
I ka manawa i haule iho ai ua lio la ilalo iwaena o na ale e kupikipikio la, ia manawa no i hooho like mai ai na leo kanaka mai loko mai o ua moana kai la i ka pane ana mai:
E hoopaa aku @ e hoopaa aku iaia iloko o ka halepaahao o Ako'ako'a Ulaula, no ia mea i owiliwili ae ai ke keiki alii i kana huipa a hahau iho ma na wawae hope o kona lio, a ia manawa hookahi no i holopapa aku ai ka leo weliweli o ka hekih'@ panai pu ia aku hoi me na anapu uwila a i kokua pu ia me na kulu pakaua eloelo, a o ka ho ulaula [Leinadia] hoi ua lilo ae la oia he aina hau paa e nee hele ana iluna o na moana kai, a ua uhi paa ia aku la ua moana kai la e ka hau paa, a o ka mea e hoopa aku ana i na lae hau paa, aole loa e hiki hou iaia ke hele no ka opili loa i ka hau oki, a maluna o ua aina la e holoholo ana he kahuna moneka me ke kaei ili ma kona puhaka a he kapa hulu kamelo kona e aahu ana, a ma kona lima he epoka a me ke kiaha waina o ke aloha i piha i ka waina o ke ahonui, no ia mea i hele aku ai ua kahuna moneka la ma ka lae kahakai o ua aina la a ninini aku la i ke kiaha waina iloko o ka moana, a ia manawa no i lilo ae ai ua moana kai la i koko wale no e kapaia iho la ua moana kai la o moana kai koko, a o ka manawa no ia i uhi iho ai o ka uwahi iluna o ua aina la a nalowale, a i ka mao ana ae e ku ana kekahi kumulaau kamahao maluna o ke kauwahi mokupuni uuku poepoe iwaena o ua moana kai koko la, a maluna o ua kumulaau la na hua e hiki ole ke pau i ka helu ia, a malalo o ua kumulaau na puupuu gula he nui e mokaki ana e like me na hua o ke kumu laau kupua.
Ke haohao iho la paha oukou e na hoa kuilima, a ina pela e hoike aku ko oukou mea kakau.
O ka aina hau paa, o Leinadia no ia o ke kahuna meneka, o Romura ia, o ke kiaha waina o ke ahonui i nininiia ai, o Urima ia, ke kumulaau e ulu la nona na huaai pahaohao o Uwila ia ka pahi wakawaka oilua oia hoi o [Peresa] o ka mokupuni poepoe kahi a ke kumu laau e ku la, o Uparesinia ia ka huipa kupua. O keia na mea huna pahaohao iloko o kela ili lele kupua, nona na kino e like me na hua e luhiehu la iluna alaila, e manao iho e na hoa, he olali io o Leinadia no na aina i piha i na mana kupua, a e na hoa e nana aku imua.
I ka manawa i nalowale ai na mea a pau, koe wale no ke kumu laau pahaohao a me ka mokupuni kupua e ku la, ua kahuli ae la hoi ke kino wailua o Rubinero i manu koraka, a lele mai la iluna o ke kumu laau, a kiko iho la i na hua a pau o ua kumulaau la a koe aku kekahi hua iluna o ua kumu laau la. Oiai oia e hoohialaai ana i ka eno o na hua, ua kahuli koke ae la na hua a pau iloko ona i mau kui wakawaka e houhou ana i kona opu a puka iwaho, i ka ike ana o ua kino manu koraka la o Rubinero i keia popilikia.. (Aole i pau.)
HE MOOLELO NO
Lonoikamakahiki
KA
Pua Alii Kiekie na Kalani.
Ke Alii Nui o Hawaii.
[KAKAU IA NO KA NUPEPA KUOKOA.]
UA PONO no na lakou e hauoh no ka mea, o ke koa ia o ko lakou aoao; eia iho kahi hilu loa ua komo pu aku la na kanaka o ka aoao o ke alii o Hawaii e hoohanohano pu aku me na kanaka o Maui. mahalo ole hoi i ka hoea ana mai o Makaku, i na maka no kau ka weli, ina lima no hoi kau ka lia, a i ke kino aku oe ku i ka hoomaka'uka'u, i kana laau ihe kauwila aole i kana mai o ua mea maikai o ka nui, a o ka nui paha ia la he eha mau kanaka ikaika nana e hapai i kana laau ihe - aole io aku la o ka nui i kana mai, o ka loa o ka laau ihe a Makaku, he ekolu anana o kona ana@uni, he ewalu kikoo.
Mahope iho o kela wa, i puka mai a o Puapuakea mai loko mai o kona hale a ku ana imua e ke kahua kaua me kana laau ihe ma kona lima, me na helehelena o ke koa a me ka hauoli, aohe wahi leo pane o na kanaka ua hamau na leo, no ka mea, aia ke kanalua iloko a ka naau kahi i noho ai. I kela wa ua nohoalii iho la ka maluhia maluna o ke anaina.
He mea pono e hoike aku kou mea kakau i ke ano o ka laau ihe a Puapuakea.
O ka loa o ka ianei laau ihe, he ekolu anana a me muku, o ke anapuni he eono kikoo. Ke ike pu ae la kakou, ma ka loa o ka laau ihe a Puapuakea ka oi, a nona paha keia wahi kanaenue:
He keu a ka loa no Ohia o Kalani
He anana muku o Kolopulepule
Pau na helu i Puuonioni
A ma ka nui puipui hoi, aole hoi e loaa aku ka laau ihe a Makaku.
Ke hookahakoha nei o Makaku imua o ke kahua kaua o laua, e like me ke ano o ka moa kane [ke-mu].
A o Puapuakea hoi, aole ona hookahakaha, ke ku amlie la no oia imua o ke kahua kaua o laua, a mamua pono iho hoi o ke kumu. I hakalia wale no i ka leo o na alii o ke kena aku i ka laua mau koa e hoolale na ai a ka ui.
I kela wa ike ia aku la o Paoa e mai mai ana kona welelau lima i kana haumana ia Makaku, e hoolauna aku me ia, no kahi mea a Paoa i makemake ai. Ia wa ua hooko io mai la o Makaku e hui me kana kumu. a i ko laua wa i hui ai, ua ninau aku o Paoa ia Makaku penei: Owai kau hauna laau e kii ai i kou hoa paio? E nana aku oe la he wahi kanaka iki, malia auanei o hala kau hauna laau, alaila make mai oe i kahi kanaka iki oia ka mea hilahila o kou make e ke kanaka nui i kahi kanaka iki, no ka mea, nona ka olelo ana "ina iho o Kulepe la he wahi kanaka koa."
Pane aku la o Makaku, aole ia i helu ia imua o ko'u alo, aole ia o ko'u hoa e kau iho ai o ka wai, he minamina au i ka'u mau hauna laau no ka uuku o kahi hoa paio.
I aku la o Paoa, e auhea oe, aole o ka nui o kau mau hauna laau ka mea e make ai kou hoa paio, aole pela; he iki wale no ka hauna laau o ka make; eia wale no ka'u kauoha ia oe, o kau hauna laau auanei e hahau ai, oia keia, o "Kawauke-ka-kahi o Kuloli." I pa auanei ko hoa paio a haule ilalo; alaila hoi hou iho oe i ka lua o ka laau maluna o kou hoa paio, o Kapuhiinuwai ka laau oia auanei ka laau hope au, alaila make ko hoa paio, a oia ka laau e inu ai ka maka o ko ihe i ke koko o kou hoa paio, a e lohe oe a malama i keia olelo a'u a ke kumu, alaila ola kakou, aka i malama ole oe e mamake ana kakou i keia la.
Ae aku la o Makaku, ae no hoi paha na maua ia e hana ae i na keikikane o maua.
Pau ka olelo ao a Paoa i k na haumana, a i kela wa hoi hoomaka mai la o Kaunamano i ke ao i kana haumana ia Puapuakea, e like me ka Paoa ao ana i kana haumana ia Makaku. I kela wa, o ka pii koke ae la no ia o ko Puapuakea wahi kai, a hookahi no pai ana i ke kumu ao laau ana ia Kaunamano, a waiho a make aku la ilalo. Eia wale no ka huolelo i lohe ia mai ka waha mai o Puapuakea: "I ka hale pau ke ao ana, aohe @ao hou ana i koe.
He mea e ka hoopihoihoi nui ia o ke anaina kanaka nui e ku aku ana, e nana i keia mea mahaonao i ka waiho a make mai o Kaunamano ilalo, me he mea la ua make loa, ke kolili o ka lau o ka manamana wawae, aole i kii iho o Puapuakea e hoala ae i kana kumu, ke moe mahe la no kela i ke kai o ka Haku.
I ka ike ana o na alii aole mea i koe, ua hoomaka mai la na alii e olelo e hoomaka koke laua i ka laua apana hana, oia hoi ka hoolale o na ai a ka ui, ka mea i olelo ia o ha ai o Hinakahna. Oia hele no o ka leo alii a lohe pono no o Kaunamano e moe a make la ilalo, a na ia leo i hoala ae i ka hiamoe a make ana o ua kumu ao laau kaulana la a ka kakou koa Puapuakea.
Ala ae la oia iluna me ke ano poniuniu i keia pai mahanahana a kana haumana.
Ia wa ua hoomaka laua e ku imua o ko laua kahua kaua, ia wa no hoi ua eleu mai la no hoi @a kumu mahope ponoi o ka laua mau haumana me na olelo hookiaika e paipai aku ana i na moho o ka la; o Paoa nae ke olelo la no oia imua o kana haumana, he mau olelo hool@a. O Kaunamano hoi i kela wa, aole oia e aa hou aku e olelo i kana haumana i kela wa. Ua ulu no he noonoo iloko o kona naau: Ina paha au e olelo hou aku ana i ka'u haumana, o ko iala pai hou mai no paha ia a o ko'u make loa no ia. E aho au e ao i ka noho malie.
I kela wa kena mai la na alii e hoo maka koke ka hakaka ana o ua mau kaulanaaina nei o laua. I kela wa kena aku nei ke alii o Hawaii i ke alii o Maui, e olelo aku oe i kou kaulanaaina e hoomaka ka hana mua o ka hana a laua iaia I kela wa olelo aku la ke alii o Maui i kona kaulanaaina e hoomaka mua ia i ka hana maluna o kona hoa paio.
Hoolale aku la o Paoa i kana haumana, e lawe-a ka laau a oolea, eia la o Ikuwa ka malama, o ka poha koeleele.
I kela wa pane aku la o Makaku i kana kumu, ua pono, ia wa no i hoomaka ae ai o Makaku e oniu i kana laau ihe, e hooponiuniu ana i kana laau ihe imua o kona loa paio, oia hoi o Puapuakea. I kela wa ke ku makaukau la laua imua o ke kahua kaua, ke hooho mai la na leo kupinai o ka lehulehu e nana mai la ia laua. E lawe haaheo ana o Makaku i ka lanakila ma kona aoao, no ka mea ua maopopo no ia kakou ke nana aku ia laua i keia wa, aohe wahi eha i ka mea liilii he hoomaneoneo oia kahi mea loaa i ka mea liilii.
Ke paiakuli la ka lewa i na leo hooho o ka lehulehu, a he mea oiaio na ka mea nui no o laua ka lanakila.
Alia la, Hao e--
He pono na ko Muui e hooho me na leo kanikani kupinai, aole nae pela ka oiaio komo pu mai la no kekahi hapa o na makaainana o Hawaii, me he mea la i ka nana aku he maui wale no nei e hooho mai la. Nohea komo ole aku hoi o na makaainana o Hawaii e hoohanohano aku i ke koa o Maui ia Makaku, no ka nui a me ke kiekie o kona kino, me ke kulana hanohano a ku kilakila hoi. Me ia mau mea i hooluhi ai kekahi hapa o na makaainana o Hawaii, me he mea la o ko lakou koa ia ma ko lakou aoao, e hauoli nei la kou.
I kela manawa a laua e hookahaka ha la, ua hoomaka aku la o Makaku e hookaa kua a hookaa alo i kana laau, me ka oniu ana iluna pono o kona poo a me ka hoihoi ana iho i kana laau i kona alo ponoi. O na kumu ao laau hoi a na koa i kela manawa, ke noho la laua me ka manao na ka wai haumanala a laua e lawe haaheo ae i ka lanakila o ke kahua kaua, na ka Paoa paha, a i ole na ka Kaunamano paha? Aka hoi, na ka Paoa paha, ke hooho e mai nei ka leo o na makaikai i ka lanakila o Makaku.
He mea oiaio no nae, ina o ka haumana nei o ka hoolohe, ina la ua poino o Puapukea. Aka no kona kookuli a me ka hoolohe ole, ua ka@no i kona kino kona manao hoo'ohe ole a me ka hookiekie.
E hoomaka mai ana o Makaku i kana laau e hoomoe pono maluna o Puapuakea me kona ikaika a pau, ike mai la o Kaunamano i ka lawena laau a Makaku, i ka hele a kiekie iluna, pane mai la oia ia Puapuakea, e Puapuakea, nana pono ia ka hauna laau, o pa auanei oe, i kela wa e pai ae ana o Puapuakea i kana kumu ao laau ia Kaunamano me ka pane ana ae i keia mau huaolelo.
I ka hale pau ke ao ana a ke kumu, ia loaa ana aku o Kaunamano i ke peku mahanahana o ka lima o Puapuakea, me he peku hoki la, waiho a make aku la o Kaunamano ilalo o ka honua, me ke kolili ana o ka lau o kona manamana wawae.
Ia manawa no hoi ua iho pono iho la ka laau a Makaku maluna pono iho o Puapuakea, ike o Puapuakea i ka wela a me ka hu o ka makani o ka laau a Makaku maluna ona, e alu aku ana oia i hope, ia alu ana pa aku la o Puapuakea a make aku la ilalo o ka honua me ka eleu nui o Kaunamano i ala mai ai mai kona make nui, a noho ana iluna i nana aku ka hia i kana haumana e waiho oni ole mai ana ilalo, ua maule a kokoke e make.
He wa ia a ke anaina nui e noho la me ke oehia a walohia hoi, a pela no hoi me na alii, a o ke aii nae o Maui ua piha loa oia i ka minamina no Puapuakea, no kona make e, no ka mea aole no na mea e ae keia huakai kaua a Kamalalawalu aka no Puapuakea wa le no, eia nae hoi make e.
He mau minute pokole ka nohoalii anao ia manao i ke alii o Maui, ua hoopau ia kona manao minamina no Puapuakea.
No keia kumu, ina no e make o Puapuake, alaila e lilo o Hawaii nei no'u, a e noho kauwa mai ke alii o Hawaii malalo o'u a me kona amu makaanana a e lilo hoi keia mokupuni no'u. Oia kona noonoo i kela wa.
E huli aku kaua e ka mea heluhelu e nana i ke alii o Hawaii. Pehea la kona manao i kela wa.
I kela manawa, he oi ke aloha o Loaoikamakahiki i kona hou pili, mai ko laua mau wa kamalii mai, oia hoi kona hanau mua e waiho oni ole mai la i ke kahua kona, aole nae oia i pulale e aku e kii e lomi, a i ole no ka hapai ana e hoihoi aku i ka hale, e hoomaemae ae i kona lepo, o ka manao o ka lehulehu i kela manawa ua lele loa la ka janu o Puapuakea, mai kona kino aku. No kona ala ole mai iluna.
I kela manawa ua hamau na leo o ka lehulehu aohe puai nonanona o na leo, hookahi leo i lohe ia aku i kela manawa oia no o Paoa, e olelo aku ana ia Makaku, e Makakuokalani, hoi hou aku ua laau au i make ko hoa paio, e moe auanei kahi kanaka iki i lalo a ala mai aole auanei he kahu e laka ai, aohe auanei he nao ai i ka papaa.
Pane aku la o Makaku, ua make he kapahi na'u na ka ui, hookahi no laau a'u a ka ui o ka make no ia, e iho paha auanei kona uhane ilalo i o Milu la a olelo aku oia, he elua mai nei mau hauna laau a Makaku ia'u make mai nei au Nolaila, i hookahi no hauna laau a ke koa o Maui o ka make no ia.
I aku la o Paoa, he olelo hili ia aole i make ko hoa paio i keia, wa, ala mai auanei ko hoa paio make oe, e hoololohe mai oe i ka'u olelo i ola oe, a ola pu hoi me makou. E hoomoe hou a@u oe i ka laau maluna o Puapuakea i make oia ia oe.
(Aole i pau.)
HOOLAHA KUMAU.
MRS. THOMAS LACK,
HELU S@, ALANUI PAPU.
MEA KUAI A LAWELAWE I
NA
Mikini Humuhumu na Aahu, a nui wale Aku
HE AGENA KU @ NO NA MIKINI
White, New Home
Davis, Crown, Howe,
Me Florence,
Na Kui Mikini o na
ano a pau a Howard,
Na pepa ana lole o
na ano a pau, a me
kela keia mea
NA LOPI MIKINI A KALAKA.
HE AGENA KUAI I NA
Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu,
na Poka, Lu, Pauda, Kukaepe@e.
NA KAPUAHI AILA MAHU
Mai ke nui a ka liilii.
Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, u makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoh a pau.
O na kauoha mai na mokupuni e hookohnia. 2082-1y
Ka Waiwai o ka Hilinai
KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemae koko, ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 ma kahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau. O keia
LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko oka honua a me ka hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua awili pu anei me na ano mai i kaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu Na Keia
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua poono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke
KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maalahi a he
MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.
A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha wahahee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka
Ayer Laau Sasaparila.
I HOOMAKAUKAU IA E
Kauka J. C. Ayer & Co. Lowell, Mass.
HOLLISTER & CO.
Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.
Helu 100 . . . . . . . . . . . .Alanui Papu, Honolulu
2086-tf
HOOLAHA KUMAU.
$5 MAKANA.
INA o ka mea e loaa ai kuu lio (k) ulaula ano lokia haelo pokele, na kuni ia i ia hao (11) ma ka uha hope, a hoihoi ae ma ka Halekuai o J. T. Walakahauki, e loaa no ke makana i olelo ia. 2122
Laau Mai Lenera Helu I
A
S. H. MEEKAPU.
E LOAA A E HOOUNA IA NO MA ke kauoha, ka laau Mai Lepera ma na wahi a pau ke loaa he mau hoike oiaio no ka mai Lepera, a ke hoouna mua mai i na lilo o ka laau. E loaa pu no hoi me na Rula o ka inu ana. E loaa no ma Alanui Nuuanu, helu 11. 2086-1y.
FRANK GERTZ.
MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA
NA ANO KAMAA A PAU NO NA
Wahine, Kaikamahine a me Kane.
Na Kamaa Buti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikini hou loa. 20@-6m.
H. HACKFELD & CO
Mea Kalepa Nui, a Kuai Kukaa i ua
Waiwai Lole, a me na Mea Hao
A HE MEA
KALEPA WAIWAI NUI
HONOLULU, H. I. 2082-1y
HALEKUAI HOU
ME NA
LOLE HOU ! !
KA HALEKUAI MAKEPONO LOA keia o neia Kulanakauhale me ka mai kai loa no na lole ma ke kihi o na
Alanui Papu me Kalepa.
Na Lole o na ano a pau no na
Keonimana me Keikikane.
Na Lole komo,
Na Papale,
Papalekapu,
Na Pahu waiho Lole,
Na Paiaki Ili,
a pela aku.
He mau waiwai i lawe pololei ia mai no keia wahi, a i wae pono ia no hoi i kulike me ka makemake o na makamaka Hawaii.
Ka Hale Kuai keia o ke Kanaka Ilihune. He mea e lawa ai ka makemake o ka poe uuku o kahi loaa.
O KO MAKOU MAKIA,
E OLA KE KANAKA ILIHUNE
E hele mai a e nana pono, i ike a pau kuhihewa.
EGAN & CO.
2092-1y
PAPA ! PAPA !
AIA MA KAHI
LEWERS & COOKE.
(O LUI MA)
ma ke kahua kahiko ma alanui Pa@u a @ Moi.
E loaa ai
PAPA NO U AIKI
o kela a me keia ano
@@@Puka Aniani, Na Olepelepe
Na Pou, Na O-a, Na papa Hele, Na Papu
Kii. A me na Papa Moe nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami
Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami
o na ano a pau, Na Aila Pena, o
kela me keia ano Na Aila Hoo
maloo, he lehulehu wale,
Na Aila e ae o na
ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI !
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a
pau, ua makaukau keia mau Makamaka
o oukou e hoolawa aku ma
na mea a pau e pili ana
ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E likeme kamea @ nolo ana mawaena
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
HOOLAHA KUMAU.
Kakela a me Kuke
HALEKU NUI O NA WAIWAI
E laa na pahiolo, koi hole,
hamale, koi nui a me liilii, kela,
wili poaa, rula, apuapu, kui o @ @
a pau, kala kaa, hao hoopaa @
pohaku hoana, kepa, lei ilio, kau-
la hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi,
kalapu, kope hulu, pulupulu, @ @
lakala, lina hao, ami, heehia a @
KAUIA OPE
Palau a na ano o pau,
Oo, ho, kopala, pe, kipe
kua, hao kope, au ho a @
a aku, kua bipi, lei bi-
pi, kaula hao bipi, uwea
pa, uwea keleawe, hao @
piula, kaa palala, ipuhao, @
PA-PALAI MAKAU ME KE AHO @
Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula
Kuaina, hu'akai, ehi wawae.
hulu pena, a pela aku.
Pena wali, kini nui a me liilii o @
ano a pau, me ka pepa kuhi
kuhi, pena keokeo, aila
pena, aila hoomaloo.
vaniki kaa, a me
vaniki moe.
PENA HOOMALOO
a me aniani hale
AILA MAHU, AILA MIKINA, AH A @
AILA KAA, INIKA KAMAA.
PAUDA, KUKAEPELE, KIANA@
PAUDA, UIKI IPUKUKUIONA @
ANO HE NUI A LEHULEHUA
LOLE MAKEPONO
E aa na
AHINAHINA, KALAKOA, KEO@
KEO, LEPONALO, HULUMAN@
UWE-WAHINE, KU HUMUHU@
MU, A ME KA LO@
Ke Kuike e loaa no la ma k@
Kakela & Kuke!
NA MEA PIULA
Mikini Humuhumu
Makini a WHEELER a me WILSON
MIKINI WIILOKANE G@
NA MIKINI A
REMINGTON
He nui loa na mea hao me na ukana
ae o na ano a pau, aole hiki ke hai @
ia aku, hewa i ka wai na maka ke @
Laau Lapaau Kaulana Lo@
A DR. JAYNE.
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO, I A@
KUNU, PENIKILA, HUAAL@
PAAKAI, LAAU HOOPAA HI.
Ma na Laau Hamo a Pela 'ku.
Kakela me Kuke@